ویژگی های بازار ثانویه

«بسم الله الرحمن الرحیم» آشنایی مقدماتی با بازارها و نهادهای مالی ارائه شده توسط دکتر سعید اسلامی بیدگلی در یک نگاه کلی به نظام مالی ، کسانی وجود دارند که دوست دارند پول هایشان را قرض بدهند و یا سرمایهگذاری کنند. همچنین کسانی هم وجود دارند که دوست دارند پول قرض بگیرند به هر نحو ممکن.نظام مالی ، نوعی کانال است که افراد قرض گیرنده را به افراد قرض دهنده ، وصل میکند. بازار های مالی ، مهمترین نقش در این نظام را دارد. در اصل به جایی که دو گروه قرض دهنده و قرض گیرنده با یکدیگرارتباط برقرار میکنند ، بازار های مالی میگویند. بازار های مالی میتواند فیزیکی باشد میتواند نباشد اما با توجه به اینکه دنیا به سمت مدرن شدن ، حرکت میکند اکثر بازار ها به صورت مجازی هستند.چیز هایی که در بازار های مالی معامله میشود ، اوراق بهادار نام دارند. اوراق بهادار ، ادعاهایی هستند که رویجریان های نقدی دارایی ها ایجاد شده اند. بازار ها بر اساس ماهیت ابزار هایی که در آن ها معامله میشوند به چند دسته تقسیم میشوند: بازار اول ، بازار اوراق بدهی در مقابل بازار اوراق سهام است. اوراق بدهی ، رایج ترین ابزار معامله در جهان است. نحوه ی عملکرد بازار اول اینگونه است که قرض گیرندهاوراقی را منتشر میکند و پس از فروش اوراق ، پول اوراقمستقیم وارد حساب سرمایه گذار میشود. وام هایی که بانک ها منتشر میکنند نوعی اوراق بدهی است. وقتی درباره ی اوراق سهام صحبت میشود ، دارنده ی سهم ، سهمش از نوع مالکیتی است. یعنی حق حضور در مجامعرا دارد ، در انتخاب هیئت مدیره نقش دارد و … . سهام ،سررسید ندارد یعنی تاریخ انقضا ندارد. بازار بعدی ، بازار پول در مقابل بازار های سرمایه ای است. بازار های سرمایه ای شامل ابزار های اوراق سهام و بخش عمده ی اوراق بدهی هم میشود. بازار بعدی که درک کردن مفهومش بسیار اهمیت دارد ، بازار اولیه در مقابل بازار های سرمایه گذاران است. هر وقت ناشر اوراق ، برگه ای را منتشر کند و پول حاصل از فروش آن برگه ها به طور مستقیم وارد حساب شرکتشود ، ما در بازار اولیه قرار داریم. اما بازار ثانویه زمانی اتفاق میافتد که معمالات بین سرمایه گذاران اتفاقبیافتد. مهمترین ویژگی بازار های ثانویه ، نقد شوندگی آن است. یعنی من میتوانم امروز سهمی را بفروشم و سهمی را بخرم. پس بازار ثانویه ، ریسک نقد شوندگی کمتری دارد و از این لحاظ برای شرکت ها بسیار اهمیت دارد. کار مدیر مالی ، افزایش ثروت سهامداران است. بازار های ثانویه با قدرت نقد شوندگی خود به مدیران مالی کمک میکند تا ثروت سهامداران را افزایش دهد. این افزایش باعث میشود تا سهامداران به مدیران مالی اعتماد بیشتری داشته باشند. پس هر چقدر بازار ثانویه شرکتی خوبی داشته باشد ، احتمالا بازار اولیه خوبی هم دارد. در تقسیم بندی دیگر ، بازار های ساخت یافته در مقابل بازار های (OTC) قرار دارد. معروف ترین بازار OTC
جهان بازار نزدک است. در بازار های ساخت یافته ، معاملات بر اساس یک نوع حراج انجام میشود. در OTC بر اساس معاملاتی است که در آن انجام میشود. مهمترین ابزاری که در بازار های مالی معامله میشود ، سهام شرکت ها است که شامل سهام شرکت هایی میشودکه سهام خود را یا به عنوان ابزار مالکیتی نشر میدهند یا به صورت اوراق قرضه. این سهام چون بلند مدتهستند جزء بازار های سرمایه ای هستند. اوراق قرضعه معمولا بلند مدت هستند اما اگر بلند مدت نباشند ، به آن ها اوراق تجاری گفته میشود. دولت ها و شهرداری ها میتوانند اوراق بدهی بلند مدت منتشر کنند. نام این اوراق ، اوراق قرضه ی شهرداری یا دولتی است. یکی دیگر از کارکرد های بازار مالی ، تعیین قیمت ها ست. یعنی برای شرکت هایی که در بازار نیستند نمی توان قیمت تعیین کرد. دلایل متعددی برای وقوع یک معامله وجود دارد ، یکی از آن دلایل میزان اطلاعاتی است کهدر اختیار طرفین وجود دارد. یعنی من اطلاعاتی دارم که حاضرم سهمی را با قیمت ۲۰۰ تومن بخرم ولی شما ندارید و آنرا با قیمت ۲۰۰ تومن میفروشید. بازار های مالی سعی میکنند این اطلاعات را کم کنند تا شفافیتی عمومی برای سهام وجود داشته باشد. پس بازار ها به سمت بازار هایی با اطلاعات متقارن حرکت میکنند. از طرف دیگر بازار ، ریسک ها را منتقل میکنند. یعنی فردی ریسک را میفروشد و فرد دیگری آن ریسک را میخرد.این ها مهمترین نقش هایی هستند که بازار های مالی ایفا میکنند. در بازار های مالی ، مفهومی به نام واسطه های مالی وجود دارد. تعریفی که در گذشته درباره ی واسطه های مالی وجود داشته این بوده که منابع را از سرمایه گذاران و قرض دهندگان به قرض گیرندگان منتقل میکرده.این تعریف عمدتا بانک ها و صندوق های سرمایه گذاری را شامل میشود. تعریف دیگری وجود دارد که شرکتهای سبدگردان را با آن میتوان جزء واسطه های مالی دانست این است که واسطه های مالی ، شرکت هاییهستند که فعالیت اصلی آن ها فراهم کردن محصولات و خدمات مالی برای کسانی که نمیتوانند در بازار هایمالی فعالیت کنند. قسمت دیگری که در بازار های مالی مهم هستند ، شرکت های تامین سرمایه هستند. مسئولیت اصلی این شرکت ها ، انتشار اوراق است.کشور هایی مانند ژاپن و آلمان کشور هایی هستند که نظام تامین مالی آن ها بر اساس بانک است. در صورتی که کشوری مانند آمریکا ، کشوری بر اساس بازار های مالی است. واسطه های مالی معمولا ریسک ها را کاهش میدهند. همچنین عدم تقارن اطلاعات را نیز کاهش میدهند.واسطه های مالی به دلیل اینکه در بازار تجربه کسب میکنند ، میتوانند خدمات تخصصی ارائه دهند. واسطه های مالی به سه دسته تقسیم میشوند. دسته اول ، نهاد های سپرده ای است که مهترین آن ها بانک های تجاری هستند. دسته دوم ، موسسات سرمایه گذاری قراردادی هستند. بیمه ها و صندوق های بازنشستگیاز مهمترین نوع های این دسته اند. دسته سوم ، دسته ی شرکت های سرمایه گذاری ، شرکت های مالی و … است. بازار های مالی و نهاد های واسطه نیاز به نهاد ناظر دارند تا بر اساس قواعدی کار کنند. به طور مثال سازمان بورس ، نهاد ناظر است. در ایران بازار سرمایه ویژگی های بازار ثانویه تحت نظارت سازمان بورس است. بازار پول تحت نظارت بانک مرکزی است و بازار بیمهکه تحت نظارت بیمه مرکزی است.بعضی کشور ها یک نهاد ناظر برای کل بازار هایشان دارند. «پایان»

