کارمزد و نرخ بهره شبانه
برای یک معامله گر فارکس بسیار مهم است که قبل از باز کردن یک حساب معاملاتی، در تعریف سواپ(SWAP) یا بهره خصوص کارگزار (broker) مربوطه و هزینه های معامله در بازار فارکس مطلع باشد. مدیریت یک حساب معاملاتی تنها به معنای برنامه ریزی در راستای انجام معاملات سودآور نبوده، بلکه باید موارد موثر بر بالانس حساب را نیز بشناسیم. از جمله این عوامل موثر کارمزد و نرخ بهره شبانه می باشند که قبل از بازگشایی حساب کاربری از طریق هر کارگزاری، نیاز است به خوبی با آنها آشنا شوید.
در هر جفت ارز، تفاوت میان نرخ (ask) و نرخ (bid) را اسپرد (Spread) گویند.
- Ask نرخی است که اگر جفت ارز را بخرید، با این قیمت به شما فروخته می شود.
- Bid نرخی است که اگر جفت ارز را بفروشید، با این قیمت از شما خریداری می شود.
برای مثال اگر در جفت ارز EUR/USD نرخ bid معادل ۱.۱۲۳۰۱ و نرخ ask معادل ۱.۱۲۳۱۴ باشد، میزان spread برابر تفاوت این دو قیمت و معادل ۱.۳ پیپ می باشد. به عبارت دیگر هر بار که وارد معامله فارکس شوید، به میزان ۱.۳ پیپ از شما کارمزد (spread) کسر خواهد گردید. بنابراین واضح است که استفاده از کارگزارانی (brokers) که از شما اسپرد (spread) کمتری کسر می کنند، به خصوص در معاملات کم حجم و کوتاه مدت، مناسب تر است.
میزان کارمزد (spread) معاملات شما بر اساس نوع کارگزاری که انتخاب کرده اید محاسبه و تعیین می گردد. اگر کارگزار حساب فارکس شما از نوع market-maker باشد. (کارگزاران market-maker به طور کلی در طرف مقابل شما هستند و برای آنها بهتر است شما در معاملات خود متحمل ضرر شوید) میزان اسپرد معاملات ثابت خواهد بود و مسلما” اولین مورد تبلیغاتی این کارگزاران همین مورد است.
البته داشتن میزان اسپرد ثابت یک مزیت است، به ویژه هنگامی که در بازار های پر تحرک مانند بازارهای ارز خارجی معامله می کنید. اما در کل، میزان اسپرد ثابت ارایه شده توسط کارگزاران market-maker از نمونه مشابه کارگزارانی که از تکنولوژی های Straight Through Processing (STP) و Electronic Communication Network (ECN) برای محاسبات خود استفاده می کنند بالاتر است. به طور معمول در این نمونه ها میزان اسپرد از حدود ۱ پیپ برای EUR / USD تا حدود ۴ تا ۵ پیپ برای جفت ارزهایی کمتر رایج در معاملات، مانند GBP/CHF افزایش می یابد.
اگر کارگزاری نرخ اسپرد ثابت ارائه نکند، معمولا” به این معنی است که به احتمال زیاد این کارگزار از انواعno-dealing-desk broker ، STP یا STP+ECN می باشد ( در بخش کارگزاران به همه انواع کارگزار خواهیم پرداخت).
در شرایطی که نوع کارگزار شما No-Dealing –Desk یا ECN یا STPو یا STP+ ECN باشد، کارگزار دسترسی مستقیم به بازار بین بانکی داشته و بدون هیچ واسطه ای تلاش خواهد کرد که سفارشات شما را با شرایط دیگر شرکت کنندگان بازار مانند بانکها، hedge fund ها و حتی دیگر کارگزاران همگام سازد. از این رو با توجه به شرایط سرمایه گذاری ها و نقدینگی بازار، میزان اسپرد به شکل متغییر در خواهد آمد.
آیا ممکن است کارگزاری میزان اسپرد صفر ارائه دهد؟ پاسخ بله است.
چرا همه معامله گران از حساب کاربری اسپرد صفر استفاده نمی کنند؟ پاسخ این است که میزان اسپرد در این حسابها واقعا” صفر نیست، اما مقدارآن معمولا” بسیار ناچیز است و از سوی دیگر، کارگزاران، خدمات خود را هیچگاه به رایگان ارایه نمی دهند و بنابراین به ازای هر معامله ای که انجام می دهید مبلغی به عنوان کمیسیون (Commission) پرداخت خواهید کرد، متأسفانه، برخی از کارگزاران میزان کمیسیون خود را حتی بالاتر از اسپرد در نظر می گیرند.
تعریف بهره شبانه (swap) نیز به همان اندازه اسپرد پیچیده می باشد، معمولا” کسی درباره هزینه های مرتبط با باز نگاه داشتن شبانه پوزیشن های معاملاتی صحبت نمی کند. به طور کلی بهره شبانه (swap) تفاوت بین نرخ بهره بانکی دو ارز موجود در یک ترکیب جفت ارز می باشد، وقتی که معامله خود را پس از اتمام بازار در ساعت ۲۴:۰۰ به وقت نرم افزار معاملاتی خود نبندید.
به طور مثال فرض کنید شما یک پوزیشن فروش Short روی جفت ارز یورو – دلار باز کرده باشید ( یورو فروخته اید و دلار خریده اید) و آن را قبل از ساعت ۲۴:۰۰ به وقتی که در نرم افزار معاملاتی آمده است نبسته باشید. در این شرایط اگر نرخ بهره بانکی سالانه یورو ۵ درصد و دلار آمریکا ۳ درصد باشد، شما می بایست بابت یک شب نگهداری دلار خریداری شده بهره اخذ کرده و بابت یک شب یورو ی فروخته شده نیز بهره پرداخت کنید و لذا کارگزار شما تفاوت این دو نرخ بهره را به نسبت حجم پوزیشن شما برای یک شب محاسبه کرده و چه مثبت و چه منفی، به حساب شما منظور می نماید.
