هدف اصلی ابزار آتی سهام

قراردادهای آتی ارز راه‌اندازی می‌شود

دنیای اقتصاد- معاون شرکت بورس در گفت‌وگوی اختصاصی با دنیای‌اقتصاد،‌ از راه‌اندازی معاملات قرارداد آتی ارز خبرداد. در این قراردادها امکان مبادله ریال با سایر ارزها و ارزهای خارجی با یکدیگر تعبیه شده است.قراردادهای آتی به لحاظ مالی نوعی ابزار مالی هستند که از یک دارایی مشتق می‌شوند. هدف اولیه از ایجاد این ابزار، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در دارایی اصلی است، هر چند امکان کسب سود به صورت سرمایه‌گذاری مجزا در فیوچرز نیز برای سرمایه‌گذاران وجود دارد.مخاطب اصلی و هدف بازار فیوچرز ارز در کلیه کشورها از جمله ایران، اشخاص حقیقی و حقوقی هستند که دارای مبادلات ارزی به اشکال مختلف از جمله تسهیلات ارزی، خرید مواد و لوازم و تضمین‌های ارزی هستند.در واقع مخاطبان این ابزار می‌توانند با سرمایه‌گذاری در اوراق آتی ارز، ریسک نوسان نرخ ارز مورد استفاده خود را که نوسان بالایی در سطح بین‌المللی دارد، تا حد زیادی کاهش دهند.

علی سنگینیان که با خبرنگار دنیای اقتصاد سخن می‌گفت، با بیان اینکه گزارش توجیهی راه‌اندازی بازار آتی ارز آماده ارسال به سازمان بورس است، افزود: گزارش توجیهی راه‌اندازی فیوچرز ارز در شرکت بورس نهایی شده و به زودی در اختیار سازمان بورس قرار خواهد گرفت تا این سازمان به همراه کمیته فقهی و کمیته‌های دیگر در مورد آن اظهارنظر کرده و مقدمات راه‌اندازی این بازار نهایی شود.

چرا فیوچرز ارز؟
وی هدف از راه‌اندازی فیوچرز ارز برای نخستین بار در کشور را قاعده‌مند کردن بازار دادوستد ارز عنوان کرد و گفت: در حال حاضر بازار ارز قاعده‌مند نیست و از پوشش ریسک قابل‌قبولی برخوردار نیست، از این رو برخی از فعالان این بازار با زیان‌های قابل‌توجهی روبه‌رو شده‌اند. وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به ناامنی بازار فارکس برای فعالان اقتصادی، آیا راه‌اندازی فیوچرز ارز، به بازار معاملات ارز در کشور سامان خواهد داد؟ گفت: نوسانات نرخ ارز موجب شده تا در چنین بازارهایی بسیاری از سرمایه‌گذاران متضرر شوند، در صورتی که در دنیا بازار معاملات آتی ارز وجود دارد و سرمایه‌گذاران با بینش و مطالعه لازم و با پوشش ریسک کافی می‌توانند در این بازارها به معامله آتی ارز بپردازند.

تفاوت آتی سهام و ارز
وی تفاوت فیوچرز ارز با بازار معاملات آتی ارز را این گونه عنوان کرد که در فیوچرز ارز به جای اوراق آتی سهم، ارز برای ماه‌های آینده در قراردادهای مشخص معامله می‌شود و در گزارش توجیهی شرکت بورس پیشنهاد شده که امکان معاملات آتی ارز از ریال به ارز و از ارزهای رایج دنیا به ارزهای دیگر (یورو به دلار، دلار به ین و …) فراهم شود.
وی در مورد زمان راه‌اندازی این بازار گفت: فیوچرز ارز از اولویت‌های فوری بورس محسوب می‌شود و در صورت نهایی شدن راه‌اندازی این بازار در سازمان بورس، امسال فیوچرز ارز نیز متولد می‌شود. وی بازار فیوچرز ارز را دارای جذابیت دانست و خاطرنشان کرد: بازار معاملات آتی ارز یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین بازارهای مالی دنیا است و پیش‌بینی می‌شود با توجه به نرم‌افزار موجود فیوچرز سهام و تجربه‌ای که در بازار اوراق آتی سهام داریم، راه‌اندازی این بازار مدت زمان زیادی به طول نینجامد.

فیوچرز سهام متحول می‌شود
معاون مطالعات اقتصادی بورس تهران در ادامه از توسعه فیوچرز سهام در آینده‌ای نزدیک سخن گفت و تصریح کرد: این بازار به‌رغم محدودیت کارگزاران در دسترسی به سیستم معاملات پس از گذشت 8 روز از عمر خود شاهد معامله 23قرارداد آتی بوده است، آن هم در شرایطی که در این بازار تنها قرارداد دو شرکت معامله می‌شود.
سنگینیان با بیان اینکه در حال حاضر 35 کارگزاری مجوز فعالیت در فیوچرز سهام را دارند، گفت: از این تعداد کارگزار دارای مجوز، 22 شرکت کارگزاری برای معامله قراردادهای آتی اقدام جدی کرده و حساب بانکی افتتاح کرده‌اند، اما در نهایت 9 کارگزاری حاضر در تالار حافظ قراردادها را معامله می‌کنند که دلیل آن نیز محدودیت‌هایی است که برای این بازار تعیین شده است.

دردسرهای معامله‌گران در اوراق آتی
وی افزود: بر اساس شرایط تعیین شده از سوی سازمان بورس، کسانی می‌توانند در کارگزاری معامله فیوچرز سهام انجام دهند که مجوز معامله‌ اوراق آتی داشته باشند که تعداد افراد دارای این مجوز هم بسیار کم است از این رو کارگزاری‌ها در این خصوص با محدودیت مواجه هستند که ما به دنبال رایزنی برای رفع موقت این محدودیت دست کم تا پایان سال هستیم تا کارگزاران از معامله‌گران بازار نقدی هم بتوانند در این بازار استفاده کنند.
وی تنوع قراردادهای قابل معامله در این بازار را از جمله اقدامات دیگر برای رونق فیوچرز سهام ذکر کرد و افزود: به زودی قراردادهای آتی شرکت‌های مس، فولاد مبارکه، سرمایه‌گذاری غدیر، توسعه معادن و فلزات و سایپا با تکمیل امیدنامه و پذیرش در بازار آتی توسط هیات پذیرش در فیوچرز سهام قابل معامله می‌شوند.
به گفته وی، در حال حاضر بورس تهران 30 تا 50 شرکت نقدشونده و برتر دارد که قابلیت معامله قراردادهای آتی سهام آنها در فیوچرز سهام وجود دارد.
آتی سهام آنلاین می‌شود
سنگینیان با اشاره به ضرورت آموزش فعالان بازار و علاقه‌مندان برای فعالیت در فیوچرز سهام گفت: برگزاری دوره‌های آموزشی فیوچرز سهام در برنامه ما قرار دارد و احتمالا برای مدیران و فعالان بازار به زودی همایش قراردادهای آتی برگزار خواهد شد. از سویی دیگر تا چند روز دیگر اطلاعات معامله قراردادهای آتی در سایت بورس اوراق بهادار تهران به صورت آنلاین منتشر می‌شود.
وی ارزش کنونی بازار فیوچرز سهام را 50میلیون تومان ذکر کرد که حاصل خرید و فروش‌های 3 حقوقی و بیش از 10معامله‌گر حقیقی است.
به گفته سنگینیان، فیوچرز سهام با آشنایی فعالان بازار با قابلیت آن، آینده بسیار خوب و روشنی خواهد داشت.