ویژگی های بازار ثانویه

بازارهای مالی بر پايه معیارهای متفاوتی قابل طبقه‌بندی هستند:

طبقه‌بندي بر اساس نوع دارايي

طبقه‌بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

طبقه بندي بر اساس سررسيد تعهدات مالي

بر اساس نوع دارايي، مي‌توان بازار اوراق بهادار را به دسته‌هاي زير تقسيم‌بندي كرد:

الف- بازار سهام در این بازار، سهام شرکت‌ها که نشانگر مالکیت دارنده آن در شرکت است، دادوستد می‌شود.

ب - بازار اوراق بدهی بازاری است که در آن ابزارهای با درآمد ثابت(اوراق قرضه) دادوستد می‌شوند.

ج - بازار ابزارهاي مشتق بازاري است براي معاملات ابزارهايي مبتني بر دارايي‌هاي مالي يا فيزيكي كه از آن جمله مي توان به اختيار معامله و قرارداد آتي اشاره كرد.

طبقه بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار:

بازار دست اول (اولیه) شرکت‌ها، مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به مبالغ هنگفتی نیاز دارند كه اغلب این منابع را در مقابل واگذاری اوراق بهادار خود، به‌دست می‌آورند. واگذاری اوراق بهادار و تأمین اعتبار برای اولین بار در بازار دست اول انجام می‌شود. به عبارت دیگر در بازار دست اول، اوراق بهادار برای نخستین بار منتشر می‌شوند. براین اساس فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار است.

بازار دست دوم (ثانویه) پس از عرضه اوراق بهادار در بازار اولیه و به منظور آن ‌که این اوراق بتوانند مورد دادوستد قرار گیرند، به بازار دیگری نیاز است که به آن بازار ثانویه اوراق بهادار گفته می‌شود. در این بازار، اوراق قابلیت دادوستد پيدا مي‌كنند. وجود بازار دست دوم، صرفاً به این دلیل است که قابلیت نقدشوندگي اوراق بهادار منتشر شده در بازار دست اول را افزایش ‌دهد، ضمن این‌که شرایطی فراهم می‌آورد که قرض‌دهندگان و قرض‌گیرندگان در صورت لزوم به آسانی بتوانند تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را تغییر داده، به فروش اوراق بهادار خریداری شده یا خرید اوراق بهادار دیگر اقدام نمایند.

دادوستد در بازار دست دوم به دفعات نامحدود انجام می‌شود و بنابراین با جابجا شدن مالکیت ابزارهای مالی قابل دادوستد در آن بازار، قدرت نقدشوندگی زیادی ایجاد می‌شود. در این حالت، از نقد شدن پیش از سررسید بدهی واحدهای متقاضی سرمایه یا ناشران اوراق بهادار جلوگیری می‌شود و در نتیجه ضربه‌های کمبود نقدینگی تأثیر محدودتری بر واحدهای سرمایه‌گذار خواهد داشت.

طبقه بندي بر اساس سررسید تعهدات مالی:

الف ) بازار پول

بنا به تعریف، بازار پول بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یک‌سال دارند. همچنین می‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاه‌های تجاری این امکان را می‌دهند که به سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند.

ب ) بازار سرمایه

برپایه طبقه‌بندی بازار مالی با نگرش به سررسید دارایی‌ها، بازار سرمایه به بازار دادوستد ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید اطلاق می‌شود. این بخش از بازار مالی نقش مهمتری در گردآوری منابع پس‌اندازی و تأمین نیازهای سرمایه‌گذاری واحدهای تولیدی دارد. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر است و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است.

