دارایی پایه چیست؟

مفهوم دارایی پایه در قراردادهای آتی چیست؟

ابزارهای مشتقه (از جمله قراردادهای آتی) ابزاری هستند که قیمت و ارزش آن ها از یک نوع دارایی که اصطلاحاً به آن "دارایی پایه" می گویند، مشتق می شود.

معمولاً در بورس های کالایی دنیا، دارایی های مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فراورده های نفتی و سایر محصولات به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی مطرح می شوند.

در حال حاضر در بورس کالای ایران سکه طلا و زعفران در قالب قرارداد آتی معامله می شوند. این درحالی است که در سال های اخیر قرارداد آتی بر روی دارایی های دیگری از جمله زیره سبز، کنجاله سویا، کاتد مس، شمش طلا نیز قابل معامله بوده است. احتمال افزایش دارایی های پایه از جمله قیر و محصولات دیگر نیز در آینده نزدیک وجود دارد.

در صورتی که دارایی مورد نظر در قرارداد، کالا باشد، لازم است که شرایط قابل قبول کالا توسط بورس تعیین شود. دلیل این امر آن است که کالاهای مختلف با شرایط کمی و کیفی متفاوت ممکن است، در بازار موجود باشد. به عنوان مثال در بورس کالای ایران و در مورد قراردهای آتی سکه باید نوع سکه، عیار و وزن آن و سایر موارد کاملاً مشخص شود. در حال حاضر سکه مورد تایید بورس کالای ایران، سکه طلای تمام بهار آزادی طرح امام خمینی (ره) تعیین شده که براساس استاندارد بانک مرکزی با عیار 900 در هزار با وزن 8.133 گرم است.

اندازه قرارداد آتی
تمامی ویژگی های مورد نظر یک قرارداد آتی در قالب مستندی به نام مشخصات قرارداد آتی توسط بورس کالا به اطلاع عموم می رسد.یکی از ویژگی های اصلی یک قرارداد آتی، اندازه هر قرارداد است.

در قراردادهای آتی سکه، اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین می شود و سرمایه گذاران صرفاً می توانند مضرب های صحیحی از این مقدار را مورد معامله قرار دهند. در حال حاضر، اندازه قراردادهای آتی سکه طلا در بورس کالا، 10 عدد سکه طلای تمام بهار آزادی طرح امام خمینی( ضرب سال 1386) است.

به عبارتی سرمایه گذاران طی انجام خرید و یا فروش یک قرارداد آتی سکه، 10 سکه طلای تمام بهار خریداری نموده و یا به فروش می رسانند. باتوجه به اینکه هر قرارداد شامل 10 سکه است، بنابراین اگر یک سرمایه گذار قصد خرید یا فروش 50 سکه طلا را در معاملات آتی سکه داشته باشد، می بایست 5 قرارداد آتی سکه طلا خرید کرده یا به فروش برساند.

مفهوم دارایی پایه در قراردادهای آتی چیست؟

ابزارهای مشتقه (از جمله قراردادهای آتی) ابزاری هستند که قیمت و ارزش آن‌ها از یک نوع دارایی که اصطلاحاً به آن “دارایی پایه” می‌گویند، مشتق می‌شود.

به گزارش «کالاخبر»، معمولاً در بورس‌های کالایی دنیا، دارایی‌های مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فراورده‌های نفتی و سایر محصولات به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی مطرح می شوند.

در حال حاضر در بورس کالای ایران سکه طلا و زعفران در قالب قرارداد آتی معامله می‌شوند. این درحالی است که در سال‌های اخیر قرارداد آتی بر روی دارایی‌های دیگری از جمله زیره سبز، کنجاله سویا، کاتد مس، شمش طلا نیز قابل معامله بوده است. احتمال افزایش دارایی‌های پایه از جمله قیر و محصولات دیگر نیز در آینده نزدیک وجود دارد.

در صورتی که دارایی مورد نظر در قرارداد، کالا باشد، لازم است که شرایط قابل قبول کالا توسط بورس تعیین شود. دلیل این امر آن است که کالاهای مختلف با شرایط کمی و کیفی متفاوت ممکن است، در بازار موجود باشد. به عنوان مثال در بورس کالای ایران و در مورد قراردهای آتی سکه باید نوع سکه، عیار و وزن آن و سایر دارایی پایه چیست؟ موارد کاملاً مشخص شود. در حال حاضر سکه مورد تایید بورس کالای ایران، سکه طلای تمام بهار آزادی طرح امام خمینی (ره) تعیین شده که براساس استاندارد بانک مرکزی با عیار ۹۰۰ در هزار با وزن ۸.۱۳۳ گرم است.

