ارزش ذاتی چیست؟

ارزش ذاتی سهام (Value Intrinsic) چیست و چگونه محاسبه می شود؟

قیمت، ارزش ذاتی و حباب

یکی از مفاهیم پایه ای در ارزشگذاری ، مفهموم ارزش و فرق آن با قیمت است در این بخش قصد دارم به زیان ساده این دو مفهوم کاربردی در مالی و اقتصاد را توضیح دهم:

قیمت چیست ؟

ه رقم توافق شده برای معامله در بازار، قیمت گفته می شود. به عبارت دیگر قیمت ، مبلغی است که خریدار و فروشنده حاضر می شوند دارایی را در آن مبلغ معامله کنند و خریدار کالا آن را پرداخت و فروشنده ، آن را دریافت می کند.

اما قیمت به چه عواملی وابسته است ؟ صرفا به قدرت چانه زنی و مذاکره طرفین معامله بستگی دارد؟

عوامل زیاد دیگری از جمله، شرایط اقتصادی، نوع کالا، میزان عرضه و تقاضا، تعداد عرضه کنندگان وتقاضا کنندگان،ارزش کالا ، پیش بینی از ارزش آتی کالا و … برقیمت کالا تاثیر گذار هستند.

ارزش چیست ؟

در علوم مالی، ارزش، به ارزش واقعی یک دارایی گفته می شود که بر اساس بررسی تمامی ابعاد کسب‌وکار مورد نظر، از جمله صورت‌های مالی، پتانسل رشد شرکت و لحاظ دارایی‌های مشهود و نامشهود انجام گرفته‌است . ارزش، بعد قابل اندازه گیری اقتصاد است و تنها سنجه ای است که منافع تمام ذینفعان را در نظر می گیرد.

ممکن قیمت با ارزش ذاتی برابر باشد ، کمتر باشد و یا بیشتر.

اما نکته ای که باید به آن توجه شود ، این است که باید در صورتی اقدام به خرید دارایی ” با نگاه سرمایه گذاری ” کرد که قیمت بازار آن کالا کوچکتر یا مساوی ارزش ذاتی باشد . و در در صورتی اقدام به فروش دارایی ” با نگاه سرمایه گذاری ” کرد کرد که قیمت بازار بزرگتر از و یا مساوی با ارزش ذاتی باشد.

منظور از خرید دارایی با نگاه سرمایه گذاری این است گاهی پیش می آید که به کالایی خاص نیاز داریم و نمیخواهیم از افزایش قیمت آن در آینده سود کسب کنیم در این گونه مواقع بر حسب نیاز و شرایط با هر نرخی اقدام به معامله میکنیم.

نکته ای دیگر که باید به آن توجه کرد این است که چرا معامله انجام می شود؟ اگر قرار است مبنای انجام معامله، ارزش باشد ، چگونه می شود که برای یک دارایی خاص ، خریدار و فروشنده وجود داشته باشد ؟ چگونه می شود از تظرعده ای قیمت کالا بیشتر از ارزش ذاتی و از نظر عده ای دیگر قیمت کالا کمتر از ارزش ذاتی باشد .

ارزش ذاتی تابع جریان های نقدی آتی آن دارایی و نرخ تنزیل مناسب است ، حتی اگر خریدار و فروشنده جریان نقدی آتی را مشابه پیش بینی کنند ، نرخ تنزیلی مناسب هر فرد با فرد دیگری متفاوت است بنابراین ارزش هر دارایی برای هر فرد با فردی دیگر متفاوت خواهد بود

نکته ای دیگر که در متن بالا باید مورد توجه قرار گیرد این است اگر ارزش ذاتی با قیمت مساوی باشد هم باید خرید کرد و هم فروخت ؟ زمانی که ارزش ذاتی با قیمت برابر باشد زمانی است که بازار ازنظر اطلاعاتی کارا باشد .

حباب چیست؟

به اختلاف بین ارزش ذاتی و قیمت بازار ، حباب گفته می شود .این حباب می تواند مثبت و یا منفی باشد

به عنوان مثال فرض کنید قیت بازاری کالایی 1200تومان باشد ، و ارزش محاسبه شده برای آن کالا 1400 تومان باشد ، این کالا 200 تومان حباب مثبت دارد یعنی 200 تومان گران قیمت گذاری شده است و در صورتیکه ارزش آن 1100 تومان محاسبه شود، این کالا 100 تومان حباب منفی دارد. یعی 100 تومان ارزان قیمت گذاری شده است پس از خرید آن کالا انتظار داریم انتظار داریم 100 تومان سود کسب کنیم.

ارزش ذاتی سهام (Value Intrinsic) چیست و چگونه محاسبه می شود؟

ارزش ذاتی مفهومی است که برای سرمایه گذاران و معامله گران اهمیت بسیار بالایی دارد، چرا که به کمک تشخیص صحیح آن می توان تصمیمات بسیار مهمی را در مورد سرمایه گذاری روی سهام یک شرکت اتخاذ نمود. در واقع ارزش ذاتی سهام به ما کمک می کند که جایگاه واقعی یک سهم در بازار را تشخیص دهیم و برای خرید و یا فروش آن اقدام کنیم.

ارزش ذاتی سهام (Value Intrinsic) چیست و چگونه محاسبه می شود؟

ارزش ذاتی سهام ( Intrinsic Value )

ارزش مفهومی است که برای سرمایه گذاران اهمیت بسیار بالایی دارد. در واقع می توان گفت که هدف همه سرمایه گذاران این است که ارزش دارایی های خودشان را به حداکثر برسانند. همه مدیران و کارگزاران همیشه به این فکر هستم که سیاست گذاری ها و استراتژی های یک کمپانی را به گونه ای تعیین کنند که سودآوری شرکت را به حداکثر برساند.

البته نباید از این نکته غافل شد که ارزش در واقع دارای مفهومی انتزاعی است و محاسبه آن نیز بسیار سخت است، چرا که ارزش دارای وجوه بصری نیست. البته روش های مختلفی نیز برای محاسبه ارزش در نظر گرفتند و محققان نیز هر روزه در حال بهتر کردن و توسعه دادن روش های جدید هستند.

حال در این مطلب نیز ما قصد داریم تا شما را با مفهوم ارزش ذاتی آشنا می نماییم و روش های محاسبه آن را نیز بررسی بکنیم. پس ارزش ذاتی چیست؟ با ما همراه باشید تا بیشتر با ارزش ذاتی یک سهم آشنا شوید. (1)

ارزش ذاتی سهم چیست؟

برای شروع بهتر است بدانید که ارزش ذاتی سهام یا به قول حرفه ای ارزش بنیادی سهام، یک مفهوم بسیار ویژه در بازار بورس است. متخصصان فعال در زمینه بورس از این مفهوم برای برآورد ارزش سهام یک شرکت استفاده می کنند و در این برآورد تمامی عوامل موثر، فعالیت های تجاری و سرمایه گذاری ها، چشم انداز و هدف های آتی یک شرکت را نیز در نظر می گیرند، چرا که همه این عوامل می توانند موجب شوند تا ارزش سهام یک شرکت در گذر زمان بالاتر از قیمت فعلی اش برود و سرمایه گذاران را با سودهای خوبی مواجه کند .

