نحوه معامله با الگوی پوشا

کندل شناسی — آموزش خواندن کندل و الگوی متداول کندل — تصویری و به زبان ساده

تحلیل تکنیکال یکی از روش‌های شناخته شده برای تحلیل جهت حرکت قیمت در بازار دارایی‌هاست. کندل استیک‌ها انواعی از نمودار هستند که با توجه به آن‌ها می‌توانید به قیمت‌های بالا، پایین، بسته شدن و باز شدن پی ببرید. درواقع، باید موفق به تشخیص انواع الگوهای شمعدانی شوید تا با کندل شناسی بتوانید حرکت قیمت در آینده را پیش‌بینی کنید. در این نوشتار، به صورت اجمالی با نمودارهای شمعدانی پرکاربرد و سیگنال‌های آن‌ها آشنا می‌شویم.

نمودار شمعی چیست؟

کندل استیک یا شمعدانی یکی از راه‌های نمایش اطلاعات درباره حرکت قیمتی یک دارایی است. نمودارهای کندل استیک، شناخته‌ شده‌ترین بخش تحلیل تکنیکال را تشکیل می‌دهند. نمودار شمعدانی این امکان را برای سرمایه‌گذاران بوجود می‌آورد که تنها با مشاهده آن‌ها به اطلاعات قیمتی دست پیدا کند. در شمعدانی‌های نمودارهای روزانه باید به ۳ بخش توجه کنیم.

• بدنه: نشان‌دهنده بازه قیمت باز شدن و بسته شدن
• سایه: یا فیتیله نشان‌دهنده قیمت بالا و پایین در طی روز یا دوره معاملاتی مورد نظر
• رنگ: بیان‌کننده جهت حرکت قیمت در بازار است. بدنه سبز یا سفید نشان‌دهنده افزایش قیمت است و بدنه قرمز یا سفید نشان‌دهنده کاهش قیمت به شمار می‌رود.

در طی زمان، کندل استیک‌ها الگوهایی را تشکیل می‌دهند که معامله‌گران می‌توانند با استفاده از آن‌ها موفق به تشخیص سطوح حمایتی و مقاومتی شوند. بسیاری از الگوهای کندل استیک در بازار وجود دارند که فرصت خرید را فراهم می‌کنند. قبل نحوه معامله با الگوی پوشا از شروع به معامله بهتر است که با کلیات الگوهای شمعدانی و نحوه تاثیرگذاری آن‌ها بر تصمیم‌گیری‌های خود اطلاع حاصل کنید.

چگونه نمودار کندل استیک را بخوانیم؟

نمودار کندل استیک ژاپنی، دیدگاهی درباره فعالیت‌های معاملاتی کوتاه‌مدت، ارائه می‌کند. کندل استیک‌ها نشان‌دهنده این هستند که آیا خریدار یا فروشنده، کنترل بازار را بدست دارد یا خیر. قیمت‌های بالا و پایین سایه در نظر گرفته می‌شوند و نشان‌دهنده کنترل خریدار یا فروشنده بر وضعیت بازار هستند. بازه قیمتی موجود بین قیمت‌های باز شدن و بسته شدن به صورت یک مستطیل در یک خط باریک، نشان‌ داده می‌شود.

۶ الگوی کندل استیک صعودی

امکان دارد الگوهای گاوی را پس از یک روند نزولی در بازار مشاهده کنید که سیگنالی مبنی بر معکوس شدن روند در بازار باشند. آن‌ها نشانه‌ای هستند برای معامله‌گران تا سهامی را خریداری کرده و نگهداری کنند تا قیمت آن افزایش یابد.

الگوی چکش

الگوی چکش یا «همر» (Hammer) از بدنه‌ای کوتاه با سایه پایینی بلندتر تشکیل شده است. الگوی چکش عموماً در انتهای روند نزولی مشاهده می‌شود. الگوی چکش نشان‌دهنده این است که طی روز، در نهایت فشار خرید، افزایش قیمت را در پی داشته است.

الگوی چکش معکوس چیست؟

از الگوهای صعودی مشابه می‌توان به الگوی «چکش معکوس» (Inverted Hammer) اشاره کرد. تنها تفاوت این است که سایه بالایی بلندتر و سایه پایینی کوتاه‌تر است. این چکش نشان‌دهنده فشار خریدی است که در ادامه آن فشار فروشی بوجود می‌آید که به علت قوی نبودن موفق به کاهش دادن قیمت بازار نمی‌شود. الگوی چکش معکوس در کندل شناسی نشان‌دهنده این است که خریداران به زودی کنترل بازار را به دست خواهند گرفت.

اینگولفینگ صعودی

انگولفینگ یعنی پوشاننده. الگوی اینگولفینگ صعودی از دو شمعدانی تشکیل شده است. اولین شمعدانی، بدنه قرمز کوتاهی دارد که کاملاً توسط شمعدانی با بدنه سبز بزرگ‌تر، پوشانده شده است. با وجود پایین‌تر بودن قیمت باز شدن روز دوم از روز اول، صعودی بودن بازار باعث افزایش قیمت می‌شود و احتمال کسب سود توسط خریدار را به حداکثر می‌رساند.

الگوی رسوخ گر چیست؟

«الگوی رسوخ گر» یا «الگوی نافذ» (Piercing Line Pattern) نیز از دو شمعدانی تشکیل شده است. یک شمعدانی قرمز بلند که در ادامه آن یک شمعدانی بلند سبز قرار گرفته است. عموماً، فاصله قابل توجهی بین قیمت بسته شدن شمعدانی اول و قیمت باز شدن شمعدانی سبز دوم وجود دارد. این فاصله نشان‌دهنده فشار خریدی پر قدرت است زیرا قیمت در حال افزایش پیدا کردن و بیشتر شدن از قیمت میانه روز پیش است.

الگوی ستاره صبحگاهی چیست؟

الگوی ستاره صبحگاهی یا مورنینگ استار به نوعی نشانه امید در روند نزولی یک بازار متروکه به شمار می‌رود. این الگو از ۳ شمعدانی تشکیل شده است. یک شمعدانی با بدنه کوتاه بین شمعدانی با بدنه بلند قرمز و شمعدانی با بدنه بلند سبز. غالباً، ستاره همپوشانی‌ با شمعدانی‌هایی با بدنه بلندتر نخواهد داشت. از آن‌جایی که در بازار، بین قیمت‌های باز شدن و بسته شدن فاصله وجود دارد، این الگو نشان‌دهنده کاهش پیدا کردن فشار فروش روز اول است و معامله‌گران باید انتظار بازار صعودی را داشته باشند.