بازار مشتقه: ابزار، تعاریف و ویژگی ها

بازارهایی که ابزارهای مشتقه در آن معامله می شوند به عنوان بازارهای مشتقه تعریف می شوند. به عبارت دیگر، بازارهایی هستند که در آنها معاملات خرید و فروش برای قراردادهایی انجام می شود که قیمت ها و شرایط آنها برای سررسید آینده از پیش تعیین شده است.

ابزار مشتق چیست؟

قراردادهای مبتنی بر طلا با شرایط خاصی خرید و فروش می شود، نه خود طلا. طبیعتاً به این قراردادها مشتق می گویند . زیرا از ابزار سرمایه گذاری مشتق شده اند.

تعریف ابزارهای مشتقه در بازار مشتقه؛ همچنین می تواند در قالب ابزارهایی ساخته شود که ارزش آنها مستقیماً با ارزش دارایی یا دارایی مالی دیگر گره خورده است. هنگامی که ارزش طلا تغییر می کند، تغییراتی در قراردادهای مبتنی بر طلا نیز ایجاد می شود. در این مرحله ویژگی هایی مانند ریسک، سرمایه گذاری و آربیتراژ در نظر گرفته می شوند. به لطف ویژگی هایی که ابزار مشتقه ارائه می دهند، از خطرات آنی در بازار لحظه ای جلوگیری می شود.

انواع و ویژگی های ابزارهای مشتق

عملکرد مشتقات بسته به ارزش دارایی های اساسی در سررسید آنها متفاوت است. علاوه بر این، آنها در ۲ نوع مختلف بازار، سازمان یافته و بدون نسخه خرید و فروش می شوند. بازارهای سازمان یافته مکان هایی هستند که مقررات قانونی و محصولات مشتقه استاندارد در آن خرید و فروش می شود.

ابزارهای مشتقه

ما می توانیم آنها را به ۴ گروه محصول به عنوان قراردادهای پیش رو، آتی، اختیاری و مبادله تقسیم کنیم. حال بیایید تعاریف و ویژگی های این محصولات مشتق شده را یک به یک بررسی کنیم:

قرارداد پیش رو و ویژگی های آن

در بازار مشتقه؛ قراردادهایی که دارایی اصلی را با قیمت از پیش تعیین شده در آینده می فروشند را پیش رو می نامند. در این ابزار مشتق، فروشنده دارایی اصلی را در آینده با شرایطی که قبلاً تعیین شده است تحویل می دهد. خریدار هزینه را در سررسید پرداخت می کند و دارایی اصلی را خریداری می کند.

قراردادهای فوروارد یا پیش رو عموما بین شرکت های بزرگ تجاری معامله می شوند و برای طرفین قرارداد خصوصی است. این قراردادها خطر نکول در قراردادها را کاهش می دهد. بطور کلی؛ قراردادهای کتبی در مورد نرخ ارز، سهام، کالاها و نرخ بهره هستند.

این مشتقات در بازارهای بدون نسخه معامله می شوند. اگرچه آنها با قراردادهای آتی اشتباه گرفته می شوند، اما یکی از تفاوت های مهم آنها این است: قراردادهای آتی در بازارهای سازمان یافته مورد معامله هستند.

قرارداد آتی و ویژگی های آن

قراردادهای آتی منحصر به احزاب نیستند. علاوه بر این، قراردادهای آتی خطر نکول را به طور کامل حذف می کند. ریسک پیش فرض، که به عنوان عدم پرداخت بدهی یک طرف تعریف می شود، توسط حساب های وثیقه در قراردادهای آتی از بین می رود.

این فرآیند خرید و فروش یک کالا یا ابزار مالی در تاریخ آینده با قیمتی است که امروز توافق شده است. جزئیاتی مانند کیفیت و کمیت دارایی اصلی در قراردادهای آتی به وضوح بیان شده است. در عین حال، قرارداد با تحویل فیزیکی یا پرداخت نقدی به موقع فسخ می شود. از آنجا که این قراردادها در بورس خرید و فروش می شوند، استانداردهای آنها به وضوح مشخص شده است.

قرارداد اختیاری و ویژگی های آن

قراردادهایی که خرید و فروش آنها در موعد مقرر اجباری نیست. آنها حق خرید یا فروش دارایی زیربنایی را با قیمت از پیش تعیین شده در پایان دوره مشخص در تاریخ آینده می دهند. تفاوت اصلی با قراردادهای پیش رو و آتی این است که هیچ تعهدی برای خرید یا فروش وجود ندارد. به عبارت دیگر، حق انصراف در قراردادهای اختیاری، وجود دارد. این حق برای سرمایه گذاران در زمان خرید یا فروش قرارداد محفوظ است.

دارنده اختیار می تواند از حق خرید یا فروش تحت شرایطی که به نفع وی است استفاده کند. در صورت عدم وجود شرایط مناسب، او حق دارد از گزینه خود استفاده نکند. از طرف دیگر، فروشنده اختیاری باید طبق تصمیم خریدار تعهد خود را انجام دهد. آنچه به خریدار این حق را می دهد، حق بیمه ای است که در ازای قرارداد اختیاری به فروشنده پرداخت می شود.

قرارداد مبادله و ویژگی های آن

این قراردادها، از سویی، محصولات مشتقه ای هستند که توسط دو طرف به منظور مبادله جریانات نقدی که در دوره های خاصی تحت شرایط خاصی رخ می دهد، شکل گرفته اند. اساساً، دو قرارداد مبادله متفاوت وجود دارد. اینها؛ سود و مبادلات ارزی می باشند.

در مبادله سود؛ پرداخت وام با نرخ شناور را می توان با پرداخت نرخ ثابت عوض کرد. در مبادله ارز، احزابی که به ارزهای مختلف نیاز دارند می توانند اصل و سود را عوض کنند.

در مورد شبکه اجتماعی سهام بیشتر بدانید.

قراردادهای مبادله، مانند سایر مشتقات در بازار مشتقه، می تواند برای اهداف ریسک یا سوداگری استفاده شود. آنها همچنین می توانند برای تنظیم جریان نقدینگی شرکت برای سازگاری با تغییر شرایط مالی یا پروژه ایجاد شوند.

