انواع بازار های بورس

طیق آمار و گزارشهای ارائه شده از سوی مسئولان سازمان بورس، تا پایان شهریور ماه ۱۳۹۸ سهام بیش از ۶۰۰ شرکت در بازار بورس و فرابورس پذیرش شده و مورد معامله قرار گرفته است. همچنین بیش از ۱۳ میلیون کد سهامدارای نیز به ایرانیان ارائه شده است.

بازار سهام خارجی چیست؛ آموزش کامل سرمایه گذاری در استاک مارکت

بازار سهام یکی از قدیمی ترین مارکت های دنیا است که تاریخچه آن به اواسط قرن 1500 میلادی بر می گردد. تمام افرادی که در بازارهای مالی فعالیت می کنند، نسبت به تنوع دارایی های مختلف درون بازارهای مالی آگاهی دارند.

بازارهای مالی به دسته ها و گروههای مختلفی مثل بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس، بازار مشتقات و بازار ارزهای دیجیتال و غیره تقسیم بندی شده اند.

هر معامله گری بسته به اینکه در کدام مارکت علاقه و مهارت دارد و یا اینکه چه مقدار حاضر به ریسک کردن است، یکی از موارد بالا را انتخاب می کند. در یکی دیگر از سری مقالات بخش فارکس وبسایت دنیای ترید، در خدمت شما هستیم تا این بار بازار سهام خارج را برای شما توضیح دهیم.

نکاتی که در این مقاله ارزشمند با هم مرور خواهیم کرد، به شرح زیر می باشد:

تاریخچه بازار سهام، بازار سهام خارجی چیست، انواع سهام ها، چرا باید سهام های خارجی را ترید کنیم، روشهای سرمایه گذاری در بورس خارجی، چطور می شود از طریق سهام ثروتمند شد، نحوه محاسبه سود سهام، برخی اصطلاحات متداول بازار سهام، نحوه تحلیل سهام های خارجی، روش های انتخاب سهام ارزشمند، روش صحیح مدیریت ریسک در بازار سهام و نتیجه گیری.

تاریخچه بازار سهام

گفته می شود واژهٔ بورس از نام خانوادگی شخصی به نام واندر بورس وام گرفته شده که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک می‌زیسته و صرافان شهر در مقابل خانهٔ او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها به کلیهٔ اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده‌اند.

سال ۱۴۶۰ میلادی اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، در شهر Antwerp بلژیک تأسیس شد. اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام شکل گرفت. البته کمپانی هند شرقی هلند اولین شرکت سهامی به‌شمار نمی‌آید، بلکه اولین شرکت سهامی در سال ۱۵۵۳ میلادی با نام مسکوی در روسیه ایجاد شد.

بازار سهام خارجی چیست؟

بازار سهام خارجی اشاره به مارکتی عمومی دارد که در آن امکان خرید و فروش و ترید سهام شرکت های خارجی هم به صورت فرابورس و هم فیزیکی، وجود دارد. در فرهنگ غرب به خصوص ایالات متحده امریکا به بازار سهام یا استاک مارکت، Equity مارکت هم گفته می شود.

در حقیقت با خریدن سهام ها شما بخشی از مالکیت آن کمپانی را به دست می آورید و بازار سهام به نوعی خرید و فروش مالکیت اینگونه دارایی های قابل سرمایه گذاری نیز می باشد. البته اگر ساکن ایران هستید این نوع خرید و فروش سهام برای شما کمی مشکل است و بهتر است با باز کردن یک حساب نزد یک بروکر رگوله و معتبر، از اختلاف قیمت خرید و فروش سهام ها که اصطلاحا به آن CFD گفته می شود کسب سود کنید.

بازار سهام نقش بسیار مهم و حیاتی در چرخه اقتصاد کشورهای آگاه و مترقی دارد. دلیل این مسئله هم این است که با خرید سهام، سرمایه بسیار خوبی وارد شرکت ها می شود و به آنها امکان بزرگتر شدن در چرخه رقابتی دنیای امروز را می دهد.

انواع سهام ها

بسته به اینکه سهام ها را از چه زاویه ای نگاه کنید، آنها به دسته های متفاوتی تقسیم می شوند. اگر از لحاظ بخش یا Sector به آنها نگاه کنید، شامل سهام های بخش انرژی، صنایع بزرگ، مراقبت های بهداشتی، مالی، IT و غیره می شوند.

اگر با دید وسعت سرمایه و بزرگی کمپانی به سهام ها نگاه کنید، شامل سهام های بسیار بزرگ یا مگا، سهام های بزرگ، متوسط، کوچک و خیلی کوچک می شوند. ولی در کل گفته می شود سهام ها در واقع به دو دسته سهام های عادی یا Common shares و سهام های ممتاز یا Preferred shares تقسیم بندی می شوند.

به طور عمومی وقتی صحبت از سهام ها می شود، بیشتر منظور سهام های عادی است. اگر دنبال تفاوت این دو نوع سهام هستید، باید به شما بگوییم که بیشتر تفاوت آنها در حق رای سهامداران و سود سهام ها در مجامع مالی آنها می باشد.

دلایل زیادی می تواند وجود داشته باشد که چرا اشخاص وارد بازار سهام نیویورک، توکیو یا لندن می شوند. بسته به تیپ شخصیتی هر فردی، دلایل متنوعی برای ترید سهام ها وجود دارد. به عنوان مثال برخی افراد بازار ملک را برای سرمایه گذاری انتخاب می کنند. برخی دیگر بازار ارزهای بین المللی فارکس، بعضی بازار اوراق قرضه، برخی بازار کامودیتی و غیره.

به عنوان مثال افرادی که تمایل به بازگشت سود کمتر و ریسک کمتری دارند، بازار اوراق قرضه را انتخاب می کنند. برخی دیگر اما به دنبال ریسک های بیشتر برای سودهای بزرگتر هستند، آنها بازار سهام های خارجی را انتخاب می کنند.

برخی افراد بازنشسته تمایل دارند سرمایه شان را در بازار سهام گذاشته و کسب سود کنند. از آنجا که در کشورهای متمدن، نرخ های سود بانکی به طور متوسط پایین تر از 3% هستند، مردم تشویق به سرمایه گذاری در بازارهایی مثل سهام می شوند.