به طور کلی ارزش ذاتی یک سهم بر اساس دو عامل تعیین می شود:

۱ . قدرت سودآوری

در مورد قدرت سودآوری باید گفت که این فاکتور هست طریق بررسی توانایی های یک شرکت برای افزایش میزان سود در یک بازه زمانی و یا به ثبات رساندن سودآوری - یا همان تکرار سوددهی - قابل اندازه گیری است. این فاکتور برای تحلیل گران بازار بورس، به خصوص تحلیل گران بنیادی بسیار مهم و حیاتی است، چرا که آن ها می توانند با محاسبه این مورد، آینده روشنی را برای سرمایه گذاری خودشان متصور شوند .

در مورد کیفیت سود نیز عوامل بسیار زیادی تاثیر گذار هستند، مهمترین این عوامل عبارتند از:

رعایت حقوق مشتری ها و مشتری مداری، کسب رضایت مشتریان ، رضایتمندی کارکنان، بررسی ریسک نسبی، رقابت طلبی و جاه طلبی و همچنین ثبات پیش بینی های سودآوری.

به طور کلی می توان گفت که ارزش فعلی و میزان تراکنش های مالی، جریانات نقدی و پتانسیل های سرمایه گذاری و پیشرفتی که سهام یک شرکت در آینده خواهد داشت، از عواملی است که در تعیین ارزش ذاتی یک سهم بسیار اساسی است. در این بین نباید از اهمیت کلی صورت های مالی برای تعیین ارزش ذاتی سهام نیز به سادگی عبور کرد .

با توجه به همه این تعاریف می توان به طور ساده گفت که ارزش ذاتی یک سهام نشان دهنده پتانسیل یک سهم برای پیشرفت است و جایگاه واقعی قیمتی یک سهم در بازار را نمایش می دهد. ارزش ذاتی به ما نشان می دهد که یک سهم در آینده ای نزدیک چه جایگاهی را در بازار خواهد داشت و دقیقاً به همین دلیل است که این مفهوم برای تحلیل گران بنیادی بسیار مهم و کاربردی است . (1) و (2)

تفاوت ارزش ذاتی و قیمت سهام

دانستن این نکته بسیار حیاتی است که ارزش ذاتی یک سهم الزاماً با ارزش بازاری و قیمت برابر نیست. در واقع می توان گفت که گذر زمان در بازار موجب می شود که قیمت و ارزش یک سهم به سمت ارزش ذاتی و قیمت آن سهم حرکت کند، چراکه شاید بازار در شرایط فعلی اش و به دلایل مختلف قادر به درک ارزش ذاتی یک سهم نباشد.

شاید هم پس از چند اصلاح در بازار، سرمایه گذاران ارزش واقعی و ذاتی یک سهم درک کنند. اما نکته جالب اینجاست که بسیاری از سرمایه گذاران و تحلیل گران بنیادی با استفاده از تفاوت در بین قیمت ذاتی و قیمت روز بازار اقدام به خرید و فروش سهم می کنند. در واقع می توان گفت که این اختلاف قیمت موجب ایجاد شدن فرصت های تجاری در بازار می شود .

اگر یک سهم قیمتی کمتر از ارزش ذاتی خودش داشته باشد، تحلیلگران آستین ها را بالا زده و برای خرید آن سهم اقدام می نمایند؛ چرا که این سهم با گذر زمان به قیمت ذاتی و ارزش ذاتی خود نزدیک تر خواهد شددر آینده به آنها سود خواهد داد. حرفه ای های بازار بورس و اوراق بهادار به این نوع سهم ها undervalue نیز می گویند، چرا که معتقدند ارزش واقعی این سهم ها بیشتر از میزانی است که بازار فعلی روی آن ها قیمت گذاری کرده است و روند حرکتی بازار موجب بالاتر رفتن قیمت این سهم ها خواهد گشت.

در نقطه ی مقابل نیز اگر یک سهم قیمتی بیشتر از ارزش ذاتی خودش داشته باشد، سرمایه گذاران اقدام به فروش آن سهم خواهند نمود، چرا که با گذر زمان این سهم ارزش خودش را از دست خواهد داد و موجب آن خواهد شد که آنها ضرر و زیان را بابت یک سهم تجربه کنند. متخصصان فعال در حوزه بورس به این گونه سهم ها overvalue نیز می گویند، چرا که معتقدند قیمت این گونه سهم ها بالاتر از ارزش واقعی آن هاست و روند حرکتی بازار موجب پایین‌تر رفتن قیمت این سهم ها خواهد گشت. (3) ‌و (4)

آیا همه ی سهم ها با گذر زمان به ارزش ذاتی می رسند؟

این یکی از سوالاتی است که ذهن بسیاری از سرمایه گذاران را درگیر خودش می کند، اما پاسخ به آن بسیار ساده است. فقط کافی است که به چند نکته توجه داشته باشید:

1. اصلاحات در ارزش گذاری ها موجب این می شود که بازار روند خاص خودش را پیدا کند .

2. روند بازار موجب می شود تا قیمت سهم ها به سمت ارزش ذاتی شرکت ها حرکت کند.

در مورد اصلاح قیمت و اصلاح در ارزش گذاری ها باید بگویم که عوامل بسیاری هستند که باعث می شوند قیمت فعلی یک سهام، کمتر و یا بیشتر از قیمت واقعی یا همان ارزش ذاتی اش باشد. به طور کلی از این اتفاق می توان این برداشت را کرد که بازار به خوبی ارزش یک سهم را درک نکرده است. اینجاست که ممکن است یک سهم overvalue یا undervalue شود.

اما جای نگرانی نیست چرا که بازار اصلاح خواهد شد و سهم به قیمت واقعی خودش حرکت خواهد کرد. البته این مورد را نیز باید در نظر داشته باشید که بسیاری از کارشناسان و سرمایه گذارانی از روش های بنیادی برای تحلیل قیمت استفاده می کنند overvalue یا undervalue بودن یک ساعت را تشخیص می دهند و اقدام به خرید و یا فروش آن می نمایند، به همین دلیل است که بازار با این حرکت آن ها متوجه ارزش واقعی یک سهم به مرور زمان خواهد شد.

البته باید توجه داشته باشید که زمان و سرعت حرکت قیمت فعلی یک سهم به سمت قیمت ذاتی، به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای مثال استراتژی های یک شرکت، چشم انداز و آینده نگری، تزریق سرمایه برای پیشبرد اهداف، میزان پیشرفت نسبت به رقبا و نگرش مدیران یک شرکت نیز روی این مورد تاثیر گذار خواهد بود. (5) و (6)

محدودیت های ارزش ذاتی چیست؟ تعیین ارزش ذاتی سهام

باید به این نکته توجه ویژه ای داشته باشید که تمرکز روی مباحث بنیادی و ارزش ذاتی یک سهم، شما را با محدودیت هایی برای تصمیم گیری خرید یا فروش و پیاده سازی استراتژی حرکت در بازار مواجه می کند. دلیل اصلی این محدودیت ها نیز مسئله زمان است، چرا که تجربه نشان داده است که بازار معمولاً زمانی طولانی را برای شناخت ارزش ذاتی یک سهم نیاز دارد .