اوراق مشتقه چیست؟

ریسک، یکی از عناصر جدایی ناپذیر بازارهای مالی است که سرمایه‌گذاران و فعالان این بازارها همواره در تلاشند تا به روش‌های مختلف، درصدد کاهش آن برآیند. بعضی از کالاها مانند محصولات کشاورزی، محصولات خام مانند نفت و فلزات اساسی، دارای نوسانات قیمتی زیادی هستند به همین دلیل فعالان اقتصادی جهت کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، ابزارهای متنوعی را ایجاد کردند که یکی از این ابزارها، ابزارهای مالی مشتقه می‌باشد. این ابزارها علاوه بر کاهش ریسک بازار، حجم معاملات و نقدینگی نیز افزایش می‌دهند.

اوراق مشتقه، اوراق بهاداری است که ارزش آن وابسته به ارزش یک یا چند دارایی پایه است که از آنها مشتق می‌شود که هدف اصلی ابزار آتی سهام این دارایی‌ها بصورت فیزیکی یا دارایی مالی هستند.

قراردادهای مشتقه توافقی است که بر اساس یک دارایی پایه، بین دو طرف منعقد شده و ارزش آن متناسب با قیمت دارایی پایه تغییر می‌کند.

دارایی‌های پایه متداول عبارتند از سهام، انواع کالا، ارز، اوراق قرضه، شاخص بازار و نرخ بهره.

اوراق مشتقه یا در بورس یا بازارهای خارج از بورس مورد معامله قرار می‌گیرد. اوراق مشتقه در بورس دارای یک سری استاندارها بوده در حالیکه اوراق مشتقه خارج از بورس قانون گذاری شده نیست و دارای ریسک بیشتری نسبت به اوراق مشتقه بورس می‌باشد.

فعالان بازار با اهداف مختلفی از ابزار مشتقه استفاده می‌کنند که در زیر یه شرح آن می پردازیم:

پوشش دهندگان ریسک( Hedgers ):

کسانی هستند که هدف آنها از به کارگیری ابزارهای مشتقه، کاهش ریسک ناشی از نوسانات قیمت دارایی است.

آربیتراژگران( Arbitrageur ):

کسانی هستند که هدف آنها از به کارگیری ابزارهای مشتقه، کسب منفعت از اختلاف قیمت یک دارایی(یا اوراق مشتقه) در بازارهای مختلف می‌باشد که این اختلاف معمولا ناشی از عدم تعادل قیمتی بازارهای مختلف است.

سفته بازان( Speculators ):

کسانی هستند که هدف آنها کسب سود بیشتر از طریق قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف و ریسک پذیری بالا، می‌باشد.

انواع ابزار مشتقه:

1. قرارداد آتی( Futures contract ):

یکی از رایج‌ترین مشتقه‌هاست. قراردادی بین دو طرف است که طبق آن یک دارایی با قیمت از پیش تعیین شده در زمانی مشخصی در آینده معامله خواهد شد.قراردادهای آتی بازار بورس استاندارد شده هستند و مشخصات کالا، تاریخ و قیمت قرارداد نیز توسط این سازمان تعیین می‌گردد.

در قراردادهای آتی وجه نقد تا پایان تاریخ قرارداد رد و بدل نمی‌شود و به دلیل وجود ریسک نکول، تنها جهت تضمین، مبلغی بصورت ودیعه، توسط مشتری به اتاق پایاپای سپرده می‌شود تا در صورت محقق نشدن سود مد نظر یا زیان، از مبلغ ضمانت برداشت و به حساب طرف مقابل واریز گردد.

به عنوان مثال فرض کنید یک قرارداد آتی استاندارد شده توسط سازمان بورس با مبلغ 1000000 تومان و تاریخ قرارداد دو ماه آینده، قابل معامله باشد که وجه تضمین 10 درصد و حداقل ودیعه 5 درصد مبلغ قرارداد، تعیین شده باشد. در این صورت هر دو طرفین قرارداد باید مبلغ 100000 تومان به اتاق پایاپای بسپارند. پس از عقد قرارداد، اتاق پایاپای به صورت روزانه، مانده موجودی حساب طرفین را محاسبه می‌کند. مثلا اگر قیمت کالا در روز بعد از قرارداد 900000 تومان شود، بایستی 100000 تومان از وجه ضمانت خریدار برداشت و به حساب فروشنده واریز گردد و بالعکس. دلیل این امر این است که در صورت کاهش قیمت کالا، خریدار نمی‌تواند بیشتر از مبلغ مورد نظر کالای خود را بفروش برساند.

2.پیمان آتی( Forward contract ):

نوعی مشتقه است که مشابه قرارداد آتی بوده با این تفاوت که قرارداد آتی در بازار بورس معامله می‌شود و استاندارد شده است اما پیمان آتی در بازارهای خارج از بورس ( OTC ) معامله می‌شود و با استانداردهای بورس خاصی مطابقت ندارد.

3. قرارداد اختیار معامله( Option ):

قراردادی است که به خریدار آن(در ازای پرداخت مبلغی)، اختیار خرید یا فروش یک دارایی مشخص با قیمت تعیین شده و در زمان مشخص داده می‌شود؛ در حالیکه فروشنده(در ازای دریافت مبلغی از خریدار) باید تا قبل از تاریخ سررسید قرارداد، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، دارایی تعیین شده را با قیمت معین معامله کند.این قراردادها به دو نوع اختیار خرید (call option) و اختیار فروش (put option) تقسیم می‌شوند.

اختیار خرید( call option ):

قراردادی است که طبق آن، خریدار در ازای پرداخت مبلغی، حق خرید دارایی پایه را با قیمت مشخص و در زمان مشخص یا قبل از آن برای خود می‌خرد.

اختیار فروش( put option ):

قراردادی است که طبق آن، خریدار در ازای پرداخت مبلغی حق فروش دارایی پایه را با قیمت مشخص و در زمان مشخص یا قیل از آن برای خود می‌خرد.

قراردادهای اختیار خرید( call option ) و اختیار فروش( put option ) به دو نوع آمریکایی و اروپایی تقسیم می‌شود که طبق نوع آمریکایی، در هر زمانی تا قبل از انقضای قرارداد و تاریخ انقضای قرارداد، امکان معامله وجود دارد اما در نوع اروپایی تنها در تاریخ انقضای قرارداد امکان اجرای قرارداد وجود دارد.

مثال: ابتدا یک مثال از قرارداد اختیار خرید آمریکایی را عنوان می‌کنیم:

فرض کنید شخصی با پرداخت 10 هزار تومن، حق خرید یک کالا را به مدت دو ماه و با نرخ 200 هزار تومن، از فروشنده خریده باشد. در طول این دو ماه، امکان رخ دادن اتفاقات مختلفی وجود دارد:

فرض کنید قیمت کالا در بازار به مبلغ 180 هزار تومن برسد در این صورت شخص با خرید کالا از فروشنده، مبلغ 20 هزار تومن ضرر کرده و با در نظر گرفتن پرداخت اولیه 10 هزار تومن، ضرر نهایی او 30 هزار تومن می‌باشد. اگر قیمت کالا در بازار به 215 هزار تومن برسد، شخص با خرید کالا از فروشنده 15 هزار تومن سود کرده اما به دلیل پرداخت مبلغ اولیه 10 هزار تومن، سود نهایی او 5 هزار تومن خواهد بود.