برخی دیگر برای سبقت گرفتن از تورم، وارد بازار سهام می شوند. مثلا اگر تورم کشوری 3% باشد، سرمایه گذاران با ورود به بازار سهام می دانند که در شرایط عادی اقتصادی، قادر خواهند بود حداقل 10% از مارکت سهام سود به دست بیاورند. در کل افراد برای شکست تورم، رشد سرمایه و داشتن یک درآمد دوم، وارد بازار سهام می شوند.

بهترین کار قبل از ورود به بازار سهام این است که از خودتان این سوال هوشمند را بپرسید: دلیل اینکه می خواهم وارد بازار سهام بشوم، چیست؟

روشهای سرمایه گذاری در بورس خارجی

درست مثل سرمایه گذاری در بازار فارکس که شما به یک بروکر فارکس نیاز دارید، در اینجا هم به همین شکل شما باید یک بروکر مورد اعتماد و رگوله سهام پیدا کنید.

برای اطلاعات بیشتر درباره بروکر، مطالعه این مقاله پیشنهاد می شود: بروکر چیست؟

سپس بعد از پیدا کردن یک بروکر رگوله، شما باید یک حساب نزد بروکرتان باز کنید. در حقیقت بدون داشتن یک بروکر، شما نمی توانید سهام ها را ترید کنید. سپس شروع به تحلیل تکنیکال، فاندامنتال و روانشناسی بازار کنید و تمام نکاتی را که در بازار فارکس و برای ترید یک دارایی انجام می دهید، انجام دهید.

حد ضرر و حد سودتان را مشخص کنید و ریسکتان را به بهترین شکل مدیریت کنید.

چطور می شود از طریق خرید سهام های خارجی ثروتمند شد؟

پاسخ این سوال در زمره پاسخهای به اصطلاح چند میلیون دلاری است. اینکه چطور می شود از طریق خرید و فروش سهام های خارجی ثروتمند شد، به فاکتورهایی مختلفی بستگی دارد. اول از همه شما باید دانش و آگاهی مورد نیاز برای ورود به این عرصه را داشته باشید. روشهای تحلیل تکنیکال، فاندامنتال و رواشناسی بازار را فرا بگیرید.

اگر می توانید یک مربی آگاه که خودش سهام ها را ترید می کنید را استخدام کنید. سپس به توصیه مربی تان، یک حساب دمو باز کنید و آموخته های تان را در عمل بسنجید. کتابهای معامله گران موفق بازار سهام مثل وارن بافت را مطالعه کنید و به رهنمودهای آنان به دقت گوش فرا دهید.

درست است که خرید و فروش سهام همراه با ریسک است ولی اگر بالا و پایین های این مارکت را بیاموزید، سودهای بسیار عالی در انتظار شما است. یکی از نکاتی که توسط بزرگان مارکت سهام برای ثروتمند شدن در این بازار توصیه می شود، پیدا کردن سهام خوب، خریدن و سپس نگه داشتن این سهام برای بازه زمانی طولانی است.

نحوه محاسبه سود سهام های خارجی

نحوه محاسبه سود سهام های خارجی بسیار ساده و آسان است. فرض کنید کل سرمایه شما 20.000 دلار است. شما قصد دارید 5000 دلار از سرمایه تان را برای خرید سهام یک شرکت تکنولوژی محور سرمایه گزاری کنید.

اگر فرض کنید که قیمت هر سهم 10 دلار باشد، شما قادر خواهید بود 500 سهم این شرکت را خریداری کنید. حال فرض کنید بعد از چند ماه، قیمت این سهم به 15 دلار افزایش پیدا می کند. این 5 انواع بازار های بورس دلاری که روی سهم شما رفته، سود شما می باشد. خیلی ساده، شما توانستید ظرف چند ماه، 2500 دلار سود کنید.

برخی اصطلاحات متداول بازار سهام

اگر قصد معامله کردن در بازار سهام های خارجی را دارید، باید با اصلاحات آنها آشنا شوید. ما در این قسمت برخی از مهمترین اصطلاحات بازار سهام را به شما یاد خواهیم داد.

Annual Report به معنی گزارش سالانه است.

Averaging Down به معنی میانگین کم کردن است.

Bear Market به معنی بازار نزولی است که با علامت خرس نشان داده می شود.

Bull Market به معنی بازار صعودی است که با علامت گاو نشان داده می دشود.

Broker به معنی کارگزار است.

Dividend به معنی سود سهم است.

Quote به معنی آخرین قیمت سهام است.

Share Market یا Equity Market به معنی بازار سهام است.

Bid Price و Ask Price به معنی قیمت خرید و قیمت فروش سهم است.

Order به معنی سفارش است.

Trading Volume به معنی حجم معامله است.

Market Capitalization به معنی ارزش هر شرکت در بازار سهام است.

Intra-Day Trading به معنی خرید و فروش در همان روز یا خرید و فروش روزانه است.

IPO یا Private Company به شرکت های خصوصی که برای اولین بار وارد بازار سهام می شوند یا همان عرضه اولیه ها گفته می شود.

Blue Chip Stock به سهام های بسیار ارزشمند شرکت های بزرگ و سودده ای گفته می شود که بالای دهه ها است به سهامدارانشان سود پرداخت کرده اند.

Book یا Order Book یک دفترچه سوابق الکترونیکی است که سفارشات خرید و فروشی که مختص آینده است یا اصطلاحا Pending Orders ها را به شما نشان می دهد.

اولین نکته ای که باید خوب به خاطر بسپارید این است که تحلیل سهام های خارجی یک فرآیند است. فرقی نمی کند که شما سرمایه گذاری هستید که فقط به دنبال رشد شرکت می باشد یا در جستجوی ارزش کمپانی است. اولین قدمی که باید بردارید این است که سعی کنید ذهنی کاوش گر پرورش دهید.

مهمترین اقدامی که باید بکنید این است که شما باید یاد بگیرید که چه سمهی را و در چه قیمتی، باید بخرید. معمولا تحلیلگران روی یک صنعت یا یک بخشی خاص، متمرکز می شوند. سپس در آن بخش خاص، آنها روی منتخبی از شرکت ها تمرکز می کنند. بعد، آنها عملکرد شرکت مربوطه را از صورت حساب های مالی اش، ارزیابی می کنند.