نکته: جالب توجه این است که چنانچه نرخ بهره بانکی سالانه ارز پایه بیشتر از نرخ بهره بانکی سالانه ارز متقابل باشد و شما وارد پوزیشن خرید آن جفت ارز شده و برای چندین شب آن را باز نگاه دارید، SWAP دریافت خواهید کرد و در صورت باز کردن پوزیشن فروش در شرایط مشابه میبایست SWAP پرداخت نمائید.
آموزش تخصصی سواپ کردن (swap) تعریف سواپ(SWAP) یا بهره تعریف سواپ(SWAP) یا بهره انواع برندهای گوشی موبایل
سواپ کردن گوشی موبایل یکی از تخصصی‌ترین و حساس‌ترین بخش‌های تعمیرات تلفن همراه است. در روش swap، شما با قطعات اصلی برد گوشی سروکار دارید. چنانچه یکی از تراشه‌ها دچار مشکل شود، دستگاه دیگر روشن نمی‌شود و اطلاعات روی گوشی قابل بازیابی نیست. برای یادگیری سواپ کردن انواع گوشی، نیاز به آموزش اصولی و انجام تمرین‌های زیاد در این زمینه است. شما به عنوان یک تعمیرکار نمی‌توانید صرف مطالعه روشهای انتقال بُرد به صورت تئوری و بدون تمرین عملی ، در این زمینه مهارت لازم را کسب کنید.
مفهوم سوآپ (sawp) در تعمیرات موبایل
منظور از سواپ کردن مجموعه اقداماتی است که برای تعمیر برد گوشی انجام میشود. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که گوشی شما در اثر آب خوردگی شدید یا ضربه خاموش شود به گونه ای که تعمیر آن عملا غیر ممکن به نظر برسد. در این شرایط تنها راه حل موجود برای احیاء گوشی، سواپ کردن است.
سواپ در لغت به معنی انتقال و جابجایی است. در این روش، قطعات و تراشه‌های اصلی روی برد با شرایط خاص به یک بُرد سالم منتقل میشود. در این فرایند شماره سریال گوشی تغییر نمی‌کند. به این عمل اصطلاحا احیاء گوشی مرده (Back to life) نیز گفته میشود. در سواپ انواع برندهای گوشی تمام اطلاعات گوشی مانند لیست مخاطبین، عکس‌ها، تصاویر، ویدئو و اپلیکیشن‌های موبایل باقی می‌مانند و پاک نمی‌شوند.
تعمیر موبایل به این روش ریزه کاری‌های زیادی دارد و تعمیرکار باید ساعتها به طور متمرکز روی برد گوشی کار کند تا عمل swap به درستی انجام شود. به همین دلیل، تنها تعمیرکاران فوق حرفه‌ای و افراد کاملا متخصص قادر به تعمیر گوشی به روش سواپ کردن هستند.
در سواپ انواع برندها چه قطعاتی جا به جا میشوند؟
هدف از سواپ کردن گوشی حفظ اطلاعات داخل دستگاه است. آی سی های گوشی حاوی اطلاعات مهم امنیتی هستند. از این رو، قطعاتی که در فرایند سواپ جا به جا میشوند عبارتند از: آی سی بیس باند، ای سی cpu و آی سی هارد. البته نکته مهمی که در این جا به جایی باید به آن توجه داشته باشید این است که باید از سالم بودن این قطعات مطمئن باشید. به عبارت دیگر، سالم بودن آنها نقش کلیدی در بازیابی اطلاعات گوشی دارد.
چه زمانی نیاز به سواپ گوشی است؟
برخی مواقع اتفاقاتی مانند پرت شدن گوشی از ارتفاع، آب خوردگی شدید یا نوسانات برق، صدمات غیر قابل جبرانی به مدارهای برد گوشی وارد میکند. در این شرایط، تلفن همراه شما کاملا خاموش شده و روشن نمی‌شود. تعمیرکاران حرفه‌ای در چنین مواردی می‌توانند از راه سواپ کردن گوشی، دستگاه آسیب دیده را مجددا راه اندازی کنند.
هزینه و زمان سواپ کردن انواع برندها
هزینه سواپ کردن با توجه به مدل و برند گوشی تعیین میشود و قیمت مشخصی ندارد. بطور کلی، عواملی مانند قیمت برد، قیمت نو گوشی و درجه سختی تعمیر بر روی هزینه سواپ کردن تلفن همراه تاثیرگذار است. علاوه بر این، چنانچه قبلا یک تعمیرکار دیگر کار سواپ گوشی شما را انجام داده و موفق نبوده است، مسلما هزینه سواپ کردن بالاتر می‌رود.
فراموش نکنید که انتقال برد کار ظریفی است و نیاز به دقت بالایی دارد. یک تعمیرکار ساعتها به صورت متمرکز روی سواپ کردن گوشی کار میکند. شما می‌توانید از طریق راههای ارتباطی موجود در وبسایت با کارشناسان ما تماس بگیرید و از هزینه تقریبی سواپ گوشی خود مطلع شوید.
در مورد مدت زمان سواپ کردن، این کار معمولا در کمتر از یک روز انجام میشود. با این حال، برای تست نهایی و اطمینان از عملکرد صحیح گوشی باید مدتی نزد تعمیرکار بماند.
