ویژگی های قراداد سلف

صفر تا صد قرارداد سلف

قرارداد‌ها بخش بزرگی از زندگی افراد را تشکیل میدهند. گاها افراد بدون اطلاع از ابعاد حقوقی بند های یک قرارداد و بدون توجه به تعهداتی که برای وی ایجاد میشود، اقدام به امضای یک قرارداد مینماید. موسسه حقوقی دادخواهان مجد ایرانیان، در راستای ارتقای سطح دانش حقوقی افراد جامعه و کمک به کاهش دعاوی حقوقی پولی و بانکی، با کمک وکیل های خبره این زمینه مقالاتی را در زمینه ” قرارداد های بانکی“ به صورت منظم منتشر مینماید. در ادامه همین سری مقالات قراداد های بانکی، در این مقاله به قرارداد سلف خواهیم پرداخت که در بخش های مختلف از جمله بازار سرمایه و بورس کاربرد فرآوانی دارد.

⚖️ جهت مشاوره رایگان با وکیل بانکی کلیک کنید! ⚖️

قراداد سلف چیست؟

اگر بخواهیم به زمان ساده مفهوم قرارداد سلف را تشریح نماییم، میتوانیم به این شکل بگوییم که قرارداد سلف در واقع قراردادی است که طی آن خریدار مبلغی را به فروشنده یا تولید کننده پرداخت مینماید و فروشنده نیز متعهد میشود در زمان مشخصی در آینده محصول را به خریدار تحویل بدهد. با این دیدگاه، قرارداد سلف به نوعی خریدار را در مقام سرمایه گذار قرار میدهد.

سلف در لغت به معنای پیش پرداخت میباشد. در واقع اگر در قرارداد بیع، ثمن فی المجلس پرداخت شود اما برای تحویل مبیع ( مال فروخته شده) زمانی در آینده مشخص شود، قراردادی فی مابین خریدار و فروشنده سلف میباشد.

به دستور بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک ها موظف هستند در راستای حمایت از تولید داخلی، در صورت درخواست واحد های تولیدی و کارخانجات طی قرارداد های سلف بخشی از محصولات آنها را پیش خرید نمایند.

اوراق سلف موازی چیست؟

دولت با هدف جمع آوری نقدینگی از سطح جامعه و کنترل تورم، اقدام به انتشار اوراق در بورس مینماید. به عنوان مثال شما میتوانید با پرداخت بهای مشخص، نفت خام خریداری نمایید و بعد 1 یا 2 سال سود آن را دریافت نمایید. اوراق سلف موازی در بورس کالا در دسترس میباشند.

جهت مشاهده لیست اوراق سلف در بورس کلیک کنید!

در واقع اوراق سلف موازی بر طبق قرارداد سلف موازی معامله میشوند که تقریبا همان قرارداد سلف میباشد با این تفاوت که برخی از محدودیت‌های آن اصلاح شده است.

مزایای قرارداد سلف

قرارداد سلف به عنوان یکی از پرکاربرد ترین قرارداد‌‌های بازارهای سنتی و مدرن، مزایایی را برای خریداران و فروشندگان به همراه دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

مزایای قرارداد سلف برای فروشنده

• رفع نگرانی بابت پیدا کردن مشتری برای محصول خود
• تسریع چرخه تولید
• کسب سرمایه اولیه برای آغاز تولید
• امکان تولید بیشتر

مزایای قرارداد سلف برای خریدار

• رفع نگرانی بابت افزایش قیمت آینده
• دریافت سود مناسب بعد از مدتی معین

ویژگی های اوراق سلف موازی در بورس

در این بخش به مزایای اوراق سلف موازی میپردازیم.

• کشف قیمت فوری در بازار
• تامین سرمایه برای تولید کنندگان
• نقد شوندگی مناسب به علت وجود بازارگردان
• امکان معامله در بازار های ثانویه
• معافیت های مالیاتی

کالاهای قابل معامله در قالب اوراق سلف

1. اولین دسته از کالاهایی که به صورت اوراق سلف قابل عرضه هستند، کالاهایی میباشند که قابلیت جا به جایی فیزیکی دارند؛ مانند شمش فولاد، نفت، سنگ آهن و …
2. دسته دوم کالاهایی میباشند که توسط دولت قیمت گذاری نمیشوند و محدودیتی برای قیمت آنها وجود ندارد.

نکات حقوقی که در قرارداد سلف باید به آنها توجه کرد

• ویژگی هایی که بر روی قیمت کالا تاثیر گذار است مشخص شود
• فی المجلس تمام قیمت کالا به فروشنده پرداخت شود
• زمان تحویل کالا از فروشنده به خریدار دقیقا مشخص شود
• مدت زمانی که برای تحویل کالا معین میشود باید به نحوی باشد که تولید کننده/ فروشنده توانایی تهیه جنس را داشته باشد.
• واحد اندازه گیری جنس و متعاقبا وزن آن مشخص شود
• مکان تحویل کالا معین شود
• اخد تضمین از فروشنده به منظور انجام به موقع تعهدات
• تعیین مشخصات دقیق جنس مورد معامله

ضوابط اجرایی قرارداد سلف

• داشتن اهلیت قانونی و مجوز های لازم توسط فروشنده/تولیدی
• استفاده از مبلغ تسهیلات سلف در راستای تولید کالای فروخته شده
• داشتن تجهیزات مورد نیاز جهت تولید کالا
• قرارداد سلف فقط برای کالاهایی که هنوز تولید نشده اند مجاز میباشد و برای کالاهایی که تولید شده اند و ویژگی های قراداد سلف به فروش نرسیده اند مجاز نمیباشد.
• قرارداد سلف یک قرارداد کوتاه مدت میباشد و مدت آن نمیتواند بیشتر از 1 الی 2 سال باشد

فرق اوراق سلف با سایر اوراق

یکی از فرق های اساسی اوراق سلف با سایر اوراق این است که خریدار با خرید این اوراق در مالکیت و مدیریت بنگاه شریک نخواهد بود. در ضمن در اوراق سلف میتوان میزان سود را مشخص نمود که از این حیث برای افراد ریسک گریز بسیار مطلوب میباشد.