در ادامه آنها درباره رقبای آن شرکت و محصولاتش، اینکه مواد اولیه اش را از کجا تهیه می کند و غیره، تحقیق می کنند. همیشه سعی کنید چندین شرکت را در یک صنعت با هم بررسی و مقایسه کنید. برخی از سرمایه گذاران حتی از شرکت مورد نظر دیدن هم می کنند. برخی معامله گران حتی با مدیر شرکت و مقامات آن کمپانی هم گفت و گویی می کنند تا اطلاعات دست اولی کسب کنند.

برخی ها استراتژی بالا به پایین را به کار می گیرند. یعنی اول از صنعت شروع می کنند تا به شرکت سودده برسند. در حالیکه برخی دیگر استراتژی پایین به بالا را می پسندند.

بعضی از سرمایه گذاران از روش تحلیل کسب و کار استفاده می کنند. بدین معنی که روی نقاط قوت و ضعف آن شرکت متمرکز می شوند. بارها پیش آمده که یک شرکت قوی درون یک صنعت ضعیف بوده و بالعکس یک شرکت ضعیف در یک صنعت قوی، ضررده از آب درآمده است.

در کل تحلیل ها یا تکنیکال هستند و یا فاندامنتال. تحلیل فاندامنتال فارکس به شما کمک می کند آگاه شوید که چه سهمی را باید بخرید و تحلیل تکنیکال فارکس به شما کمک می کند که کی آن سهم را باید خریداری کنید. در تحلیل تکنیکال فراموش نکنید که از روش T.A.E استفاده کنید.

معرفی قانون طلایی T.A.E در تحلیل تکنیکال

معنی قانون طلایی T.A.E به صورت کلمه به کلمه؛ T به معنی روند یا Trend است. A به معنی Area of Value می باشد و E هم Entry Trigger شما است. خیلی ساده ابتدا روند را شناسایی کنید و برای ورود به معامله منتظر باشید تا قیمت دارایی یا سهام مورد نظر شما به منطقه ارزشمند یا آن جایی که قیمت به صرفه می باشد برسد، سپس وارد مرحله سوم یعنی ماشه چکانی شوید و سهامتان را خریداری کنید.

روش های انتخاب سهام ارزشمند

برای اینکه بتوانید سهام های ارزشمندی شناسایی و انتخاب کنید، ابتدا باید خودتان را خوب بشناسید. قرن ها پیش در ورودی معبد دلفی یونان باستان نوشته شده بود: خودت را بشناس. اهمیت این نکته در بازارهای مالی به خصوص بازار سهام هم صدق می کند.

چون هدف ما در این مقاله معرفی بازار سهام خارجی و روشهای سرمایه گذاری در آن می باشد، در این قسمت به طور مختصر به روشهای انتخاب سهام ارزشمند می پردازیم.

1- مقدار ریسکی که حاضرید بکنید را بسنجید.

2- روش و متد سرمایه گذاری تان را مشخص کنید.

3- قبل از خرید سهام، درباه شرکت ها و صنایع خاص، خوب تحقیق کنید.

4- از ابزار بسیار خوب و به اصطلاح ذره بین سهام ها برای فیلتر کردن آنها، استفاده کنید.

5- سهام های سودده را از طریق سودهایی که در گذشته داده اند، انتخاب کنید.

6- فراموش نکنید که با سرمایه کم شروع کنید.

روش صحیح مدیریت ریسک در بازار سهام

در بازار سهام یک رابطه بسیار قوی بین مقدار ریسکی که می کنید و بازگشت سودتان وجود دارد. یعنی هرچه بیشتر ریسک کنید، به همان نسبت بیشتر سود خواهید کرد. ولی کار به همین سادگی ها هم نیست و این مقدار ریسک، نیازمند علم و دانش و آگاهی مالی است.

در بازرهای مالی اصطلاح مدیریت ریسک اینگونه بیان می شود: به فرآیند تشخیص ریسک و چیدمان استراتژی در مقابل آن برای کاستن از مقدار ضررهای تان، مدیریت ریسک گفته می شود.

در این قسمت ما چند روش ساده ولی بسیار کارآمد را به شما معرفی خواهیم کرد:

1- همیشه سعی کنید روند را دنبال کنید. یک اصطلاح بسیار سودمند در بازارهای مالی وجود دارد که می گوید: روند دوست شما است. این اولین گام برای مدیریت ریسک در بازار سهام است.

2- همیشه در بازار سهام گفته می شود که یک سبد از دارایی های متنوع داشته باشید. این بدین معنی است که تمام تخم مرغ های تان را در یک سبد نگذارید.

3- همیشه از دستور حد ضرر در تمام معاملاتتان استفاده کنید. چه بسیارند معامله گرانی که بدون Stop Loss تمام سرمایه شان را به باد داده اند.

4- در راستای حمایت و حراست از سودهایتان، از دستور حد ضرر پله ای استفاده کنید.

5- برای بهینه سازی سطح ریسکتان، همیشه سایز پوزیشن تان را صحیح انتخاب کنید.

6- هرگز با پول قرضی وارد مارکت سهام نشوید این کار استرس شما را بسیار بالا می برد. همیشه توصیه شده، با سرمایه ای ترید کنید که اگر از بین رفت، به شما آسیب جدی وارد نشود.

نتیجه گیری

بازار سهام یکی از مهترین ترکیبات و اجزای لاینفک حیاتی در اقتصاد تمام کشورهای پیشرفته و مترقی است. بازار سهام مناسب افرادی است که به دنبال ثروتمند شدن هستند. اگر شما خودتان را کاملا مجهز به دانش روز مختص بازارهای مالی مخصوصا بازار سهام کنید، می توانید ثروت کلانی به جیب بزنید. ولی این امر، مستلزم یادگیری و آموزش توسط یک مربی خوب که خودش تریدر به نامی هست، می باشد. به علاوه شما نباید قدرت تمرین و تکرار در یک حساب دمو را دست کم بگیرید.

آشنایی با بورس و انواع بازار بورس

برای شناخت و فهمیدن این موضوع که واقعا بورس چیست و آشنایی بیشتر با آن بهتر است از “بازار” و تعریف آن شروع کنیم. در یک تعریف ساده، می توان گفت که:

✓بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می گیرد.