اگر قیمت کالا در بازار به 240 هزار تومن برسد، شخص با خرید از فروشنده و با در نظر گرفتن مبلغ پرداختی 10 هزار تومن در زمان شروع قرارداد؛ مجموعا مبلغ 30 هزار تومن سود کرده است.

همانطور که عنوان شد؛ شخص با خریدن حق خرید از فروشنده این اختیار را خواهد داشت که در هر زمانی که خرید کالای مورد نظر برای او سود آور باشد، از فروشنده خریداری شود.

مثال: اکنون یک مثال از قرارداد اختیار فروش اروپایی را بیان می‌کنیم:

فرض کنیم یک تولید ‎ کننده در ازای پرداخت مبلغ 10 هزار تومن به خریدار، حق فروش کالا را با نرخ 50 هزار تومن و در تاریخ سررسید سه ماه آینده خریده باشد.

اگر قیمت کالا در بازار کمتر از 50 هزار تومن باشد، تولید کننده این حق را خواهد داشت که کالای خود را به قیمت بازار و به شخص دیگری بفروشد و تنها به اندازه مبلغ پرداختی اولیه 10 هزار تومن ضرر کند.

اگر قیمت کالا در بازار به 40 هزار تومن برسد با توجه به مبلغ پرداختی اولیه ، تولید ‎ کننده سودی نکرده و تنها زیان خود را کاهش داده است.

اگر قیمت کالا به کمتر از 40 هزار تومن برسد در این صورت تولید‌کننده، سود خواهد کرد.

4. قرارداد معاوضه یا سوآپ:

در زمان های دور، افراد برای تامین نیازهای خود، کالاهای مختلف را با یکدیگر عوض می‌کردند. در اصطلاح حقوقی به این کار، معاوضه یا مبادله کالا به کالا گفته می‌شود. در بازارهای مالی نیز نوعی قرارداد تحت عنوان قرارداد معاوضه یا سوآپ وجود داشته که از اوایل دهه 1980 میلادی به بازارهای مالی معرفی گشت و نسبت به سایر ابزارهای مالی نیز سابقه کمتری دارد.

قرارداد سوآپ قراردادی است که طبق آن، طرفین قرارداد متعهد می‌شوند که کالاهای خود یا منافع حاصل از آن را باهم تعویض کنند و در پایان سر رسید قرارداد نیز، دارایی‌ها و یا منافع حاصل از آن به صاحب اصلی بازگردد.

ابزار مشتقه چیست؟

ابزار مشتقه یک ابزار زیرمجموعه اوراق بهادار است که برای کاهش ریسک طراحی شده‌است. این ابزار اوراقی معاملاتی هستند که می‌توان با آن‌ها با هزینه کمی سرمایه‌گذاری خود را بیمه کرده و سود قطعی و گاها ضرر صفر از آن داشته باشید. البته هر نوع از ابزار مشتقه ریسک را کم نمی‌کند اما می‌تواند میزان سود را چند برابر ‌کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به‌طور کامل با این ابزار آشنا شوید.

فهرست عناوین مقاله:

نسبت سود و ریسک در بازار

در بازار سوددهی، ریسک بالا در صورت موفقیت با سود بالا همراهی دارد و افرادی که دنبال سود بیشتر هستند طبیعتا باید ریسک‌پذیری بیشتری داشته‌ باشند این اصل بازار در همه زمینه‌ها چه بازار محصولات و چه بازار مالی صدق می‌کند و همان‌طور که با ریسک زیاد راه سود زیاد فراهم‌تر است احتمال ضرر هم بالاتر می‌رود.

قیمت‌گذاری ابزار مشتقه در بازار

در هر بازار ۲ عامل روی قیمت‌گذاری موثر است: ارزش اولیه ماده معامله و میزان عرضه آن و تقاضای آن محصول. مثلا برای ورود بازاری با عرضه اولیه وارد بازار سهام می‌شود ارزش اولیه سهام را بر اساس ارزش اسم شرکت و دارایی و سودآوری آن تعیین می‌کنند و پس از ورود شرکت به بورس عرضه و تقاضا قیمت سهم آن را تعیین می‌کند. اینکه متصور شویم پس از ورود شرکت به بورس تنها عرضه و تقاضا اهمیت دارد صحیح نیست زیرا ارزش ذاتی آن هم بهایی دارد که معامله‌گران حاضرند آن را بپردازند.

چرا به موضوعات فوق پرداختیم؟ برای اینکه به شما بگویم در بازار اوراقی هم وجود دارند که ارزش آن‌ها مثل مثال قبل بر پایه متغییرهایشان نیست، بر پایه قیمت چیزی است که این برگه‌ها به نامش صادر شده‌است برای همین هم به آن‌ها ابزار مشتقه گفته می‌شود (مشتق شده از شئ مورد نظر).

این ابزار توسط متخصصین به هدف کاهش ریسک معاملات ساخته شده ‌است.

پیشنهاد میکنیم مقاله نکات طلایی مدیریت ریسک و سرمایه گذاری را مطالعه کنید.

انواع ابزار مشتقه:

1. . قراردادهای اختیار معامله
2. قرارداد آتی که دارای مقررات و سازمان‌دهی است.
3. قرارداد انتقال (آتی بی مقررات که سازمانی در آن دخالت ندارد )
4. قرارداد معاوضه (سوآپ)

قراردادهای مشتقه:

بورس دارای محل معین فیزیکی است قیمت را در بازار بورس عرضه و تقاضا تعیین می‌کنند. در بورس برخلاف بازار خارج بورس (فرابورس) قراردادها حتما استاندارد می‌شوند و قوانین منظمی دارند، در ضمن این قیمت‌ها برای تمام افرادی که وارد بازار شوند یکسان است. قراردادهای بورسی در انواع ابزار مشقته شامل اختیار معامله و آتی می‌شود. بازارهای غیربورسی مکان فیزیکی ندارند و به‌صورت آنلاین و تلفنی فعالیت می‌کنند. در این مورد، مکالمات تلفنی ضبط شده به عنوان اسناد استفاده می‌شوند.

انواع قرارداد معمول ابزار مشتقه:

1. معاملاتی که در آینده انجام می‌شوند: شامل دو دسته هستند، قراردادهای آتی وقراردادهای آینده.
2. قرارداد اختیار معامله: توافق بین خریدار و فروشنده است طوری که یکی از آن‌ها به ازای مبلغ مشخصی به طرف مقابل اختیار فروش کالای خاصی را به مقدار مشخص، با قیمتی که در آینده مشخص می‌شود می‌دهد.