مهمترین کارکرد بازارهای مالی شامل بازارهای پول، سرمایه و بیمه در اقتصاد ملی، تجهیز منابع پس اندازی و هدایت آن به سوی فعالیتهای مولد اقتصادی است، ضمن آنکه تعیین قیمت وجوه و سرمایه، انتشار و تحلیل اطلاعات و توزیع ریسک اقتصادی نیز اغلب در شمار کارکردهای این بازارهاست.

معرفی کتاب

این کتاب به معرفی مفاهیم ابتدایی، پایه‌ای و در عین حال کاربردی بازارهای مالی پرداخته است و ضمن تأکید بر تفکیک بازار پول از بازار سرمایه به‌نوعی اقتصاد کشور را معطوف به بازار سرمایه می ‌‌داند. به‌گونه ‌‌ای که جمع ‌‌آوری سرمایه ‌‌های خرد، به‌کارگیری پس ‌‌اندازهای راکد، کنترل تورم، شرایط مثابه بازار رقابت کامل و همچنین ویژگی های بازار ثانویه رشد تولید ناخالص ملی، توزیع عادلانه ثروت و افزایش درجه نقدشوندگی را مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه کلان می ‌‌داند و در سطح خرد نیز با عنوان موضوعاتی چون سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام، افزایش اعتبار داخلی و خارجی به‌واسطه توثیق سهام شرکت‌‌ها در بازارهای داخلی و خارجی، تعیین ارزش بازار بر اساس قانون عرضه و تقاضا، سهولت در تغییر ترکیب سهامداری، به وجود آمدن دیدگاهی مطلوب با کاهش ریسک اقتصادی و امکان تأمین مالی با هزینه کم ‌‌تر، به برخورداری از مزایایی چون افزایش سقف تسهیلات بانکی و انتشار اوراق مشارکت، انتشار اوراق مشارکت فقط با کسب مجوز از بانک مرکزی، برخورداری از معافیت ‌‌های مالیاتی، تبیین چشم ‌‌انداز آینده شرکت و ارزیابی عملکرد آن و ارتقای سطح اعتماد ملی اشاره کرده است. نویسنده کتاب معتقد است توسعه بازار سرمایه، تجارت اینترنتی و توجه به هوش مالی از جمله شاخص ‌‌هایی است که کشورها را از نظر اقتصادی به سمت جهانی شدن سوق می ‌‌دهد و بدین سبب، آموزش سرمایه ‌‌گذاری در بورس و هموار کردن مسیر سرمایه ‌‌گذاری برای سرمایه ‌‌گذاران داخلی و خارجی را مستلزم توجه بیشتر به بورس می ‌‌داند.
در معرفی این کتاب آمده است که”در ادبیات اقتصادی، بازارهای مالی به‌عنوان جریان ‌‌های هدایت‌کننده منابع مالی از بخش غیرمولد به بخش تولید و مولد دارای نقش حیاتی در رشد اقتصادی، اشتغال ‌‌زایی، سرمایه‌گذاری، تثبیت متغیرهای پولی و مالی و در مجموع بهبود رفاه جامعه است. اهمیت این بازارها به حدی بالا است که از آن ‌‌ها به‌عنوان شریان ‌‌های اصلی اقتصاد یاد می ‌‌شود. در ادبیات اقتصادی به‌ویژه ادبیات اقتصاد مالی، بازار سرمایه نقش اساسی در رشد اقتصادی از طریق تأمین مالی بنگاه ‌‌ ‌‌ها، تخصیص بهینه منابع، بهبود نقدشوندگی دارایی ‌‌ها، بهبود راهبری شرکتی و افزایش شفافیت در اقتصاد دارد”.
فصل اول از این کتاب با عنوان “اقتصاد و بازار سرمایه” ضمن معرفی تئوری بازارهای کارا، به تعریف انواع کارایی در بازارهای مالی پرداخته که در ادامه با تقسیم ‌‌بندی بازار به سطوح ضعیف، نیمه‌قوی و قوی، به موضوع اهمیت کارایی بازار از نظر سرمایه‌گذاران و مدیران مالی رسیده است. نویسندگان در ادامه همین فصل با تمرکز بر موضوع کارایی، ساختار بازار سرمایه کشور را بررسی می ‌‌کنند که نهایتاً به اهمیت بورس در سطح کشور و در عرصه بین ‌‌الملل می‌رسند.
فصل دوم با معرفی بازارهای پول و سرمایه به‌عنوان دو بازار مالی شروع می ‌‌شود و در ادامه با تفکیک این دو بازار و معرفی بازار طلا (بورس طلا) و صندوق طلا، انواع دارایی ‌‌های مالی را بررسی می ‌‌کند؛ مطالب با بررسی جوانب مثبت و منفی دارایی ‌‌های با نقدشوندگی بالا ادامه پیدا می ‌‌کنند و در ادامه، همین موارد در رابطه با دارایی ‌‌های با نقدشوندگی پایین نیز عنوان می ‌‌شوند. کتاب در نهایت با طرح ۶ مورد از محدودیت ‌‌های ابزارهای مالی، به لزوم توجه مضاعف به ابزارهای مالی اشاره می ‌‌کند. در ادامه همین فصل نویسندگان کتاب، انواع قراردادها، خصوصیات و نقش اقتصادی ابزارهای مشتقه را بررسی کرده‌اند. در پایان این فصل نیز به زمینه ‌‌سازی قانون بازار اوراق بهادار برای توسعه ابزارهای مالی پرداخته شده است.
در فصل سوم، مباحث پیرامون اوراق قرضه و اوراق مشارکت عنوان شده ‌‌اند که در ضمن معرفی، بررسی اقتصادی این دو انجام شده است.
بررسی اقتصادی صندوق ‌‌های سرمایه‌گذاری در فصل چهارم با عناوینی چون اهداف سرمایه ‌‌گذاری صندوق ‌‌ها، مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری از دیدگاه اقتصادی و انواع هزینه در صندوق‌های سرمایه ‌‌گذاری مشترک انجام شده است.
بازار اولیه موضوع فصل پنجم از این کتاب است که ضمن عنوان نقش ‌‌های بازار اولیه بورس و تحلیل اقتصادی بازار سرمایه، مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل پایانی این کتاب به بررسی بازارهای ثانویه می ‌‌پردازد. به‌گونه ‌‌ای که پس از طرح مسائلی پیرامون ساختار و ویژگی ‌‌های بازار ثانویه، به مسأله اهمیت اقتصادی این بازار می ‌‌رسد و با عنوان تفاوت ‌‌های بازارهای اولیه و ثانویه، کاربرد اقتصادی این بازار را در ۶ مورد شرح می ‌‌دهد.