به همین دلیل است که اگر شما با استراتژی های بنیادی وارد بازار شوید و ارزش ذاتی سهام یک شرکت را به درستی تشخیص دهید و روی پیاده سازی استراتژی های خودتان در این حوزه تمرکز کنید، فرصت انجام و پیاده سازی استراتژی های تکنیکال و کوتاه مدت را از دست خواهید داد. در واقع وقتی شما با دید بلند مدت وارد بازار بورس می شوید، دیگر نخواهید توانست از نوسان گیری های موجود در در وهله های مختلف زمانی استفاده کنید.

البته شک نداشته باشید که در صورت عملکرد صحیح در تحلیل ها و صبوری شما در بلندمدت، پیروز خواهید بود و مقادیر سود بسیار بیشتر و به مراتب بهتری را به نسبت نوسان گیری کسب خواهید کرد. (5)

انواع روش ها برای ارزش گذاری دارایی های مالی یک شرکت

• رویکرد نسبی

• رویکرد ترازنامه ای

• رویکرد تنزیلی

رویکرد نسبی

در رویکرد نسبی ارزش هر شرکتی با توجه به شرکت های مشابه تعیین می شود. ایده اصلی در این رویکرد این است که شرکت های مشابه دارایی های مشابه نیز خواهند داشت. مهمترین ضریب مورد استفاده در روش های نسبی P/E است.

رویکرد ترازنامه ای

در رویکرد ترازنامه تمرکز اصلی محاسبه کننده روی ارزش دارایی های یک شرکت است. در مدل های پیشرفته، این رویکرد علاوه بر ارزش دارایی های فیزیکی، ارزش دارایی های نامشهود نیست در محاسبه ارزش شرکت منظور می گردد. مدل اصلی این رویکرد عبارتند از روش خالص ارزش دارایی ها و روش ارزش دفتری تعدیل شده .

رویکرد تنزیلی

در ابتدا باید بدانید که از نظر علمی این روش، برترین روش محاسبه ارزش ذاتی یک شرکت به حساب می آید. به طور کلی می توان گفت که در رویکرد تنزیلی، ارزش ذاتی یک شرکت بر ارزش ذاتی چیست؟ حسب جریان های نقدی تولید شده توسط آن شرکت محاسبه می شود. (3)

نحوه محاسبه ارزش ذاتی سهام

برای انجام این کار، «مدل گوردون» موجود است. به این مدل، باقی مانده DDM نیز می گویند. در واقع این مدل، ارزش ذاتی یک سهم را برمبنای ارزش فعلی سود تقسیمی پیش بینی شده با نرخ ثابت محاسبه می کند. در واقع می توان گفت که این مدل فرض می کند که یک شرکت همیشه وجود داشته و خواهد داشت و سود تقسیمی مربوط به این شرکت نیز بر اساس یک نرخ معین و به صورت پیوسته افزایش پیدا می کند.

به همین دلیل است که این روش برای برآورد ارزش ذاتی، ارزش یک ثانیه را در غالب تابعی از سودهای تقسیمی مورد انتظار در دوره آتی، حقوق صاحبان سهام و رشد مورد انتظار در سودهای تقسیمی در نظر می گیرد. از آن جایی که حرف از تابع شد، طبیعتاً باید منتظر یک فرمول ریاضی باشیم، فرمولی که بر اساس یک سری بی نهایت خواهد. یک سری که از سودهای تقسیمی مورد انتظار در آینده تشکیل شده است .

اینجاست که یک سوال اساسی پیش می آید: این فرمول (مدل گوردون) چیست و چگونه می توان از آن برای محاسبه ارزش ذاتی سهام استفاده کرد؟

در پاسخ به این سوال باید بگویم که می توان از طریق فرمول:

Intrinsic value of stock = D÷ (K-G)

ارزش ذاتی سهام را محاسبه کرد. در این فرمول بسیار کاربردی، D به معنی سود تقسیمی مورد انتظار در مورد هر سهم، K به معنی بازده مورد انتظار یک سرمایه گذار و G نیز به معنی نرخ رشد مورد انتظار سود تقسیمی سهام است. (3)

نتیجه گیری و جمع بندی

مسلماً با خواندن مطلب متوجه شده اید که ارزش در بازار بورس دارای چه مفهومی است و شناخت آن می تواند تا چه حد حیاتی و مفید باشد. پس می توان به سادگی این نتیجه را دریافت کرد که تشخیص ارزش واقعی یک شرکت شما را در دراز مدت به سودهای کلان خواهد رساند. البته نباید فراموش کنید که هر روزه روش های جدیدی نیز برای تعیین ارزش ساخته می شود، در این میان وظیفه ما این است که فرایند یادگیری خودمان را هیچگاه متوقف نکنیم.

در پایان امیدواریم که از این مطلب رضایت داشته باشید و برایتان روز های بسیار پر سودی را در بازار آرزومندیم .

ارزش ذاتی سهام چیست؟

ارزش ذاتی یک سهم، بیانگر قیمتی است که سرمایه‌گذاران برای هریک از سهم‌های یک شرکت در نظر می‌گیرند.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه‌گذاران پیش از سرمایه‌گذاری باید مجموعه‌ای از آموزش‌ها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

• آشنایی با ۱۰ اصطلاح پرکاربرد بورس در روزهای رونق بازار سرمایه

مفهوم ارزش ذاتی برای سرمایه‌گذاران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مدیران به‌عنوان نمایندگان سرمایه‌گذاران که به امور سیاست‌گذاری و عملیاتی شرکت‌ها مشغول هستند، موظف‌اند ثروت سرمایه‌گذاران را به حداکثر برسانند به همین جهت روش‌های مختلف ارزشیابی در حال توسعه است و محققان در تلاش‌اند تا روش‌های کامل‌تر و دقیق‌تری را برای این منظور ابداع و پیشنهاد کنند.

ارزش ذاتی سهام یا ارزش بنیادی (Intrinsic value) مفهومی است که تجزیه ‌و تحلیل‌کنندگان مالی برای برآورد ارزش سهام، با توجه به تمام عوامل، خصوصیات و شرایط فعالیت‌های تجاری یا سرمایه‌گذاری، آن را مورد استفاده قرار می‌دهند. ارزش ذاتی سهام یک سرمایه‌گذاری مانند اوراق بهادار بر اساس دو عامل (قدرت سودآوری و کیفیت کسب سود) تعیین می‌شود.

قدرت سودآوری بر اساس قابلیت‌های واحد اقتصادی برای افزایش یا ثبات سودآوری (تکرارپذیری در سال‌های آینده) قابل‌اندازه‌گیری است همچنین کیفیت کسب سود بر اساس عواملی مانند مشتری‌مداری، کسب رضایت مشتری، کسب رضایت کارکنان، ریسک نسبی، رقابت و ثبات پیش‌بینی‌های سودآوری ارزیابی می‌شود.