✓ساده تر این است که بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله ای صورت پذیرد بازار تشکیل شده است.

✓ این شرایط می تواند مکان خاصی یا شبکه ای ارتباطی مثل اینترنت باشد.

✓ در بازارها به طور کلی دو نوع دارایی، دارایی های واقعی و دارایی های مالی، مورد معامله قرار می گیرند.

◯ دارایی های واقعی همان دارایی های فیزیکی هستند (مثل زمین، ساختمان و انواع کالا مانند ماشین، لوازم خانگی و …)

◯ دارایی های مالی و دارایی های کاغذی و بهتر بگوییم اسنادی هستند، مثل سهام و اوراق مشارکت.

بورس بازاری است که در آن دارایی های مختلف مورد معامله قرار می گیرد.

فرابورس چیست؟

در کنار بورس سهام، بازار مجزایی وجود دارد موسوم به فرابورس (OTC) یا خارج از بورس.

در تعریف جهانی فرابورس، سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسب ندارند به صورت توافقی میان خریدار و فروشنده معامله می‌شوند.

در فرابورس سازمان بورس نظارت محدودتری بر معاملات دارد و صرفا برای جلوگیری از کلاه‌برداری‌ها معامله شرکت‌هایی که شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند در این بازار انجام می‌دهند.

البته باید در نظر داشت که فرابورس ایران از شکل فرابورس در دنیا متمایز شده و خود در حد یک بورس فعالیت می‌کند. یعنی فرابورس ایران صرفا جایی برای معاملات توافقی سهام نیست و بسیاری از شرکت‌ها در این بازار حضور دارند و مشابه معاملات سهام با مکانیزم عرضه و تقاضا و به صورت برخط معامله می‌شوند.

همچنین تعداد قابل توجهی اوراق بدهی در فرابورس ایران معامله می‌شوند و در نتیجه این شرکت را به یک بورس کامل تبدیل کرده است. دامنه نوسان شرکت‌های فرابورسی همانند شرکت‌های بورس اوراق بهادار 5 درصد است.

بازاری به نام بورس کالا

بورس کالا نیز نوع دیگری از انواع بورس محسوب می‌شود. در بورس‌های کالایی معاملات روی یک کالای فیزیکی انجام می‌شود. بنابراین، بورس کالا مکانی است که طلا، فلزات، محصولات کشاورزی و … مورد معامله قرار می‌گیرند.

عموما بورس کالا مورد توجه فعالان واقعی اقتصاد در بخش تولید و تجارت است. یعنی کسانی که مستقیما در فعالیت خود نیاز به یک کالای مشخص دارند از طریق بورس در قیمت‌هایی شفاف‌تر و در فضایی رقابتی احتیاج خود را رفع می‌کنند.

این معاملات به بازار موسوم به معاملات فیزیکی مربوط می‌شود. در کشورمان بورس کالا به صورت بسیار محدود دارای بازار آتی و آپشن است و در نتیجه عموما بازیگران حقوقی در معاملات بازار فیزیکی بورس کالا فعالیت دارند. معاملات بورس آتی سکه یا اختیار سکه جزو معدود ابزارهایی است که در بورس کالایی کشورمان وجود دارد که در آن تعداد زیادی از فعالان حقیقی نیز حضور دارند.

بازار فیوچرز یا آتی چیست؟

در عمل بازارهایی برای معاملات غیرفیزیکی کالاها تعریف شده است که به بازار فیوچرز یا آتی (futures) و آپشن یا اختیار (options) شهرت دارند. در این بازارها کالاها برای تحویل در آینده معامله می‌شوند.

در این بازارها دو گروه فعالیت می‌کنند؛ مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان واقعی در کنار سفته‌بازان. هدف حضور بخش واقعی در بازار آتی و آپشن آن است که درآمد یا هزینه‌های خود را از ریسک‌های احتمالی مبری کنند. به این عملیات پوشش ریسک (hedge) گفته می‌شود که خریدار یا فروشنده یک کالا قیمت معامله یک محصول در آینده را تثبیت می‌کند.

اما گروه دوم موسوم به سفته‌بازان از نوسان قیمت‌ها در قراردادهای آتی یا اختیار کسب سود می‌کنند. بنابراین، بر خلاف بورس کالای فیزیکی، حضور افراد خُرد در بازارهای آتی و آپشن مرسوم است.

بازاری به نام بورس انرژی

یکی دیگر از انواع بورس که از سال 91 به بورس‌های ایران اضافه شد، بورس انرژی است. این بورس یه نوع بورس کالایی است که در آن معاملات حامل‏های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آن انجام می‌شود. حامل های انرژی شامل نفت، گاز، برق و … است.

بورس انرژی عنوان چهارمین بورس کشور است که به منظور عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و سایر حامل‌های انرژی شکل گرفته است.

بورس و بورس اوراق بهادار

به فرانسوی Bourse یا بهابازار به بازاری سازمان‌یافته اطلاق می‌شود که قیمت گذاری، خرید و فروش کالا، بازار تبادل ارز خارجی،قرارداد آتی و اوراق بهادار در آن انجام می‌پذیرد.

بورس به دو نوع بورس اوراق و بورس اوراق بهادار طبقه‌بندی می‌شود. در بورس کالا، کالا و در بورس اوراق بهادار، سهام و اوراق قرضه مورد معامله قرار می‌گیرد. هرچند کلمه بورس عموماً در معنی بورس اوراق بهادار به کار گرفته می‌شود.

تاریخچه بورس

بازرگانان و کسبه شهر بروژ در بلژیک در میدانی به نام تر بورس در مقابل خانه اشرف زاده به نام واندر بورس جمع میشدند خرید و فروش می کرد به همین علت از آن تاریخ به بعد مکانهایی که مردم در آن خرید و فروش می کردند به بورس معروف شدند.