بازار بورس چیست؟ + عملکرد های بازار سهام

ما در این مقاله سعی بر این داشتیم تا برای سهولت در اطلاع از (چیستی و چرایی بازار بورس) برای افراد داخل یا خارج از ایران، پرسش و پاسخ هایی که از مجموعه مالی و مالیاتی متین شده است را برایتان (در دو بخش) دسته بندی و یکجا در اختیار شما مطالعه کننده گرامی قرار بدهیم.

بخش اول

بورس سهام چیست؟

بورس اوراق بهادار به مجموعه بازارها و مبادلاتی گفته می شود که در آن فعالیتهای منظم خرید، فروش و صدور سهام شرکتهای دولتی انجام می شود. این فعالیت های مالی از طریق مبادلات رسمی نهادینه شده یا بازارهای خارج از بورس (OTC) انجام می شود که تحت مجموعه ای از قوانین مشخص کار می کنند. در یک کشور یا منطقه می تواند چندین مکان معاملات سهام وجود داشته باشد که امکان معامله در سهام و سایر اشکال اوراق بهادار را فراهم می کند.

در حالی که هر دو اصطلاح – بورس اوراق بهادار و بورس اوراق بهادار – به جای یکدیگر استفاده می شوند، اصطلاح دوم به طور کلی زیر مجموعه اصطلاح قبلی است. اگر کسی بگوید که او در بورس اوراق بهادار معامله می کند، به این معنی است که او سهام خود را در یک (یا بیشتر) از بورس (های) سهام، که بخشی از بازار بورس اوراق بهادار است خریداری کرده و می فروشد.

بورس های سهام برجسته در ایالات متحده شامل بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) Nasdaq و بورس گزینه های هیئت مدیره شیکاگو (CBOE) هستند. این مبادلات ملی پیشرو، همراه با چندین صرافی دیگر ویژگی های بازار ثانویه که در این کشور فعالیت می کنند، بازار سهام ایالات متحده را تشکیل می دهند.

اگرچه این بازار بورس یا بازار سهام نامیده می شود و در درجه اول برای تجارت سهام شناخته می شود، سایر اوراق بهادار مالی – مانند صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) اوراق قرضه شرکتی و مشتقات مبتنی بر سهام، کالاها، ارزها و اوراق بهادار – نیز مورد معامله قرار می گیرند.

بازار سهام _ درک بازار سهام

در حالی که امروزه می توان تقریباً همه چیز را بصورت آنلاین خریداری کرد ، معمولاً برای هر کالایی بازار مشخصی وجود دارد. به عنوان مثال: مردم برای خرید درختان کریسمس به حومه شهر و مزارع رانندگی می کنند، برای خرید چوب و سایر مواد لازم برای مبلمان منزل و بازسازی به بازار الوار محلی مراجعه می کنند و برای تهیه مواد غذایی منظم خود به فروشگاه هایی مانند Walmart می روند.

چنین بازارهای اختصاصی به عنوان بستری عمل می کنند که خریداران و فروشندگان بی شماری با یکدیگر دیدار می کنند ، با یکدیگر تعامل و معامله می کنند. از آنجا که تعداد فعالان بازار بسیار زیاد است، از یک قیمت مناسب اطمینان حاصل می شود.

به عنوان مثال: اگر فقط یک فروشنده درختان کریسمس در کل شهر وجود داشته باشد، او این حق را دارد که هر قیمتی را که دلش می خواهد شارژ کند زیرا خریداران جایی دیگر برای رفتن ندارند. اگر تعداد فروشندگان درخت در یک بازار مشترک زیاد باشد، آنها مجبورند برای جذب خریدار با یکدیگر رقابت کنند.

با کمترین یا قیمت مناسب، خریداران را خراب انتخاب می کنند و آن را تبدیل به یک بازار عادلانه با شفافیت قیمت می کنند. حتی هنگام خرید آنلاین، خریداران قیمت های ارائه شده توسط فروشندگان مختلف در یک درگاه خرید مشابه یا در درگاه های مختلف را با یکدیگر مقایسه می کنند تا بهترین معاملات را بدست آورند و فروشندگان مختلف آنلاین را مجبور به ارائه بهترین قیمت می کنند.

بازار سهام بازار مشخصی برای معامله انواع اوراق بهادار در یک محیط کنترل شده، امن و مدیریت شده است. از آنجا که بازار سهام صدها هزار نفر از فعالان بازار را که مایل به خرید و فروش سهام هستند، گرد هم می آورد. این امر عملکرد قیمت گذاری منصفانه و شفافیت در معاملات را تضمین می کند.

در حالی که بازارهای سهام اولیه قبلاً گواهینامه های سهام فیزیکی مبتنی بر کاغذ را صادر و معامله می کردند ، بازارهای سهام مدرن امروزی با کمک رایانه به صورت الکترونیکی فعالیت می کنند.

بازار سهام چگونه کار می کند

بازار سهام چگونه کار می کند

به طور خلاصه، بازارهای سهام یک فضای امن و تنظیم شده را فراهم می کنند که در آن فعالان بازار می توانند با اعتماد به نفس با ریسک عملیاتی صفر تا پایین در سهام و سایر ابزارهای مالی واجد شرایط معامله کنند. بازارهای سهام تحت قوانین تعریف شده توسط تنظیم کننده عمل می کنند، به عنوان بازارهای اصلی و به عنوان بازارهای ثانویه عمل می کنند.