چند دسته دیگر از ابزارهای مشتقه عبارتند از:

برگرفتگان ارزی، برگرفتگان سرمایه ،برگرفتگان اعتباری، برگرفتگان کالایی، برگرفتگان نرخ بهره

برگرفتگان چیست؟ برگرفتگان یک نوع قرارداد مالی است که ارزش آن از دارایی، نرخ بهره، نرخ ارز یا شاخص‌ها مشتق می‌شود.

قراردادهای آتی ابزار مشتقه

تنها تضمین اجرای این نوع قرارداد مشتقه اوراق و اعتماد طرفین است، برای همین هم آتی نامگذاری شده‌است. هیچ سازمانی بر قرارداد و شرایطش نظارت ندارد. طی این قرارداد فروشنده توافق می‌کند مقدار مشخصی کالا را با قیمت از پیش تعیین شده در زمان و هدف اصلی ابزار آتی سهام مکان خاصی به خریدار واگذار کند.

مثالی درباره محصولات می‌تواند این نوع قرارداد را بیشتر توضیح دهد: کشاورزی را تصور کنید که از بذرهای بهتر و گران‌تر استفاده می‌کند و از آن‌ها مراقبت بهتری به ‌عمل می‌آورد و به طبع انتظار دارد آن را با قیمت بیشتر بفروشد اما هنگام به بار آمدن محصول عرضه و تقاضا زیاد می‌شود. محصول او شاید کیفیت بیشتری داشته باشد ولی قربانی قیمت بازار می‌شود و مشتریان از همکارهایش که محصولات ارزان‌تری ارائه دادند خرید می‌کنند. در این میان کارخانه‌ای که از این محصول بعنوان ماده اولیه استفاده می‌کند و به دنبال محصول خوب است با این کشاورز آشنا می‌شود اما عرضه کشاورز کمتر از میزان موردنیاز کارخانه است پس اگر بین این دو قرارداد آتی بسته شود کشاورز می‌تواند زمین خود را گسترش دهد بدون این‌که نگران نفروختن محصولاتش باشد و کارخانه هم مواد اولیه آینده را فراهم نموده‌است. قیمت محصول از پیش تعیین شده است پس چگونه ریسک کاهش‌یافته است؟ اگر قیمت محصول طی این مدت افزایش پیدا کند کارخانه ضرر اندکی می‌بیند و اگر کاهش پیدا کند حداقل کشاورز مطمئن است تمامی محصولاتش فروش می‌رود.

قرارداد انتقال اوراق مشتقه:

قرارداد انتقال شبیه قراردادهای آتی است: دو طرف یک معامله بر سر زمان تحویل مشخص یک محصول با قیمت ثابت هدف اصلی ابزار آتی سهام توافق می‌کنند. اما تفاوت این قرارداد با قرارداد آتی این است که قرارداد آتی در محیط بورس انجام می‌شود، اما قرارداد انتقال به‌صورت فرا بورس انجام می‌شود. همین اختلاف باعث می‌شود تفاوت‌های دیگری هم به‌وجود بیاید مثل:

• قراردادهای آتی استاندارد هستند و قراردادهای انتقال غیراستاندارد هستند.
• دو طرف معامله‌کننده در قرارداد آتی نیازی به شناخت همدیگر ندارند، زیرا معامله غیرمستقیم و از طریق کارمند بورس انجام می‌شود اما در قرارداد انتقال معامله مستقیم انجام می‌شود پس دو طرف معامله باید همدیگر را بشناسند.
• نرخ و قیمت دارایی در قرارداد آتی کاملاً مشخص است، اما این وضوح در قراردادهای انتقال وجود ندارد.
• نوع دارایی و کیفیت آن در هر دو قرارداد کاملاً مشخص است. ریسک قرارداد انتقال از قرارداد آتی بیشتر است، چرا که طرفین خودشان به تنهایی باید از تضمین مالی طرف مقابل مطمئن شوند و سازمان بورس در میان نیست که آن را تایید کند، این موضوع در اوراق آتی توسط سازمان بورس تأیید می‌شود و امنیت آن به همین خاطر بیشتر است.

قرارداد اختیار معامله اوراق مشتقه

قرارداد اختیار معامله پیچیده‌ترین نوع ابزار مشتقه است. در این ابزار جالب که خریدار و فروشنده توافق می‌کنند تا در آینده معامله‌ای را انجام دهند. در این قرارداد، فرد خریدار باید مبلغ معینی را پرداخت کند تا در زمان از پیش تعیین شده و قیمتی که در قرارداد وضع شده است، حق خرید یا فروش یک محصول خاص را دریافت کند. فرد فروشنده هم در ازای دریافت این مبلغ، حق خرید و فروش دارایی را به شخص خریدار واگذار می‌کند.

در این نوع قرارداد مشتقه، خریدار می‌تواند از حق خود بگذرد و معامله را انجام ندهد اما در این صورت مبلغ که پرداخت کرده است از دست خواهد داد. این در صورتی است که فروشنده هر وقت که خریدار اراده کند، باید مفاد قرارداد را اجرا کند. این نوع از قراردادها پیچیدگی و ریسک بالایی دارند و معمولاً افرادی که توانایی انجام ریسک بالا دارند، به سراغ این نوع قرارداد می‌روند. اگر شخصی بدون آگاهی کافی چنین قراردادی ببندد، ممکن است خطرات بسیاری برایش بوجود بیاید.

قرارداد معاوضه اوراق مشتقه:

قرارداد معاوضه نوعی قرارداد خارج از بورس از زیرمجموعه اوراق مشتقه است که در بازارهای آزاد بین طرفین یک معامله بسته می‌شود و ماهیت آن هم مثل قرارداد انتقال شباهت زیادی به قراردادهای آتی دارد. امروزه قراردادهای معاوضه در بین معاملات خارج از بورس طرفداران زیادی دارند. قرارداد معاوضه هم مثل قراردادهای آتی در نظر بگیرید با این فرق که در آن به جای فروشنده و خریدار از اصطلاحات نرخ «ثابت» و نرخ «شناور» استفاده می‌شود.

در ابتدای زمان معامله این قرارداد مبلغی بین طرفین رد و بدل نمی‌شود و مقدار سوآپ ابتدای معامله «صفر» است (در قراداد معاوضه ارزی این‌گونه نیست و طرفین مبلغ فرضی ارز را رد و بدل می‌کنند). در این نوع قرارداد زمان‌های پرداختی متنوعی است و یکی نیست زیرا در این قرارداد مجموعه‌ای از جریان‌های نقدی داریم نه تنها یک جریان. در قرارداد معاوضه برای تسویه دو تاریخ زمانی تعیین می‌کنند که باید در آن پرداخت صورت گیرد. این قراردادها تاریخ اتمام مشخص دارند که در آن پرداخت‌ها به پایان می‌رسد.

قرداد سوآپ (مانند دیگر قردادهای خارج از بورس ابزار مشتقه) با ریسک بالایی همراه است. هر زمان که یکی از طرفین در انجام بندهای قرارداد کوتاهی کند، این ریسک خود را نشان می‌دهد.