۳ سرباز سفید

الگوی ۳ سرباز سفید در طی ۳ روز – یا ۳ دوره معاملاتی – رخ می‌دهد. این الگوها از شمعدانی‌های سبز یا سفید ممتد بلند با سایه کوتاه تشکیل شده است که به صورت تصاعدی قیمت باز شدن و بسته شدن بالاتری از روز قبل دارند. این الگو، سیگنال صعودی بسیار قوی است که پس از یک روند نزولی مشاهده می‌شود و نشان‌دهنده افزایش با ثبات فشار خرید است.

معرفی ۶ الگوی کندل استیک نزولی

الگوهای کندل استیک نزولی عموماً بعد از یک روند صعودی تشکیل می‌شوند و نشان‌دهنده مقاومت هستند. بدبینی راجع به بازار عموماً باعث می‌شود که معامله‌گران پوزیشن‌های لانگ خود را ببندند و یک شورت پوزیشن باز کنند تا از قیمت‌های در حال کاهش به سود دست پیدا کنند.

الگوی مرد به دار آویخته چیست؟

«الگوی مرد به دار آویخته» (Hanging Man Pattern)، معادل نزولی، الگوی چکش است. این الگو، ساختار مشابهی با الگوی یاد شده دارد اما در انتهای یک روند صعودی شکل می‌گیرد. این الگو نشان‌دهنده این است که در طی روز مقدار زیادی سهم در مدت زمانی کوتاه به فروش رفته که موجب شده قیمت سهام به سرعت کاهش یابد اما خریداران توانستند که مجدداً موفق به افزایش قیمت شوند. این حجم بالای فروش نشان‌دهنده از دست دادن قدرت گاو‌ها در کنترل بازار است.

الگوی ستاره دنباله دار نشان‌دهنده چیست؟

الگوی ستاره دنباله دار یا «شوتینگ استار» (Shooting Star) در کندل شناسی ساختاری مشابه چکش معکوس را دارد اما در یک روند صعودی مشاهده می‌شود. این الگو، بدنه پایینی کوچک‌تر و سایه بالایی بلندی دارد. عموماً، این الگو زمانی تشکیل می‌شود که بازار در نقطه بالاتری باز شود و افزایش پیدا کند و در طی روز به قیمت بالا برسد و در قیمتی کمی بالاتر از قیمت باز شدن، بسته شود. مانند ستاره‌ای که در حال سقوط به سمت زمین است.

انگالفینگ نزولی

در کندل شناسی، الگوی انگولفینگ یا پوشاننده نزولی در انتهای یک روند صعودی مشاهده می‌شود. اولین شمعدانی، بدنه سبز کوچکی دارد که توسط شمعدانی قرمز بلند بعدی، پوشش داده شده است. این الگو نشان‌دهنده بیشینه شدن یا کاهش سرعت حرکت قیمت است و همچنین علامتی مبنی بر نزولی شدن روند بازار به شمار می‌رود. هرچه شمع دوم در موقعیت پایین‌تری قرار بگیرد، احتمال قوی بودن روند، بیشتر است.

الگوی ستاره شامگاهی نشان‌دهنده چیست؟

«ستاره شب» (Evening Star)، الگویی است که از ۳ شمعدانی تشکیل شده و به نوعی معادل ستاره صبح صعودی است. این ساختار از کندل کوچکی ساخته شده که میان کندل استیک بلند سبز و کندل استیک قرمز بزرگ قرار گرفته است. این الگو نشان‌دهنده معکوس شدن یک روند صعودی است و به طور بخصوص زمانی قوی است که کندل استیک سوم، افزایش قیمت بدست آمده از کندل استیک اول را از بین ببرد.

۳ کلاغ سیاه نشان‌دهنده چه هستند؟

الگوی کندل استیک ۳ کلاغ سیاه از ۳ شمعدانی بلند متوالی قرمز تشکیل شده است که سایه کوتاهی دارند یا بدون سایه هستند. هر الگویی با قیمت مشابه روز قبل باز می‌شود اما با هر بسته شدن، فشار فروش، قیمت را پایین‌تر و پایین‌تر می‌راند. معامله‌گران این الگو را به عنوان شروع یک روند نزولی به سمت پایین برداشت می‌کنند زیرا قدرت فروشندگان در ۳ روز (یا دوره) معاملاتی متوالی بر قدرت خریداران غلبه داشته است.

نحوه معامله با الگوی پوشا

الگوی ابر پوشاننده چیست؟

در کندل شناسی، «الگوی ابر پوشاننده» (Dark cloud cover) یک الگوی معکوس شدن نزولی به شمار می‌رود. مانند اینکه یک ابر تیره بر خوشبینی بوجود آمده ناشی از سیگنال‌های معاملاتی روز قبل سایه بیفکند. این الگو از ۲ شمعدانی تشکیل شده است. یک کندل استیک قرمز که در قیمتی بالاتر از بدنه سبز کندل استیک پیشین باز و در نقطه‌ای پایین‌تر از حد میانی آن بسته می‌شود. این الگو نشان‌دهنده غلبه خرس‌ها بر بازار در این بازه زمانی بوده است و اینکه قیمت‌ها با فشار خرس‌ها به صورت قابل توجهی کاهش پیدا کرده‌اند. کوتاه‌بودن سایه کندل استیک‌ها نشان‌دهنده قاطع بودن روند نزولی است.

۴ الگوی کندل های ادامه دهنده روند

اگر یک الگوی شمعدانی نشان‌دهنده تغییر در جهت بازار نباشد، به عنوان الگوی ادامه روند، در نظر گرفته می‌شود. این الگوها به معامله‌گران کمک می‌کنند که بتوانند خنثی بودن حرکت قیمت در بازار را تشخیص دهند.