قرارداد سلف نفتی

از این نوع قرارداد ها برای پیش فروش نفت استفاده میشود. در واقع شرکت های نفتی از این روش برای تامین سرمایه و جذب سرمایه گذار استفاده میکنند. هر شخصی که اوراق سلف نفتی را خریداری میکند میتواند آن را با شخص دیگری بفروشد که این خود یک قرارداد سلف موازی مستقل میباشد.

قرارداد سلف محصولات کشاورزی

بعضا کشاورزان برای جذب سرمایه اولیه جهت کاشت محصولات کشاورزی، از قرارداد سلف استفاده میکنند. به این شکل محصول پایه در این قرارداد یک محصول کشاورزی است و خریدار مبلغی را به فروشنده میپرداز تا در موعد برداشت، صاحب محصول شود.

💡 بیشتر بخوانید: قرارداد مزارعه چیست؟ 💡

نمونه قرارداد سلف

در این بخش یک نمونه قرارداد سلف قرارداد شده است که میتوانید به صورت رایگان دانلود نمایید و برای تدوین قراردادهای بعدیتان از آن استفاده نمایید.

وکیل برای تدوین قرارداد

موسسه حقوقی دادخواهان مجد با در اختیار داشتن کادر مجرب حقوقی و مشاورین ارشد، آماده است تا در زمینه های مختلف حقوقی مانند تدوین قرارداد، دعاوی ملکی، دعاوی بانکی و… به موکلین عزیز خدمت رسانی نماید.

ویژگی های قراداد سلف

Adobe PDF Library 10.0.1

endstream endobj 206 0 obj > endobj xref 0 207 0000000000 65535 f 0000056095 00000 n 0000056339 00000 n 0000056417 00000 n 0000056832 00000 n 0000058613 00000 n 0000071805 00000 n 0000072147 00000 n 0000072487 00000 n 0000072955 00000 n 0000073410 00000 n 0000076491 00000 n 0000104244 00000 n 0000115595 00000 n 0000116050 00000 n 0000119444 00000 n 0000145279 00000 n 0000155440 00000 n 0000155847 00000 n 0000160187 00000 n 0000196640 00000 n 0000197059 00000 n 0000201475 00000 n 0000238663 00000 n 0000257465 00000 n 0000257718 00000 n 0000258079 00000 n 0000258504 00000 n 0000264513 00000 n 0000264756 00000 n 0000265069 00000 n 0000265489 00000 n 0000271227 00000 n 0000282674 00000 n 0000283101 00000 n 0000288214 00000 n 0000288645 00000 n 0000291865 00000 n 0000293714 00000 n 0000302109 00000 n 0000320220 00000 n 0000322069 00000 n 0000326212 00000 n 0000328983 00000 n 0000329412 00000 n 0000332037 00000 n 0000333886 00000 n 0000335136 00000 n 0000359028 00000 n 0000360877 00000 n 0000365214 00000 n 0000368237 00000 n 0000370086 00000 n 0000371379 00000 n 0000372612 00000 n 0000373041 00000 n 0000375237 00000 n 0000377321 00000 n 0000388101 00000 n 0000423943 00000 n 0000426027 00000 n 0000429543 00000 n 0000431984 00000 n 0000434068 00000 n 0000435983 00000 n 0000437546 00000 n 0000438001 00000 n 0000442372 00000 n 0000444221 00000 n 0000444719 00000 n 0000472764 00000 n 0000474613 00000 n 0000476458 00000 n 0000477994 00000 n 0000478223 00000 n 0000478539 00000 n 0000478953 00000 n 0000484590 00000 n 0000485008 00000 n 0000488962 00000 n 0000503598 00000 n 0000514441 00000 n 0000514848 00000 n 0000515430 00000 n 0000578655 00000 n 0000579113 00000 n 0000582731 00000 n 0000595824 00000 n 0000596231 00000 n 0000600634 00000 n 0000610278 00000 n 0000610697 00000 n 0000614273 00000 n 0000652766 00000 n 0000653186 00000 n 0000657555 00000 n 0000684991 00000 n 0000690937 00000 n 0000691035 00000 n 0000691295 00000 n 0000691364 00000 n 0000691715 00000 n 0000691742 00000 n 0000692163 00000 n 0000692611 00000 n 0000696243 00000 n 0000707030 00000 n 0000716362 00000 n 0000716740 00000 n 0000716937 00000 n 0000717373 00000 n 0000718133 00000 n 0000742188 00000 n 0000742532 00000 n 0000742876 00000 n 0000743349 00000 n 0000744667 00000 n 0000744953 00000 n 0000745291 00000 n 0000747618 00000 n 0000747716 00000 n 0000747992 00000 n 0000748062 00000 n 0000748390 00000 n 0000748417 00000 n 0000748819 00000 n 0000752095 00000 n 0000752197 00000 n 0000752474 00000 n 0000752544 00000 n 0000752972 00000 n 0000752999 00000 n 0000753477 00000 n 0000753547 00000 n 0000753649 00000 n 0000753783 00000 n 0000759462 00000 n 0000760551 00000 n 0000760732 00000 n 0000760759 00000 n 0000761456 00000 n 0000761820 00000 n 0000762247 00000 n 0000762538 00000 n 0000762851 00000 n 0000762948 00000 n 0000763241 00000 n 0000763506 00000 n 0000763755 00000 n 0000763782 00000 n 0000802003 00000 n 0000802550 00000 n 0000802683 00000 n 0000803027 00000 n 0000803289 00000 n 0000828165 00000 n 0000828235 00000 n 0000828715 00000 n 0000846992 00000 n 0000847062 00000 n 0000847329 00000 n 0000847424 00000 n 0000847855 00000 n 0000848081 00000 n 0000850938 00000 n 0000851692 00000 n 0000851795 00000 n 0000852143 00000 n 0000852897 00000 n 0000853241 00000 n 0000853268 00000 n 0000853401 00000 n 0000853540 00000 n 0000858796 00000 n 0000859168 00000 n 0000859660 00000 n 0000860032 00000 n 0000860059 00000 n 0000860565 00000 n 0000860909 00000 n 0000861011 00000 n 0000861235 00000 n 0000861305 00000 n 0000861583 00000 n 0000861927 00000 n 0000862470 00000 n 0000862844 00000 n 0000863097 00000 n 0000881778 00000 n 0000881805 00000 n 0000881928 00000 n 0000882368 00000 n 0000882631 00000 n 0000882701 00000 n 0000882833 00000 n 0000883189 00000 n 0000883401 00000 n 0000883534 00000 n 0000883672 00000 n 0000883904 00000 n 0000884042 00000 n 0000884122 00000 n 0000884217 00000 n 0000884314 00000 n 0000884411 00000 n 0000884539 00000 n 0000889309 00000 n trailer > startxref 116 %%EOF