اعضا بازار مشتقه

دو گروه از اعضا در بازار مشتقه وجود دارند:

1. افرادی که می‌خواهند ریسک سرمایه‌گذاریشان را کم کنندیا ریسک را در حدی کاهش دهند که ضرر جبران نشدنی نداشته باشد. در بعضی موارد حتی می‌توان ریسک را به سطح صفر رساند.
2. . این دسته افرای هستند که دنبال ریسک بالا هستند تا به سود کلان برسند و با این ابزار سود بالا با ضرر کمتر بگیرند. این افراد را به اسم سفته‌بازان هم می‌شناسند.

مزایای ابزار مشتقه

گاهی نوسانات قیمت در عرضه و تقاضا آسیب جبران ناشدنی به تولیدکننده وارد می‌کند اما با قرارداد ابزارمشتقه مثل قرارداد آتی می‌توان به فروش ‌رفتن تمام محصولات در عرضه و تقاضای بالا اطمینان کرد. ابزار مشتقه به‌علت ریسک می‌تواند بهترین گزینه برای رفع نیازهای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان باشد.

اوراق بهادار مشتقه مزایای بی‌نظیری دارد که به‌طور کلی بهترین مزایای آن شامل موارد زیر است:

۱. افزایش یافتن معاملات:

استفاده از اوراق مشتقه با کاهش ریسک باعث می‌شود تا معامله‌گران متفاوت بتوانند معاملات بیشتری انجام دهند. گاهی اوقات از طریق پایین بودن قیمت اوراق مشتقه یک دارایی خاص به نسبت قیمت دارایی پایه این اوراق باعث می‌شوند تقاضا برای آن اوراق بیشتر شود و در نتیجه نرخ معاملات کلی بازار نیز با آن افزایش پیدا کند.

۲.کاهش یافتن ریسک معاملات

اصلی‌ترین مزیتی که در وهله نخست اوراق بهادار مشتقه برای آن ساخته شد کاهش ریسک ضرر است. در واقع با بستن قراردادهای مشتقه، هر دو طرف یک معامله (فروشنده و خریدار) با آگاهی و کارشناسی معامله می‌کنند و هر دوی آن‌ها از شوک‌های نوسانات قیمت بازار در امان خواهند بود. طرفین در معاملات مشتقه از فروش محصول و فراهم بودن ماده اطمینان دارند و در این قراردادها به نسبت دیگر اوراق بورس اطمینان خاطر بیشتر و استرس کم‌تر است، همین هم سبب می‌شود تمرکز فروشنده تنها روی تأمین دارایی قرارداد در زمان معین باشد.

۳.نقدینگی بالا و دریافت راحت آن

هرکسی که دارایی‌های مالی می‌خرد، به دنبال راهی است تا نقدینگی سرمایه خود را بالاتر ببرد. وقتی نقدینگی یک بازار بالا است، افراد هر وقت بخواهند توان این را دارند که دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنند و آن را از معامله دربیاورند. یک مزیت مهم بازار اوراق مشتقه این است که نقدینگی بالایی دارد. شاید برایتان سوال باشد چرا نقدینگی در این نوع قرارداد بالا است؟ دلیل این است که در این قرارداد نسبت به بازار بورس و دیگر بازارها هزینه مبادلات پایین‌تر است و معامله در آن با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد. پس اگر شما هم دنبال نقدینگی بالا هستید این اوراق برای شما بسیار مناسب است.

با این‌که برخی افراد ممکن است از این قرارداد زیان ‌ببینند، نمی‌توان نسبت آماری آن را در کاهش ریسک زیان را نادیده گرفت. و در کل قرارداد ابزار مشتقه در سیستم اقتصادی عملکردی مثبت از خود به جا گذاشته‌است. تا زمانی که کسی از معامله اوراق مشتقه در مقابل ضرر نفر مقابل، سود ببرد معاملات اوراق مشتقه تأثیر خاصی روی سیستم اقتصادی نخواهد داشت.

معایب ابزار مشتقه

ابزار مشتقه، با وجود تمامی مزایایی که نام بردیم، درصورت رعایت نکردن اصول معامله معایبی دارند که ممکن است داد و ستد این اوراق را به خطر بیاندازد. به طور خلاصه معایب شامل:

۱. پیچیدگی بودن معاملات مشتقه:

در طول زمان تنوع و پیچیدگی معاملات مشتقه بیشتر می‌شود؛ به طوری که استفاده از آن‌ به ابزارهای پیشرفته ریاضی نیاز دارد. این پیچیدگی‌ها باعث می‌شود تا افراد کمی بتوانند به طور کافی از کارکرد آن مطلع شوند و همین بی اطلاعی اشخاص ضررهایی هدف اصلی ابزار آتی سهام وارد می‌کند که شرکت‌ها را برای محاسبه سود و زیان مشتقه خود با مشکل روبرو می‌کند. همین شرایط امکان ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی را افزایش می‌دهد.

۲. افزایش میل به انجام بازی‌های بورس‌

ابزار مشتقه با هدف اصلی کاهش ریسک بوجود آمدند اما در حال حاضر درصد قابل توجهی از این معاملات با انگیزه خرید و فروش‌های متداوم برای کسب سود بیشتر انجام می‌شود. حتی اگر بورس بازان دلایل قانع کننده برای این کار داشته‌ باشند، باز هم این موضوع باعث آسیب رسیدن به بازارهای زیادی شده و می‌شود.

شما می‌توانید از مشاورین و کلاس‌های آفلاین یا آنلاین درباره‌ی ابزار بورس بیشتر بیاموزید و فراموش نکنید اصل سود بیشتر/ ریسک بیشتر اصل اساسی بازار است!

سخن پایانی

در این مقاله درباره ابزار مشتقه صحبت شد. این ابزار به کاربران کمک می‌کنند تا میزان خطرات ریسک و سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال را کاهش دهند. در ادامه درباره انواع قراردادهای مشتقه صحبت شد. اگر از ریسک کردن می‌ترسید و نمی‌خواهید در معاملات خود ضرر کنید، استفاده از ابزار مشتقه بهترین راهکار می‌باشد. شما برای استفاده از این ابزار ابتدا باید میزان سود و زیان خود در بازار ارزهای دیجیتال را در نظر بگیرید. ابزار مشتقه نمی‌تواند ضرر شما را به صفر برساند، ولی امکان چند برابر کردن سود شما را خواهد داشت.

ابزارهای مشتقه طی چند سال گذشته چند مورد استفاده قرار نمی‌گرفتند، اما هم اکنون میزان استفاده از آنها بسیار افزایش پیدا کرده است. این ابزارها قادر هستند میزان خطر را به شکل موثری کاهش دهند و همین مزیت آنها باعث شده است تعداد زیادی از کاربران بازار مالی به سمت استفاده از آن متمایل شوند. امروزه بازار مشتقات یک بازار کاملا مستقل در جهان تبدیل شده است و حتی اعتبار و ارزش آن گاهی اوقات از سهام نیز بالاتر است. بهتریت بازار مشتقات به تازگی گسترده‌تر شده و حتی در زمینه کلاهبرداری و بحران‌های مالی در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت‌هایی را انجام داده است.