البته در آن زمان این مکانها نظم و انضباط خاصی نداشتند و همه افراد می توانستند بدون کمترین محدودیتی در آنجا فعالیت کنند. اما به مرور زمان نظم و انضباط خاصی در این مکانها حکم فرما شد به نحوی که که پس از مدتی فقط بازرگانان، صرافان و دلالان اجازه پیدا کردند که در این مکانها به خرید و فروش بپردازند. در گذر زمان تالارهای مسقف بورس شکل گرفتند و بازرگانان که تا پیش از این در هوای آزاد خرید و فروش می کردند برای خرید و فروش به این تالارها می رفتند و در بسیاری از منابع علمی و تاریخی، زمان آغاز به کار تالار های بورس مسقف را به عنوان تاریخ رسمی تاسیس بورس در دنیا معرفی می کنند. اگر چه همانطور که گفتیم، پیشینه آن به قبل از قرن پانزدهم میلادی باز می گردد.

سال ۱۴۶۰ میلادی اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، در شهر ( انورس ) بلژیک تأسیس شد. اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام شکل گرفت. البته کمپانی هند شرقی هلند اولین شرکت سهامی به‌شمار نمی‌آید، بلکه اولین شرکت سهامی در سال ۱۵۵۳ میلادی با نام مسکووی در روسیه ایجاد شد.

بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ و فرابورس ایران نیز در ۱۹ آبان ۱۳۸۷ افتتاح شد.

بورس کالا

بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می گیرد و به طور منظم و دایٔم فعال است بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمول مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می گیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می گیرد نامگذاری می کنند. مثل بورس نفت و بورس گندم.

بورس ارز

در بورس ارز، همان طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول های خارجی انجام می گیرد. این بورس در کشور ایران فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.

بورس اوراق بهادار

در بورس اوراق بهادار دارایی های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار می گیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دایٔمی در محل معینی تشکیل می شود “بورس اوراق بهادار” می گویند.

انواع بازارهای بورس در ایران

تا به امروز، چهار بورس بزرگ کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند:

• الف: بورس اوراق بهادار تهران: که در آن سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خرید و فروش میشود.
• ب: فرابورس ایران: که در آن هم سهام شرکتهایی که بنا به دلایلی موفق یه پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمیشوند مورد معامله قرار می گیرد.
• ج: بورس کالای ایران: که در آن انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و … خرید و فروش میشود.
• د: بورس انرژی: که در آن حاملهای انرژی از جمله برق، زغال سنگ و کک خرید و فروش میشود.

طیق آمار و گزارشهای ارائه شده از سوی مسئولان سازمان بورس، تا پایان شهریور ماه ۱۳۹۸ سهام بیش از ۶۰۰ شرکت در بازار بورس و فرابورس پذیرش شده و مورد معامله قرار گرفته است. همچنین بیش از ۱۳ میلیون کد سهامدارای نیز به ایرانیان ارائه شده است.

برای معامله در بازار بورس، هر شخصی حقیقی یا حقوقی نیاز به یک کارگزار رسمی و کد معاملاتی دارد. کارگزار در واقع واسط بین معامله‌گر و بازار بورس می‌باشد. افراد عادی جامعه نیز می‌توانند با دریافت کد معاملاتی از کارگزاری‌های رسمی، خرید و فروش سهام و اوراق‌بهادار را در بورس انجام دهند. امکان معاملات آنلاین سهام، پیگیری قیمت‌ها و سایر اطلاعات موردنیاز تحلیل سهام از طریق اینترنت، باعث شده‌است رغبت بیشتری برای حضور در بورس در بین افراد ایجاد شود.

همچنین باید توجه داشت که علاوه بر خرید مستقیم می‌توان با روش‌های غیر مستقیم نظیر صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری یا صندوق‌های قابل معامله در بورس یا قراردادهای سبد گردانی نیز در بازار سرمایه ایران اقدام به خرید و فروش سهام نمود.

وظیفه کارگزاری ها چیست

هیچگاه خودمان نمی توانیم مستقیما به تالاربورس برویم و سهام خریداری کنیم بلکه باید برای خرید سهام به کارگزاری ها مراجعه نماییم زیرا کارگزاریها وکیل و نماینده تام الاختیاربرای خرید و فروش سهام هستند و بدون واسطه آنها هیچ کس نمی تواند درتالار بورس خرید و فروش کند.

اغلب مردم هنگام افت قیمت ها در تالارمعاملات بورس جهت مشاهده تابلوی قیمت های تالار بورس و مشورت کردن با سایرسهامداران و دلگرمی دادن به یکدیگر حضورمی یابند و حضور آنها در تالار بورس الزامی نیست.

سهام بورس چیست

هر شرکت سهامی به قسمت های مساوی که هر کدام یک سهم نامیده می شوند تقسیم می شود که معمولا قیمت اسمی هر سهم در ایران ۱۰۰۰ ریال است. طبقه بندی سهام براساس حقوق دارنده دو نوع است :

سهامداران عادی مالکان اصلی شرکت هستند که دارای حقوق و مزایایی مانند :حق دریافت سود سهام (EPS) ، حق رای دادن درمجامع عمومی عادی و فوق العاده ، حق تقدم درخرید سهام جدید ، حق باقیمانده دارایی پس ازانحلال شرکت ، حق اطلاع ازفعالیت های شرکت می باشند . دارندگان سهام ممتاز هم علاوه بر مزایایی که سهامداران عادی ازآن بهره می برند ، در هنگام انحلال شرکت نسبت به دارندگان سهام عادی در دریافت ارزش اسمی سهام خود اولویت دارند.

انواع سرمایه گذاری بازار سهام

در بازارسهام سرمایه گذاران باید یکی از سه شکل

سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و میان مدت را پس ازمشورت با افراد مورد اعتماد و با مطالعه و تحلیل انتخاب کنند. برای سرمایه گذاری بهتراست هرچند ماه یک بار با اشخاص واجد الصلاحیت همچون کارگزاران بورس و یا شرکتهای مورد اعتماد مشورت کرد که آیا سهام شرکتی را که خریداری نموده اید نگهدارید یا بفروشید.

درسرمایه گذاری کوتاه مدت، سرمایه گذاران سهام خاصی را می خرند و پس از ۳ الی ۴ ماه می فروشند. در سرمایه گذاری میان مدت سرمایه گذاران سهام خود را به مدت یکسال نگه می دارند و بعد اقدام به فروش یا نگهداری آن می کنند.