سواپ کردن برندهای مختلف گوشی
تقریبا تمام برندهای گوشی از جمله آیفون، سامسونگ و آی پد و حتی برخی لپ تاپ‌ها قابلیت سواپ شدن دارند. در رابطه با سواپ کردن گوشی‌های آیفون نیاز به نوعی برد مخصوص به نام ” برد آیکلود” است. بردهای آیکلود قابلیت قفل شدن دارند و از صفحه لوگو جلوتر نمی‌آیند. به همین دلیل در فرایند swap، مادربرد را جدا و برای تعمیر استفاده می‌کنند.
در حالیکه در گوشی‌های اندرویدی، علی رغم قفل frp و oem، امکان دور زدن آنها وجود دارد. با این حال، پیدا کردن برد مخصوص سواپ با توجه به تنوع زیاد مدلهای گوشی سامسونگ، هواوی و شیائومی، کمی سخت است. در این شرایط می‌توان یک برد سالم خرید و تراشه‌های اصلی را روی آن منتقل کرد. با این حال، هزینه انجام این کار با توجه به قیمت برد جدید بسیار گران تمام میشود.
آموزش سواپ کردن مدلهای مختلف گوشی
سواپ کردن برندهای مختلف گوشی یکی از خدمات کاملا تخصصی تعمیرات موبایل است که به مهارت و دانش بالایی نیاز دارد. کار کردن بر روی برد انواع گوشی از حساسیت بالایی برخوردار است. همچنین، برداشتن قطعات برد نیز اصول مخصوص به خود را دارد. به عنوان مثال دمای هیتر باید کاملا استاندارد باشد.
شما تعمیرکار عزیز می‌توانید با شرکت در دوره ” آموزش تعمیرات موبایل” شرکت تعمیرات موبایل به صورت کاملا تخصصی اصول برداشتن صحیح هارد و CPU را مطابق با آخرین تکنیک‌های روز دنیا و در کنار اساتید مجرب دوره فرا بگیرید. بعد از آموزش تخصصی و اخذ مدرک معتبر از مجموعه تعمیرات موبایل، تا یکسال می‌توانید از پشتیبانی اساتید خود به صورت کاملا رایگان بهره مند شوید و سواپ کردن انواع برندهای مختلف گوشی را انجام دهید.
پاسخ به سوالات متداول
1-سواپ کردن (sawp) گوشی چیست؟
سواپ به معنی انتقال است. در روش سواپ، تعمیرکار ای سی‌های سالم برد گوشی را بر روی یک برد سالم منتقل میکند و از این طریق می‌تواند اطلاعات گوشی را بازیابی کند.
2- چه زمانی به سواپ تعریف سواپ(SWAP) یا بهره کردن نیاز است؟
زمانی که گوشی شما به دلیل سقوط از بلندی، نوسانات برق و یا آب خوردگی شدید خاموش شود و دیگر روشن نشود، تنها راه و در حقیقت آخرین راه برای احیا گوشی سواپ کردن آن است.
3-در فرایند سواپ کردن چه قطعاتی را می‌توان به برد جدید انتقال داد؟
قطعاتی مانند آی سی cup، آی سی هارد و آی سی بیس باند در صورت سالم بودن، می‌توانند به برد جدید منتقل شوند.
4-فرایند سواپ کردن گوشی آیفون چگونه است؟
برای سواپ کردن گوشی آیفون از برد آیکلود استفاده میشود. با توجه به اینکه برد آیکلود قفل میشود و از صفحه لوگو جلوتر نمی‌آید. بنابراین، به هنگام سواپ کردن گوشی آیفون، مادربورد را جدا می‌کنند و تعمیر را روی آن انجام می‌دهند.
5-فرایند سواپ کردن چقدر زمان می‌برد؟
سواپ کردن معمولا چند ساعت طول می‌کشد. با این وجود، تعمیرکار برای اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه باید حداقل یکروز گوشی را نزد خود نگه دارد.
کارمزد و نرخ بهره شبانه
برای یک معامله گر فارکس بسیار مهم است که قبل از باز کردن یک حساب معاملاتی، در خصوص کارگزار (broker) مربوطه و هزینه های معامله در بازار فارکس مطلع باشد. مدیریت یک حساب معاملاتی تنها به معنای برنامه ریزی در راستای انجام معاملات سودآور نبوده، بلکه باید موارد موثر بر بالانس حساب را نیز بشناسیم. از جمله این عوامل موثر کارمزد و نرخ بهره شبانه می باشند که قبل از بازگشایی حساب کاربری از طریق هر کارگزاری، نیاز است به خوبی با آنها آشنا شوید.
در هر جفت ارز، تفاوت میان نرخ (ask) و نرخ (bid) را اسپرد (Spread) گویند.
- Ask نرخی است که اگر جفت ارز را بخرید، با این قیمت به شما فروخته می شود.
- Bid نرخی است که اگر جفت ارز را بفروشید، با این قیمت از شما خریداری می شود.
برای مثال اگر در جفت ارز EUR/USD نرخ bid معادل ۱.۱۲۳۰۱ و نرخ ask معادل ۱.۱۲۳۱۴ باشد، میزان spread برابر تفاوت این دو قیمت و معادل ۱.۳ پیپ می باشد. به عبارت دیگر هر بار که وارد معامله فارکس شوید، به میزان ۱.۳ پیپ از شما کارمزد (spread) کسر خواهد گردید. بنابراین واضح است که استفاده از کارگزارانی (brokers) که از شما اسپرد (spread) کمتری کسر می کنند، به خصوص در معاملات کم حجم و کوتاه مدت، مناسب تر است.
میزان کارمزد (spread) معاملات شما بر اساس نوع کارگزاری که انتخاب کرده اید محاسبه و تعیین می گردد. اگر کارگزار حساب فارکس شما از نوع market-maker باشد. (کارگزاران market-maker به طور کلی در طرف مقابل شما هستند و برای آنها بهتر است شما در معاملات خود متحمل ضرر شوید) میزان اسپرد معاملات ثابت خواهد بود و مسلما” اولین مورد تبلیغاتی این کارگزاران همین مورد است.
