تعریف گروه های مختلف سهام

به همین علت با افزایش قیمت سهام که فعلا بنظر گران می آید آنرا خریداری می کنند تا در آینده بلند مدت از آن بهره ببرند که همین امر باعث افزایش نسبت P/E می شود.

نسبت P/E چیست؟

نسبت P/E یا به عبارتی price to earning یکی از پرکاربردترین و مهم ترین شاخص های بررسی و ارزش گذاری سهام می باشد. زیرا ۲ مورد از مهم ترین فاکتور های انتخاب سهام خوب یعنی قیمت و سود را بطور مستقیم بررسی می کند همچنین زمان نیز در این شاخص نقش به سزایی دارد.

عددی که به عنوان P/E مطرح می شود حاصل تقسیم قیمت هر سهم (price) بر درآمد هر سهم (EPS) است. تعاریف مختلف با مفهومی تقریبا یکسان را می توان برای این نسبت ارائه نمود.

اگر به مطالعه درباره درآمد هر سهم تمایل دارید مقاله EPS چیست؟! را پیشنهاد می کنیم.

تعاریف نسبت p/e :

معمول ترین تعریف این است که عدد ٬ نسبت P به E بیان گر این است که بازار برای هر واحد سود سهم مورد نظر چند واحد پولی پرداخت می کند یا به عبارت دیگر این عدد نشان دهنده ی این است که چند برابر سود دریافتی باید پول برای خرید پرداخت کنیم. مثلا اگر P به E برابر ۵ باشد برای یک میلیون سود باید ۵ میلیون سهام خریداری کنیم.

همچنین اگر سود شرکت برای سال های متمادی عدد ثابت باشد با خرید سهام در این قیمت ، عدد نسبت P/E نشان دهنده ی تعداد سال هایی است که طول می کشد سود دریافتی ما به میزان مبلغ خرید ما برسد که به آن نرخ بازگشت سرمایه می گویند.

برای مثال فرض کنید ۲ میلیون تومان از سهمی که P به E در آن ۴ می باشد ( با فرض ثابت بودن سود هر سهم ) را میخریم. این شرکت ۴ ساله کل پولی را که برای خرید این سهم پرداخت کرده ایم فقط از طریق سود تقسیمی برایمان واریز میکند در حالی که پولی که بابت خرید سهم داده ایم هنوز سرجایش است.

یعنی بعد از چهار سال ۲ میلیون تومان سود برای ما میسازد و ۲ میلیون هم که تعدادی سهام خریداری کرده بودیم نیز داریم . (اگر قیمت هرسهم تغییر کند میزان ارزش نقدی سهام نیز تغییر می کند.)

نسبت p/e

انواع نسبت های P/E و روش های محاسبه آنها

۳ نوع نسبت P/E وجود دارد که نوع آنها به روش محاسبه آنها بستگی دارد:

نسبت P/E دنباله دار: معمول ترین روش محاسبه نسبت P/E می باشد که قیمت روز سهام و EPS تحقق یافته در آن محاسبه می شود و بیشتر نشان دهنده ی سابقه سهم است و موارد زیادی درمورد آینده به تحلیل گر نمی گوید.

نسبت P/E برآوردی: در این روش قیمت روز سهام تقسیم بر EPS پیش بینی می شود و نسبت P/E پیش بینی یا برآوردی محسوب می شود که برای تحلیل های یک ساله و آینده شرکت کاربرد دارد.

نسبت P/E میانگین: در این روش هم قیمت سهام به روز محاسبه می شود اما EPS از میانگین سود تحقق یافته ۶ ماه گذشته و EPS پیش بینی ۶ ماه آینده تشکیل می شود تا از مزایای تحلیل های گذشته و آینده برای تحلیل گر استفاده داشته باشد.

نکته خیلی مهم: در محاسبات این نسبت ها بهتر است معامله گر خود به محاسبه EPS و پیش بینی آن بپردازد زیرا روش های متفاوت حسابداری و قانونی موجب تفاوت زیاد EPS ها و طبیعتا در نسبت P/E می شود.

همچنین محاسبه و پیش بینی EPS توسط معامله گر کمک زیادی برای ارزش گذاری درست قیمت و خرید به موقع سهام می کند و سود خوبی را برای معامله گر به ارمغان می آورد.