مزیت ابزار مشتقه چیست؟

مهمترین مزیت ابزار مشتقه این است که نقش بسیار مهمی در پوشش دادن و مدیریت ریسک در بازار ارز چهای مالی یا بازار بورس دارند. البته همین ابزار مشتقه ممکن هدف اصلی ابزار آتی سهام است بر اقتصاد اثرگذاری منفی داشته باشند.

کاربرد ابزار مشتقه چیست؟

از ابزار مشتقه برای بررسی و حدس میزان ریسک و خطا در تجارت و تبادلات مالی استفاده می‌شود. ابزار مشتقه برای کاربرانی که تمایل زیادی برای انجام معاملات با ریسک بالا ندارند کاملا مناسب است.

معامله گران چگونه از ابزار مشتقه استفاده می‌کنند؟

معمولا معامله‌گرانی که به دنبال به دست آوردن موقعیت و جایگاه در بازار ارزهای دیجیتال هستند، از ابزار مشتقه استفاده می‌کنند. در این روش معامله گران با یکدیگر شرط می‌بندند که در مدت زمان خاصی که قرارداد نامیده می‌شود، روند بازار در یک جهت خاص حرکت خواهد کرد.

شروط سوددهی بازار مشتقات چیست؟

اولین شرط سوددهی بازار مشتقات، ایمنی قراردادها می‌باشد. تجارت و مبادله بین دو گروه مختلف و تمامی قراردادها باید ایمن باشند. همچنین بازار باید کارآمد و سودده باشد. شرط دیگر این است که بازار باید نوآورانه باشد.

قرارداد آتی

کالایی که در قرارداد آتی باید تحویل داده شود باید دارای کمیت، کیفیت و استاندارد و باشد که زمان و محل تحویل آن نیز مشخص باشد. متغیر مورد اهمیت در معاملات آتی، قیمت می باشد که در طول معامله کشف می گردد.

تعریف قرارداد آتی:

قرارداد آتی (future contract) یا به اختصار آتی (futures)، توافق نامه ای می باشد که هدف اصلی ابزار آتی سهام مبتنی بر خرید یا فروش دارایی در زمان معینی در آینده، و با قیمت مشخص است.

انواع قرارداد های آتی:

قرارداد های آتی به دو گروه اصلی طبقه بندی می شوند:

قرارداد های آتی کالا: شامل محصولات کشاورزی، فلزات، مواد نفتی و …

قرارداد های آتی مالی: ابزار هایی نظیر سهام، اوراق قرضه، ارز و …

در بازار های مالی کنونی، قرارداد ها بر پایه های دیگری همچون ارز، نرخ بهره و شاخص های بازار سهام بسیار متداول شده اند که نقش مهمی را در کنترل ریسک ایفا می کنند.

ویژگی های قرارداد های آتی:

قرارداد های آتی دارای ویژگی های زیر هستند.

اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻮدن ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻗﺮارداد:

شرایط استاندارد این نوع از قرارداد ها باعث می ‌شود که نتوانند به صورت دقیق به همه نیاز های مشارکت کنندگان در بازار های مالی پاسخ بدهند. این شرط یکی از معایب قرارداد های آتی به شمار می رود.

ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺑﻮرس (ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﻗﻴﻤﺖ):

بورس معاملات آتی مکانی معین برای خریداران و فروشندگان می باشد که از طریق سامانه الکترونیکی دارای استاندارد بورس، معاملات آتی انجام می ‌گردد. این معاملات برای تمامی شرکت کنندگان در بازار به صورت عادلانه عرضه قابل عرضه می باشد.

کارگزاران و کارگزاری ها، سفارش های مشتریان را از طریق روش های موجود در سازمان بورس، در سامانه معاملاتی قرارداد های آتی قرار می دهند.

سپس معاملات ثبت شده بر اساس اولویت ‌های قیمتی و در صورت مساوی بودن قیمت ‌ها بر اساس اولویت زمانی انجام می گیرد.

بورس ها و کارگذاری ها خودشان حق معامله ندارند و نمی ‌توانند مشتریان را وادار به معامله کنند در واقع می توان گفت که مسئولیت بورس و کارگزاری ها، ایجاد بازاری منسجم و شفاف به منظور کشف قیمت ها و انجام معاملات به صورت عادلانه می باشد.

تمامی بورس های سراسر دنیا به وسیله مقام ناظر کنترل می شوند. هر زمان یکی از اعضای معامله گر در بورس، قوانین و مقررات وضع شده را نادیده بگیرد، مشمول جریمه می شود و یا ممکن است که ممنوع المعامله شود.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله تکالیف مالیاتی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

انواع قرارداد های آتی

اﺗﺎق ﭘﺎﻳﺎﭘﺎی، عدم ریسک اﻋﺘﺒـﺎری، وﺟﻮد مکانیسم وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ و کاهش ریسک اﻋﺘﺒﺎری:

اتاق پایاپای (روزانه) در هر بورس، نقش مهمی را برای تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله شده ایفا می ‌کند که به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله می ‌باشد.

ﻧﻘﺪ ﺷﻮﻧﺪگی ﺑﺎﻻ:

در این نوع از قرارداد ها، برای این که سرمایه گذار و معامله گر بتواند قرارداد آتی را به فروش رساند، به مالکیت آن دارایی معین نیاز ندارد و با انجام معامله پیش فروش می تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد.

در صورت نیاز به تحویل کالا، می تواند آن را از بازار فیزیکی تهیه کند که این امر میزان نقد شوندگی معاملات را تا حد بسیار زیادی افزایش می دهد.

اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮی ﭘﺎﻳﻴﻦ:

این ویژگی به دلیل توضیحات مورد اول می باشد.

پوشش ریسک:

از مهم ترین مزیت های قرارداد های آتی، خاصیت پوشش هدف اصلی ابزار آتی سهام ریسک آنها می باشد. این خاصیت، به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار می باشد که هدف آن کاهش یا از حذف ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت است.

هزینه اندک معاملات:

معاملات قرارداد های آتی نسبت به معاملات نقدی از هزینه معاملاتی کمتری برخوردار است.

اهرم مالی:

استفاده از اهرم مالی در معامله های قرارداد آتی از درجه ریسک بالایی برخوردار می باشد و به معامله گران فرصت کسب کردن میزان سود بالایی را می ‌دهد به طوری که معامله گر با یک سپرده اولیه می ‌تواند معادل کل ارزش دارایی تعهد شده، سود و یا زیان کسب کند.

نکته: مسئله‌ ای که این ریسک را تشدید می کند اهرمی بودن معاملات آتی می باشد.

مشخصات قرارداد های آتی:

مشخصات قرارداد های آتی به شرح زیر می باشد.

ﻧﻮع دارایی ﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد کالا:

در قرارداد های آتی، کالا و یا دارایی ای که قرارداد آتی بر روی آن منتشر گردد را اصطلاحا دارایی پایه می گویند.