ارزش ذاتی سهام، ارزش واقعی شرکت یا دارایی بر اساس لحاظ تمامی ابعاد کسب‌وکاری ازجمله صورت‌های مالی، پتانسیل رشد شرکت و لحاظ دارایی‌های مشهود و نامشهود تعیین می‌شود.

در واقع ارزش فعلی (present value) جریانات نقدی که سهام یک شرکت در آینده برای سرمایه‌گذاران پدید می‌آورد، گویا و تعیین‌کننده ارزش ذاتی سهام است. لذا در پیدا کردن ارزش ذاتی سهام، پیش‌بینی صورت‌های مالی در سال‌های آینده از اهمیت بالایی برخوردار است.

• ارزش بازاری در مقایسه با ارزش ذاتی سهام

نمی‌توان گفت ارزش ذاتی سهام مساوی با ارزش بازار است و به همین دلیل سرمایه‌گذاران بنیادی با استفاده از تفاوت در قیمت ذاتی و قیمت بازار اقدام به خرید یا فروش دارایی یا سهام می‌کنند.

اگر سهامی کمتر از ارزش ذاتی سهام خود در حال معامله باشد، یعنی ارزش معاملاتی که در بازار انجام می‌شود از ارزش ذاتی سهام کمتر است و فعالان بازار در این حالت اقدام به خرید می‌کنند، به اصلاح می‌توان گفت به سهامی که کمتر از ارزش ذاتی خود مورد معامله قرار گیرد undervalue می‌گویند، همچنین اگر سهامی بالاتر از ارزش ذاتی خود در حال معامله باشد، اقدام به فروش می‌کنند که به چنین سهامی نیز اصطلاحاً overvalue می‌گویند.

برای سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه، تعیین اینکه سهام بالاتر و یا کم‌تر از ارزش ذاتی خود قیمت‌گذاری شده است، از اهمیت بالایی برخوردار است.

همچنین به اختلاف بین ارزش ذاتی سهام و قیمت بازار، حباب گفته می‌شود. این حباب می‌تواند مثبت و یا منفی باشد. در واقع اگر قیمت بازاری سهمی بیشتر از ارزش ذاتی آن باشد دارای حباب مثبت است و باید فروخته شود.

اگر قیمت بازاری سهمی کمتری از ارزش ذاتی آن باشد، دارای حباب منفی است و باید خریداری شود به بیان دیگر چنین سهمی به‌اندازه‌ی اختلاف بین ارزش بازاری و ارزش ذاتی آن ارزان‌تر قیمت‌گذاری شده است.

• مفاهیم متفاوت ارزش، قیمت و بهای تمام‌شده

مفهوم «ارزش» با مفهوم قیمت و بهای تمام‌شده متفاوت است. به طوری که معنای قیمت یعنی، مبلغ واقعی که صرف تحصیل دارایی می‌شود، تعریف دیگر قیمت را می‌توان رقم توافق شده برای معامله در بازار، دانست.

ارزش ذاتی یا بازاری؟ برای خرید سهام کدام را در نظر بگیریم؟

ممکن است بارها شنیده باشید که عده‌ای راجع‌به قیمت سهم‌ها اظهار نظر می‌کنند. برای مثال می‌گویند فلان سهم گران است و با این قیمت، خرید آن اشتباه است. یا بعضی اوقات می‌گویند فلان سهم در این قیمت مفت است و تا می‌توانید از آن بخرید. دلیل نظرهایی این‌چنین چیست؟ این افراد بر چه اساسی در رابطه با سهم‌ها اظهار نظر می‌کنند؟ یکی از مهم‌ترین مباحث در تحلیل بنیادی، مبحث ارزش ذاتی است که در این مقاله قصد معرفی آن را داریم.

بسیاری از تحلیل‌گران بر این باورند که ارزش بازاری یک سهام معمولا نشانگر ارزش واقعی شرکت نیست. بیشتر تحلیل‌گران در بازار به‌دنبال یافتن سهامی هستند که زیر ارزش واقعی یا ذاتی خود قیمت‌گذاری شده باشد، تا بعدها با رسیدن قیمت سهم به ارزش واقعی خود و یا بالاتر از آن بتوانند به سودی خوب، دسترسی پیدا کنند. افرادی که به‌دنبال یافتن ارزش ذاتی یا واقعی یک سهم هستند معمولا دیدگاهی بلند‌مدت برای سرمایه‌گذاری دارند.

ممکن است خیلی از افراد با مفاهیم این ارزش‌ها آشنا نباشند و یا آن‌ها را با هم اشتباه بگیرند. قبل از این‌که سراغ بحث اصلی برویم، انواع ارزش‌ها و اطلاعاتی که به ما می‌دهند را بررسی می‌کنیم.

انواع ارزش یک دارایی

ارزش اسمی

ارزش اسمی، ارزشی است که روی دارایی نوشته شده است.

ارزش ذاتی (Intrinsic Value)

ارزش ذاتی همان ارزش واقعی یک دارایی است. در واقع ارزش ذاتی، ارزش فعلی جریانات نقدی حاصله از دارایی‌ها مثل سود‌ تقسیمی و. است.

ارزش بازاری (market Value)

ارزش بازاری، ارزشی است که بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضای بازار بوجود می‌آید و این ارزش می‌تواند با ارزش واقعی یا ذاتی متفاوت باشد.

ارزش دفتری (Book value)

ارزش دفتری، ارزشی است که با محاسبه از دفاتر حسابداری به‌دست‌می‌آید و با ارزش واقعی متفاوت است.

ارزش جایگزینی (Replacement value)

ارزش جایگزینی، ارزشی است که برای تصاحب یک دارایی مشابه باید پرداخت.

در ادامه می‌خواهیم در رابطه با ارزش ذاتی و نحوه‌ی محاسبه آن صحبت کنیم.

ارزش ذاتی چیست؟

هر دارایی به خودی خود، بدون هیچ تاثیری از عوامل خارجی، دارای ارزش است. سهام نیز از این قاعده مستثنی نیست. ارزش بازاری سهام تحت تأثیر بسیاری از عوامل خارجی نظیر وضعیت اقتصاد کشور و جهان، نرخ بیکاری و آخرین اخبار از تولید ناخالص داخلی (GDP) قرار می‌گیرد. علاوه‌بر این عوامل، فعالیت‌های سیاسی نیز تاثیر خود را بر قیمت‌ها می‌گذارند. حتی بعضی اوقات شاهد این هستیم که یک توئیت از طرف برخی افراد که در راس قدرت هستند بر قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد و آن‌ها را جا‌به‌جا می‌کند، تمامی این‌ عوامل بر ارزش بازاری سهام تاثیر می‌گذارند.