اندازه قرارداد آتی

تمامی ویژگی های مورد نظر یک قرارداد آتی در قالب مستندی به نام مشخصات قرارداد آتی توسط بورس کالا به اطلاع عموم می‌رسد.یکی از ویژگی‌های اصلی یک قرارداد آتی، اندازه هر قرارداد است.

در قراردادهای آتی سکه، اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین می‌شود و سرمایه‌گذاران صرفاً می‌توانند مضرب‌های صحیحی از این مقدار را مورد معامله قرار دهند. در حال حاضر، اندازه قراردادهای آتی سکه طلا در بورس کالا، ۱۰ عدد سکه طلای تمام بهار آزادی طرح امام خمینی( ضرب سال ۱۳۸۶) است.

به عبارتی سرمایه‌گذاران طی انجام خرید و یا فروش یک قرارداد آتی سکه، ۱۰ سکه طلای تمام بهار خریداری نموده و یا به فروش می‌رسانند. باتوجه به اینکه هر قرارداد شامل ۱۰ سکه است، بنابراین اگر یک سرمایه‌گذار قصد خرید یا فروش ۵۰ سکه طلا را در معاملات آتی سکه داشته باشد، می‌بایست ۵ قرارداد آتی سکه طلا خرید کرده یا به فروش برساند.

دارایی پایه

تعریف دارایی پایه چیست؟

دارایی پایه اصطلاحی است که در معامله ابزار مشتقه استفاده می‌شود. مشتقه نوعی ابزار مالی است که قیمت و ارزش آن از یک دارایی دیگر (پایه) نشأت می‌گیرد. دارایی های پایه نیز معمولاً یکی از انواع ابزارهای مالی نظیر سهام، کالاها، ارز و شاخص است که بر اساس آن، قیمت ابزار مشتقه تعیین می‌شود.

توضیحات مدیر مالی در مورد دارایی های پایه

برای مثال، اوراق اختیار خرید یا فروش سهام به سهامدار این حق را می‌دهد که سهام را به ازای قیمت مشخصی (قیمت اعمال) در تاریخ معینی در آینده (انقضا) خریده یا بفروشد. دارایی پایه برای قرارداد اختیار خرید یا فروش سهام، «سهام شرکت» است.

معادل‌ انگلیسی دارایی پایـه عبارت است از:

Underlying Asset

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

دارایی پایه در قرارداد اختیار معامله

دارایی پایه در قرارداد اختیار معامله : برخی از ابزارهای مالی مانند قراردادهای مشتقه برای داد و ستد شدن باید بر روی یکی دارایی پایه مورد توافق طرفین معامله قرارگیرند که این دارایی پایه ممکن است شامل سهام، شاخص سهام، اوراق قرضه، نرخ بهره، نرخ ارز و یا حتی آب و هوا نیز باشد.

اختیار معامله

همانطور که پیش از این نیز در گروه مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان در خصوص قراردادهای اختیار معامله آموزش هایی ارائه شد در این نوشتار نیز به این موضوع پرداخته خواهد شد که دارایی پایه قرارداد اختیار معامله شامل چه مواردی می شود.

به طور کلی می توان قراردادهای اختیار معامله را به صورت زیر دسته بندی کرد

1- قرارداد دارایی پایه ا‌ختیار معامله سهام

این نوع قرارداد یکی از مرسومترین قراردادهایی است که در بورس تهران قابل انجام است و عمدتا سهام اکثر شرکت های فعال در بورس دارای قرارداد اختیار معامله بورسی می باشند به عنوان سرمایه گذار فراموش نکنید که قراردادهای اختیار معامله سهام در بازار خارج از بورس((OTC نیز قابل داد و ستد می باشند.

۲- قراردادهای اختیار معامله بر روی شاخص سهام(index options)

اولین بار قرارداد اختیار معامله بر روی شاخص سهام در آمریکا و بر روی S & P 500 بسته شد و رفته رفته بر روی شاخص داوجونز و نزدک نیز اعمال شد. امروزه قرارداد اختیار معامله شاخص سهام در کشور ایران و تمامی شاخص های مطرح بازار در جهان وجود دارد و قابل داد و ستد می باشد.

۳- قراردادهای اختیار معامله بر روی اوراق قرضه(bond options)

قراردادهای اختیار معامله بر روی اوراق قرضه که عمدتا در OTC وجود دارند بر روی اوراق قرضه دولتی معامله می‌شوند و در بورس تهران به دلیل قواعد فقهی حاکم بر اوراق قرضه، معاملات آن ها از نظر فقهی و حقوقی ممنوع است.