نسبت P/E بزرگ بهتر است یا کوچک

طبیعتا اگر بتوانیم با سرمایه کم، سود و پول بیشتری بدست بیاوریم ثروت مند خواهیم شد که در نسبت P/E ٬ این مفهوم ظاهرا با P/E کوچک تر هم معنی است.

برای مثال نسبت P به E برابر با ۲ یعنی ۵۰ % سود سالانه و بازگشت سرمایه اصلی طی ۲ سال اما برای مثال نسبت P/E به عدد ۲۰ بطور ظاهری یعنی ۲۰ سال طول می کشد تا به سرمایه خود و ۱۰۰ % برسید اما چرا شرکت هایی با این چنین نسبت های P/E بزرگ خریدار دارند؟

آیا خریداران از P/E شرکت آگاهی ندارند؟! باید در جواب بگوییم که تحلیل P/E به این سادگی هم نیست بلکه نسبت P/E بزرگ به معنی انتظار بازار از آن سهام است به عبارت دیگر قیمت زیاد سهام با سود نسبی پایین نشان گر این است که تحلیل گران آینده سود سازی و روند این شرکت را بسیار مناسب می بینند.

به همین علت با افزایش قیمت سهام که فعلا بنظر گران می آید آنرا خریداری می کنند تا در آینده بلند مدت از آن بهره ببرند که همین امر باعث افزایش نسبت P/E می شود.

بازار پایه اول فرابورس P/E

برای مثال همان طور که در تصویر بالا مشاهده میکنید با وجود اینکه این نسبت برای سهم فرابورس ۲۲ می باشد ولی همچنان صف خرید در سهم شکل گرفته و معامله گران زیادی تمایل به خرید سهم دارند.

نتیجه:

پس با دیدن نسبت P/E و تنها مقایسه عدد آن نمی توان گفت که سهام شرکتی گران یا ارزان است بلکه باید با تحلیل و بررسی EPS و روند آن و مقایسه با دیگر شرکت های هم گروه سهم را سنجید و سپس اقدام به خرید کرد.

نسبت P/E به ۲ صورت امکان تغییر دارد که به عوامل نسبت P/E یعنی قیمت و سود هر سهم بستگی دارد.

در واقع کسانی که سهام هایی با نسبت P به E بالا خریداری می کنند انتظار دارند در آینده سود این سهام افزایش یابد و نسبت P/E آن متعادل شود اما اگر شرکت مورد نظر وضعیت مناسبی از لحاظ سود سازی نداشته باشد و نتواند سود مدنظر را ایجاد کند برای متعادل شدن نسبت P/E قیمت سهام شرکت به اجبار با کاهش چشم گیر مواجه خواهد شد زیرا گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری نیست و سرمایه گذاران سرمایه خود را از آن خارج می کنند.

همچنین سهام هایی که با نسبت P/E پایین معامله می شوند نشان گر این است که بازار انتظار کاهش سود سازی این سهام را دارد اما اگر شرکت همچنان به سود سازی خود و روند مثبت آن ادامه دهد با افزایش قیمت مواجه می شود تا نسبت P/E آن متعادل شود.

پیشنهاد می کنیم این مطلب را نیز از دست ندهید : حجم مبنا در بورس چیست؟!

مقایسه ی نسبت P/E شرکت ها

۳ روش مقایسه نسبت P/E وجود دارد:

P/E تاریخی: در این روش نسبت P/E یک شرکت به نسبت P/E خود در سال های گذشته مقایسه می شود که بسته به نرخ رشد سود سازی و روند آن سنجیده می شود.

P/E مقایسه ای: در این روش نسبت P/E دو شرکت متفاوت با یکدیگر مقایسه می شوند.در این مقایسه بسته به سابقه شرکت و برنامه های توسعه و توانایی آن در اجرا و سودسازی شرکت ها مقایسه می شوند.

نکته بسیار مهمی که باید در اینجا ذکر شود این است که برای مقایسه نسبت P/E دو شرکت باهم باید هردو در یک حوزه صنعت فعال باشند زیرا نرخ رشد، سود آوری، بازار و….. در صنایع مختلف متفاوت است و قابل مقایسه نیست. پس شرکت هایی که مقاسه می شوند هر دو باید در صنعت مشترک فعالیت کنند.