البته داشتن میزان اسپرد ثابت یک مزیت است، به ویژه هنگامی که در بازار های پر تحرک مانند بازارهای ارز خارجی معامله می کنید. اما در کل، میزان اسپرد ثابت ارایه شده توسط کارگزاران market-maker از نمونه مشابه کارگزارانی که از تکنولوژی های Straight Through Processing (STP) و Electronic Communication Network (ECN) برای محاسبات خود استفاده می کنند بالاتر است. به طور معمول در این نمونه ها میزان اسپرد از حدود ۱ پیپ برای EUR / USD تا حدود ۴ تا ۵ پیپ برای جفت ارزهایی کمتر رایج در معاملات، مانند GBP/CHF افزایش می یابد.
اگر کارگزاری نرخ اسپرد ثابت ارائه نکند، معمولا” به این معنی است که به احتمال زیاد این کارگزار از انواعno-dealing-desk broker ، STP یا STP+ECN می باشد ( در بخش کارگزاران به همه انواع کارگزار خواهیم پرداخت).
در شرایطی که نوع کارگزار شما No-Dealing –Desk یا ECN یا STPو یا STP+ ECN باشد، کارگزار دسترسی مستقیم به بازار بین بانکی داشته و بدون هیچ واسطه ای تلاش خواهد کرد که سفارشات شما را با شرایط دیگر شرکت کنندگان بازار مانند بانکها، hedge fund ها و حتی دیگر کارگزاران همگام سازد. از این رو با توجه به شرایط سرمایه گذاری ها و نقدینگی بازار، میزان اسپرد به شکل متغییر در خواهد آمد.
آیا ممکن است کارگزاری میزان اسپرد صفر ارائه دهد؟ پاسخ بله است.
چرا همه معامله گران از حساب کاربری اسپرد صفر استفاده نمی کنند؟ پاسخ این است که میزان اسپرد در این حسابها واقعا” صفر نیست، اما مقدارآن معمولا” بسیار ناچیز است و از سوی دیگر، کارگزاران، خدمات خود را هیچگاه به رایگان ارایه نمی دهند و بنابراین به ازای هر معامله ای که انجام می دهید مبلغی به عنوان کمیسیون (Commission) پرداخت خواهید کرد، متأسفانه، برخی از کارگزاران میزان کمیسیون خود را حتی بالاتر از اسپرد در نظر می گیرند.
تعریف بهره شبانه (swap) نیز به همان اندازه اسپرد پیچیده می باشد، معمولا” کسی درباره هزینه های مرتبط با باز نگاه داشتن شبانه پوزیشن های معاملاتی صحبت نمی کند. به طور کلی بهره شبانه (swap) تفاوت بین نرخ بهره بانکی دو ارز موجود در یک ترکیب جفت ارز می باشد، وقتی که معامله خود را پس از اتمام بازار در ساعت ۲۴:۰۰ به وقت نرم افزار معاملاتی خود نبندید.
به طور مثال فرض کنید شما یک پوزیشن فروش Short روی جفت ارز یورو – دلار باز کرده باشید ( یورو فروخته اید و دلار خریده اید) و آن را قبل از ساعت ۲۴:۰۰ به وقتی که در نرم افزار معاملاتی آمده است نبسته باشید. در این شرایط اگر نرخ بهره بانکی سالانه یورو ۵ درصد و دلار آمریکا ۳ درصد باشد، شما می بایست بابت یک شب نگهداری دلار خریداری شده بهره اخذ کرده و بابت یک شب یورو ی فروخته شده نیز بهره پرداخت کنید و لذا کارگزار شما تفاوت این دو نرخ بهره را به نسبت حجم پوزیشن شما برای یک شب محاسبه کرده و چه مثبت و چه منفی، به حساب شما منظور می نماید.
نکته: جالب توجه این است که چنانچه نرخ بهره بانکی سالانه ارز پایه بیشتر از نرخ بهره بانکی سالانه ارز متقابل باشد و شما وارد پوزیشن خرید آن جفت ارز شده و برای چندین شب آن را باز نگاه دارید، SWAP دریافت خواهید کرد و در صورت باز کردن پوزیشن فروش در شرایط مشابه میبایست SWAP پرداخت نمائید.
اوراق مشتقه
تعریف اوراق مشتقه چیست؟
اوراق مشتقه نوعی اوراق بهادار با قیمتی هستند که ارزش آن به یک یا چند دارایی که از آن مشتق میشوند بستگی دارد. خود مشتقه قراردادی است مابین دو یا چند طرف بر اساس یک یا چند دارایی. ارزش مشتقه به‌وسیله نوسانات دارایی مبنا تعیین میشود. رایج‌ترین دارایی‌های مبنا عبارت‌اند از سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارز، نرخ سود و شاخص های بازار.
اوراق مشتقه یا به صورت به‌طورکلی یا در بازار بورس و یا در بازارهای متشکل خارج از بورس معامله میشوند. اوراق مشتقه خارج از بورس بخش بزرگ‌تری از مشتقه ها را تشکیل می‌دهند و قانون‌گذاری نشده‌اند، درحالی‌که مشتقه ها معامله شده در بورس استانداردسازی شده‌اند. اوراق مشتقه معامله شده خارج از بورس معمولاً ریسک بیشتری نسبت به مشتقه های استاندارد دارند.