بورس اوراق بهادار به عنوان یک بازار اصلی به شرکت ها اجازه می دهد سهام خود را برای اولین بار از طریق فرآیند عرضه اولیه (IPO) منتشر و به سهام عادی بفروشند. این فعالیت به شرکت ها کمک می کند تا سرمایه لازم را از سرمایه گذاران جمع کنند. در اصل به این معنی است که یک شرکت خود را به تعدادی سهام تقسیم می کند (مثلاً 20 میلیون سهم) و بخشی از آن سهام (مثلاً 5 میلیون سهم) را با قیمت (مثلاً 10 دلار برای هر سهم) به عموم مردم می فروشد.

برای تسهیل این فرآیند، یک شرکت به بازاری نیاز دارد که بتوان این سهام را فروخت. این بازار توسط بورس تهیه می شود. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، این شرکت 5 میلیون سهم را با قیمت 10 دلار برای هر سهم با موفقیت به فروش می رساند و 50 میلیون دلار بودجه جمع می کند.

سرمایه گذاران سهام شرکت را که می توانند انتظار داشته باشند برای مدت زمان دلخواه خود نگه دارند، پیش بینی افزایش قیمت سهام و درآمد بالقوه از طریق پرداخت سود سهام، می کنند. بورس اوراق بهادار به عنوان تسهیل کننده این فرآیند جمع آوری سرمایه عمل می کند و هزینه خدمات خود را از شرکت و شرکای مالی خود دریافت می کند.

بورس اوراق بهادار به دنبال انجام اولین بار انتشار سهام IPO به نام فرآیند ثبت نام، به عنوان بستری معاملاتی عمل می کند که خرید و فروش منظم سهام ذکر شده را تسهیل می کند. این بازار ثانویه را تشکیل می دهد. بورس سهام برای هر معامله کارمزد کسب می کند که در طی فعالیت بازار ثانویه بر روی سیستم عامل آن رخ می دهد.

بورس اوراق بهادار مسئولیت اطمینان از شفافیت قیمت، نقدینگی، کشف قیمت و معاملات منصفانه را در چنین فعالیت های تجاری بر عهده دارد. از آنجا که تقریباً همه بازارهای سهام عمده در سراسر جهان اکنون به صورت الکترونیکی فعالیت می کنند.

بورس سیستم های معاملاتی را حفظ می کند که به طور کارآمد سفارشات خرید و فروش از فعالان مختلف بازار را مدیریت می کنند. آنها عملکرد تطبیق قیمت را برای تسهیل اجرای تجارت در یک نمایشگاه قیمت هم برای خریداران و هم برای فروشندگان انجام می دهند.

یک شرکت ذکر شده همچنین ممکن است سهام جدید و اضافی را از طریق پیشنهادات دیگر در مرحله بعد، مانند صدور حق یا پیشنهادات بعدی، ارائه دهد. آنها حتی ممکن است سهام خود را پس بگیرند یا از لیست خود حذف کنند. بورس اوراق بهادار چنین معاملات را تسهیل می کند.

بورس اوراق بهادار اغلب شاخص های مختلف سطح بازار و خاص را ایجاد می کند، مانند شاخص S&P 500 یا Nasdaq 100 شاخصی را برای ردیابی حرکت کل بازار فراهم می کند. روشهای دیگر شامل نوسانگر تصادفی و شاخص حرکت تصادفی است.

بورس های سهام همچنین کلیه اخبار، اطلاعیه ها و گزارش های مالی شرکت را که معمولاً در وب سایت های رسمی آنها قابل دسترسی است، نگهداری می کنند. یک بورس اوراق بهادار همچنین از فعالیتهای مختلف مرتبط با معاملات در سطح شرکت پشتیبانی می کند.

به عنوان مثال: شرکت های سودآور ممکن است با پرداخت سود سهام که معمولاً از بخشی از درآمد شرکت حاصل می شود، به سرمایه گذاران پاداش دهند. صرافی کلیه این اطلاعات را حفظ می کند و ممکن است تا حدی از پردازش آن پشتیبانی کند.

عملکردهای بازار سهام

عملکردهای بازار سهام

یک بورس اوراق بهادار اصولاً عملکردهای زیر را انجام می دهد:

معامله عادلانه در معاملات اوراق بهادار: بسته به قوانین استاندارد تقاضا و عرضه، بورس سهام باید اطمینان حاصل کند که همه فعالان علاقه مند به بازار دسترسی فوری به داده های مربوط به کلیه سفارشات خرید و فروش دارند و از این طریق به قیمت گذاری منصفانه و شفاف اوراق بهادار کمک می کنند. علاوه بر این، باید همچنین مطابقت کارآمد سفارشات خرید و فروش مناسب را انجام دهد.

به عنوان مثال: ممکن است سه خریدار وجود داشته باشد که برای خرید سهام مایکروسافت با قیمت 100، 105 و 110 دلار سفارش داده اند و ممکن است چهار فروشنده وجود داشته باشد که مایل به فروش سهام مایکروسافت با 110، 112، 115 و 120 دلار باشند.

صرافی: (از طریق سیستم های خودکار معاملاتی رایانه ای آنها) باید اطمینان حاصل کند که بهترین خرید و بهترین فروش مطابقت دارد که در این حالت 110 دلار برای مقدار معاملات تجاری است.

کشف قیمت کارآمد: بازارهای سهام باید از مکانیزم کارآمدی برای کشف قیمت پشتیبانی کنند، که به عمل تصمیم گیری در مورد قیمت مناسب اوراق بهادار اشاره دارد و معمولاً با ارزیابی عرضه و تقاضای بازار و سایر عوامل مرتبط با معاملات انجام می شود.