اوراق سلف استاندارد چیست؟

همان طور که در قسمت‌های قبل گفتیم بورس کالای ایران، نهادی رسمی و ساختار یافته است که نقش مهمی را در بازار سرمایه ایران بازی می‌کند. بورس کالای ایران، بستری برای طراحی ابزارهای معاملاتی نوین بر اساس نیازهای اقتصاد ایران است. رویکرد اصلی در طراحی این ابزارها، هدایت صحیح منابع به بخش‌های تولیدی اقتصاد، توسعه بازارهای داخلی، تجهیز بازار کالاها و ارتقای ساختارهای سنتی بازار است. بنابراین ابزارهای مختلفی تاکنون در بازار کالا معرفی شده‌اند. به منظور پاسخگویی به نیاز تامین مالی بخش صنعت، بورس کالای ایران اقدام به طراحی اوراق سلف موازی استاندارد کرده است که در ادامه به تعریف و توضیح اوراق سلف استاندارد می‌پردازیم.

تعریف اوراق سلف استاندارد

1- اوراق سلف

سلف در لغت به معنی پیش ‌پرداخت، قبول کردن و اطاعت نمودن است. اوراق سلف نوعی اوراق صکوک هستند که نسبت به سایر اوراق مشارکت امنیت بیشتری دارند. تولیدکننده یا مالک دارایی با استفاده از این اوراق صکوک می‌تواند نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کرده و خریدار با پیش خرید محصولات، در آن سرمایه‌گذاری کند.

2- قرارداد سلف

قرارداد سلف، قراردادی است که به وسیله آن افراد، محصولات واحدهای تولیدی را به قیمت مشخص، پیش خرید نقدی می‌کنند. به عبارت دیگر مالکان کالا، دارایی خود را به صورت نقدی پیش فروش می‌کنند و زمانی مشخص در ویژگی های قراداد سلف آینده آن را تحویل می‌دهند. قرارداد سلف برعکس قرارداد نسیه است؛ در قرارداد نسیه، فروشنده کالا را تحویل می‌دهد و تسویه کالا در آینده اتفاق می‌افتد.

بنابراین قرارداد سلف، قراردادی است که در آن عرضه کننده بخشی از دارایی پایه قرارداد را به ازای بهای نقد و مطابق قرارداد سلف به فروش می‌رساند تا در زمان تحویل به خریدار تسلیم کند. همچنین گواهی سلف، سندی شامل مجموع دارایی‌های خریدار از قرارداد سلف است. یکی از بزرگترین محدودیت‌هایی که قرارداد سلف دارد این است که بازار ثانویه ندارد. بنابراین بسیاری از افراد نمی‌توانند از این قرارداد استفاده کنند. این موضوع سبب وجود نقدینگی کم در این بازار شده و اوراق نسبت به تغییر قیمت دارایی واکنش نشان نمی‌دهند.

3- قرارداد سلف موازی استاندارد

برای حل کردن مشکل قرارداد سلف و رفع محدودیت‌های آن، اوراق قرارداد سلف موازی استاندارد طراحی شده و قراردادی است که بر اساس آن، خریدار می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را به شخص دیگری در بازار، قبل از سررسید واگذار نماید. بنابراین اوراق سلف استاندارد، نوعی ابزار تامین مالی است که بر مبنای قرارداد سلف موازی استاندارد منتشر می‌شود.

ناشر اوراق ویژگی های قراداد سلف سلف موازی استاندارد، فارغ از قیمت دارایی پایه، یک سود حداقلی را برای سرمایه‌گذاران در قالب اختیار فروش در سررسید تضمین می‌کند. از طرف دیگر، با افزایش قیمت دارایی پایه، سود مازاد به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد. برای پوشش ریسک ناشی از نوسانات قیمت دارایی پایه در قرارداد سلف موازی استاندارد می‌توان از ابزار اختیار خرید و فروش تبعی استفاده کرد که به صورت زیر تعریف می‌شوند:

1- اختیار خرید تبعی:

اختیار معامله‌ای است که همراه با معامله اوراق سلف موازی استاندارد، از سوی خریدار به عرضه کننده داده می‌شود و بر اساس آن، اختیار خرید تعداد مشخصی از دارایی پایه را در سررسید و به قیمت اعمال تعیین شده در قرارداد، به عرضه کننده می‌دهد.

2- اختیار فروش تبعی:

اختیار معامله‌ای است که همراه با معاملات اوراق سلف موازی استاندارد از سوی عرضه کننده به خریدار داده می‌شود و بر اساس آن خریدار اوراق، تعداد مشخصی از دارایی پایه را در سررسید به قیمت اعمال تعیین شده در قرارداد، به عرضه کننده می‌دهد.

دارایی‌هایی که امکان انتخاب برای عقد قرارداد سلف موازی استاندارد را دارند لازم است ویژگی‌های زیر را داشته باشند:

• امکان تحویل فیزیکی دارایی پایه
• استانداردپذیر بودن دارایی پایه
• وجود مرجع قیمتی قابل اتکا
• عدم وجود محدودیت قانونی برای نقل و انتقال کالا
• وجود بازار نقدی قوی برای دارایی پایه
• عدم وجود محدودیت‌های قیمتی برای دارایی پایه (مشمول قیمت‌گذاری‌های دولتی نباشد).