الگوی دوجی چیست؟

زمانی که قیمت‌های باز شدن و بسته شدن به صورت تقریبی به یکدیگر نزدیک باشند، کندل استیک شبیه به یک صلیب یا علامت جمع (+) بنظر خواهد رسید. یعنی معامله‌گران باید در نمودار، بدنه‌ای کوتاه یا به شدت کوتاه همراه با سایه‌هایی با طول‌های متفاوت را جستجو کنند. الگوی دوجی نشان‌دهنده کشمکش میان خریداران و فروشندگان است که نفعی برای هیچ‌کدام از آن‌ها به دنبال نخواهد داشت. دوجی به تنهایی نشان‌دهنده یک سیگنال خنثی است اما در بسیاری از الگوهای معکوس شدن روند مانند ستاره صبحگاهی صعودی یا ستاره شامگاهی نزولی، مشاهده می‌شود.

کندل اسپینیگ تاپ نشان‌دهنده چیست؟

کندل استیک اسپینیگ تاپ یا فرفره بدنه‌ای کوتاه دارد و میان سایه‌هایی با طول‌هایی مساوی قرار گرفته است. در کندل شناسی، این الگو نشان‌دهنده عدم تصمیم‌گیری در بازار است. یعنی تغییر معنی‌داری در روند قیمتی بازار رخ نخواهد داد. گاوها افزایش قیمت را پدید می‌آورند و خرس‌ها باعث کاهش آن می‌شوند. اسپینیگ تاپ‌ها عموماً به عنوان دوره‌ای از ثبات در بازار به شمار می‌روند و امکان مشاهده آن‌ها پس از دوره‌ای صعودی یا نزولی قوی وجود دارد.

اسپینیگ تاپ‌ها می‌توانند به تنهایی نشان‌دهنده سیگنال مثبت باشند. همچنین، می‌توان از مشاهده آن‌ها به تفسیر‌های دیگری دست یافت زیرا آن‌ها نشان می‌دهند که بازار فعلی در حال از دست دادن کنترل است.

الگوی ۳ واحد رد شده چیست؟

از «الگوی ۳ واحد رد شده» (Falling three Method) در کندل شناسی برای پیش‌بینی ادامه روند صعودی یا نزولی فعلی استفاده می‌شود. الگوی نزولی، الگوی ۳ واحد رد شده نامیده می‌شود. این الگو از یک شمعدانی قرمز بلند، تشکیل شده که در ادامه آن ۳ شمعدانی کوتاه سبز و شمعدانی قرمز دیگری، قرار گرفته‌ است. این الگو نشان‌دهنده این است که گاوها از قدرت کافی برای معکوس کردن روند، برخوردار نیستند.

الگوی سه گانه صعودی چیست؟

در کندل شناسی، این الگو از ۳ شمع کوچک قرمز تشکیل شده که در میان دو شمع بلند سبز قرار گرفته‌اند. این الگو نشان‌دهنده آن است که با وجود فشار فروش، خریداران موفق به حفظ کنترل خود بر بازار شده‌اند.

معرفی فیلم آموزش مقدماتی الگوهای شمعی (کندل استیک) در بورس و بازارهای مالی

برای آشنایی بهتر با شمعدانی‌ها و کاربردهای آن‌ها در انواع بازار‌های مالی و درک بهتر از تحلیل تکنیکال می‌توانید به دوره تدوین شده توسط «فرادرس» مراجعه کنید. این دوره ۴ ساعت و ۳۳ دقیقه‌ای در ۶ درس مهم‌ترین سرفصل‌های کندل‌شناسی را مطرح می‌کند. در ادامه، به مرور عناوین تدریس‌شده در این دوره، پرداخته‌ایم.

درس اول، به مقدمه و آشنایی اختصاص یافته است. در درس‌های دوم و سوم به ترتیب با بخش‌های اول و دوم الگوهای یک شمعی آشنا می‌شوید. مطالب مربوط به الگوهای دو شمعی را در درس چهارم می‌آموزید. درس پنجم به الگوهای سه شمعی اختصاص یافته است. الگوهای چند شمعی را در درس ششم می‌آموزید.

• برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی الگوهای شمعی (کندل استیک) در بورس و بازارهای مالی+ اینجا کلیک کنید.

سخن پایانی

نمودارهای کندل استیک در ژاپن، ۱۰۰ سال پیش از بوجود آمدن نمودارهای میله‌ای در غرب، ایجاد شدند. در قرن ۱۸ میلادی، شهروندی ژاپنی به رابطه میان قیمت‌ها و عرضه و تقاضای برنج و تاثیرپذیری بازارها از هیجانات معامله‌‌گران پی برد. معامله‌گران از کندل استیک‌ها جهت اخذ تصمیمات معاملاتی بر حسب الگوهای تکرارشونده منظم برای پیش‌بینی جهت قیمت در کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند. به صورت کلی، نمودار‌های شمعدانی برای تعیین جهت حرکت احتمالی قیمت بسته به الگوهای قبلی بکارگرفته می‌شوند.

کندل شناسی یا کندل ‌خوانی توانایی تشخیص انواع الگوهای متفاوت کندل استیک را برای شما فراهم می‌کند. با کندل شناسی بهتر می‌توانید با اطمینان بیشتر، به معامله بپردازید و از شروع یا اتمام روند‌های قبلی اطلاعات بهتری حاصل کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

الگوی شمعی پوشاننده صعودی در تحلیل تکنیکال چیست؟

الگوی شمعی پوشاننده صعودی (Bullish Engulfing Pattern) یک الگوی بازگشتی با دو کندل است. کندل دوم بدون در نظر گرفتن طول سایه‌ها، بدنه (real body) کندل اول را به‌طور کامل پوشش می‌دهد.

الگوی شمعی پوشاننده صعودی در انتهای روند نزولی ظاهر می‌شود و ترکیبی از یک کندل سیاه رنگ نزولی (Bearish Candle) است که به دنبال آن یک کندل سفید صعودی (Bullish – Hollow Candle) بزرگ‌تر می‌آید.

در کندل دوم این الگو، قیمت پایین‌تر از سطح قبلی باز می‌شود، اما فشار خرید قیمت را به سطحی بالاتر از سطح قبلی سوق می‌دهد و خریداران بازار را در دست می‌گیرند.

توصیه می‌شود وقتی قیمت بالاتر از حد بالای کندل پوشاننده دوم حرکت کرد، به پوزیشن خرید (long)‌ وارد شوید. این عمل را البته زمانی انجام دهید که بازگشت قیمت از روند نزولی تأیید شود.