در سرمایه گذاری بلند مدت سرمایه گذاران بیش ازیکسال سهام خود را نگه می دارند.البته گروهی نیز به نوسان گیر مشهور هستند که هرهفته سهام قبلی را می فروشند وسهام جدیدی می خرند اما نباید فکر کنید نوسان گیرها بیش ازدیگران سود می برند زیرا ممکن است افرادی که بلند مدت سرمایه گذاری می کنند رضایت بیشتری از نوسان گیرها داشته باشند.

مرجع رسیدگی به اختلافات بازارسرمایه و برخی از قوانین بورس

نحوه حل و فصل اختلافات در بورس اوراق بهادار

((مطابق ماده ۳۶ قانون بازار اوراق بهادار، اختلافات بین کارگزاران، بازارگردانان، مشاوران سرمایه گذاری، ناشران، سرمایه گذاران و سایر فعالان، ناشی از فعالیت حرفه ای آن ها در صورتی که در کانون مربوطه منجر به سازش نگردد، توسط هیأت داوری رسیدگی می گردد. همچنین رسیدگی به دعاوی ناشي از عدم پرداخت سود توسط ناشران، موضوع ماده ۱۵ قانون توسعه ابزارها و نهادهاي مالي جديد نیز، در صلاحیت اين مرجع می باشد.))

حل و فصل اختلافات در بازار سرمایه از طریق هیأت داوری به عنوان مرجع اختصاصی شبه قضایی صورت میگیرد. دعاوی مربوط به بازار اوراق بهادار ابتدا در کانونها به عنوان تشکل های خود انتظام مطرح میگردد. در حال حاضر کانون کارگزاران، کانون نهادهای سرمایه گذاری و کانون شرکت‌های سرمایه گذاری سهام عدالت تحت نظر سازمان بورس اوراق بهادار مشغول به فعالیت هستند.

نحوه رسیدگی به اختلافات در کانونها به این صورت است که ابتدا خواهان شکایت خود را نزد دبیرخانه کانون مطرح میکند و دبیرخانه موضوع شکایت و مدارک و مستندات را با تعیین مهلتی جهت پاسخگویی برای خوانده ارسال می نماید. در صورتی که پاسخ خوانده مورد قبول خواهان باشد، باید اسناد سازش به دبیرخانه تحویل داده شود. در غیر این صورت جلسه کمیته سازش در کانون تشکیل و درصورت عدم سازش منجر به صدور گواهی عدم سازش می گردد.

اختلافات درصورت عدم سازش در کانون ها طبق ماده ۳۶ قانون بازار اوراق بهادار، در هیأت داوری رسیدگی می‌شود. جهت رسیدگی به دعوا در هیات داوری بورس اوراق بهادار خواهان نسبت به ثبت دادخواست الکترونیک اقدام مینماید و پس از آن مدارک و مستندات را به همراه گواهی عدم سازش تحویل دبیرخانه هیأت میدهد. دبیرخانه نسبت به محاسبه هزینه اقدام و خواهان باید هزینه را ظرف ده روز واریز نماید. در مرحله بعد هیأت داوری تاریخ جلسه رسیدگی را تعیین و به طرفین اعلام مینماید. حضور وکیل دادگستری در جلسه با وکالتنامه معتبر و ابطال تمبر به میزان قانونی بلامانع می‌باشد.

هیأت داوری بورس اوراق بهادار متشکل از سه عضو می باشد که ­یک عضو قاضی دادگستری است که توسط رئیس قوه قضاییه انتخاب می‌شود و دو عضو دیگر از اقتصاددان و متخصصان در امور مالی هستند که مورد تایید شورای عالی بورس و اوراق بهادار می‌باشند. طبق ماده ۳۷ قانون بازار اوراق بهادار آرای صادر شده از سوی هیأت داوری قطعی و لازم الاجراست و اجرای آن به عهده اداره ها و دوایر اجرای ثبت اسناد و املاک میباشد.

لازم به ذکر است که طبق ماده ۱۵ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، در صورتی كه اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار يا بازار خارج از بورس و يا اوراق بهادار مبتنی بر کالا كه در بورس کالا پذیرفته میشود متضمن سود مصوب، سررسید شده يا تضمین شده باشد، بايد به موقع و در چهارچوب مقررات توزیع و پرداخت شود . در صورت خودداری ناشران و شكايت صاحبان اوراق بهادار يا سازمان، موضوع در هیأت داوری قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران طرح و آراء صادره در این خصوص از طریق اجرای احکام دادگاهها قابل اجرا است.

خرید و فروش اوراق بهادار توسط کارگزار بدون اذن و اطلاع سهامدار

خرید یا فروش بدون سفارش از دو طریق کیفری و حقوقی قابل پی گیری است .جنبه کیفری مستند به ماده ۵۰، ۵۱ قانون بازار اوراق بهادار می باشد و در صلاحیت محاکم دادگستری است .جبران خسارات ناشی از این جرم می تواند همزمان با طرح دعوی کیفری از طریق دادگاه مطالبه شود و یا به استناد ماده ۵۲قانون بازار اوراق بهادار بعد از صدور حکم دادخواست مطالبه زیان در دادگستری طرح گردد .

بازار پایه چیست | با انواع بازار پایه زرد و نارنجی و قرمز آشنا شوید

برای اینکه شرکت‌های مختلف در داخل کشور وارد بازار بورس یا بازار فرابورس شوند، ابتدا باید شرایط لازم برای ثبت در این بازارها را به دست آورند. در حال حاضر گرفتن تاییدیه برای ورود به بازار بورس سخت‌تر از فرابورس است. شرکت‌هایی که توانایی‌های لازم برای حضور در بورس ایران را نداشته باشند، به صورت مستقیم به فرابورس فرستاده می‌شوند. بازار بورس و فرابورس دارای قسمت‌های مختلفی هستند که یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن‌ها بازار پایه است. بازار پایه بورس و فرابورس شامل شرکت‌هایی می‌شود که شرایط لازم برای ثبت در بورس را ندارند یا اینکه خود آن‌ها به ارائه سهام خود در بازار بورس تمایلی نشان نمی‌دهند. در بازار‌ پایه بیشتر معاملات مربوط به اوراق بهادار انجام می‌شود و سهام شرکت‌ها در آن کمتر مورد توجه است.