ارزش ذاتی یک سهام برای جبران تاثیر عوامل خارجی به‌دنبال نشان دادن ارزش‌ها و شایستگی‌های درونی خود شرکت است. عوامل داخلی مانند محصولات یک شرکت، مدیریت آن و قدرت برند شرکت در بازار، از عواملی هستند که ارزش ذاتی شرکت را نشان می‌دهند. برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه ارزش ذاتی می‌توان به سایت codal.ir مراجعه کرد. در این سایت می‌توانید گزارش‌ها و صورت‌های مالی شرکت‌ها را ببینید. صورت‌های مالی یک شرکت می‌تواند به شما کمک کند تا از پتانسیل رشد شرکت با‌خبر شوید و برای خرید سهام آن تصمیم درست بگیرید.

برای محاسبه ارزش ذاتی سهام یک شرکت روش‌های متفاوتی وجود دارد. در ادامه به توضیح برخی از روش‌های پرکاربرد می‌پردازیم.

نرخ تنزیل چیست؟

قبل از توضیح این مدل، ابتدا با مفهوم نرخ تنزیل آشنا می‌شویم. به نرخ بازده مورد استفاده در تجزیه و تحلیل جریان‌های نقدی که به منظور تعیین ارزش فعلی جریان‌های نقدی آینده به‌کار می‌رود نرخ تنزیل می‌گویند.

می‌توانیم از نرخ بازده مورد انتظار بجای نرخ تنزیل استفاده کنیم. نرخ بازده مورد انتظار را می‌توان برابر با نرخ بهره‌ای که به سپرده‌های بانکی تعلق می‌گیرد، در نظر گرفت. این نرخ می‌تواند برای هرکسی متفاوت باشد. نرخ تنزیل در شرایط عادی معمولا کمی بیشتر از نرخ بازده مورد انتظار در نظر گرفته می‌شود. در شرایط به شدت تورمی می‌توانیم بجای نرخ تنزیل از نرخ تورم هم استفاده کنیم.

مدل تنزیل سود نقدی برای چند دوره (DDM)

یکی از روش‌های محاسبه ارزش ذاتی سهام، استفاده از روش تنزیل سود نقدی (Dividend Discount Model) است که به اختصار به آن DDM می‌گویند. این روش بر اساس فرضیه مقابل شکل گرفته است. این فرضیه چنین بیان می‌کند که ارزش واقعی یا ذاتی هر سهم، برابر است با ارزش فعلی کلیه جریان‌های نقدی آینده (سود تقسیمی) که توسط آن سهم یا اوراق ایجاد می‌شود.

به‌طور کلی مدل DDM یکی از روش‌های آسان کمی است که توسط آن با حداقل اطلاعات می‌توانیم از ارزش واقعی یک سهم مطلع شویم. اما با توجه به این‌که مدل‌های مختلفی توسط تحلیل‌گران برای محاسبه سود تقسیمی، میزان رشد آن در هر دوره و پیش‌بینی هزینه سرمایه به‌کار می‌رود، محاسبه دقیق این متغیرها، تقریبا غیر‌ممکن است و به ما یک عدد تقریبی می‌گویند.

فرمول تنزیل سود تقسیمی برای چند دوره

مثال) فرض کنید، قصد خرید سهمی برای مدت 2 سال دارید. این شرکت در سال اول به اندازه 50 تومان، به ازای هر سهم، سود تقسیمی به شما می‌دهد. سود تقسیمی این شرکت با نرخ 10 درصد رشد می‌کند. قیمت سهم نیز در زمان خرید 200 تومان است. طی این 2 سال چه چیزی از آن سهم نصیب شما خواهد شد؟ (فرض کنید قیمت سهم در زمان فروش به 800 تومان برسد و نرخ بازده مورد انتظار 28 درصد است.)

برای محاسبه ارزش سهم در زمان حال، لازم است ابتدا با وجوه نقدی که کسب خواهید کرد آشنا شویم.

• اکثر شرکت‌ها سالانه درصدی از سودی که طی سال کسب کردند را میان سهامدارانشان تقسیم می‌کنند که به آن سود تقسیمی (DPS) می‌گویند. در این مساله سود تقسیمی که در انتهای سال اول کسب خواهید کرد 50 تومان خواهد بود. همچنین گفته شده که این سود با نرخ 10 درصد رشد خواهد کرد. یعنی میزان دریافت سود نقدی ما در سال دوم 55 تومان می‌شود.
• دومین چیزی که از این سهم می‌تواند نصیب شما شود، تغییرات قیمتی سهم طی 2 سال است. مثلا طی این 2 سال بازار روندی صعودی و خوب داشته و قیمت سهم شما از 200 تومان به 800 تومان رسیده است.

حال می‌خواهیم بفهمیم، این سودهای تقسیمی که شما طی هر سال کسب می‌کنید، در حال حاضر چقدر ارزش دارد. علاوه‌ بر این می‌خواهیم بفهمیم این 800 تومانی که به ازای هر سهم به ما تعلق خواهد گرفت، الان چقدر می‌ارزد؟ آیا این سهم ارزش واقعی‌اش بیش از 200 تومان قیمت فعلی آن است یا خیر؟ برای فهمیدن این موضوع می‌توان از مدل تنزیل سود نقدی استفاده کرد.

با جایگزینی اعداد در فرمول بالا، دیدیم که ارزش فعلی جریان‌های نقدی این سهم برابر با 560.91 تومان می‌شود. پس خرید این سهم در قیمت 200 تومان کار عاقلانه‌ای است. یعنی در حال حاضر سهم ارزان‌تر از ارزش واقعی‌اش به فروش می‌رسد. اگر قیمت این سهم بالاتر از 561 تومان بود خرید آن توصیه نمی‌شد.

در این فرمول ابتدا میزان سود تقسیمی در سال اول را با نرخ 28 درصد به‌اندازه یک سال تنزیل می‌کنیم که مقدارش برابر با 39.06 می‌شود. سپس سود سال بعد را (55 تومان) با همین نرخ تنزیل به اندازه 2 سال به‌عقب بر می‌گردانیم. در نهایت نیز قیمت فروش سهم در انتهای سال دوم (800 تومان) را به اندازه 2 سال و با نرخ 28 درصد تنزیل می‌کنیم. بعد از تنزیل کردن این مقادیر، آن‌ها را ارزش ذاتی چیست؟ با هم جمع می‌کنیم و به عدد 561 می‌رسیم. خودتان یک بار با دقت به فرمول و اطلاعات داده شده، ارزش ذاتی سهم را محاسبه کنید.

مدل رشد گوردون (GGM)

مدل رشد گوردون (Gordon Growth Model)، توسط اقتصاد‌دان آمریکایی مایرون جی گوردون مطرح شد، که به اختصار به آن GGM نیز می‌گویند.

این مدل بر این فرض استوار است که جریان سود سهام در آینده برای مدت زمانی نامتناهی با سرعت ثابتی رشد خواهد کرد.

اگر نرخ رشد سود سهام برای سال‌های آتی یک مقدار ثابت باشد و نرخ بازده مورد انتظار ما از آن سهم بیشتر از نرخ رشد سود باشد. ارزش ذ‌اتی سهام را می‌توان از طریق رابطه زیر حساب کرد:

فرمول مدل گوردون

جریان نقد آزاد (FCF)

جریان نقد آزاد یا Free Cash Flow، معیاری برای سنجش عملکرد یک واحد تجاری است. جریان نقد آزاد نشان می‌دهد که شرکت پس از پوشش نیازهای سرمایه‌گذاری و پس از خروج وجه نقد، چه مقدار وجه نقد برای نگهداری تولیداتش و یا توسعه دارایی‌هایش در اختیار دارد. جریان نقد آزاد به‌عنوان جریان نقد عملیاتی با هزینه‌های سرمایه‌ای کمتر نیز تعریف می‌شود.