با توجه به محدودیت‌هایی که بازار بورس اوراق بهادار تهران دارد، اوراق مشتقه در اقتصاد ایران چندان رشد و توسعه نیافته است؛ بنابراین ما در مثال‌هایی که در ادامه ذکر می‌کنیم، از اعداد و ارقام و سهام خارجی استفاده می‌کنیم و در انتها توضیحاتی در مورد قراردادهای آتی در ایران ارائه می‌کنیم.
توضیحات مدیر مالی در مورد اوراق مشتقه
اوراق مشتقه قبلاً به این دلیل مورد استفاده قرار می‌گرفتند تا نرخ ارز را برای مبادله کالاها به صورت بین‌المللی تضمین و تثبیت نمایند. با توجه به اینکه ارز کشورهای مختلف ارزش گوناگونی داشتند، معامله گران بین‌المللی تعریف سواپ(SWAP) یا بهره به نظام حسابداری برای این تفاوت‌ها نیاز پیدا کردند. امروز، مشتقه ها بر اساس انواع مختلفی از معاملات بنا شده‌اند و استفاده‌های بیشتری نیز دارند. حتی مشتقه هایی بر پایه اطلاعات آب و هوایی مثل میزان باران یا تعداد روزهای بارانی یک منطقه خاص نیز وجود دارند.
چون اوراق مشتقه در شاخه اوراق بهادار جای می‌گیرد تعریف سواپ(SWAP) یا بهره و شاخه مخصوصی ندارد، کم‌کم انواع مختلفی از مشتقه ها به وجود آمدند. همچنین، مشتقه ها دارای کاربردهای گوناگونی، بر اساس نوعشان هستند. انواع مشخصی از اوراق مشتقه را می‌توان برای پوشش یا بیمه شدن در برابر ریسک یک دارایی به کار برد.
اوراق مشتقه همچنین می‌توانند در سفته بازی برای شرط‌بندی قیمت های آینده یک دارایی یا دور زدن مسائل مربوط به نرخ مبادله نیز مورداستفاده قرار گیرند. به طور مثال، یک سرمایه گذار اروپایی که سهامی در یک شرکت آمریکایی می‌خرد (با استفاده از دلار آمریکا)، درحالی‌که سهام را در اختیار دارد، در معرض ریسک نرخ مبادله قرار می‌گیرد. برای پوشش این ریسک، سرمایه گذار می‌تواند قراردادهای آتی ارزی را خریداری کند تا یک نرخ مبادله مشخص برای فروش سهام خود در آینده و تبدیل دلار به یورو را برای خود از قبل تثبیت کند. به علاوه، بسیاری از مشتقه ها اهرم‌های قوی دارند.
انواع رایج اوراق
قرارداد آتی
قرارداد آتی (به انگلیسی: Futures contract) یکی از رایج‌ترین انواع مشتقه ها است. قرارداد آتی توافقی است بین دو طرف برای فروش یک دارایی با یک قیمت از پیش توافق شده در زمان شخصی از آینده. شخصی ممکن است به صورت عمومی از قراردادهای آتی استفاده کند تا در طول یک بازه زمانی خاص، در برابر ریسکی مشخص، پوشش ایجاد نماید. به طور مثال، فرض کنید که در ۳۱ جولای ۲۰۱۵، دیانا صاحب ده هزار سهم شرکت وال مارت بوده باشد که در آن موقع ارزشی معادل ۷۳٫۵۸ دلار به ازای هر سهم داشت. او با ترس از اینکه ارزش سهامش کاهش خواهد یافت، تصمیم گرفت تا قرارداد آتی برای محافظت از ارزش سهامش ایجاد نماید. جری، یک سفته باز که افزایشی قیمت سهام وال مارت را پیش‌بینی کرده است، با دیانا بر سر یک قرارداد آتی به توافق می‌رسد. دیانا بیان میکند که در یک بازه یک‌ساله، جری کل ده هزار سهم وال مارت دیانا را با ارزش کنونی ۷۳٫۵۸ دلار خریداری خواهد کرد.
قرارداد آتی ممکن است به‌عنوان چیزی مثل شرط‌بندی بین دو طرف در نظر گرفته شود. اگر ارزش سهام دیانا کاهش یابد، تعریف سواپ(SWAP) یا بهره سرمایه گذاری او محافظت شده است زیرا جری توافق کرده تا در روز پایانی قرارداد کل سهام را با ارزشی که در جولای ۲۰۱۵ داشتند، بخرد و اگر ارزش سهام افزایش یابد، جری ارزش بیشتری از سهام به دست می‌آورد چون قیمت جولای ۲۰۱۵ را در جولای ۲۰۱۶ پرداخت می‌نماید. یک سال بعد، ۳۱ جولای سر می‌رسد و وال مارت به ازای هر سهم ۷۱٫۹۸ دلار قیمت گذاری شده است. دیانا حالا از قرارداد آتی سود کرده است و مبلغ ۱٫۶۰ دلار به ازای هر سهم سود برده است که اگر فقط تا جولای ۲۰۱۶ صبر می‌کرد، این مبلغ گیرش نمی‌آمد. درحالی‌که این رقم ممکن است خیلی زیاد نباشد، ولی وقتی ده هزار سهم را در نظر می‌گیریم، تفاوت ۱۶۰۰۰ دلاری آشکارتر میشود. از طرف دیگر، جری حدس ضعیفی داشته و مقدار زیادی ضرر کرد ه است.
پیمان آتی
پیمان آتی (به انگلیسی: Forward contracts) نوع مهم دیگری از اوراق مشتقه به شمار می‌رود که مشابه قرارداد آتی است، ولی تفاوت کلیدی آن در این است که برخلاف قرارداد آتی، پیمان آتی در بازار معامله نمی‌شوند، بلکه فقط به صورت قراردادی خارج از بورس و به صورت غیررسمی مورد معامله قرار می‌گیرد.