کاربرد قراردادهای سلف موازی

تولیدکنندگانی که حین تولید، دچار کمبود نقدینگی می‌شوند، از طریق پیش فروش بخشی از تولیدات خود می‌توانند سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند. بنابراین قراردادهای سلف، روشی برای تامین مالی شرکت‌ها از راه جذب سرمایه است. کاربرد مهم دیگر قراردادهای سلف، جبران کسری بودجه دولت است. دولت با انتشار اوراق سلف، محصولات و تولیدات را به مردم پیش فروش می‌کند و در زمان سررسید اوراق، به وکالت از صاحبان اوراق، محصولات را در بازار جهانی به فروش می‌رساند و تعهدات خود را تسویه می‌کند. تفاوت قیمت نقدی و قرارداد سلف، سود خریداران اوراق سلف است.

بنابراین انگیزه معامله گران از عقد قرارداد سلف عبارت است:

1- تولیدکننده یا فروشنده :

• تامین مالی برای پوشش هزینه‌های تولید
• اطمینان از فروش محصول بعد از تولید
• برنامه‌ریزی برای تولید و فروش

2- خریدار یا مصرف کننده:

• تامین مواد اولیه مورد نیاز به عنوان صنایع پایین دستی
• اطمینان از قیمت خرید مواد اولیه
• سرمایه‌گذاری و کسب سود

تاریخچه قراردادهای سلف

در سال 1382 بورس کالای تهران راه اندازی شد و موضوع انتشار اوراق سلف موازی مطرح شد. به دلیل وجود محدودیت‌های موجود و قوانین فقهی، انتشار این اوراق انجام نشد. در سال 1387، مبحث اوراق سلف موازی استاندارد در کمیته فقهی بورس مطرح شد و اوراق سلف نفت به عنوان اولین اوراق سلف در سال 1389 منتشر شد. دو سال بعد، در سال 1391 با توجه به نامه دیوان عالی محاسبات، انتشار اوراق سلف نفتی متوقف شد. اما طبق دستورالعمل سلف موازی استاندارد، در سال 1392 انتشار اوراق برای همه شرکت‌ها در بورس کالا و بورس انرژی ابلاغ شد.

اولین اوراق سلف موازی در سال 1394 و توسط شرکت گل‌گهر بر روی محصول سنگ آهن تولیدی این شرکت منتشر شد. با توجه به استقبال بالای متقاضیان این اوراق و مطابق دستورالعمل اجرایی، شرکت عرضه‌کننده موظف به طی مراحلی برای انتشار اوراق سلف موازی استاندارد است. شرکت بورس کالا برای تسهیل در فرآیند انتشار، رویه اجرایی انتشار این اوراق و امید نامه عرضه و معاملات اوراق سلف موازی استاندارد را با تایید هیئت ‌مدیره شرکت بورس کالا، منتشر کرده است.

مزایای اوراق سلف موازی استاندارد

قراردادهای سلف استاندارد مانند سایر اوراق مشارکت و صکوک، مزایایی دارد که در بازار بورس مورد معامله قرار می‌گیرد. این مزایا عبارت است از:

• تامین مالی برای تولیدکنندگان محصولات و کالاها
• افزایش نقدشوندگی بازار
• کاهش هزینه‌های معاملاتی
• معافیت مالیاتی
• تضمین نقدشوندگی اوراق به دلیل وجود بازارگردان
• کشف قیمت روزانه و لحظه‌ای برای کالاها در چارچوب مکانیسم بازار
• دارای عمر کوتاه‌مدت یک تا 2 سال
• دارای حداقل سود تضمین شده که این سود بر اساس رشد قیمت دارایی پایه تا سقف مشخص می‌تواند رشد کند
• ریسک پایین
• امکان خرید و فروش قراردادهای سلف موازی در بازار ثانویه

کارمزد معاملات اوراق سلف موازی استاندارد

معاملات اوراق سلف موازی استاندارد در بورس کالای ایران دارای سقف کارمزد 000725/0 به ازای هر قرارداد خرید یا فروش است.

در دوره پذیره‌نویسی اوراق سلف، کارمزد خرید و فروش به عهده ناشر اوراق است.

اوراق سلف موازی استاندارد در بورس کالا

هم اکنون در بازار بورس کالای ایران، اوراق سلف موازی بر روی دارایی‌های پایه متعددی منتشر شده است. اطلاعات نمادهای سلف منتشر شده در آدرس سایت https://cdn.ime.co.ir قابل مشاهده است.

همچنین می‌توان فهرست اوراق سلف موازی استاندارد را در بخش بورس کالا در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مشاهده کرد.

نحوه خرید اوراق سلف موازی استاندارد

برای خرید اوراق سلف موازی استاندارد، افراد باید به کارگزاری‌های معتبر بورس مراجعه کرده و برای دریافت کد بورسی خود اقدام کنند. پس از دریافت کد بورسی، افراد باید درخواست خرید خود را به کارگزاری اعلام کنند.

کلام آخر

همان طور که گفتیم، اوراق سلف استاندارد یکی از ابزارهای تامین مالی برای تولیدکنندگان کالاها است و سرمایه‌گذاران با خرید اوراق سلف موازی استاندارد به صورت مستقیم در ارتقای سطح تولید ملی مشارکت می‌کنند. این روش سرمایه‌گذاری، با هدایت سرمایه به حوزه‌هایی که به نقدینگی نیاز دارند، گردش مالی را افزایش می‌دهد. سرمایه‌گذاران نیز از این معاملات می‌توانند کسب سود کنند.

اوراق سلف موازی چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

اوراق سلف موازی یکی از مباحثی است که لازم است نسبت به آن آگاهی لازم را به عنوان یک شخص فعال در بورس داشته باشید. امروزه طرحی با عنوان طرح اوراق سلف موازی موجب بحث‌های شدیدی در بازار بورس شده است. این طرح توسط دولت تایید شده و در راستای تامین نیازهای مالی دولت و همچنین جمع آوری کردن نقدینگی از سطح جامعه توانسته است موفق عمل کند.