۴- قراردادهای اختیار معامله بر روی نرخ بهره (interest rate options)

قرارداد اختیار معامله بر روی نرخ بهره برعکس قرارداد اختیار معامله اوراق قرضه از بازار گسترده ای برخوردار است. در این قرارداد دارایی پایه نرخ بهره می باشد به نحوی که در انقضاء قرارداد میزان سود براساس مابه التفاوت نرخ بهره بازار و نرخ اعمال تعیین می شود این بدان معناست که براساس این قرارداد نرخ بهره ثابت تعیین شده با نرخ بهره شناور نامعلوم توسط خریدار معاوضه می شود. فروشنده نیز به طور معکوس نرخ بهره ثابت را به خریدار پرداخت و نرخ دارایی پایه چیست؟ بهره شناور را دریافت می‌کند.

۵- قراردادهای اختیار معامله ارزی (currency options)

قراردادهای اختیار معامله ای که بر روی ارز ایجاد شده است به دارنده این حق را می دهد تا دارایی پایه موضوع قرارداد را که ارز است در نرخ توافق شده ثابت خریداری کند یا بفروشد. فرض کنید شما صاحب یک کسب و کار هستید که در آینده مقداری دلار دریافت خواهید کرد، شما تصمیم خواهید گرفت براساس قرارداد اختیار معامله ارزی شرکت خود را در مقابل ریسک نوسانات ارز پوشش دهید.

۶- قراردادهای اختیار معامله دارایی پایه چیست؟ کالایی دارایی پایه

از متداولترین قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران، قرارداد اختیار معامله کالایی سکه طلای امامی و زعفران نگین است اما در بورس های مطرح جهان این قرارداد دامنه وسیعتری از کالاها مانند نفت، طلا، گندم و… نیز وجود دارد.

۷- ا‌ختیار معامله بر روی قراردادهای آتی (option on futures or futures options)

قراردادهای آتی در بازار معاملات آتی نوآوری است که در خصوص اختیار معاملات در بورس مطرح شده و در مدت زمان کوتاهی رونق خوبی برای آن حاصل شده است. این قرارداد نوع خاصی است دارایی پایه چیست؟ که در آن اختیار خرید، اختیار ورود به یک قرارداد آتی با موقعیت خرید در یک قیمت آتی ثابت می دهد و یا اختیار فروش بر روی قرارداد آتی، اختیار ورود به یک قرارداد آتی با موقعیت فروش در یک قیمت آتی ثابت واگذار می شود.

۸- سایر انواع ا‌ختیار معامله

تحولات دنیای پیرامون باعث می شود که برای دارایی پایه چیست؟ بهره مندی از آن ها خودمان را با آن ها وفق دهیم و از آن ها غافل نمانیم. بازار بورس نیز به عنوان یک بازار پویا سرشار از تغییراتی دارایی پایه چیست؟ است که برای پاسخ دادن به مخاطبان خود باید همواره به روزرسانی شود.

یکی از مواردی که موجب تحول در بازار بورس می شود ( دارایی پایه ) شکل گیری نیازهای سرمایه گذاران به قراردادهای کارا و کاربردی است. بازارهای مشتقه یکی از مواردی است که به درستی نیاز سرمایه گذاران را شناخته و به آن ها پاسخ می دهد زیرا دارایی پایه چیست؟ امروزه نه تنها دارایی هایی که به آن ها اشاره شد را شامل می شود بلکه این قرارداد بر روی برق، آب و هوا و مواردی از این قبیل نیز تعریف شده و قابل انجام است.

معاملات پایه چیست ؟

یک استراتژی آربیتراژ معمولی شامل خرید دارایی در یک صرافی با قیمت پایین‌تر و فروش آن در صرافی دیگری با قیمت بالاتر است که به عنوان آربیتراژ تبادلی/مکانی شناخته می‌شود. معامله پایه یکی دیگر از استراتژی های دلتا خنثی است که سرمایه گذاران را از نوسانات قیمت ایمن می کند، اما تفاوت این است که این استراتژی از مشتقات (پرپچوال یا فیوچرز) استفاده می کند.

دلتا خنثی: دلتا (Δ) اصطلاحی است که برای توصیف تغییر تخمینی قیمت یک مشتق با توجه به یک دلار تغییر در دارایی پایه استفاده می‌شود. به عنوان مثال، دلتا برای یک موقعیت فیوچرز فروش منفی است، زیرا اگر دارایی پایه در قیمت افزایش یابد، ارزش موقعیت کاهش می یابد. دلتا خنثی به وضعیتی اشاره دارد که در آن موقعیت کلی دلتا صفر است، یعنی بدون قرار گرفتن در معرض قیمت، با ترکیب دو موقعیت با دلتاهای مثبت و منفی که یکدیگر را خنثی می کنند.