اگر به طور اتفاقی با دیجی کوینر آشنا شده اید و هیچ اطلاعاتی در مورد الگوهای نمودار ندارید پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه ادامه مطلب، مقاله «مقدمه‌ای بر الگوهای نمودار در تحلیل تکنیکال» را مطالعه نمایید.

یک الگوی پوشاننده صعودی زمانی می‌تواند شناسایی شود که یک کندل سیاه کوچک، در کندل بعد توسط یک کندل سفید پوشیده (engulf) شده و روند صعودی را نشان دهد، بدنهٔ آن‌ها به‌طور کامل با یکدیگر هم‌پوشانی داشته و بدنهٔ کندل روز قبل به‌طور کامل توسط کندل جدید پوشیده می‌شود.

نکات مهم:

• الگوی شمعی پوشاننده صعودی یک الگوی کندلی می‌باشدکه وقتی کندل سیاه کوچک (نزولی) در روز بعد توسط یک کندل بزرگ سفید پوشیده می‌شود، شکل می‌گیرد. در این حالت بدنهٔ کندل مشکلی به‌طور کامل توسط کندل سفید صعودی پوشیده می‌شود.
• الگوهای پوشاننده صعودی وقتی که بیش از چهار – یا بیشتر – کندل سیاه تشکیل شده باشند، می‌توانند برگشت قیمتی را با احتمال بالاتری نشان دهند.
• سرمایه‌گذاران در حین سرمایه‌گذاری باید علاوه بر کندل‌های تشکیل‌دهندهٔ این الگو، کندل‌های قبلی را نیز مورد بررسی قرار دهند.

یک الگوی پوشاننده چه چیزهایی به شما می‌گوید؟

یک الگوی شمعی پوشاننده صعودی نباید صرفاً به‌عنوان یک کندل سفید که نشان‌دهندهٔ حرکت صعودی قیمت است، به دنبال یک کندل سیاه که نمایانگر حرکت نزولی قیمت است تعبیر شود.

برای شکل‌گیری الگوی شمعی پوشاننده صعودی، قیمت در کندل دوم باید در نقطه‌ای پایین‌تر از قیمت بسته‌شدهٔ کندل اول باز شود و اگر شکاف قیمتی‌ به سمت پایین (Gap Down) وجود نداشته باشد، بدنهٔ کندل سفید فرصتی برای درگیر کردن بدنهٔ کندل سیاه روز قبل نخواهد داشت.

از آنجا که قیمت در کندل دوم، پایین‌تر از قیمت بسته‌شدهٔ کندل اول باز می‌شود و بالاتر از قیمت بازشدهٔ کندل اول بسته می‌شود، کندل سفید در یک الگوی شمعی پوشاننده صعودی (Bullish Engulfing Pattern) نشان‌گر روزی است که فروشندگان (bears) فقط در اول بازهٔ کندل قیمت سهام را کنترل می‌کنند، تا زمانی که خریداران (Bulls) کنترل قیمت را تا اتمام روز برعهده بگیرند.

کندل سفید این الگو، به‌طور معمول دارای یک سایهٔ بالاییِ کوچک است. این بدان معناست که قیمت سهام در بالاترین حد خود یا نزدیک آن بسته شده‌اند.

این نشان می‌دهد که صعود قیمت تا زمان بسته شدن قیمت در بازار ادامه داشته است. عدم وجود سایهٔ فوقانی این احتمال را ایجاد می‌کند که روز بعد کندل سفید دیگری ایجاد شود که در محدوده‌ای بالاتر از الگوی شمعی پوشاننده صعودی بسته شود، اگرچه این احتمال نیز وجود دارد که روز بعد، کندل نزولی ایجاد شود.

از نحوه معامله با الگوی پوشا آنجا که الگوهای پوشاننده صعودی تمایل به نشان دادن بازگشت قیمتی روند را دارند، تحلیل‌گران توجه ویژه‌ای به آنها نشان می‌دهند.

نمونه‌ای از الگوی پوشاننده صعودی

به‌عنوان نمونه، بیایید سهام شرکت فیلیپ موریس (NYSE: PM) را در نظر بگیریم. سهام این شرکت در سال 2011 در یک روند صعودی به حرکت خود ادامه می‌داد.

اما در سال 2012، سهام در حال عقب‌نشینی از سقف‌های قیمتی سابق خود بود. در تاریخ 13 ژانویه 2012، یک الگوی شمعی پوشاننده صعودی رخ داد.

قیمت سهم در طی آن روز از 76.22 دلار در شروع روز، به 77.32 دلار در پایان روز رسید. با این حال کمی بعدتر، که در عکس زیر نمایش داده شده است، یک کندل صعودی قوی (Bullish Candle) افت روزهای نحوه معامله با الگوی پوشا قبلی را جبران کرد و در آنجا قیمت سهام در سطحی بالاتر از روزهای قبلی خود بسته شدند.

این نشان‌گر این موضوع بود که خریداران هنوز در بازار فعال بوده و ممکن است موج دیگری در روند صعودی رخ دهد.

بازگشت‌ها در الگوی شمعی پوشاننده صعودی چگونه ایجاد می‌شوند؟

سرمایه‌گذاران باید علاوه بر توجه به دو کندلی که الگوی شمعی پوشاننده صعودی را تشکیل می‌دهند، به کندل‌های قبلی نیز نگاه کنند.

این باعث ایجاد تصویری بزرگ‌تر و واضح‌تر از اینکه آیا الگوی شمعی پوشاننده صعودی یک بازگشت روند واقعی را نشان می‌دهد یا خیر، ارائه می‌دهد.

الگوهای پوشاننده صعودی هنگام وقوع چهار کندل استیک سیاه یا بیشتر‌، یک اخطار بازگشت صادر می‌نماید. هر چه کندل استیک‌های نزولی قبلی بیشتر باشد، احتمال ایجاد یک بازگشت قیمتی در روند بیشتر می‌گردد، که این خود توسط یک کندل استیک سفید دوم که بالاتر از کندل پوشاننده صعودی بسته می‌شود، تأیید می‌شود.

چگونه براساس الگوی شمعی پوشاننده صعودی عمل کنیم؟

معامله‌گران می‌خواهند بدانند که آیا الگوی شمعی پوشاننده صعودی نشان‌دهندهٔ تغییر تمایلات و احساسات بازار (Sentiment) است یا خیر.