بگویید، یک شرکت نرم افزاری مستقر در ایالات متحده با قیمت 100 دلار معامله می کند و سرمایه بازار آن 5 میلیارد دلار است. یک خبر از این قرار است که تنظیم کننده اتحادیه اروپا 2 میلیارد دلار جریمه به این شرکت تحمیل کرده است که اساساً به معنای از بین رفتن 40 درصد از ارزش شرکت است.

اگرچه ممکن است بازار سهام محدوده قیمت معاملات 90 و 110 دلار را بر قیمت سهام این شرکت اعمال کرده باشد، اما باید محدودیت قیمت مجاز معاملات را به طور موثری تغییر دهد تا برای تغییرات احتمالی قیمت سهام جایگزین شود، در غیر این صورت سهامداران ممکن است برای تجارت در یک نمایشگاه منصرف شوند.

نگهداری نقدینگی: در حالی که تعداد خریداران و فروشندگان برای یک ضمانت مالی خاص از کنترل بورس خارج است، باید اطمینان حاصل شود که هرکس واجد شرایط و مایل به تجارت است دسترسی فوری به سفارشات انجام می شود که باید در نمایشگاه اجرا شود

بیشتر بخوانید:

اگر این مقاله برای شما مفید و کارآمد بود، خوشحال میشویم برای افراد دیگری که به دنبال جواب سوالات خود در این مطلب میگردند، با به اشتراک گذاری این مقاله به آنها کمک کنید.

معرفی کتاب

این کتاب به معرفی مفاهیم ابتدایی، پایه‌ای و در عین حال کاربردی بازارهای مالی پرداخته است و ضمن تأکید بر تفکیک بازار پول از بازار سرمایه به‌نوعی اقتصاد کشور را معطوف به بازار سرمایه می ‌‌داند. به‌گونه ‌‌ای که جمع ‌‌آوری سرمایه ‌‌های خرد، به‌کارگیری پس ‌‌اندازهای راکد، کنترل تورم، شرایط مثابه بازار رقابت کامل و همچنین رشد تولید ناخالص ملی، توزیع عادلانه ثروت و افزایش درجه نقدشوندگی را مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه کلان می ‌‌داند و در سطح خرد نیز با عنوان موضوعاتی چون سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام، افزایش اعتبار داخلی و خارجی به‌واسطه توثیق سهام شرکت‌‌ها در بازارهای داخلی و خارجی، تعیین ارزش بازار بر اساس قانون عرضه و تقاضا، سهولت در تغییر ترکیب سهامداری، به وجود آمدن دیدگاهی مطلوب با کاهش ریسک اقتصادی و امکان تأمین مالی با هزینه کم ‌‌تر، به برخورداری از مزایایی چون افزایش سقف تسهیلات بانکی و انتشار اوراق مشارکت، انتشار اوراق مشارکت فقط با کسب مجوز از بانک مرکزی، برخورداری از معافیت ‌‌های مالیاتی، تبیین چشم ‌‌انداز آینده شرکت و ارزیابی عملکرد ویژگی های بازار ثانویه آن و ارتقای سطح اعتماد ملی اشاره کرده است. نویسنده کتاب معتقد است توسعه بازار سرمایه، تجارت اینترنتی و توجه به هوش مالی از جمله شاخص ‌‌هایی است که کشورها را از نظر اقتصادی به سمت جهانی شدن سوق می ‌‌دهد و بدین سبب، آموزش سرمایه ‌‌گذاری در بورس و هموار کردن مسیر سرمایه ‌‌گذاری برای سرمایه ‌‌گذاران داخلی و خارجی را مستلزم توجه بیشتر به بورس می ‌‌داند.
در معرفی این کتاب آمده است که”در ادبیات اقتصادی، بازارهای مالی به‌عنوان جریان ‌‌های هدایت‌کننده منابع مالی از بخش غیرمولد به بخش تولید و مولد دارای نقش حیاتی در رشد اقتصادی، اشتغال ‌‌زایی، سرمایه‌گذاری، تثبیت متغیرهای پولی و مالی و در مجموع بهبود رفاه جامعه است. اهمیت این بازارها به حدی بالا است که از آن ‌‌ها به‌عنوان شریان ‌‌های اصلی اقتصاد یاد می ‌‌شود. در ادبیات اقتصادی به‌ویژه ادبیات اقتصاد مالی، بازار سرمایه نقش اساسی در رشد اقتصادی از طریق تأمین مالی بنگاه ‌‌ ‌‌ها، تخصیص بهینه منابع، بهبود نقدشوندگی دارایی ‌‌ها، بهبود راهبری شرکتی و افزایش شفافیت در اقتصاد دارد”.
فصل اول از این کتاب با عنوان “اقتصاد و بازار سرمایه” ضمن معرفی تئوری بازارهای کارا، به تعریف انواع کارایی در بازارهای مالی پرداخته که در ادامه با تقسیم ‌‌بندی بازار به سطوح ضعیف، نیمه‌قوی و قوی، به موضوع اهمیت کارایی بازار از نظر سرمایه‌گذاران و مدیران مالی رسیده است. نویسندگان در ادامه همین فصل با تمرکز بر موضوع کارایی، ساختار بازار سرمایه کشور را بررسی می ‌‌کنند ویژگی های بازار ثانویه که نهایتاً به اهمیت بورس در سطح کشور و در عرصه بین ‌‌الملل می‌رسند.
فصل دوم با معرفی بازارهای پول و سرمایه به‌عنوان دو بازار مالی شروع می ‌‌شود و در ادامه با تفکیک این دو بازار و معرفی بازار طلا (بورس طلا) و صندوق طلا، انواع دارایی ‌‌های مالی را بررسی می ‌‌کند؛ مطالب با بررسی جوانب مثبت و منفی دارایی ‌‌های با نقدشوندگی بالا ادامه پیدا می ‌‌کنند و در ادامه، همین موارد در رابطه با دارایی ‌‌های با نقدشوندگی پایین نیز عنوان می ‌‌شوند. کتاب در نهایت با طرح ۶ مورد از محدودیت ‌‌های ابزارهای مالی، به لزوم توجه مضاعف به ابزارهای مالی اشاره می ‌‌کند. در ادامه همین فصل نویسندگان کتاب، انواع قراردادها، خصوصیات و نقش اقتصادی ابزارهای مشتقه را بررسی کرده‌اند. در پایان این فصل نیز به زمینه ‌‌سازی قانون بازار اوراق بهادار برای توسعه ابزارهای مالی پرداخته شده است.
در فصل سوم، مباحث پیرامون اوراق قرضه و اوراق مشارکت عنوان شده ‌‌اند که در ضمن معرفی، بررسی اقتصادی این دو انجام شده است.
بررسی اقتصادی صندوق ‌‌های سرمایه‌گذاری در فصل چهارم با عناوینی چون اهداف سرمایه ‌‌گذاری صندوق ‌‌ها، مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری از دیدگاه اقتصادی و انواع هزینه در صندوق‌های سرمایه ‌‌گذاری مشترک انجام شده است.
بازار اولیه موضوع فصل پنجم از این کتاب است که ضمن عنوان نقش ‌‌های بازار اولیه بورس و تحلیل اقتصادی بازار سرمایه، مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل پایانی این کتاب به بررسی بازارهای ثانویه می ‌‌پردازد. به‌گونه ‌‌ای که پس از طرح مسائلی پیرامون ساختار و ویژگی ‌‌های بازار ثانویه، به مسأله اهمیت اقتصادی این بازار می ‌‌رسد و با عنوان تفاوت ‌‌های بازارهای اولیه و ثانویه، کاربرد اقتصادی این بازار را در ۶ مورد شرح می ‌‌دهد.