برای معامله پایه با استفاده از قراردادهای آتی ، استراتژی از نرخ تامین بهره مالی می برد . به عنوان یک پرداخت دوره ای که توسط معامله گران پرداخت می شود، نرخ سرمایه مکانیزمی است برای مطابقت دادن قیمت یک قرارداد آتی پرپچوال با قیمت دارایی پایه.

وقتی نرخ تامین مالی بهره مثبت باشد، به این معنی است که معامله‌گرانی که قرارداد فروش باز می‌کنند، پرداخت‌هایی را از معامله‌گران خرید دریافت خواهند کرد . در این دارایی پایه چیست؟ صورت ، قیمت قرارداد سوآپ پرپچوال برای اتریوم بالاتر از قیمت فعلی بازار خواهد بود.کاری که پرداخت‌های سرمایه انجام می‌دهند این است که معامله‌گران را تشویق می‌کند تا در موقعیت‌های فروش قرار بگیرند و قیمت فیوچرز را با قیمت دارایی پایه مطابقت دهد.

در این سناریو معامله‌گران می‌توانند فروش باز کنند و پول دریافت کنند. اما اگر قیمت اتریوم پامپ(بالا رفتن قیمت) شود، موقعیت فروش در معرض ضرر قرار می گیرد. برای محافظت در برابر هر گونه نوسان قیمت، سرمایه‌گذار می‌تواند به طور همزمان اتریوم را در بازارهای نقدی(اسپات) خریداری کند تا با سود/زیان موقعیت فیوچرز فروش مقابله کند.

تا زمانی که نرخ تامین بهره مالی مثبت باقی بماند، پس پرداخت های مالی را دارایی پایه چیست؟ به دست خواهید آورد. اگر قیمت اتریوم کاهش یابد، سود حاصل از موقعیت فیوچرز فروش، ضررهای ناشی از موقعیت نقدی ( اسپات ) را خنثی می کند.از سوی دیگر، اگر قیمت اتریوم افزایش یابد، زیان ناشی از موقعیت فروش تقریباً برابر با سود حاصل از نگه‌داشتن دارایی در اسپات خواهد بود.

مهم نیست که قیمت چه کاری انجام می دهد، چه بالا یا پایین شود، معامله پایه تضمین می کند که شما درآمد کسب می کنید و نرخ های تامین بهره مالی مثبت باقی می مانند. سود حاصل از این استراتژی از «مبنا» ناشی می‌شود، یعنی تفاوت بین قیمت یک دارایی در بازارهای نقدی و قیمت یک قرارداد فیوچرز . علاوه بر دلتا خنثی بودن، استراتژی های معاملاتی پایه می توانند بسیار سودآور باشند، به خصوص در شرایط بازار صعودی، و به معامله گران بازدهی ثابت و بدون هیچ گونه ریسک جهت دار را ارائه می دهند.

بیایید مفهوم ترید پایه را با یک مثال واضح تر کنیم

اجرای یک استراتژی معاملاتی پایه

برای ایجاد یک استراتژی معاملاتی پایه، یک معامله گر می تواند 1 ETH را از طریق بازارهای اسپات مانند Uniswap، با استفاده از USDC یا استیبل کوین دیگر خریداری کند. در همان زمان، USDC را می توان به عنوان وثیقه برای موقعیت فروش گرفتن بر روی دارایی پایه چیست؟ اتریوم با اندازه پوزیشن 1 ETH با استفاده از Perp v2 استفاده کرد. از آنجایی که شما پس از خرید اتریوم در Uniswap در در معرض طولانی مدت دارایی هستید و دقیقاً همان رویایی با دارایی را دارید اما در سمت فیوچرز فروش ، با استفاده از قراردادهای آتی فیوچرز ، سود/زیان هر معامله دیگری را خنثی می کند. با این حال، از آنجایی که در معامله فروش هستید و نرخ سرمایه‌گذاری مثبت است، توسط معامله‌گرانی که قرارداد آتی فیوچرز در Perp v2 دارند پرداخت‌های سرمایه دریافت خواهید کرد.