اگر حجم به همراه قیمت افزایش یابد، معامله‌گران ممکن است در زمانی نزدیک به بسته شدن کندل دوم الگوی شمعی پوشاننده صعودی، خرید خود را انجام داده و انتظار ادامهٔ حرکت روبه‌بالا را در کندل بعدی داشته باشند.

معامله‌گران محافظه‌کار ممکن است تا روز بعد صبر کنند، و معاملات سودآوری را با اطمینان بیشتر از بازگشت روند در آغاز انجام دهند.

تفاوت بین یک الگوی شمعی پوشاننده صعودی و الگوی شمعی پوشاننده نزولی چیست؟

این دو الگو مخالف یکدیگرند. یک الگوی شمعی پوشاننده نزولی پس از یک روند صعودی قیمت رخ می‌دهد و حرکت قیمتی رو به پایین را نشان می‌دهد.

در اینجا کندل اول، در الگوی دو کندلی، یک کندل روبه‌بالا است. کندل دوم کندل بزرگ‌تری است، با بدنهٔ واقعی که بدنهٔ کندل کوچک‌تر را کاملاً درگیر می‌کند.

محدودیت‌های استفاده از یک الگوی شمعی پوشاننده صعودی چیست؟

الگوی پوشاننده صعودی می‌تواند یک سیگنال قدرتمند باشد، به‌خصوص هنگامی که با روند فعلی قیمت ترکیب شوند. با این وجود این الگوها بی‌اشتباه نیستند.

الگوهای پوشاننده بیشتر در حرکت قیمت نزولی مفید هستند زیرا این الگو به‌وضوح تغییر حرکت به سمت بالا را نشان می‌دهد. اگر حرکات قیمتی (Price Action) متلاطم باشد، از صحت و اعتبار الگوی شمعی پوشاننده صعودی خواهد کاست.

کندل دوم یا کندل پوشاننده ممکن است دارای حجم معاملاتی بالا باشد. در صورت تمایل به معامله در این الگو، معامله‌گر می‌تواند از دستور حد ضرر استفاده کند. سود احتمالی این معامله ممکن است ریسک آن را توجیه نکند.

تعیین سود بالقوه با الگوهای پوشاننده می‌تواند مشکل باشد، زیرا کندل استیک‌ها هدف قیمتی را ارائه نمی‌دهند. در عوض، معامله‌گران برای انتخاب یک هدف قیمتی یا تعیین زمان خروج از یک معاملهٔ سودآور، باید از روش‌های دیگری مانند اندیکاتورها یا تحلیل‌های روندی استفاده کنند.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

کندل شناسی چیست؟ آموزش خواندن کندل در تحلیل تکنیکال و الگوی متداول کندل ها با ویدئو

سلام به کریپتودرخشی های عزیز. در این فیلم آموزشی قصد داریم چند نکته‌ی مهم در مورد روش خواندن کندل ها و انواع کندل در بورس به شما آموزش بدهیم و دو تا از الگوی متدوال کندل ها در بورس را به شما معرفی کنیم. البته به علت این که با دیدن کندل ها، خیلی بهتر می‌توانید از این نکات بهره مند شوید، بهتر است حتما در کنار مطالعه‌ی متن مقاله، ویدئو را تماشا کنید تا مطلب به خوبی در ذهن شما جا بگیرد و بتوانید با اسفاده از آن در معاملات خود، به سودآوری برسید.

کندل نحوه معامله با الگوی پوشا ژاپنی چیست؟

در بازارهای گوناگون از جمله بازار بورس و بازار کریپتو، برای نشان دادن نمودار قیمت ها از ۳ روش اقدام می‌شود. یعنی: استفاده از نمودار میله ای، استفاده از نمودار خطی و استفاده از الگوهای شمع ژاپنی یا کندل استیک. نمودارهای خطی و میله ای معمولا قادر به نشان دادن جزئیات زیادی در مورد بازار نیستند و به همین دلیل، برای تحلیل تکنیکال استفاده نمی‌شوند و ما از کندل استیک ها برای تحلیل تکنیکال بازار استفاده می‌کنیم. به همین دلیل آموزش کندل شناسی یا کندل خوانی در بورس و تحلیل تکنیکال اهمیت زیادی دارد و نیاز است که انواع کندل در بورس و الگوهای کندل ها در تحلیل تکنیکال را بشناسیم.

کندل ها در بورس نمودارهایی هستند که بر اساس میزان عرضه و تقاضا در بازار، شکل‌های گوناگونی به خود می‌گیرند، بنابر این بر اساس شکل قرارگیری آن‌ها، می‌توانیم رفتارهای بعدی بازار را بر اساس رفتارها و عکس العمل‌های خریداران و فروشندگان حدس بزنیم و این حدس‌ها به ما کمک می‌کنند تا برای لحظه‌ی خریدن سهم و به فروش گذاشتن آن، تصمیم دقیق‌تری بگیریم. البته دقت داشته باشید که این حدس‌ها بر اساس احتمال کار می‌کنند و هرگز صد در صدی نیستند، پس برای این که احتمال درست بودن حدس شما بیش تر شود نیاز به آموزش و تکرار و تمرین خواهید داشت.

اجزای کندل ژاپنی

هر کندل ژاپنی از دو قسمت بدنه (Body) و دم یا سایه (Shadow) تشکیل شده است. در بدنه‌ی یک شمع یا همان کندل شما می‌توانید طول بدنه، قیمت آغازین (Open) و قیمت پایانی (Close) و در سایه‌ها می‌توانید بالاترین قیمت در بازه زمانی (High) و پایین ترین قیمت در بازه زمانی (Shadow) را ببینید.