آشنایی با بازارها و نهادهای مالی

دکتر سعید اسلامی بیدگلی دارای مدرک دکتری مدیریت مالی از دانشگاه شهید بهشتی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی میباشند.ایشان سوابق علمی-پژوهشی پرباری در زمینه های مختلف مالی دارند من جمله عضویت در انجمن جهانی مدیریت مالی،تحلیلگری بین المللی سرمایه گذاری،اخذ مدرک بین المللی CFA.دکتر اسلامی در کنار شخصیت علمی بعنوان فردی موفق در حوزه اجرایی نیز شناخته می شوند از جمله سوابق اجرایی ایشان میتوان به دبیر کلی کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران،عضویت در شورای عالی بورس،نائب رئیس هیئت مدیره تأمین سرمایه بانک مسکن اشاره کرد.دکتر اسلامی بیدگلی در شهریورماه ۹۹ ضمن حضور در مدرسه تابستانه مالی که به همت گروه پیشگامان دنیای مالی برگزار شده بود حضور پیدا کرده و به ارائه ای در رابطه با آشنایی مقدماتی با بازارها و نهادهای مالی پرداختند که این درسگفتار جهت استفاده مخاطبین محترم منتشر می شود:

(توجه:این درسگفتار مطابق با محاوره استاد پیاده سازی شده است همچنین مخاطبین محترم می توانند جهت استفاده از جزوات مکتوب،فایل های ارائه و فایل های چندرسانه ای جلسات به بخش های مربوط در سایت مراجعه نمایند)

«بسم الله الرحمن الرحیم»

آشنایی مقدماتی با بازارها و نهادهای مالی

ارائه شده توسط دکتر سعید اسلامی بیدگلی

در یک نگاه کلی به نظام مالی ، کسانی وجود دارند که دوست دارند پول هایشان را قرض بدهند و یا سرمایهگذاری کنند. همچنین کسانی هم وجود دارند که دوست دارند پول قرض بگیرند به هر نحو ممکن.نظام مالی ، نوعی کانال است که افراد قرض گیرنده را به افراد قرض دهنده ، وصل میکند. بازار های مالی ، مهمترین نقش در این نظام را دارد. در اصل به جایی که دو گروه قرض دهنده و قرض گیرنده با یکدیگرارتباط برقرار میکنند ، بازار های مالی میگویند.

بازار های مالی میتواند فیزیکی باشد میتواند نباشد اما با توجه به اینکه دنیا به سمت مدرن شدن ، حرکت میکند اکثر بازار ها به صورت مجازی هستند.چیز هایی که در بازار های مالی معامله میشود ، اوراق بهادار نام دارند. اوراق بهادار ، ادعاهایی هستند که رویجریان های نقدی دارایی ها ایجاد شده اند.

بازار ها بر اساس ماهیت ابزار هایی که در آن ها معامله میشوند به چند دسته تقسیم میشوند:

بازار اول ، بازار اوراق بدهی در مقابل بازار اوراق سهام است. اوراق بدهی ، رایج ترین ابزار معامله در جهان است. نحوه ی عملکرد بازار اول اینگونه است که قرض گیرندهاوراقی را منتشر میکند و پس از فروش اوراق ، پول اوراقمستقیم وارد حساب سرمایه گذار میشود. وام هایی که بانک ها منتشر میکنند نوعی اوراق بدهی است. وقتی درباره ی اوراق سهام صحبت میشود ، دارنده ی سهم ، سهمش از نوع مالکیتی است. یعنی حق حضور در مجامعرا دارد ، در انتخاب هیئت مدیره نقش دارد و … . سهام ،سررسید ندارد یعنی تاریخ انقضا ندارد.

بازار بعدی ، بازار پول در مقابل بازار های سرمایه ای است. بازار های سرمایه ای شامل ابزار های اوراق سهام و بخش عمده ی اوراق بدهی هم میشود.