اگر نرخ تامین بهره مالی برای اتریوم مثبت باقی بماند، استراتژی معاملاتی پایه باید سودآور باشد و هر معامله‌گری که شورت می‌کند همچنان بودجه دریافت می‌کند. با این حال، زمانی که نرخ تامین بهره مالی منفی شود، هر معامله‌گری که یک موقعیت فروش داشته باشد، شروع به پرداخت (به‌جای دریافت) پرداخت‌های سرمایه می‌کند ومعامله پایه باید با فروش دارایی ‌های اسپات اتریوم و موقعیت شورت بسته شود. پرداخت بودجه به شرایط بازار و تعداد معامله‌گرانی که در Perp v2 لانگ یا شورت هستند بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر بازار صعودی باشد و اکثر معامله گران موقعیت خرید داشته باشند، آنگاه نرخ تامین بهره مالی مثبت خواهد بود.از سوی دیگر، اگر بازار نزولی باشد و اکثر معامله گران در موقعیت شورت قرار داشته باشند، نرخ تامین بهره مالی منفی خواهد شد.

خودکار سازی یک استراتژی معاملات پایه

با استفاده از ارائه دهندگان شخص ثالث که در همکار پرپ پروتکل ساخته شده اند ، روش های مختلفی برای خودکار سازی چنین استراتژی هایی وجود دارد که اجرای معامله پایه را راحت تر می کند. در اینجا چند نمونه از صندوق های ساخته شده در کنار Perp V2 که به صورت خودکار پول نقد و حمل استراتژی ارائه می دهند آورده شده است:

گالِئون دائو(GalleonDao) شاخص عملکرد اتریوم پایه(BYE$) :

این یک استراتژی معاملاتی پایه ای توکنایز شده است که با استفاده از ست پروتکل(Set Protocol) برای ETH-USD ساخته شده است. با ورود به یک موقعیت فروش برای ETH-USD در PERP V2 همراه با موقعیت خرید در ETH با استفاده از UNISWAP ، دارندگان توکن BYE می توانند پرداخت های بودجه را بدست آورند.

دایموند پروتکل (Diamond Protocol’s) صندوق پول نقد و حمل اتریوم :

کاربران می توانند USDC را به این صندوق واریز کنند ، که بین بالارفتن ETH از طریق بازارهای اسپات و فروش کردن ETH در Perp V2 تقسیم می شود. یک الگوریتم برای یافتن بهترین فرکانس تعادل مجدد برای بازار فعلی و تعادل مجدد به طور خودکار برای سپرده گذاران صندوق استفاده می شود.

دی کاما(DeComma’s) صندوق PERP-ETH:

این صندوق معاملاتی پایه مشابه خزانه Diamond Protocol عمل می‌کند، جایی که در Perp v2 یک موقعیت فروش و در Uniswap نسخه 3 یک معامله خرید انجام می‌شود.

ایندکس کوپ(IndexCoop’s) بازار بازده خنثی ETH :

با همکاری ست پروتکل و پرپ بر روی شبکه آپتیمیزم امکان پذیر شده است.MNYe$ حاوی یک موقعیت ETH کاملاً محافظت شده است ، در معرض تعادل بین اسپات و فروش از طریق perps است. دارندگان توکن زمانی که نرخ سرمایه مثبت باشد، درآمد USDC متغیری را به دست خواهند آورد، در حالی که تمام مواجهه با نوسانات قیمت دارایی پایه را حذف می کند.

خلاصه

پیاده‌سازی یک استراتژی معاملاتی پایه به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا بازدهی کم‌ریسکی را از پرداخت‌های سرمایه در زمانی که مثبت هستند، به دست آورند، بدون اینکه هیچ گونه مواجهه جهت دار داشته باشند. با این حال، ریسک این است که شرایط بازار تغییر کند و نرخ های تامین بهره مالی از مثبت به منفی تغییر کند، به این معنی که هر موقعیت فروشی از نظر پرداخت های مالی برای باز نگه داشتن موقعیت هزینه دارد.

بنابراین، سود حاصل از چنین استراتژی به شدت به نرخ تامین بهره مالی و مثبت ماندن آن در طول زمان بستگی دارد. همچنین، اگر از یک ارائه‌دهنده شخص ثالث برای صندوق معاملات پایه استفاده می‌کنید، ریسک قرارداد هوشمند نیز وجود دارد، زیرا سرمایه‌تان را در یک قرارداد هوشمند واریز می‌کنید تا استراتژی را برای شما اجرا کند.

اما اگر اکثر فعالان بازار نسبت به آینده کریپتو خوش‌بین باشند، در مقایسه با شورت‌ها، موقعیت‌های خرید بازتری وجود خواهد داشت. در نتیجه، معاملات پایه یک استراتژی سودآور در بلندمدت خواهد بود که به سرمایه‌گذاران بازدهی ثابتی را بدون نیاز به پیش‌بینی مسیر بعدی بازار ارائه می‌دهد.