بعضی از انواع کندل ها دارای بدنه‌های بلندتر و بعضی از آن‌ها دارای بدنه‌های کوچک تری هستند. هنگام خواندن کندل ها باید بدانیم هرچه بدنه یک کندل بلندتر باشد، آن کندل قدرت بیش تری دارد. پس کندل های کوتاه اعتبار کم تری دارند. همینطور وجود سایه در زیر یا بالای کندل و کم یا زیاد بودن آن می‌تواند معانی متفاوتی داشته باشد. به عنوان مثال، زیاد بودن تعداد سایه‌ها در پایین یک کندل، می‌تواند نشانه‌ی این باشد که قدرت خریدارها از قدرت فروشنده‌ها بیش تر شده است و در چنین شرایطی ما توقع ورود پول به کندل را داریم، البته به شرطی که همزمان در بالای کندل، سایه وجود نداشته باشد. چرا که وجود سایه هم در بالا و هم پایین کندل، نشانه‌ی برابری قدرت خریدار و فروشنده است. در چنین شرایطی بهتر است صبر کنیم و منتظر شویم تا ببینیم بالاخره بازار چه رفتاری نشان می‌دهد. اما منظور از رفتار بازار چیست؟ منظور این است که آیا تقاضا برای یک سهم افزایش می‌یابد و در نتیجه قیمت آن بالا می‌رود و یا تقاضا برای آن کم است و قیمتش کاهش پیدا می‌کند.

برای تشخیص دادن، پیش از هرچیز نیار داریم به یادگیری انواع اصلی کندل داریم.

انواع اصلی کندل ها

۱. کندل صعودی یا گاوی (Bullish): کندل های صعودی که به آن‌ها نوسان مثبت نیز گفته می‌شود، سبز رنگ هستند و قیمت بازگشایی آن‌ها کم تر از قیمت آخرین معامله‌ی آن‌ها است.

۲. کندل نزولی یا خرسی (Bearish): کندل های نزولی که به آن‌ها نوسان منفی نیز گفته می‌شود، قرمز رنگ هستند و قیمت بازگشایی آن‌ها بیش تر از قیمت بسته شدن شان، یعنی قیمت آخرین معامله آن‌ها است.

چه زمانی باید از کندل ها استفاده کنیم؟

به طور کلی، کاربرد کندل ها در بورس این است که به شما روانشناسی بازار را نشان دهند و این که معامله‌گران، به خرید و فروش کدام سهم علاقمند هستند. اما چه زمانی اطلاعات حاصل از آموزش خواندن کندل ها به کار شما می‌آید؟

۱. در انتهای یک روند نزولی یا صعودی: زمانی که شما به انتهای یک روند صعودی یا نزولی می‌رسید، به این معنی است که قرار است الگوی کندل ها از آنجا به بعد وارونه (Reversal) شود. بنابراین در چنین شرایطی شما با کمک یادگیری روش خواندن کندل ها می‌توانید متوجه شوید بهترین لحظه برای خرید یا فروش یک سهم چه زمانی است.

۲. دیگر کاربرد کندل ها در بورس در نقاط حمایت و مقاومت سهم است.

الگوی نفوذی کندل

یکی از الگوهای رایج در بازار که می‌خواهیم به شما در این مقاله آموزش بدهیم الگوی نفوذی است که آشنایی با آن به شما کمک می‌کند بتوانید لحظه وارونه شدن بازار را شناسایی کنید. به حالتی که در آن کندل دوم در کندل اول نفوذ می‌کند، الگوی نفوذی گفته می‌شود. برای دقیق تر متوجه شدن این الگو حتما فیلم آموزش کندل شناسی در ابتدای این مقاله را تماشا کنید.

الگوی شمعی پوشا چیست؟

الگوی کندل پوشا در انتهای روند نزولی تشکیل می‌شود. یعنی نقطه‌ای که اگر آن را شناسایی کنید می‌توانید سهم خوبی بخرید و وارد روند صعودی شوید. در الگوی پوشا دو شمع داریم که شمع دوم، شمع اول را می‌پوشاند. برای آشنایی بهتر با این الگو نیز بهتر است شکل آن را در ویدئو ببینید.

الگوی کندل دوجی مانا چیست؟

الگوی دوجی مانا برابری نسبی عرضه و تقاضا را نشان می‌دهد و بهتر است زمانی که آن را شناسایی می‌کنید، دست از خرید و فروش بردارید تا تکلیف نهایی سهم مشخص شود. البته بعضی از اوقات با توجه به کندل هایی که قبل از این الگو ظاهر شده‌اند، می‌توان رفتارهای بعدی بازار را حدس زد. اما در صورتی که در قبل و بعد از الگوی دوجی مانا سایه‌های بسیار داشته باشیم تا حدی که خود کندل بسیار کوچک شود، بهترین کار صبر کردن است.

دقت داشته باشید که قدرت کندل استیک ها در تایم فریم‌های گوناگون با هم تفاوت دارد. یعنی هر چه تایم فریم بالاتر برود، قدرت یک کندل بیشتر است. بنابراین، یک کندل یک هفته‌ای قدرت بیشتری از یک کندل در تایم فریم یک روزه دارد و یک کندل در یک تایم فریم یک ماهه قدرت بیشتری از هردوی آن‌ها دارد.

آیا آشنایی با کندل ها برای سود آوری کافی است؟

در ابتدا باید بگوییم که همانطور که می‌دانید الگوهای بسیار گوناگونی برای روش خواندن کندل ها در بورس و تحلیل تکنیکال وجود دارد و ما در این مقاله به تعداد کمی از آن‌ها اشاره کردیم. یک معامله‌گر حرفه‌ای لازم است به انواع الگوهای کندل خوانی بورس تسلط داشته باشد و در این صورت قطعا تصمیم‌های خوبی در مورد خرید و فروش سهم خود می‌گیرد.

البته دقت داشته باشید که آشنایی با کندل خوانی در تحلیل تکنیکال می‌تواند به شما در سودآوری کمک کند؛ اما به این معنا نیست که برای سودآوری کافی است. این مبحث خود پیش نیاز دو مبحث تحلیل تکنیکال و پرایس اکشن است و البته در کنار این دو به استراتژی و مدیریت سرمایه قوی نیاز دارد. به عنوان مثال افرادی که بدون توجه به اصول مدیریت سرمایه از لوریج های بالا استفاده می‌کنند ممکن است دچار ضرر شوند. بنابر این در صورتی که شما اطلاعات و دانش کافی داشته باشید، می‌توانید از یادگیری کندل شناسی در بورس در کنار مهارت‌های دیگرتان بهره ببرید تا به درستی برای خرید سهم تصمیم بگیرید. اما در صورتی که اطلاعات کامل و کافی ندارید، بهتر است در دوره آموزش جامع بورس و ارز دیجیتال شرکت کنید و دانش کافی نحوه معامله با الگوی پوشا به دست بیاورید تا خدای ناکرده ضرر آسیب ناپذیری به سرمایه‌ی شما نرسد.