شرکت‌های موفق بخش اعظم وجه نقد خود را از طریق فعالیت‌های عملیاتی تامین می‌کنند. هرچه جریان نقد آزاد یک شرکت بیشتر باشد، انعطاف‌پذیری مالی آن نیز افزایش ارزش ذاتی چیست؟ می‌یابد. با افزایش انعطاف‌پذیری مالی یک شرکت، توان استفاده آن از فرصت‌ها و رقابت با سایر افراد افزایش می‌یابد و می‌تواند فروش و درآمد شرکت را افزایش دهد.

مدل تنزیل جریان نقد آزاد (DCF)

یکی از فاکتورهایی که افراد برای سرمایه‌گذاری در یک شرکت بررسی می‌کنند، میزان وجه نقدی است که شرکت طی یک دوره ایجاد می‌کند. در این مدل توجه خاصی به جریان نقد آزاد طی دوره‌های مختلف شده است.

فرمول تنزیل جریان‌های نقدی آزاد سهم

تنزیل جریان نقد آزاد یکی از پرکاربرد‌ترین روش‌های محاسبه ارزش ذاتی یک سهم است. وارن بافت در یکی از مصاحبه‌هایش به این روش اشاره کرده است و اظهار داشت که در تحلیل‌های خود بیشتر از این روش استفاده می‌کند. او برای استفاده از این روش پنج مرحله معرفی کرد:

1. تخمین جریان نقدی آینده
2. تنزیل جریان نقدی آینده به زمان حال
3. محاسبه ارزش نهایی شرکت
4. محاسبه ارزش ذاتی شرکت
5. مقایسه ارزش ذاتی با قیمت فعلی

این پنج مرحله را توسط یک مثال توضیح خواهیم داد.

در این مرحله ابتدا جریانات نقدی سال‌های گذشته را بررسی می‌کنیم، تا بتوانیم نرخ رشد این جریانات را طی سال‌های گذشته محاسبه کنیم. برای تخمین زدن نرخ رشد، می‌توان به فاکتورهایی مانند عامل رشد، میزان فروش و هزینه‌ها و. توجه کرد. این‌که عامل رشد شرکت همواره برقرار باشد می‌تواند به کمک ما کند تا نرخ رشد جریان‌های نقد آینده را تخمین بزنیم.

در این مثال با بررسی جریان نقد فرضی گذشته و فعالیت‌های عملیاتی، متوجه شدیم که شرکت در سال‌های اخیر یک خط تولید جدید راه انداخته که منجر به افزایش 10 درصدی درآمد شده است. بنابراین ما نرخ رشد جریان‌های نقدی را برای 3 سال آینده هر کدام 10 درصد در نظر می‌گیریم. سپس احتمال می‌دهیم که این ارزش ذاتی چیست؟ ارزش ذاتی چیست؟ نرخ رشد بعد از 3 سال اول کاهش یابد و به 7 درصد برسد. (یعنی نرخ رشد تخمینی سه سال اول برای هر سال 10 درصد و در دو سال بعدی هر سال 7درصد است.) بعد از چند سال اولیه می‌توانیم یک نرخ رشد طولانی مدت برای شرکت در نظر بگیریم که معمولا از نرخ‌های پیش‌بینی قبلی کم مقدارتر است. در این مثال نرخ رشد طولانی مدت را 4 درصد فرض کردیم.

ارزش ذاتی بیت کوین

موسسه آلیانز گلوبال اینوستورز، بازوی سرمایه گذاری بزرگترین شرکت بیمه اروپا که مدیریت حدود 500 میلیارد دلار دارایی را در اختیار دارد اعلام کرد، حباب بیت کوین دیر یا زود خواهد ترکید و حتی اگر فناوری بلاک‌چین بتواند منافع قابل توجهی را نصیب سرمایه گذاران نماید، این ارز دیجیتالی باز هم بی‌ارزش است. استفان هوفریچر، رئیس بخش اقتصاد جهانی و استراتژی این شرکت در یادداشتی نوشت: «به نظر ما، ارزش ذاتی بیت کوین صفر است. شما بر اساس یک بیت‌کوین نمی توانید از هیچ‌کسی ادعایی داشته باشید، در حالی که مثلا بر اساس اوراق قرضه حاکمیتی، سهام یا پول کاغذی می توانید چنین ادعایی داشته باشید و از این رو بیت کوین تضمین کننده هیچ گونه جریان درآمدی ای نیست.»

او افزود: «هرچند می‌توان همین استدلال را در مورد طلا داشت، اما فلز زرد برای بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سال به شکل گسترده ای به عنوان یک ابزار ذخیره ارزش مورد پذیرش قرار گرفته است، در حالی که عمر بیت کوین کمتر از یک دهه است.»

به گفته او بزرگترین ارز دیجیتالی جهان «تمام مشخصه‌های» اصلی یک دارایی حبابی را داراست و از این جهت حباب بیت کوین قطعا روزی خواهد ترکید.

پیش از این اقتصاددانان دیگری نیز در خصوص بی ارزش بودن بیت کوین اظهارنظر کرده بودند. از جمله محققان دانشگاه بیتزبورگ به این نتیجه رسیده اند که بیت کوین «دارایی ای است که از نظر معیارهای سنتی هیچ گونه ارزشی ندارد.» همچنین نوریل روبینی، اقتصاددان معروف بیت کوین را «بزرگترین حباب تاریخ بشر» خوانده است.

ارزش ذاتی چیست؟

کالایی مانند روغن را در نظر بگیریم، ارزش ذاتی آن در تولید انرژی، پلاستیک و سایر مواد است. سهام بورس هم همین‌طور است. زیرا نشان‌دهنده ارزش ویژه در یک شرکت خدماتی یا تولیدکننده کالا است. درواقع، بسیاری از سرمایه‌گذاران برای محاسبه ارزش ذاتی یک دارایی، تجزیه‌وتحلیل ویژه‌ای انجام می‌دهند. از طرف دیگر، پول فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد و اگر واقع‌بین باشیم فقط یک کاغذ است و آنچه آن را با ارزش می‌کند اعتماد است.

ارزش ذاتی ارزهای دیجیتال به چه معناست؟

ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال برابر با ارزش بازاری آن نیست، بنابراین سرمایه گذاران برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال، اقدام به بررسی تفاوت در ارزش ذاتی و قیمت بازار می کنند. در صورتی که ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال نسبت به ارزش بازاری آن بیشتر باشد، تریدرها در این زمان اقدام به خرید می کنند و این ارز دیجیتال (undervalue) نامیده می شود.