از دیگر کاربردهای طرح اوراق سلف موازی می‌توان به کاهش تورم اشاره نمود. در نتیجه این طرح می‌تواند هم به تامین منابع مالی دولت‌ها کمک کند و هم برای سرمایه گذاران سود‌آور باشد. در این مقاله قصد داریم شما را به طور کامل با این طرح آشنا سازیم و نکات لازم در مورد آن را به شما آموزش دهیم. پس اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید با ما همراه باشید.

طرح اوراق سلف موازی چیست؟

یکی از قرادادهای بسیار پرکاربرد طرح سلف موازی است. قرداد سلف هم در بازارهای مدرن و هم در بازارهای سنتی برقرار است. بر طبق قرداد سلف معمولا یک کالا و یا یک دارایی را پایه در نظر می‌گیرند. مثلا در طرح جدید دولت نفت را به عنوان پایه در نظر گرفته است. ابتدا لازم است خریدار بهای کالا را به طور تمام بپردازد و هنگام سر رسید کالا را دریافت نماید. که این زمان معمولا یک یا دو سال در نظر گرفته می‌شود. پس اوراق را به عنوان یکی از ابزارهای تامین مالی کوتاه مدت به حساب می‌آورند.

در روش اوراق سلف موازی فروشنده پیش از آن که محصولی را تولید نماید بهای آن را از خریدار دریافت می کند که این مساله می تواند سودهایی برای فروشندگان داشته باشد. از جمله این که خریدار لازم نیست نگران باشد که به دنبال خریدار برای خرید محصول برود و دلیل دیگر این است که از نظر منابع مالی کمک بسیار زیادی به فروشندگان و تولیدکنندگان خواهد نمود. از دیگر مسائلی که در رابطه با اوراق سلف موازی خوب است بدانید این است که مشکلات مربوط به سختی‌های وام های بانکی را ندارد و این خود دلیلی است تا بیشتر کسانی که در زمینه اقتصادی فعالیت می‌کنند به این روش علاقه‌مند باشند.

نحوه پرداخت سود اوراق سلف موازی

سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که اوراق موازی چگونه به کسی که آن را پرداخت کرده در نهایت پرداخت می‌شوند؟ همان‌طور‌ که پییش از این گفتیم اوراق سلف موازی دارای سررسیدهایی هستند که قرارداد یک یا دو ساله دارند. کسانی که اوراق را دارند در این دوره هیچ سودی دریافت نمی‌کنند و تمام اصل پول و همچنین سود آن پول در انتهای دوره یک یا دو ساله به طور یکجا پرداخت می‌شود. نکته جالب در مورد این اوراق این است که در هر صورتی دارای سود هستند و این مساله به کاهش قیمت یک کالا ربطی ندارد. هر چه قیمت دارایی بیشتر شود سود حاصل از آن نیز تا حدودی می‌تواند بیشتر گردد.

مزایای اوراق سلف موازی

اوراق سلف موازی دارای مزایایی است که در ادامه تلاش می کنیم برخی از آن‌ها را برای شما بیان کنیم. همان طور که گفتیم این روش روشی است که هم به دولت‌ها کمک بسیاری در تامین منابع مالی می‌کند و هم به ملت. در ادامه سعی می‌کنیم مزایای روش اوراق سلف را برای شما به اختصار بیان کنیم.

• در این روش کشف قیمت کالاها به صورت لحظه ای بوده و در نتیجه این روش از شفافیت بسیار زیادی برخوردار است.
• این روش معمولا دارای ریسک بسیار پایینی است و معمولا سودی برای آن در نظر گرفته شده است یعنی کسی که این روش را به کار گیرد ضرر نمی‌کند در عوض عرضه کنندگان نیز ضرر نخواهند کرد زیرا هم منبع مالی آن‌ها تامین گردیده و هم این که شرایط به گونه‌ای است سود حاصل نیز از یک مقداری بیشتر نخواهد شد.
• اگر خریداری بخواهد قبل از موعد سررسید پول خود را نقد کند می‌تواند اوراق خود را با بهایی مناسب به فروش برساند. فراموش نکنیم علت این که در این روش از قید موازی استفاده می‌گردد این است که می‌توان آن را مجددا به فروش رساند.
• اوراق موازی قابلیت نقد شوندگی بسیار بالایی دارند و در نتیجه موجب شده است که تمایل مردم به سرمایه گذاری به این روش افزایش یابد.

معایب اوراق سلف موازی

طرح سلف موازی با وجود موافقان بسیار زیاد مخالفانی نیز در بین افراد فعال در زمینه سرمایه دارد. برای مثال برخی از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی امکان می‌دهند که فروش سلف موازی خطرناک باشد. به این معنی که اگر دولت نتواند در زمینه نفت پیشرفت کرده و مشکلات ارزی مربوطه را حل نماید، دولت بعدی ملزم به این کار خواهد شد. در نتیجه دولتی که تازه روی کار آمده است با چالش بزرگی برای تامین مالی در این زمینه مواجه خواهد شد. خوب است بدانید در هنگام سررسید نرخ نفت به دلار در همان لحظه در سامانه سنا نمایش داده خواهد شد.

بنابراین آن‌چه پیش از این گفتیم برخی این روش را تیری در تاریکی می‌دانند، یعنی اگر پیش بینی دولت کنونی درست باشد در ادامه برای سهام‌داران سود بسیاری خواهد داشت این در حالی است که اگر عکس این ماجرا باشد تمام ویژگی های قراداد سلف دردسرهای این طرح برای دولت بعدی خواهد بود و می‌تواند آن را با چالش مالی مواجه کند.