در این مقاله از سایت دکتر رضا درخشی به بررسی تعریف بازار پایه می‌پردازیم و انواع بازار پایه زرد و نارنجی و قرمز فرابورس را مقایسه و درصد نوسان هر انواع بازار های بورس بازار پایه را بیان می‌کنیم. لطفا تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا بدانید چرا بازار پایه ریسک دارد؟

بازار پایه فرابورس چیست؟

در مقاله فرق بازار بورس و فرابورس تفاوت‌های این دو بازار را بررسی کردیم. ساختار کلی فرابورس ایران شامل ۴ بخش مختلف شامل بازار اول، دوم، بازار‌ پایه و سوم می‌شود. هر چقدر که اعتبار یک شرکت بالاتر باشد، در سطوح بالاتری معامله خواهد شد. به طور مثال شرکت‌هایی که در بازار اول فرابورس قرار می‌گیرند از شرایط بهتری برخوردار هستند. بازار‌ پایه فرابورس شامل شرکت‌هایی است که فعالیت‌های خود را به شکل محدود دنبال می‌کنند. بسیاری از شرکت‌های فعال در ایران تمایلی برای ثبت خود در بورس ندارند.

البته بعضی از الزامات قانونی در این مورد دیده می‌شود و این شرکت‌ها باید ثبت را انجام دهند. بازار‌‌ پایه فرابورس امکان خوبی را برای این دسته از شرکت‌ها فراهم کرده و آن‌ها می‌توانند از این طریق نام شرکت را ثبت کنند. تعداد دیگری از شرکت‌ها نیز هستند که در بازار بورس ثبت شده‌اند، ولی نمی‌‌توانند شرایط پذیرش را به دست بیاورند. معمولا این گونه شرکت‌ها نیز به سراغ بازار پایه فرابورس می‌آیند و در آن به حیات خود ادامه خواهند داد. در صورتی که یک شرکت بعد از پذیرش در بورس و فرابورس دوباره شرایط پذیرش را از دست بدهد، باید به بازار‌ پایه منتقل گردد.

شرایط بازار پایه بورس چگونه است؟

ساختار کلی و مفهوم بازار پایه در بورس و فرابورس شباهت زیادی به هم دارد. گاهی از ما سوال می‌شود چرا بازار پایه ریسک دارد؟ شرایط بازار‌‌ پایه بورس دارای اعتبار بیشتری است که به همین علت، ریسک سرمایه‌گذاری در بازار‌ پایه بورس کمتر از بازار‌‌ پایه فرابورس است. ضوابط پذیرش و ادامه حیات یک شرکت در بورس سخت‌گیرانه‌تر است و شرکت‌ها باید استانداردهای خاصی را رعایت کنند. در صورتی که یک شرکت در طول زمان شرایط خود را از دست بدهد، به بازار پایه بورس فرستاده خواهد شد. اگر در این بازار نیز نتواند شرایط را تامین کند، در نهایت باید به بازار فرابورس برود و سهام خود را در آن ارائه دهد.

بررسی انواع انواع بازار های بورس بازار پایه در فرابورس

شرکت‌هایی که در بازار‌‌‌ پایه فرابورس قرار دارند بر اساس عملکرد خود، در سه سطح زرد ، نارنجی و قرمز دسته‌بندی می‌شوند. به طور مثال تمامی شرکت‌هایی که در بازار پایه نارنجی فرابورس به سر می‌برند، در بازار پایه فرابورس نارنجی معامله خواهند شد. این موضوع برای سایر سطوح و رنگ‌ها نیز صدق می‌کند و بر همین اساس معاملات انجام خواهند شد. قرارگیری در هر کدام از این انواع بازارهای پایه شرایط خاص خود را دارد که در ادامه به تشریح آن‌ها خواهیم پرداخت.

بازار پایه زرد فرابورس

بازار‌‌ پایه زرد فرابورس برای نمادهایی است که در این دسته قرار می‌گیرند. برای اینکه یک نماد در بازار‌ پایه فرابورس تابلو زرد قرار بگیرد، باید شرایط مختلفی داشته باشد. نمادهایی که تعداد تاخیر آن‌ها در ارائه اطلاعات به سازمان فرابورس بیشتر از ۲ بار نباشد، در قسمت بازار‌ پایه زرد فرابورس قرار داده می‌شوند. همچنین ارائه صورت‌های مالی شرکت یا نماد مورد نظر نباید بیشتر از دو بار با تاخیر روبه‌رو شود. اگر یک سهم، همه این ویژگی‌ها را در کنار هم داشته باشد، در بازار پایه زرد قرار خواهد گرفت.

بازار‌ پایه نارنجی فرابورس

در صورتی که یک نماد بیشتر از ۲ بار تاخیر در ارائه صورت‌حساب‌های مالی خود داشته باشد، در بازار‌ پایه نارنجی فرابورس قرار می‌گیرد. در واقع شرکت‌هایی که نتوانند شرایط بازار پایه زرد را به دست بیاورند،‌در این قسمت گنجانده می‌شوند. به صورت کلی سرمایه‌گذاری در بازار پایه فرابورس نارنجی دارای ریسک بالاتری نسبت به فرابورس تابلو زرد است.

بازار‌ پایه قرمز فرابورس

در بازار پایه قرمز فرابورس نمادهایی که اعلام ورشکستگی کرده‌اند قرار خواهند گرفت. البته ورشکستگی باید از طریق رای قطعی قوه قضائیه به صورت رسمی اعلام شده باشد. به غیر از این مورد، باید مجمع عمومی فوق‌العاده رای کامل به انحلال یک نماد یا شرکت داده باشد تا در دسته بازار‌ پایه فرابورس تابلو قرمز قرار بگیرد و در این شرایط معامله گردد.

میزان نوسان بازار‌ پایه فرابورس

اگر شما به اندازه کافی با بازارهای مالی آشنا باشید، حتما تا به حال درباره میزان نوسانات روزانه شنیده‌اید. بازار بورس و فرابورس یک درصد خاص را به صورت روزانه یا هفتگی به عنوان درصد نوسان مشخص می‌کنند. (برای اطلاعات بیشتر درباره پدیده نوسان و درصدگیری از آن، دوره آموزش نوسان گیری را مشاهده کنید) این کار با هدف کنترل بازار و کمتر کردن هیجان آن انجام می‌شود. دامنه نوسان بازار پایه فرابورس نیز قوانین مخصوص به خود را در این موارد دارد.