قرارداد سوآپ یا معاوضه
قرارداد سوآپ یا معاوضه (به انگلیسی: Swap) هم نوع مرسوم دیگری از مشتقه ها به شمار می‌رود. قرارداد سوآپ اغلب شامل یک مجموعه از جریانات نقدی است و درواقع حالت کلی‌تر پیمانهای آتی است که در آن به‌جای یک پرداخت با مجموعه از پرداخت ها مواجه هستیم. این نوع قرارداد معمولاً در تغییر نوع وامها توسط افراد کاربرد دارند. برای مثال شخصی ممکن است از نرخ سود سوآپ استفاده کند تا از وام با نرخ سود متغیر به وام با نرخ سود ثابت و یا برعکس، تعریف سواپ(SWAP) یا بهره تغییر وضعیت دهد. اگر شخصی دارای وام با نرخ سود متغیر تلاش می‌کرد تا امور مالی اضافی خود را ایمن نماید، قرض دهنده ممکن بود به خاطر مبهم بودن نرخ بهره متغیر در آینده و بر اساس توانایی شخص در بازپرداخت آن، از وام دادن به او سرباز زند، شاید به این خاطر که می‌ترسد شخص نکول کرده و وام خود را پرداخت نکند. به همین دلیل، او باید به دنبال تغییر وضعیت از نرخ متغیر با شخص دیگری باشد که نرخ سود ثابت دارد. گرچه وام ها به نام شخص اصلی باقی خواهند ماند، ولی قرارداد برای هر شخص اجبار میکند که پرداخت وام دیگری بر اساس یک نرخ دوجانبه توافق شده صورت گیرد. ولی این کار می‌تواند پرمخاطره باشد، زیرا اگر یک طرف نکول کرده و یا ورشکسته شود، دیگری مجبور خواهد بود تا به وام اصلی خود بازگردد. قراردادهای سوآپ می‌توانند با استفاده از نرخ های سود، ارز یا کالاها انجام گیرند.
قراردادهای اختیار معاملات
قراردادهای اختیار معاملات (به انگلیسی: Options) یک فرم رایج دیگر از مشتقه ها هستند. قرارداد اختیار معامله ازاین‌جهت مشابه قرارداد آتی بوده که توافقی است بین دو طرف که به یکی از آنها این فرصت را میدهد تا اوراق بهادار را از طرف دیگر و در یک قرارداد آتی از قبل مشخص شده، بخرد یا به وی بفروشد. ولی تفاوت کلیدی بین اختیار معامله و آتی این است که با یک اختیار، خریدار یا فروشنده متعهد نمی‌شود که معامله را انجام دهد، به همین خاطر نام «اختیار» بر آن نهاده‌اند. خود مبادله در نهایت، اختیاری است. درست مثل قراردادهای آتی، اختیارات ممکن است برای پوشش دادن سهام فروشنده در برابر کاهش قیمت، مورداستفاده قرار بگیرند و به خریدار فرصتی دهند تا از تعریف سواپ(SWAP) یا بهره طریق سفته بازی، سود مالی به دست آورد. قرارداد اختیار می‌تواند به صورت قرارداد اختیار خرید یا فروش کوتاه یا بلندمدت باشد.
مشتقه اعتباری
مشتقه اعتباری (به انگلیسی: credit derivative) نوع دیگری از اوراق مشتقه است. این نوع از مشتقه، وامی است که به یک سفته باز با تخفیفی نسبت به ارزش حقیقی خود فروخته میشود. گرچه وام دهنده اصلی وام را با قیمت کمتری می‌فروشد و درنتیجه سود کمتری خواهد برد، در فروش وام، وام دهنده بیشتر سرمایه خود از وام را باز پس گرفته و می‌تواند از آن پول برای توزیع وام های جدید و پرسودتر بهره جوید. اگر به طور مثال یک قرض دهنده وامی توزیع کند و متعاقباً این فرصت را داشته باشد تا خود را با وامی پرسود تر درگیر نماید، وام دهنده ممکن است این تصمیم را بگیرد که وام اصلی را به سفته باز بفروشد تا بتواند منابع مالی وام پرسودتر را تأمین نماید. به این طریق، مشتقه های اعتباری به ازای ریسک کمتر و نقدینگی بیشتر بهره کمتری دریافت می‌کنند.
اوراق بهادار با پشتوانه وام‌های رهنی
اوراق بهادار با پشتوانه وام‌های رهنی (به انگلیسی: mortgage-backed security) یکی دیگر از انواع مشتقه ها را تشکیل می‌دهند که یک شاخه وسیع از مشتقه ها هستند و به این وسیله که دارایی‌های پشتوانه مشتقه ها، وام های رهنی هستند، تعریف میشوند.
محدودیت‌های اوراق مشتقه
همان‌طور که در بالا اشاره شد، مبحث مشتقه ها یک شاخه وسیع از اوراق بهادار است، پس استفاده از این اوراق در گرفتن تصمیمات مالی بسته به نوع مشتقه، متفاوت خواهد بود. به صورت عمومی، نکته کلیدی برای داشتن یک سرمایه گذاری ایمن این است که ریسک های مربوط به مشتقه را به طور کامل درک نمایید، مثل دارایی پایه یا مبنا، قیمت و تعریف سواپ(SWAP) یا بهره تاریخ انقضا و شرایط قرارداد. استفاده از اوراق مشتقه فقط زمانی معقول است که سرمایه گذار از ریسک ها کاملاً آگاه بوده و تأثیر سرمایه گذاری در استراتژی پرتفوی خود را درک نماید.