کاربرد قراردادهای سلف موازی

گاهی اوقات شرایطی پیش می‌آید که تولیدکننده در زمان تولید محصول خود، با مشکل کمبود نقد شوندگی مواجه می‌شود. در چنین شرایطی می‌تواند بخشی از تولیدات خود را پیش‌فروش کند تا با سرمایه موردنظر خود برسد. بنابراین می‌توان گفت اوراق سلف موازی ویژگی های قراداد سلف شرایطی را فراهم می‌کند که یک شرکت بتواند از راه جذب سرمایه نیاز مالی خود را تامین کند.

البته از این اوراق برای جبران کسری بودجه دولت نیز استفاده می‌شود. در چنین شرایطی، دولت اوراق سلف موازی را انتشار می‌دهد و محصولات و تولیدات نیز به مردم پیش‌فروش می‌شوند. سپس در زمان سررسید اوراق، محصولات در بازار جهانی و به وکالت از صاحبان اوراق به فروش می‌رسند و سپس تسویه تعهدات انجام می‌شود. توجه داشته باشید که اختلاف قیمت نقدی و قرارداد سلف، سود اوراق سلف برای خریداران است.

اوراق سلف موازی استاندارد دارای ویژگی‌های خاصی است که پیش از این نیز در مورد آن‌ها صحبت کردیم. طول عمر این اوراق بین ۱ الی ۲ سال است و میزان اصل بدهی و سود در انتهای هر دوره پرداخت می شود. این شرایط به گونه‌ای است که نه فروشنده و نه خریدار ضرری نکند و سود به صورت کنترل شده است.

نحوه خرید اوراق سلف موازی چگونه است؟

اگر در رابطه با نحوه خرید اوراق سلف موازی برای‌تان سوال پیش‌آمده، باید گفت که کار چندان پیچیده و سختی نیست. در چنین شرایطی شما باید به یکی از کارگزاری‌های معتبر بورس مراجعه کنید. سپس از کارگزاری کد بورسی بگیرید و با این کد درخواست خرید اوراق سلف موازی را به ثبت برسانید تا پس از بررسی‌های لازم، اوراق در اختیارتان قرار گیرد.

تحلیلی بر اوراق موازی

طرح سلف موازی دارای ویژگی های خاصی است که آن را از سایر اوراق سلفی متمایز کرده است. برای اولین بار این طرح با عنوان گشایش اقتصادی ارائه شد و توانست مخالفان و موافقان خاصی پیدا کند. در واقع با استفاده از این روش نفت توسط دولت به مردم از پیش فروخته می‌شود. در حال حاضر و با افزایش قیمت دلار و نفت می‌توان گفت این مساله در آینده به نفع دولت خواهد بود. دولت در نظر دارد که با ایجاد کانال‌های جدید برای فروش نفت و یا رفع تحریم‌ها تا دو سال آینده و یا رونق بازار قیمت نفت افزایش بیشتری داشته باشد. و این مساله منجر به سود دهی اوراق سلف موازی خواهد شد. پس با این روش هم سرمایه گذاران سود برده‌اند و هم دولت توانسته به سود برسد.

دولت برای این که توجه افراد را به این اوراق جلب کند ویژگی‌های منحصر ویژگی های قراداد سلف به فردی برای آن‌ها در نظر گرفته است. برای مثال این اوراق بدون ضرر هستند و حتی اگر نفت کاهش قیمت شدید داشته باشد مردم ضرر نخواهند کرد. برخی می‌گویند نرخ سود این اوراق برابر با نرخ بانکی در نظر گرفته شده است. بنابراین حتی اگر قیمت نفت خیلی پایین بیاید نیز کسانی که به این روش سرمایه گذاری کرده اند ضرر نخواهند کرد و به علاوه اگر قیمت ها افزایش یابد سود بیشتری خواهند برد.

بنابراین افرادی که قصد سرمایه گذاری ۱ و ۲ ساله دارند این روش برای آن‌ها روش بسیار مناسبی خواهد بود. قابلیت نقد شوندگی اوراق سلف موازی استاندارد بالا است اما باید میزان انتظار بالا باشد یعنی کسانی باشند که بخواهند آن ها را از شما بخرند و حتی اگر کسی نباشد یک بازارگردان می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. از دیگر ویژگی‌های خاص این اوراق این است که علما فتوا داده اند می توان آن‌ها را خرید و فروش کرد و از این نظر مشکل شرعی نخواهد داشت. حال اگر بخواهیم نقدی به این روش وارد کنیم باید عکس آن چه گفتیم در مورد نفت را در نظر بگیریم که در آن صورت می‌تواند برای دولت آینده خطرناک باشد.

تفاوت اوراق سلف استاندارد با سایر اوراق سلف

از مهم‌ترین تفاوت‌هایی که می‌توان برای اوراق سلف استاندارد با دیگر اوراق در نظر گرفت، این است که در اوراق سلف استاندارد، خریدار در مالکیت و مدیریت شریک نخواهد بود و یک انتخاب مناسب برای افراد ریسک گریز است، زیرا می‌توان دامنه سود این اوراق را تعیین کرد. همچنین استفاده از این اوراق برای سرمایه‌گذاران مشکل‌ساز نیست، زیرا کاهش سودی در این مسیر اتفاق نمی‌افتد.

سخن پایانی

اوراق سلف موازی یکی از انواع روش‌هایی است که می‌تواند یک روش سودآور برای سرمایه گذاری یک یا دو ساله سرمایه گذاران باشد و افراد می توانند از طریق آن پس انداز کنند. این روش ویژگی های قراداد سلف برای اولین بار توسط دولت کنونی و بر اساس قیمت نفت ارائه شد و توانست مخالفان و موافقان بسیاری پیدا کند. این روش‌ دارای مزایای بسیاری است و در صورتی که نتیجه عکس دهد یعنی نفت (یا هر کالای پایه دیگری) ارزان شود دارای ضرر برای دولت (تولید کننده کالا) است اما نمی‌تواند برای سرمایه گذاران مشکل ساز باشد زیرا به هیچ وجه در این روش کاهش سود وجود نخواهد داشت. این در حالی است که افزایش سود نیز به روش هایی کنترل می‌شود تا تولیدکنندگان کالا ضرر نکنند.