میزان نوسان در بازار پایه زرد فرابورس به صورت هفتگی حداکثر ۳ درصد خواهد بود. این بدان معناست که یک سهم می‌تواند در طول یک هفته کاری، نهایتا تا ۳ درصد نوسان داشته باشد. میزان نوسان بازار پایه نارنجی ۲ درصد محاسبه می‌شود؛ بنابراین دامنه نوسان آن کمتر خواهد بود. همچنین درصد نوسان بازار پایه قرمز فرابورس پایین بوده و در طول هفته یک درصد محاسبه می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌هایی هستند که کار سبدگردانی دارایی‌های شما را انجام می‌دهند. این شرکت‌ها می‌توانند نهایتا تا ۱۰ درصد پرتفو خود را در بازار پایه سرمایه‌گذاری کنند. در واقع امکان سرمایه‌گذاری مبالغ بیشتر مهیا نیست؛ زیرا میزان ریسک سرمایه‌گذاری در چنین حالتی از حالت نرمال بیشتر خواهد شد.

سخن پایانی درباره بازار پایه

بازار‌ پایه در بورس و فرابورس به صورت جداگانه وجود دارد که هر کدام از آن‌ها شرایط و قوانین خاص خود را دارند. به صورت کلی شرایط بازار‌ پایه شامل سهم‌هایی می‌شود که ارزش معاملاتی کمتری دارند و در بازارهای سطح اول قرار نمی‌گیرند. برخی از کسانی که به دنبال انجام سرمایه‌گذاری‌‌های پرریسک هستند، سراغ سرمایه گذاری در بازار‌ پایه می‌روند. با توجه به توضیحاتی که در این مطلب داده شد، می‌توانید به خوبی این انواع بازار پایه را بشناسید و برای ورود یا عدم ورود به آن‌ها برنامه‌ریزی لازم را انجام دهید.

اگر سوالی یا تجربه‌ای در این زمینه دارید، در نظرات (پایین صفحه) با ما در میان بگذارید تا کارشناسان سایت دکتر رضا درخشی پاسخگوی شما عزیزان باشند.

آموزش بورس قسمت دهم – انواع بازارها

بازار نقد بورس اوراق بهادار تهران دارای دو بازار اول و دوم است. بازار اول از دو تابلوی اصلی و فرعی تشکیل شده است. پذیرش سهام عادی در بورس، صرفا در یکی از تابلو های بازار اول و یا در بازار دوم صورت می پذیرد. متقاضی در صورت دارا بودن شرایط عمومی پذیرش سهام عادی، با توجه به شرایط خاص پذیرش سهام در هر یک از این بازارها، باید تقاضای پذیرش خود در تابلو اصلی یا فرعی بازار اول یا در بازار دوم را به بورس مورد معامله قرار می گیرند. مثلا سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد ((فولاد)) در تابلوی اصلی مربوط به بازار اول مورد معامله قرار می گیرد.

در بازار آتی کلیه معاملات آتی سهام صورت می گیرد. مثلا در حال حاضر معاملات آتی شرکت ملی مس با نماد ((جفملی 121)) در این بازار در حال انجام می باشد.

* بازار تبعی

نمادهای اختیار فروش تبعی برخی از سهام موجود در بازار نیز در بازار تبعی مورد معامله قرار می گیرند. مثلا در حال حاضر اختیار فروش تبعی شرکت کشتیرانی ایران با نماد ((هکشتی 7061)) در این بازار مورد معامله قرار می گیرد.

خرید و فروش انواع اوراق مشارکت شرکت ها، اوراق مشارکت شهرداری ها، اوراق صکوک اجاره و اوراق صکوک مراجعه در بازار بدهی انجام می شود. مثلا اوراق صکوک مرابحه شرکت سایپا با نماد ((صایپا 9981)) در بازار بدهی مورد معامله قرار می گیرد.

در بازار ETF معاملات صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس انجام می شود. مثلا سهام صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت کیان با نماد ((کیان 2)) در حال حاضر در این بازار مورد معامله قرار می گیرد.

معاملات اختیار خرید و فروش سهام برخی شرکت ها نیز در بازار اختیار انجام ی شود. مثلا اختیار فروش فملی با نماد ((طملی 20091)) در این بازار مورد مبادله قرار می گیرد.

انواع بازارهای مالی در شرکت فرا بورس ایران

بازارهای فرابورس شامل بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار پایه، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار شرکت های کوچک و متوسط (SME) می باشند.

بازار اول فرا بورس

در بازار اول فرابورس سهام شرکت هایی معامله می شوند که آخرین سرمایه ثبت شده آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشند. همچنین در این بازار واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله و واحدهای سرمایه گذاری صندوق های زمین و ساختمان نیز که نزد سازمان بورس ثبت شده اند به شرطی امکان معامله را دارند، که حداقل سرمایه صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله 50 میلیارد ریال و حداقل سرمایه صندوق های زمین و مسکن 200 میلیارد ریال و با نام باشند.

* بازار دوم فرابورس

در بازار دوم فرا بورس سهام شرکت های زیانده، تازه تاسیس، شرکت های سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکت های کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند. در این بازار صرفا سهام شرکت های معامله می شوند که آخرین سرمایه ثبت شده آن حداقل یک میلیارد ریال و مشمول ماده 141 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نباشد.

* بازار سوم فرابورس (بازار عرضه) بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام پذیره نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکت های سهامی عام در شرف تاسیس، دیگر ویژگی مهم بازار عرضه به حساب می آید. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذراندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است. در بازار عرضه فرابورس بلوک های سهام شرکت های سهامی (عام، خاص، تعاونی و ….)، حق تقدم خرید سهام شرکت های سهامی عام، سهام ناشی از افزایش سرمایه شرکت های سهامی عام، پذیره نویسی سهام و اوراق مشارکت، پذیره نویسی گواهی سپرده سرمایه گذاری بانک ها، املاک و مستغلات، امتیاز بهره برداری و حق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکت های سهامی خاص می تواند مورد معامله قرار بگیرد.