الگوی پوشای نزولی چیست؟ استراتژی الگوی پوشای نزولی

الگوی پوشای نزولی و یا Bearish Engulfing یکی از قابل اطمینان ترین الگوهای شمع معکوس در تجزیه و تحلیل فنی با استفاده از نمودار شمعدان ژاپنی است. این الگو توسط معامله گران برای شناسایی برگشت از روند صعودی به روند نزولی استفاده می شود.

این مقاله به معرفی ویژگی الگوی پوشای نزولی و یا Bearish Engulfing و همچنین ویژگی ها و نحوه تجارت معقول می پردازد.

الگوی پوشای نزولی چیست؟

Angalfing Bearish یک الگوی شمعدانی معکوس نزولی است. توسط بسیاری از معامله گران به عنوان سیگنال ورود استفاده می شود. وقتی در پایان روند صعودی ظاهر می شود ، دقت بسیار بالایی است.

خصوصیات یک الگوی پوشای نزولی

این الگو از دو شمع تشکیل شده است.

– شمع اول شمع صعودی است.

– شمع دوم یک نزول است که شمع صعودی قبلی را به شدت در بر گرفته است.

یک نوع الگوی پوشای نزولی شامل:

– دو یا سه شمع ثابت صعودی با بدنه های کوچک.

– یک شمع خرس بلند که نتایج 2 یا 3 شمع صعودی قبلی را پاک و یا می پوشاند.

معنی الگوی پوشای نزولی

وقتی به این الگو نگاه می کنید ، می فهمید که چرا به آن چنین می گویند. شمعدان قرمز زیر شمع سبز قبلی را پوشانده و کاملاً بلعیده است. هنگامی که این الگوی شمعدان شکل می گیرد ، خرس ها (فروشندگان) کاملاً تسلط دارند.

الگوی پوشای نزولی بهتر از Bearish Pin Bar است

ترکیبی از دو شمع برای تشکیل یک Bearish Engulfing (A) => قیمت با قاطعیت از صعودی به نزولی معکوس می شود (B) => شمعدان Shooting Star (Bearish Pin Bar ) (C).

با توجه به جهت قیمت ، این الگو شبیه شمعدان Bearish Pin Bar . با این وجود دقت بیشتری دارد (احتمال برگشت از بالا به پایین از شمعدان Pin Bar ).

2 نوع رایج الگوی پوشای نزولی

• (A) => قیمت به آرامی افزایش می یابد ، نشانه هایی از کند شدن را نشان می دهد و سپس به طور غیرقابل کنترل کاهش می یابد (B). روند صعودی با پیوستن خرس ها تضعیف می شود. برگشت از روند صعودی به روند نزولی سریع اتفاق می افتد.

• (A) => با وجود تعدیل جزئی ، قیمت هنوز هم افزایش می یابد و سپس با یک شمع نزولی تمام شتاب صعودی قبلی را تمیز می کند (B)

استراتژی الگوی پوشای نزولی

این الگو از یک چرخش قریب الوقوع از بالا به پایین حکایت دارد. اما برای ورود به گزینه های ایمن ، توصیه می شود نحوه معامله با الگوی پوشا که آنها را با شاخص های روند ترکیب کنید تا دقت را افزایش دهید.

با اندیکاتور SMA30 ترکیب شوید

شرایط: یک نمودار شمع 5 دقیقه ای ژاپنی ، نشانگر SMA30. زمان انقضا 15 دقیقه یا بیشتر.

SMA30 شاخصی است که برای تشخیص روند قیمت استفاده می شود. وقتی قیمت زیر SMA30 باشد ، بازار در یک روند نزولی قرار دارد. برعکس ، اگر قیمت کاملاً بالاتر از SMA30 باشد ، بازار تمایل به روند صعودی دارد.

توضیح: وقتی قیمت کاملاً پایین تر از SMA30 باشد ، روند نزولی ثابت است. هنگامی که این الگو به SMA30 برخورد می کند ، احتمال ادامه روند نزولی قیمت بسیار زیاد است.

با سطح مقاومت ترکیب کنید

شرایط: یک نمودار شمعدان 5 دقیقه ای ژاپنی. زمان انقضا 5 دقیقه.

توضیح: وقتی قیمت به منطقه مقاومت وارد می شود ، احتمال افت قیمت وجود دارد. این الگو در آنجا به عنوان یک سیگنال ورود معقول برای یک سفارش نزولی ظاهر می شود.

یادداشت ها هنگام تجارت با این الگوی شمعدان

– الگوی پوشای نزولی هنگام ظهور در پایان روند صعودی از دقت بالایی برخوردار است.

– هنگامی که بازار به یک طرف حرکت می کند از آن استفاده نکنید.

– برای بدست آوردن یک نقطه ورود ایمن ، با شاخص تجزیه و تحلیل فنی ترکیب شوید.

آموزش نحوه استفاده از الگوی هارامی (Harami) در معاملات

الگوی شمعی هارامی (Harami Pattern) یک الگوی بازگشتی است که بسته به جهت حرکت قیمت، هم می‌تواند صعودی باشد و هم نزولی. این الگو از دو نمودار شمعی مجزا که در دو روز متوالی رخ می‌دهند تشکیل شده است. در تصویر زیر این الگو را می بینید:

روز اول	روز دوم
هارامی صعودی	کندل صعودی بزرگ‌تر (سبز)	کندل نزولی کوچک‌تر (قرمز)
هارامی نزولی	کندل نزولی بزرگ‌تر (قرمز)	کندل نزولی کوچک‌تر (سبز)

هارامی در زبان ژاپنی به معنای «باردار» است. در واقع این عبارت به این واقعیت اشاره دارد که کندل کوچکتر در شکم کندل بزرگ‌تر جای می‌گیرد.

الگوی هارامی نزولی (Bearish Harami)

الگوی شمعی هارامی نزولی در انتهای یک روند صعودی رخ می‌دهد؛ یعنی هنگامی که در روز اول یک کندل سبز بزرگ وجود دارد و در پی آن در روز دوم یک کندل نزولی یا صعودی کوچک‌تر قرار دارد.