اوراق سلف موازی چیست؟

در بازار سرمایه ایران، انواع مختلفی از اوراق معامله می شوند و هرکدام از آن ها شرایط و قوانین خاص خود را دارند. یکی از مواردی که یک سرمایه گذار حرفه ای در بازار بورس باید بداند، طرح اوراق سلف موازی می باشد. این اوراق در بورس کالا قابل دسترسی هستند و کاربردهای زیادی دارند؛ از مهمترین کاربردهای این اوراق می توان به تامین مالی دولت و کاهش تورم از طریق جمع آوری نقدینگی موجود در جامعه اشاره کرد. سرمایه گذاری در اوراق سلف موازی، سود تضمین شده‌ای برای سرمایه‌گذاران دارد و از این جهت، بستر جذابی به شمار می رود؛ در ادامه مقاله با جزییات این اوراق و مزایای تامین مالی از طریق آن ها آشنا می شویم و موارد زیر را بررسی می کنیم:

• اوراق سلف چیست؟
• مزایای استفاده از این اوراق برای خریداران یا سرمایه گذاران
• مزایای اوراق سلف موازی برای فروشندگان
• مشاهده فهرست اوراق سلف در بورس کالا
ویژگی های قراداد سلف
• تحلیل شرایط و مزایای تامین مالی دولت از طریق این اوراق

آشنایی با اوراق سلف

پیش از آنکه بخواهیم با اوراق سلف موازی آشنا شویم، باید بدانیم اوراق سلف چه نوع اوراقی هستند و مزایای استفاده از آن ها شامل چه مواردی می شود.

اوراق سلف، یک قرارداد بین خریدار و فروشنده می باشد و مفهوم آن به اینصورت است که فروشنده یک دارایی (کالا) را پیش فروش کرده و مبلغ آن را از خریدار دریافت می کند و این کالا در سررسید مشخصی باید به خریدار تحویل داده شود. قسمت جذاب این اوراق، پایین تر بودن قیمت اولیه کالا برای پیش فروش است.

در قرارداد سلف، خریدار تمام بهای مشخص شده یک کالا را به شرکت منتشر کننده اوراق می پردازد و در تاریخ سررسید که معمولا بین 1 تا 2 سال است (با توجه به نوع اوراق، این عدد می تواند متفاوت باشد)، کالای خریداری شده را دریافت می کند. در این مدت سود مشخصی (معمولا نزدیک به سود بانکی) برای خریدار در نظر گرفته شده و در تاریخ تحویل کالا، به خریدار پرداخت می شود. اوراق سلف برای فروشنده و خریدار مزایای بسیار زیادی دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.

مزایای اوراق سلف برای فروشنده

• فروش قطعی محصول یا کالای مورد نظر
• برنامه ریزی برای پیشبرد اهداف و توسعه با توجه به نقدینگی جذب شده
• رفع نگرانی بابت کسری بودجه
• و.

مزایای اوراق سلف برای خریدار

استفاده از اوراق سلف علاوه بر فروشنده، مزایای زیادی برای خریدار دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برنامه ریزی برای استفاده از کالا یا محصول خریداری شده در آینده؛ به اینصورت که خریدار از تحویل کالای مورد نظر اطمینان کسب کرده و می تواند طرح ها و برنامه ریزی های مختلفی برای استفاده از آن ها داشته باشد.
• رفع نگرانی افزایش قیمت مواد اولیه در آینده
• کسب سود مشخص و تضمین شده
• و.

معایب استفاده از اوراق سلف

با وجود تمام مزایای جذاب اوراق سلف، محدودیت هایی در این روش وجود دارند که برای برخی از سهامداران، نامناسب به شمار می روند. از جمله محدودیت ها (یا معایب) مهم اوراق سلف، می توانیم به عدم امکان خرید و فروش در بازار ثانویه اشاره کنیم؛ در واقع، خریداران این اوراق نمی توانند تا تاریخ اعلامی تحویل کالا، اوراق خود را به فروش برسانند.

به همین دلیل، قراردادی تحت عنوان قرارداد سلف موازی طراحی شده که خریدار بتواند در صورت نیاز، اوراق خود را پیش از موعد تحویل، به فروش برساند. این نوع اوراق با نام سلف موازی شناخته می شوند که در ادامه به صورت کامل با آن آشنا می شویم.

اوراق سلف موازی چیست؟

کلیت معنای این اوراق، مانند اوراق سلف است؛ اما مزیت مهم آن، امکان انتقال مالکیت اوراق یا امکان معامله آن است. در واقع اوراق سلف موازی محدودیت های اوراق سلف را از میان برداشته است. این اوراق میزان نقدشوندگی بالایی دارند و از این رو، خیال سرمایه گذاران از خرید یا فروش آن ها در هر زمان، راحت است. قیمت این اوراق با توجه به خریداران و فروشندگان به صورت روزانه کشف می شود و اهمیت امکان تغییر وضعیت و فروش اوراق در سلف موازی به حدی است که سرمایه گذاران رغبت بیشتری به خرید اوراق سلف موازی نسبت به اوراق سلف دارند. در صورتیکه خریدار خاصی برای اوراق نباشد، بازارگردان ها نسبت به خرید اوراق اقدام می کنند و نقدشوندگی اوراق را برای سرمایه گذاران، همواره به عنوان یکی از گزینه های جذاب، نگهداری می کنند.

سود اوراق سلف موازی چقدر است؟

سودی که برای خریداران این اوراق تعیین می شود، معمولا در محدوده سود بانکی است؛ این درحالی است که خبری از معایب و سختی های سرمایه گذاری در بانک نبوده و امکان نقدشوندگی سرمایه در هر زمان ممکن است. سود ویژگی های قراداد سلف تضمین شده این اوراق حداقل به اندازه سود بانکی تا لحظه سررسید محاسبه می شود و مزیت مهم آن، امکان بیشتر شدن سود در صورت بالاتر رفتن قیمت کالای مورد نظر است. اگر بهای کالای خریداری شده بیشتر از قیمت خرید شود، تا یک محدوده مشخص و علاوه بر سودی که تضمین شده، به اوراق سود تعلق می گیرد.