در حالت عکس این قضیه، ارز دیجیتال (overvalue) نامیده می شود. برای ارزهای دیجیتال به ویژه ارزش ذاتی چیست؟ عرضه اولیه توکن ها که هنوز به واقعیت تبدیل نشده اند، امکان تخمین ارزش ذاتی برای آنها وجود ندارد.

ارزش ذاتی ارز دیجیتال یا (Intrinsic value) به بررسی همه ی جنبه های ملموس و ناملموس یک ارز دیجیتال می پردازد. برای تخمین ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال، بررسی برخی عوامل مرتبط ضروری می باشد، در غیر این صورت تخمین درستی از میزان ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال به دست نمی آید.

از جمله این عوامل می توان به در نظر گرفتن میزان تقاضای بازار برای آن، میزان توانایی و قابلیت تیم برای تحقق اهداف پروژه و ارزیابی میزان حمایت های مالی برای به نتیجه رسیدن یک طرح که از طریق مشارکت و مکانیسم های سرمایه گذاری و… اشاره کرد.

ارزش ذاتی بیت کوین چیست؟

از نظر برخی سرمایه گذاران مشهور مانند وارن بافت، دونالد ترامپ و… بیت کوین ارزش ذاتی ندارد و استدلال آنها ناشی از خاستگاه ارز دیجیتال بیت کوین به عنوان یک دارایی غیرمتمرکز و همتا به همتا می باشد. بنابراین برای بسیاری از سرمایه گذاران، ارزهای دیجیتال به دلیل دیجیتالی بودن به عنوان یک نرم افزار به حساب می آید.

گرین اسپن در این رابطه می گوید: داشتن ارزش ذاتی برای ارز دیجیتال بیت کوین بستگی به دیدگاه و تعریف سرمایه گذار از آن دارد. بنابراین در عین حال که برای برخی از افراد فاقد ارزش می باشد برای بسیاری از سرمایه گذاران یک دارایی با ارزش ذاتی بالا می باشد.

استفان هوفچر رئیس بخش اقتصادی جهانی موسسه Allianz Global Investors در رابطه با ارزش ذاتی بیت کوین بیان کرد: ارزش ذاتی ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین برابر با صفر است. دارندگان بیت کوین برخلاف پول های سنتی، سهام و اوراق قرضه حاکمیتی نمی توانند از کسی ادعایی داشته باشند، چون بیت کوین هیچ جریان درآمدی را تضمین نمی کند.

منتقدان ارزش ذاتی بیت کوین

در جولای سال ۲۰۱۹ (تیر ۹۸)، ترامپ با اشاره به اینکه بیت‌ کوین ارزش ذاتی ندارد، سخنانی را که قبلاً توسط وارن بافت و شریک تجاری وی چارلی مانگر (Charlie Munger) به اشتراک گذاشته شده بود، تکرار کرد. ترامپ در توییتی گفت:

من هوادار بیت ‌کوین و ارزهای دیجیتال دیگر ارزش ذاتی چیست؟ نیستم. این ارزها پول محسوب نمی‌شوند و ارزش آن‌ها به شدت ناپایدار است و هیچ اساسی ندارد.

توییت ترامپ در نقد ارزهای دیجیتال

استدلال‌ها برای اثبات بی‌ارزش بودن ذاتی بیت کوین، از خاستگاه این ارز دیجیتال ناشی می‌شود؛ شبکه‌ای غیرمتمرکز و همتابه‌همتا (Peer-to-Peer) از استخراج‌کنندگان، کاربران، توسعه‌دهندگان و فول‌نودها، که از سال ۲۰۰۹ و بدون‌ حضور یک نهاد مرکزی یا گروهی که بر پروتکل بلاک ‌چین نظارت داشته باشند، به راه افتاده است.

از این‌رو، ایده یک شبکه غیرمتمرکز و کاملاً متن‌باز، که به‌صورت نظری یک نرم‌افزار محسوب می‌شود، برای بسیاری از سرمایه‌گذاران بیگانه است. در سال ۲۰۱۸ (اردیبهشت ۹۷)، چارلی ‌مانگر، نایب ‌رئیس برکشایر‌ هاتاوی گفت که بیت ‌کوین «یک طلای مصنوعی و بی‌ارزش است» و آن‌ را بخشی از دانش کامپیوتری هوشمند توصیف کرد. مانگر معتقد است:

بیت کوین، تعریف اسکار وایلد از شکار روباه را به خاطرم می‌آورد؛ شکار گوشت غیرخوراکی، به طرز غیرقابل توصیفی، ناخوشایند است.

اسکار وایلد (Oscar Wilde)، یک نویسنده ایرلندی در قرن نوزدهم بود. او این گفته را در توصیف کسانی به کار برده است که برای تفریح، روباه شکار می‌کردند و از نظر او، این کار بی‌معنی و بیهوده بوده است.

بیشتر مواضع منفی نسبت به بیت کوین و شک و تردید نسبت به ارزش آن، ناشی از ساختار غیرمتمرکز و توزیع‌شده و همین‌طور ماهیت دیجیتالی آن است. اما مدیران حوزه‌ی ارز دیجیتال و همچنین بزرگان عرصه‌ی سرمایه‌گذاری، ارزش بیت کوین را متفاوت و به شکلی دیگر درک می‌کنند.

طرفداران ارزش ذاتی بیت کوین

آری پاول (Ari Paul)، مدیر ارشد شرکت سرمایه‌گذاری بلاک‌تاور‌ کپیتال (BlockTower Capital) در مصاحبه‌ای توضیح داد که ارزش بیت کوین، از کنترلی که این ارز دیجیتال به صاحبان سرمایه می‌دهد ناشی می‌شود. ویژگیِ غیرقابل مصادره بودن بیت کوین در مقایسه با دارایی‌های سنتی، سطحی بی‌سابقه از آزادی اقتصادی را برای کاربرانش فراهم می‌کند.

بیایید به عنوان مثال طلا را در نظر بگیریم. این دارایی در سیستم‌های مالی نوعی پناهگاه امن به شمار می‌رود و بسیاری از سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند بیت کوین در دراز مدت با آن رقابت کند. با این حال در گذشته بارها شاهد این بوده‌ایم که دولت‌ها طلاهایی را که افراد به صورت شخصی نگهداری می‌کردند، به دلایل مختلف ضبط کرده‌اند. پاول گفت:

بیت کوین ویژگی‌های بسیاری دارد؛ ارزش بیت کوین به واسطه این حقیقت ایجاد می‌شود که این ارز تنها راه برای سر پا نگه داشتن شبکه بلاک چینی خودش است؛ اما من معتقدم که بخش اعظمی از ارزش بیت کوین ناشی از مقاومتش در برابر توقیف و ضبط شدن است.

من اگر بخواهم یک دلار از ثروتم را به‌گونه‌ای ذخیره کنم که به طور خودسرانه توسط دولت‌ها قابل مصادره نباشد، صرف‌نظر از قیمت بیت کوین نسبت به دلار، من به یک دلار بیت کوین نیاز دارم. بیت کوین با این ساختار تا حدودی قابل مقایسه با سیستم بانک‌داری فراساحلی (offshore banking) است، که دارای بازاری با ارزش حدود ۳۰ تریلیون دلار است.