مهم‌ترین جنبه هارامی نزولی این است که قیمت‌های روز دوم با شکاف نزولی (Gap Down) همراه است و نمی‌تواند بالاتر از قیمت پایانی (Closing) روز اول برود. این نشانه‌ای است مبنی بر احتمال ورود نااطمینانی و ابهام به فضای بازار.

الگوی هارامی صعودی (Bullish Harami)

الگوی شمعی هارامی صعودی در انتهای یک روند نزولی رخ می‌دهد؛ یعنی هنگامی که در روز اول یک کندل قرمز بزرگ وجود دارد و در پی آن در روز دوم یک کندل نزولی یا صعودی کوچک‌تر قرار دارد.

مهم‌ترین ویژگی هارامی صعودی این است که قیمت‌های روز دوم با شکاف صعودی (Gap Up) همراه است و نمی‌تواند بالاتر از قیمت نحوه معامله با الگوی پوشا نحوه معامله با الگوی پوشا پایانی روز اول برود. این نشانه‌ای است مبنی بر احتمال ورود نااطمینانی و ابهام به فضای بازار.

مفهوم الگوی شمعی هارامی

نمودار زیر قرارداد آتی E-mini NASDAQ-100 را نشان می‌دهد که مثالی از هر دو مورد الگوی شمعی هارامی صعودی و نزودی در آن نمایان است:

اولین الگوی هارامی (Harami Pattern) نمایش داده شده در نمودار بالا که به قرارداد آتی E-mini NASDAQ-100 تعلق دارد، از نوع صعودی است. در ابتدا روندی نزولی در نمودار وجود دارد که با عدد ۱ نشان داده شده است. در انتهای روند نزولی، کندل نزولی قرمز وجود دارد که کشیده است و با عدد ۲ نمایش داده شده است. در واقع این کندل همان کندل روز اول است که کندل مادر نیز نامیده می‌شود. در روز بعد شکاف قیمتی ایجاد شده؛ یعنی میان قیمت پایانی کندل قرمز در روز اول و قیمت گشایش کندل روز دوم، شکاف و گپ وجود دارد. این شکاف قیمتی رو به بالا است و با عدد ۳ نمایش داده شده است. کندل سبز رنگ کوچکی که بعد از کندل مادر می‌آید، آنقدر کوچک است که بدنه آن فارغ از سایه‌ها کاملاً در دل کندل مادر قرار گرفته و اصطلاحاً به آن کندل بچه نیز می‌گویند. کندل روز دوم یا همان کندل بچه با عدد ۴ نمایش داده شده است. در ادامه نمودار به یک هارامی نزولی برمی‌خوریم که فرآیند شکل‌گیری و تشخیص آن بر عکس نمونه‌ای است که توضیح دادیم.

معامله‌گری با الگوی شمعی هارامی (Harami Pattern)

معامله‌گری با استفاده از الگوی هارامی به صعودی یا نزولی بودن آن بستگی دارد. پیش از معامله باید بدانید که وقوع الگوی هارامی الزاماً به معنی بازگشت قطعی روند نیست و در مواردی ممکن است روند قبلی همچنان ادامه یابد. اصولاً تحلیل تکنیکال در ۷۰ % موارد صحیح کار می‌کند و از این رو، باید برای بالا بردن ضریب اطمینان از ابزارهای تکمیلی و تأییدی استفاده کنید. یک روز پس از تشکیل الگوی هارامی صعودی، روند صعودی آغاز می‌شود و معامله‌گر می‌تواند در موضع خرید استقراضی یا لانگ پوزیشن قرار بگیرد.

لذا می‌توان تشکیل این الگو را به مثابه سیگنال خرید دانست که البته باید به کندل‌های تأیید‌گر روند نیز توجه کرد. قیمت پس از تشکیل الگو افزایش می‌یابد و فراتر از خط مقاومت روند بسته می‌شود.

معامله‌گران با مشاهده تشکیل الگوی نزولی نیز می‌توانند در موضع فروش قرار بگیرند. در اینجا نیز توجه به کندل‌های تأییدگر تغییر روند برای معامله‌گران اهمیت دارد.

کاهش قیمت پس از تشکیل الگوی هارامی نزولی و بسته شدن قیمت زیر خط حمایت، می‌تواند به عنوان سیگنال فروش تلقی شود.

معامله‌گران باید به تفاوت‌های الگوی شمعی هارامی (Harami Pattern) با الگوی پوشا (Engulfing Pattern) توجه کنند. الگوی پوشا می‌تواند صعودی و نزولی باشد. الگوی پوشا برعکس الگوی هارامی است؛ به این صورت که کندل دوم در دل کندل اول قرار می‌گیرد و از این رو آن را الگوی پوشا می‌نامند.

مثال‌

برای مثال، نحوه استفاده از الگوی هارامی صعودی را در یک معامله توضیح می‌دهیم. نمودار زیر قیمت نحوه معامله با الگوی پوشا پوند را بر حسب دلار (GBP/USD) نمایش می‌دهد.

1. یک روند نزولی در نمودار قیمت به وضوح قابل مشاهده است.
2. پیش از تشکیل الگوی شمعی هارامی، یک الگوی چکش صعودی وجود دارد که اشاره‌ای است بر اینکه روند قیمت در حال بازگشت است.
3. کندل صعودی یا همان کندل بچه کمتر از ۲۵ درصد کندل قبلی (کندل مادر) است.
4. کندل بچه یا همان کندل صعودی در فاصله کندل قبلی خود گشایش یافته و بسته شده است.
5. شاخص قدرت نسبی بازار یا همان RSI نشان می‌دهد که بازار در وضعیت اشباع فروش به سر می‌برد. یعنی مومنتوم در کف خود قرار دارد و بهتر است معامله‌گران منتظر بمانند تا این شاخص به نشانه تأیید به بالای ۳۰ بازگردد.

توصیه می‌شود که سفارش‌های حد ضرر زیر کف جدید بسته شوند و معامله‌گران می‌توانند پس از تشکیل الگوی هارامی، با گشایش کندل بعدی وارد بازار شوند. از آنجایی که الگوی هارامی صعودی در ابتدای روند صعودی احتمالی ظاهر می‌شود، لذا تریدرها می‌توانند سطوح چندگانه‌ای را به عنوان هدف تعیین کنند. این اهداف همچنین می‌تواند در سطوح مقاومت و حمایت اخیر تعیین شود.