بازار بعدی که درک کردن مفهومش بسیار اهمیت دارد ، بازار اولیه در مقابل بازار های سرمایه گذاران است. هر وقت ناشر اوراق ، برگه ای را منتشر کند و پول حاصل از فروش آن برگه ها به طور مستقیم وارد حساب شرکتشود ، ما در بازار اولیه قرار داریم. اما بازار ثانویه زمانی اتفاق میافتد که معمالات بین سرمایه گذاران اتفاقبیافتد. مهمترین ویژگی بازار های ثانویه ، نقد شوندگی آن است. یعنی من میتوانم امروز سهمی را بفروشم و سهمی را بخرم. پس بازار ثانویه ، ریسک نقد شوندگی کمتری دارد و از این لحاظ برای شرکت ها بسیار اهمیت دارد. کار مدیر مالی ، افزایش ثروت سهامداران است. بازار های ثانویه با قدرت نقد شوندگی خود به مدیران مالی کمک میکند تا ثروت سهامداران را افزایش دهد. این افزایش باعث میشود تا سهامداران به مدیران مالی اعتماد بیشتری داشته باشند. پس هر چقدر بازار ثانویه شرکتی خوبی داشته باشد ، احتمالا بازار اولیه خوبی هم دارد.

در تقسیم بندی دیگر ، بازار های ساخت یافته در مقابل بازار های (OTC) قرار دارد. معروف ترین بازار OTC ویژگی های بازار ثانویه
جهان بازار نزدک است. در بازار های ساخت یافته ، معاملات بر اساس یک نوع حراج انجام میشود. در OTC بر اساس معاملاتی است که در آن انجام میشود.

مهمترین ابزاری که در بازار های مالی معامله میشود ، سهام شرکت ها است که شامل سهام شرکت هایی میشودکه سهام خود را یا به عنوان ابزار مالکیتی نشر میدهند یا به صورت اوراق قرضه. این سهام چون بلند مدتهستند جزء بازار های سرمایه ای هستند. اوراق قرضعه معمولا بلند مدت هستند اما اگر بلند مدت نباشند ، به آن ها اوراق تجاری گفته میشود.

دولت ها و شهرداری ها میتوانند اوراق بدهی بلند مدت منتشر کنند. نام این اوراق ، اوراق قرضه ی شهرداری یا دولتی است.

یکی دیگر از کارکرد های بازار مالی ، تعیین قیمت ها ست. یعنی برای شرکت هایی که در بازار نیستند نمی توان قیمت تعیین کرد. دلایل متعددی برای وقوع یک معامله وجود دارد ، یکی از آن دلایل میزان اطلاعاتی است کهدر اختیار طرفین وجود دارد. یعنی من اطلاعاتی دارم که حاضرم سهمی را با قیمت ۲۰۰ تومن بخرم ولی شما ندارید و آنرا با قیمت ۲۰۰ تومن میفروشید. بازار های مالی سعی میکنند این اطلاعات را کم کنند تا شفافیتی عمومی برای سهام وجود داشته باشد. پس بازار ها به سمت بازار هایی با اطلاعات متقارن حرکت میکنند. از طرف دیگر بازار ، ریسک ها را منتقل میکنند. یعنی فردی ریسک را میفروشد و فرد دیگری آن ریسک را میخرد.این ها مهمترین نقش هایی هستند که بازار های مالی ایفا میکنند.

در بازار های مالی ، مفهومی به نام واسطه های مالی وجود دارد. تعریفی که در گذشته درباره ی واسطه های مالی وجود داشته این بوده که منابع را از سرمایه گذاران و قرض دهندگان به قرض گیرندگان منتقل میکرده.این تعریف عمدتا بانک ها و ویژگی های بازار ثانویه صندوق های سرمایه گذاری را شامل میشود. تعریف دیگری وجود دارد که شرکتهای سبدگردان را با آن میتوان جزء واسطه های مالی دانست این است که واسطه های مالی ، شرکت هاییهستند که فعالیت اصلی آن ها فراهم کردن محصولات و خدمات مالی برای کسانی که نمیتوانند در بازار هایمالی فعالیت کنند.

قسمت دیگری که در بازار های مالی مهم هستند ، شرکت های تامین سرمایه هستند. مسئولیت اصلی این شرکت ها ، انتشار اوراق است.کشور هایی مانند ژاپن و آلمان کشور هایی هستند که نظام تامین مالی آن ها بر اساس بانک است. در صورتی که کشوری مانند آمریکا ، کشوری بر اساس بازار های مالی است.

واسطه های مالی معمولا ریسک ها را کاهش میدهند. همچنین ویژگی های بازار ثانویه عدم تقارن اطلاعات را نیز کاهش میدهند.واسطه های مالی به دلیل اینکه در بازار تجربه کسب میکنند ، میتوانند خدمات تخصصی ارائه دهند.

واسطه های مالی به سه دسته تقسیم میشوند. دسته اول ، نهاد های سپرده ای است که مهترین آن ها بانک های تجاری هستند. دسته دوم ، موسسات سرمایه گذاری قراردادی هستند. بیمه ها و صندوق های بازنشستگیاز مهمترین نوع های این دسته اند. دسته سوم ، دسته ی شرکت های سرمایه گذاری ، شرکت های مالی و … است.

بازار های مالی و نهاد های واسطه نیاز به نهاد ناظر دارند تا بر اساس قواعدی کار کنند. به طور مثال سازمان بورس ، نهاد ناظر است.

در ایران بازار سرمایه تحت نظارت سازمان بورس است. بازار پول تحت نظارت بانک مرکزی است و بازار بیمهکه تحت نظارت بیمه مرکزی است.بعضی کشور ها یک نهاد ناظر برای کل بازار هایشان دارند.

«پایان»

(مخاطبین محترم می توانند جهت استفاده از جزوات مکتوب،فایل های ارائه و فایل های چندرسانه ای جلسات به بخش های مربوط در سایت مراجعه نمایند)