همچنین در بورس های کالایی در سراسر دنیا، بر روی دارایی ‌های مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فرآورده ‌های نفتی و سایر محصولات قرارداد آتی منتشر می‌ شود که با عنوان دارایی پایه قرارداد های آتی مورد معامله قرار می گیرند.

اﻧﺪازه ﻗﺮارداد آتی:

اندازه قرارداد مشخص کننده حجم دارایی ای می باشد که طی یک قرارداد باید تحویل داده شود. به عبارتی می توان گفت، مقدار استاندارد شده دارایی پایه را به اصطلاح، اندازه قرارداد می نامند.

در این نوع از قرارداد ها، اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین می گردد و سرمایه گذاران فقط می ‌توانند مضرب های صحیحی از این مقادیر را مورد معامله قرار دهند.

دوره و ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻌﺎﻣﻼتی و ﺗﺎرﻳﺦ سررسید:

تاریخ سر رسید قرارداد های آتی بر روی یک کالا به صورت استاندارد و مشخص توسط بورس تعیین می گردد که تنها برای سررسید های معینی تعیین می ‌شود که امکان انجام این گونه معاملات آتی در آنها وجود دارد.

وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ اوﻟﻴﻪ:

در توضیحات بخش اتاق پایاپای شرح داده شده است.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله رکود اقتصادی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

ویژگی های قرارداد های آتی

سایر مشخصات قرارداد های آتی:

• ﺣﺪ ﻧﻮﺳﺎن قیمت روزانه
• حداکثر ﺣﺠﻢ ﻫﺮ سفارش
• ﺳﻘﻒ ﻣﺠﺎز موقعیت ﻫﺎی ﺑﺎز
• ﺗﺤﻮیل و ﻣﻬﻠﺖ ﮔﻮاهی آﻣﺎدگی تحویل
• کارﻣﺰد ﻫﺎ و جرایم

بورس های معامله قرارداد آتی:

در کشور های مختلف جهان، بورس های زیادی برای معامله قرارداد های آتی وجود دارد که دو نمونه از بزرگ ترین بورس های آتی در آمریکا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بورس شیکاگو (CBOT)
• بورس تجاری شیکاگو (CME)

از بزرگ ترین بورس های آتی در اروپا نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بورس قرارداد های آتی و اوراق اختیار معامله بین المللی لندن (LIFFOE)
• بورس یورکس (Eurex)

سایر بورس های بزرگ، شامل:

• بورس Bolsa de Mercadoriasy Futures در سائو پائولو
• بورس آتی مالی بین المللی در توکیو
• بورس بین المللی در سنگاپور
• بورس آتی در سیدنی

نمونه های قرارداد های آتی:

از نمونه های قرارداد های آتی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• قرارداد های آتی بر روی نرخ بهره کوتاه مدت
• قرارداد های آتی بر روی نرخ بهره میان مدت و بلند مدت در آمریکا
• قرارداد های آتی یورو دلاری

معاملات قرارداد های آتی نرخ ارز:

این معاملات در مقایسه با پیمان های آتی نرخ ارز بسیار کم می باشند که عمدتا به معاملات صورت گرفته در بورس شیکاگو محدود می گردند.

بیشتر معاملات آتی نرخ ارز، روی ارز های زیر صورت می گیرد:

• یورو
• دلار کانادا
• فرانک سوئیس
• ین ژاپن
• پوند انگلیس
• پزو مکزیک
• دلار استرالیا

فواید قرارداد آتی:

• تثبیت قیمت فروش برای آینده
• حفظ قیمت مورد نظر
• جلوگیری از نوسان قیمت
• اطمینان از دریافت میزان کالا (سهام) در زمان مورد نظر با قیمت تثبیت شده
• کسب سود برای معامله گر به وسیله نوسانان قیمت قرارداد آتی

پوزیشن های معاملاتی:

پوزیشن(Position) معامله زمانی صورت می گیرد که معامله گر در روز، معامله ای انجام دهد در واقع می توان گفت، یک معامله گر در شروع کار روزانه که هنوز هیچ گونه معامله ای انجام نداده است، هیچ موضعی اتخاذ نکرده است.

در این صورت، هیچ تعهدی وجود ندارد، اما به محض این که وارد بازار شود و شروع به انجام معامله نماید، این معامله گر پوزیشن Long را اتخاذ می کند.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله اوراق مالی اسلامی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

ویژگی های قرارداد آتی

Long Position:

واژه Long در زبان انگلیسی دقیقا به معنای مالکیت است و در واژگان بورس به موقعیت فردی اطلاق می شود که اوراق بهادار، کالا، ارز و مانند آنها را خریداری کرده و یا نگهداری می ‌کند و امیدوار است که قیمت آنها افزایش یابد.

در بازار آتی، به افرادی که مبادرت به خرید قرارداد آتی کنند، به گونه ای که متعهد شوند، در تاریخ انقضا دارایی پایه را تحویل بگیرند، اصطلاحا می گوییم موقعیت Long را اتخاذ کرده اند.

در بازار بورس آتی ایران، فردی که قرارداد آتی را می خرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه بر اساس ضوابط استاندارد بورس در تاریخ معینی می نماید، اصطلاحا موقعیت خرید یا موقعیت هدف اصلی ابزار آتی سهام تعهدی خرید اختیار کرده است و اگر تا موعد سر رسید قرارداد، موضع خود را حفظ کند، لازم است که دارایی پایه را خریداری نماید.

Short Position:

به موقعیت فردی که قرارداد فروش اوراق بهادار، کالا، ارز و امثال آن را را منعقد کرده باشد، اصطلاحا Short می گویند.

در واقع می توان گفت که، موقعیت Short به موقعیت کسی گفته می شود که تعدادی قرارداد آتی در بازار هدف اصلی ابزار آتی سهام آتی به فروش رسانده است و هنوز از طریق یک معامله جبرانی (خرید قرارداد آتی) موقعیت خود را در بازار مسدود نکرده است.

موقعیت تعهدی باز:

موقعیتی است که تعهدات دارنده موقعیت به یکی از روش های زیر ساقط نشده است:

• بستن موقعیت (معامله معکوس)
• معاوضه فیزیکی
• تسویه نقدی
• تحویل

همگرایی قیمت آتی با قیمت نقدی:

هر چه تاریخ (موعد) سر رسید قرارداد آتی نزدیک تر می شود، می هدف اصلی ابزار آتی سهام توان نتیجه گرفت که قیمت آتی به سمت قیمت نقدی میل می کند و در سر رسید قرارداد آتی، قیمت آتی با قیمت نقدی برابر و یا خیلی نزدیک می شود.

در این صورت معامله گران فرصت های آربیتراژی زیر را خواهند داشت:

• فروش یک قرارداد آتی
• خرید دارایی
• تحویل دارایی

انجام این سه گام، باعث ایجاد سودی معادل اختلاف قیمت آتی و قیمت نقدی برای معامله گر می شود.