بانک فراساحلی، به نوعی از بانک‌ها گفته می‌شود، که در آن بانک در مکانی غیر از محل سکونتِ سپرده‌گذارانش مستقر است و افراد ثروتمند برای حفاظت از پول‌هایشان در مقابل مصادره توسط دولت‌، از آن‌ استفاده می‌کنند. بانک‌های آفشور مالیات دریافت نمی‌کنند و پول ثروتمندان را در اختیار دولت‌ها قرار نمی‌دهند.

این استدلال که ارزش بیت کوین از مقاومت آن در برابر مصادره ناشی می‌شود، با صحبت‌های ونسس کازارس (Wences Casares)، مدیرعامل شرکت ارائه‌دهنده کیف پول و خدمات امانت‌سپاری زاپو (Xapo) هم همخوانی دارد.

در مقاله‌ای تحت عنوان «پرونده‌ای درباره اختصاص بخشی از سبد دارایی به بیت کوین» که در مارس ۲۰۱۹ (اسفندماه ۹۷) منتشر شد، کازارس پیشنهاد داد که هر ده‌ میلیون دلار سبد دارایی، باید حداقل شامل صد هزار دلار سرمایه‌گذاری بلندمدت در بیت کوین باشد.

کازارس توضیح داد که در زمان کودکی‌اش در آرژانتین، شاهد این بوده که خانواده‌‌ی او سه بار تمام دارایی‌های خود را از دست دادند و آخرین باری که این اتفاق افتاد به دلیل مصادره ناعادلانه دارایی‌هایشان بوده است.

متی‌ گرین‌اسپن (Mati Greenspan)، موسس کوانتوم ‌اکونومیکس (Quantum Economics)، معتقد است ارزش ذاتی و حقیقی بیت کوین صرفاً به درک سرمایه‌گذار از بیت کوین و کل طبقه دارایی (asset class) بستگی دارد. طبقه‌ی دارایی گروهی از اوراق بهادار، و یا گروهی از ارزهای دیجیتال است که خصوصیاتی مشترک‌ و رفتار مشابه در بازار دارند و قوانین مشترکی در خصوص آن‌ها وجود دارد.

طبق تعریف، اصطلاح «ارزش ذاتی» به ارزش واقعی، ذاتی و اساسی یک دارایی، کالا یا ارز اشاره دارد. اما «ارزش» مقوله‌ای ذهنی است و اغلب اوقات براساس شرایط مختلف، به طور قابل توجهی تغییر می‌کند.

به عنوان نمونه، پیش از آن‌كه رییس جمهور ریچارد نیكسون (Richard Nixon) استاندارد طلا را با اجازه ندادن به بانک مرکزی برای بازپرداخت دلار با طلا حذف كند، ارزش ذاتی دلار ناشی از پشتوانه طلا بود. اما وقتی استاندارد طلا از بین رفت، سایر کشورها شروع به چاپ پول کردند و نرخ تورم ارزهای ذخیره شروع به افزایش کرد.

منظور از ارز ذخیره‌، پولی است که دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی تمایل به نگهداری آن به عنوان ذخایر طلا و ارز داشته باشند و بخش بزرگی از تجارت بین‌المللی به وسیله‌ی آن انجام‌ گیرد. دلار بزرگترین ارز ذخیره دنیا است.

آیا بیت کوین ارزش ذاتی دارد؟

می‌توان این‌گونه پنداشت که ارزش ذاتیِ یک ارز ذخیره، وابسته به دولت یا کشوری است که پشتوانه آن ارز است، اما این ارزش بسته به عوامل مختلفی می‌تواند به سرعت تغییر کند. گرین‌اسپن می‌گوید:

ارزش ذاتی به عنوان «درک یک سرمایه‌گذار از ارزش دارایی» تعریف می‌شود. بنابراین، اینکه بیت کوین دارای ارزش است یا خیر، کاملاً به دیدگاه سرمایه‌گذار آینده‌نگر بستگی دارد. شاید در حال‌ حاضر برای آقای کارنی هیچ ارزشی نداشته باشد، اما مطمئناً برای میلیون‌ها انسان دیگر در سراسر جهان ارزشمند است.

تخمین ارزش ذاتی ارزهای دیجیتال

سریع ترین، آسان ترین و کاربردی ترین روش تخمین ارزش ذاتی ارزهای دیجیتال، روش نمودار قیمت در برابر زمان می باشد. در این روش همه ی افزایش قیمت ها و کاهش قیمت هایی که از طریق عوامل غیر عادی تجاری و عوامل احساسی ایجاد شده است در نظر گرفته می شود.

روش نمودار قیمت در برابر زمان، روشی کاربردی برای محاسبه ارزش ذاتی رمز ارزها در بلند مدت می باشد و در صورتی که سابقه فعالیت رمز ارزها طولانی تر باشد، این روش مطمئن تر است. برای استفاده از این روش، تریدرها نیازی به هیچ نرم افزار تخصصی و انجام تحلیل های پیچیده ندارند.

روش های دیگری مانند میانگین نمایی متحرک و میانگین ساده متحرک (Simple Moving Average) برای تخمین ارزش ذاتی ارزهای دیجیتال وجود دارد. این روش ها به شناخت مسیر رشد و توسعه ارزهای دیجیتالی و همچنین تعیین سطوح مقاومتی و حمایتی آن ها کمک می کند.

جمع بندی

متأسفانه هیچ پاسخ دقیق و مستقیمی در مورد چرایی ارزشمندی بیت کوین وجود ندارد. ارز دیجیتال بیت کوین مانند پول فیات امروزی بدون پشتوانه است.
اما می‌توان گفت که بیت‌کوین روی یک شبکه بسیار امن کار می‌کند و این رمز ارز ارزش زیادی دارد که سرمایه‌گذاران و بازرگانان به آن آگاه هستند.

در اوایل ماه مارس (اسفند ۹۸)، اندرو بیلی (Andrew Bailey)، رئیس بانک مرکزی انگلستان، ادعا کرد که بیت کوین هیچ ارزش ذاتی ندارد. او در اظهار‌نظری بحث‌برانگیز گفت هر سرمایه‌گذاری که بیت ‌کوین نگهداری می‌کند، باید برای از دست دادن تمام پول خود آماده باشد. بیلی اظهار کرد:

اگر می‌خواهید آن‌ را بخرید، مشکلی نیست، اما متوجه باشید که هیچ ارزش ذاتی ندارد. ممکن است دارای ارزش ظاهری باشد، اما هیچ ارزش ذاتی وجود ندارد.

در طول سال‌های گذشته، بسیاری از سرمایه‌گذاران مشهور و مقامات رسمی دولتی همچون مارک‌ کیوبن (Mark Cuban)، میلیاردر معروف، وارن بافت، مدیر عامل اجرایی برکشایر هاتاوی (Berkshire Hathaway) و دونالد ترامپ، رئیس‌ جمهور ایالات متحده آمریکا، از بیت ‌کوین به‌ دلیل نداشتن ارزش واقعی انتقاد کرده‌اند.