مثالی از قرارداد آتی سکه در بورس اوراق بهادار تهران
فرض کنید در روز شنبه ۱۰ اسفند، سرمایه گذاری اقدام به خرید یک قرارداد آتی سکه به ارزش هر سکه ۹٫۰۸۰٫۰۰۰ ریال نمود و بابت این قرارداد ده سکه ای، مبلغ ۹٫۰۸۰٫۰۰۰ (معادل ۱۰% ارزش معامله) به‌عنوان وجه تضمین به‌حساب خود نزد بورس واریز کرد. اگر بهای سکه در روز ۲۱ اسفند، به عدد ۹٫۱۰۰٫۰۰۰ ریال افزایش یابد، با توجه به اینکه سرمایه گذار مبلغ ۲۰٫۰۰۰ ریال در هر سکه سود برده، اتاق پایاپای، از حساب تضمین فروشنده، ۲۰٫۰۰۰ ریال کسر کرده و به‌حساب سرمایه گذار مورد مثال واریز میکند. حال اگر در روز دوشنبه، سکه به ناگهان به رقم ۹٫۰۵۰٫۰۰۰ ریال تنزل کند، با توجه به زیان ۵۰٫۰۰۰ ریالی نسبت به روز گذشته، بورس از حساب سرمایه گذار مورد مثال ۵۰٫۰۰۰ ریال به ازای هر سکه کسر و به‌حساب فروشنده واریز میکند. این عمل بروز رسانی حسابها، روزانه تا پایان قرارداد ادامه می‌یابد.
درصورتی‌که وجه تضمین هر یک از طرفین بر اثر همین بروز رسانی، آن‌قدر کاهش یابد که از حداقل تضمین اولیه مورد نظر بورس کمتر شود، در آن صورت جهت تصمیم‌گیری نسبت به نحوه ادامه قرارداد، برای سرمایه گذار اعلامیه صادر میشود.
معادل انگلیسی اوراق مشتقه عبارت است از:
Derivative
اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سؤالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.
سوآپ (SWAP) نفت چیست؟
در دهه ۱۹۹۰ وپس از فروپاشی شوروی سابق و استقلال یافتن کشورهای آسیایی مرکزی… ، مبادله نفت با ایران اهمیت پیداکرد. این کشورها برای توسعه اقتصادی خود ، به صادرات نفت خود نیاز مبرم داشتند. در صورتی که امکانات آنان جهت رساندن نفت خود به دست مصرف کنندگان در اروپا ، آسیا وآمریکا بسیارمحدود بود. بدین جهت در سال ۱۳۷۵ قراردادی بین ایران وقزاقستان به امضاء رسید که براساس آن روزانه ۴۰ هزار بشکه نفت خام سبک از قزاقستان تحویل پالایشگاه تبریز وتهران می شد و در عوض به همین مقدارنفت خام سبک ایران در خلیج فارس جهت شرکای تجاری قزاقستان تحویل آنان می شد. (روزنامه اطلاعات بین المللی ، ۲۱ مرداد ۱۳۷۵ ، ص ۱۰)
علل رغبت کشورهای حوزه دریای مازندران به سوآپ نفت
از جمله علل رغبت کشورهای مزبور به سوآپ نفت عبارتند از :
۱-جایگاه ویژه وژئوپولیتیکی ایران در میان کشورهای منطقه (موجبات این امر را فراهم کرده است تا بتواند غیر از تولیدات خود تولیدات دیگر کشورهای همسایه را نیز صادر کند).
۲- پرهزینه تر بودن صادرات با هواپیما وترانزیت از طریق راههای زمینی به سبب عدم دسترسی آنان به آب راههای آزاد بین المللی .
نکته : عمده کشورهائی که امروزه ایران، ا قدام به صادرات کالاهایشان می کند شامل:
ترکمنستان،تاجیکستان،قزاقستان،ازبکستان و به نوعی کشورهای جنوب روسیه میشوند.
۳ با صرفه بودن مسیر انتقال نفت از ایران در حوزه دریای مازندران(بلحاظ داشتن مرز دریاییبا دریای عمان و خلیج فارس).
۴-جاذبه ایران به عنوان بازار نهائی نفت آسیای مرکزی و هم مکانی برای ترانزیت آن (به لحاظ ثبات وامنیت موجود در ایران).
پایانه نفتی شمال (مرکز ثقل سوآپ کشور)
ازِآنجایی که بندر نکا موسوم به “پایانه نفتی شمال” اصلی ترین بندر ترانزیتی ایران (به صورت سوآپ) محسوب می شود لذا ضرورت دارد که به قدر کفایت به این مهم (یعنی شناخت پایانه نفتی مزبور به عنوان مرکز ثقل سوآپ کشور) نیز پرداخته شود، ازاین رومطالبی که در پی می آید مرتبط باهمین امر است .
-سیمای پایانه نفتی شمال (نکا)
این پایانه دربیست کیلومتری شمال شهر نکاونزدیکی نیروگاه برق نکا در زمینی به مساحت تقریبی ۶۲ هکتارودرکنار دریای مازندران قرار گرفته است.
در روش سوآپ تولید کنندگان نفت درحوزه دریای مازندران (روسیه،قزاقستان وترکمنستان) نفت صادراتی خود را با تانکر (کشتی های نفتکش) به بندرنکا در ایران تحویل می دهند سپس ایران این نفت را به پالایشگاه های تهران و تبریز انتقال می دهد که نفت پالایش شده برای مصرف داخلی توزیع میشود. در ازاء نفت دریافت شده درنکا، ایران معادل آن را در جزیره خارک واقع در خلیج فارس به سایر کشورها صادر میکند.