کاربرد اوراق سلف موازی

از این اوراق برای تامین مالی شرکت ها یا دولت استفاده می شود؛ به عنوان مثال، دولت پیش بینی می کند که در 2 سال آینده، قیمت نفت افزایش پیدا کرده و صادرات نیز بیشتر خواهد شد؛ در اینصورت با انتشار این اوراق، نفت را به مردم می فروشد و سود تضمین شده ای برای آن ها در نظر می گیرد. با جذب نقدینگی، طرح های توسعه خود را انجام داده و از طرف دیگر نیز به کاهش تورم در کشور کمک شایانی می کند. البته لازم به ذکر است که اجرای چنین طرح هایی دارای مخالفان و موافقان بسیار زیادی است که هرکدام از آن ها دلایل و منطق خود را دارند.

مزایای اوراق سلف موازی برای خریداران یا سرمایه گذاران

• کشف قیمت لحظه ای و شفافیت قیمت اوراق در بازار بسیار پایین برای سرمایه گذاری به دلیل وجود سود تضمین شده
• امکان خرید و فروش اوراق در بازار ثانویه
• وجود بازارگردان و قابلیت نقدشوندگی بالا
• و.

نکته: توجه داشته باشید که در زمان پذیره نویسی اوراق، کارمزد معاملات به عهده فروشنده است.

مزایای اوراق سلف موازی برای فروشندگان

استفاده از این اوراق، ویژگی های قراداد سلف علاوه بر خریداران، برای فروشندگان نیز مزایای زیادی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تامین مالی مورد نیاز شرکت برای انجام طرح های توسعه و.
• پیش فروش محصولات و رفع نگرانی بابت پیدا کردن مشتری
• رفع کسری بودجه
• رفع نگرانی بابت نوسانات قیمتی در آینده
• عمر کوتاه مدت 1 یا 2 ساله برای این اوراق (برای شرکت ها، 1 یا 2 سال، دیدگاه کوتاه مدت به شمار می رود)

نکته: علاوه بر مزایایی که این اوراق برای ناشران و خریداران دارند، ورود نقدینگی و سرمایه گذار به بازار بورس، باعث پویاتر شدن بازار و بالارفتن نقدینگی بازار می شود.

مشاهده فهرست اوراق سلف موازی در بورس کالا

پس از مراجعه به سایت شرکت ویژگی های قراداد سلف مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com، می توانید با مراجعه به قسمت بورس کالا، اوراق سلف موازی را مشاهده کنید.

همچنین با جستجوی کلمه "سلف" می توانید انواع مختلفی از این اوراق را پیدا کنید.

تامین مالی دولت از اوراق سلف موازی

طرح اوراق سلف موازی، برای سرمایه گذاران سود تضمین شده و برای دولت، نقدینگی مناسب به همراه دارد. گسترش این اصطلاح در میان مردم و فعالان حرفه ای بازار سرمایه به سال 1399 باز می گردد؛ چرا که این طرح برای اولین بار تحت عنوان گشایش اقتصادی در سال 1399 ارائه و اوراق سلف موازی دولتی، برای فروش نفت به مردم طرح ریزی شد؛ دولت با فروش نفت به مردم، سود بالارفتن قیمت دلاری آن را در آینده کسب خواهد کرد و سرمایه گذاران نیز، سود تضمین شده دولت را دریافت می کنند. اگرچه این طرح با موفقیت اجرا نشد؛ اما نحوه اجرای این طرح نیز می تواند جای سوال باشد.

به عنوان مثال، اگر دولت، اوراق سلف موازی نفت را با هدف تامین مالی مورد نیاز خود در سال 1399 به مردم می فروخت و به سرمایه گذاران تضمین می داد که با سررسید 2 ساله، این اوراق را از آن ها خریداری می کند، چه اتفاقی می افتاد؟ بر فرض اینکه در زمان فروش این اوراق، قیمت هر بشکه نفت 50 دلار باشد، اکنون و پس از گذشت حدود 2 سال از این موضوع، قیمت هر بشکه نفت به بالای 100 دلار رسیده است و اگر دولت، اوراق مذکور را می فروخت، فقط یک تسکین موقت برای بدهی های او بود و در حال حاضر ملزم به پرداخت 2 برابر پولی که از مردم گرفته بود، می شد و عملا فاجعه اقتصادی رخ می داد.

نکته 1: توجه داشته باشید که در مثال بالا، سود تضمین شده برای این اوراق در نظر گرفته نشده است و فرض بر این بوده است که دولت با سررسید 2 ساله، اوراق نفتی که فروخته است را با قیمت روز از سرمایه گذاران بخرد.

نکته 2: در صورتیکه پیش بینی دولت از قیمت نفت در آینده درست باشد و روش پرداخت سود تضمینی برای سرمایه گذاران را نیز انتخاب کند، می تواند از این اوراق برای تامین مالی مورد نیاز خود استفاده کند و بخشی از ویژگی های قراداد سلف نقدینگی موجود در جامعه که ممکن است موجب تورم شود را جمع آوری کند.

تذکر: همانطور که گفته شد، این طرح به دلیل ریسک بالای آن، مخالفان بسیار زیادی داشت و به مرحله اجرا نرسید.

جمع بندی

اوراق سلف، قراردادی مبنی بر خرید یک کالا توسط خریدار و تحویل آن در آینده از طرف فروشنده است و از روش های سرمایه گذاری مناسب با ریسک پایین، می توان به اوراق سلف موازی اشاره کرد؛ این روش برای سرمایه گذاران سود تضمین شده در نظر می گیرد و برای فروشندگان نیز، منبع تامین نقدینگی بسیار مناسبی به شمار می رود. از جمله تفاوت های اوراق سلف با اوراق سلف موازی می توان به امکان خرید و فروش اوراق سلف موازی در بازار اشاره کرد.