لازم به ذکر است،شرکت ملی مهندسی ایران به پیروی از سیاست ارتباط و مبادلات نفتی با کشورهای آسیای میانه ،ایجاد رشته های اقتصادی جهت تحکیم و تقویت روابط سیاسی و ثبات سیاسی در منطقه، از ابتدای سال ۱۳۷۳ شروع به ساختن موج شکن و حوضچه تخلیه نفت خام نمود که این پروژه تا سال ۱۳۷۶، ادامه داشته است اما به هرجهت با عملیاتی شدن حوضچه، تخلیه نفت خام با تخلیه اولین نفت کش بنام (NAZAR BAYOV) در تاریخ ۱/۱۰/۱۳۷۵ زیر نظر و مدیریت شرکت ملی مهندسی صورت گرفت که تاریخ ۳۱/۵/۱۳۸۰ این مدیریت دامه داشته است.
از تاریخ ۱/۶/۱۳۸۰ تا ۲/۱/۱۳۸۲ مدیریت عملیات تخلیه نفت خام و فرآورده های نفتی در این پایانه عملاًبه مدیریت شرکت خطوط لوله و مخابرات واگذار شد اما به دلیل فقد امکانات کافی برای ذخیره سازی و دارا بودن صرفاً یک مخزن ذخیره، مقامات تصمیم ساز در وزارت نفت برآن شدند تا در راه توسعه و بسط مبادلات نفتی تعریف سواپ(SWAP) یا بهره بصورت معوض گامهای بلندتری بردارند که از اثرات آن به مناقصه رفتن این پایانه نفتی بوده است و در نهایت از میان شرکتهای علاقمند به سرمایه گذاری در پروژه توسعه پایانه نفتی، پیشنهاد شرکت سینوپک از کشور چین در تاریخ ۱۴/۳/۲۰۰۰ مورد پذیرش قرار گرفت. کار پروژه عملا از تاریخ ۱۴/۱/۲۰۰۱ شروع و درتاریخ ۳/۳/۲۰۰۲ تقریبا به پایان رسید. دراین خصوص دو نکته بسیار حائز اهمیت بود: الف) زمان اتمام پروژه در آن مقطع. ب) عدم دخالت نقش شرکت یا شخص خارجی در اجرای پروژه از حیث طراحی و نصب تاسیسات آن. افراد چینی حاضر در پروژه بیشتر نقش ناظر و کارآموزی را بر عهده داشتند و تمامی امور توسط کارکنان و شرکتهای ایرانی صورت گرفت و آنگاه به محض اتمام کار پروژه و واگذاری آن، پایانه نفتی شمال (بندرنکا) با تخلیه اولین نفتکش بنام VOLGA NEFT263 درتاریخ ۳/۱/۱۳۸۲ در مدار عملیات قرار گرفت.
تاثیرات انجام عملیات سوآپ نفت (در حوزه اقتصادی و سیاسی – امنیتی)
-تاثیرات سوآپ در حوزه اقتصادی
۱- شرایط سوآپ به ایران اجازه میدهد تا جهت دریافت نفت درشمال و صدور همان مقدار نفت در جنوب کارمزد و اجرت دریافت کند.
۲- صرفه جویی و در نتیجه کاهش زیاد هزینه حمل و نقل مواد نفتی در داخل کشور.
با این توضیح که نفت دریافتی در راستای عملیات سوآپ در مرزهای شمالی کشوردر مناطق نزدیک مرز مصرف میشود و به عوض آن از تولیدات کشور خودمان در مرزهای جنوبی تحویل مشتریان می گردد یعنی بجای آنکه نفت از مناطق نفت خیز جنوب به مناطق شمالی، آنهم باصرف هزینه های گزاف (ازجمله هزینه ایجاد خطوط لوله انتقال نفت در مسیر بسیار طولانی حدود ۱۸۰۰ کیلومتر از جنوب تا شمال و مصرف هزینه های دیگر از قبیل هزینه نصب ایستگاههای پمپاژ به جهت سربالایی بودن این مسیر تا شمال)، منتقل شود، همان نفت خریداری شده در شمال به مصارف داخل می رسد.
۳- شکوفایی اقتصادی مناطق محل عبور خطوط لوله (سوآپ) که امکانات زیادی براین مناطق فراهم می کند.
۴- گسترش روابط اقتصادی و دستیابی به بازار مصرف آن کشورها برای فروش محصولات داخلی.
۵- ایجاد اشتغال داخلی و توزیع درآمد و نیز بروز تعریف فعالیتهای تجاری مرتبط و جدید در راستای حفظ و تامین هرچه بیشتر منافع ملی.
۶- فراهم شدن موجبات تشویق سرمایه گذاران داخلی و خارجی نسبت به سرمایه گذاری در زمینه تجهیزات وتاسیسات زیربنائی برای ترانزیت سوخت.
-تاثیر سوآپ در حوزه سیاسی – امنیتی
۱- فراهم شدن موجبات منافع بسیار سیاسی از طریق وابسته کردن کشورهای حوزه مرز شمالی کشوربه خود مان و در نتیجه تحکیم وتقویت روابط سیاسی و ثبات سیاسی در منطقه .
۲- تامین منافع سیاسی-امنیتی از طریق توسعه نفوذ در کشورهای صادرکنندگان نفت از مسیر ایران و تبدیل آنها به دوست که پیامد آن همگرائی و همکاری منطقه ای مناسب تر است .
۳- کاهش نفوذ و اثرگذاری شرکتهای آمریکائی و اروپائی در گلوگاه ورود انرژی به شمال کشور و مسیرخزر (دریای مازندران) – خلیج فارس با حضورجدی شرکتهای ایرانی در منطقه مزبور و تجارت سوآپ
خلاصه ای از مقاله “قرارداد سوآپ (swap) نفت وتحلیل ماهیت حقوقی آن درساختار حقوقی ایران”
نویسندگان: آریا صمدائی گله کلائی- میثم جهانگیری حسین آبادی
دیدگاه شما