ٖنسبت P/E بکاب و صنعت مربوطه

نسبت P/E بکاب و صنعت مربوطه

P/E میانگین صنعت: در این روش P/E شرکت با P/E صنعتی که در آن فعالیت می کند سنجیده می شود.مقایسه ی نسبت P/E با میانگین صنعت ۳ حالت دارد که یا بیشتر است یا هم تراز است و یا کمتر است. اگر اختلاف عدد P/E با میانگین صنعت کمتر از ۱ باشد هم تراز محسوب می شود مگر نه یا بزرگتر است یا کوچکتر.

اگر P/E از میانگین صنعت بزرگتر باشد یا باید با افزایش سود٬ P به E خود را کاهش دهد و هم تراز کند یا با کاهش قیمت به این هدف نزدیک شود که خطرناک است. اگر نسبت P/E از میانگین صنعت کوچک تر باشد یا باید سود خود را کم کند که معقول نیست و یا اقبال بازار نسبت به سهم بیشتر می شود و قیمت سهام افزایش پیدا میکند در نتیجه p/e سهم دوباره به سمت نزدیک شدن به p به e صنعت می رود.

نکات مهم نسبت P/E:

♦ شرکتی که رشد خود را کرده و رشد آن متوقف شده و به ثبات رسیده P/E آن تعدیل می شود.

♦ در ارتباط با شرکت های زیان ده برخی معتقدند که نسبت P به E برای آنها برابر صفر است. اما برخی P به E برای این شرکت ها را منفی می دانند و عدد P/E منفی به معنی تعداد سال هایی است که اگر شرکت با همین روند پیش برود زمان می برد تا سرمایه های آن نابود شود و به صفر برسد. همچنین برخی نیز نسبت P/E برای شرکت های زیان ده را بی معنی و تعریف نشده می دانند که قابل تحلیل هم نیست.

نسبت P/E منفی برای سهم حتوکا

♦نسبت P/E کوچکتر از یک و مثبت به معنی بازگشت تمام و کمال سرمایه کمتر از یک سال است به عبارت دیگر در با سرمایه گذاری در چنین سهامی در کمتر از یک سال بیش از ۱۰۰% سود حاصل می شود.

♦ نسبت P/E که به قیمت و سود هر سهم در مقیاس زمانی بستگی دارد از عواملی همچون برنامه های آتی شرکت،مدیریت،وضعیت اقتصاد بازار و کلان کشور،درصد دارایی های ثابت شرکت و….. تاثیر می پذیرد.

موسسه مالی نوین حساب یار سمنان

09124310370

023-33442828
سمنان- باغ فردوس. روبروی رستوران چوبین.ساختمان تخت طاووس. طبقه دوم واحد 6
موسسه خدمات مالی و حسابرسی نوین حساب یار
----------
شرکت خدمات مالی حسابداری ، مشاوره مالیاتی و بیمه تامین اجتماعی استان سمنان

دسته بندي ها

جستجو

لينک هاي روزانه

برچسب ها

امکانات

آخرين نوشته ها

آرشيو

لينک دوستان

قالب وبلاگ

ماهیت 9 گروه اصلی حساب ها در حسابداری

انواع حسابها و تعریف حساب و کدینگ در حسابداری

تعریف حساب: حساب مفهومی است که اطلاعات مربوط به هر یک از انواع دارایی، بدهی و سرمایه یک موسسه بر حسب اعداد قابل سنجش به پول در آن ثبت می شود.

انواع طبقه بندی حسابها در سیستم های حسابداری

طبقه بندی حسابها از لحاظ نوع حساب:

حسابها در حسابداری از لحاظ نوع حساب به 3 دسته حسابهای ترازنامه ای، حسابهای سود و زیانی و حسابهای انتظامی تقسیم می شود.

حسابهای ترازنامه ای: به مجموعه ای از حسابهایی که در ترازنامه منعکس شده و نشان دهنده وضعیت مالی شرکت باشند حسابهای ترازنامه ای گفته می شود و شامل حسابهای دارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام می‌باشد.

حسابهای سود و زیانی: به مجموعه ای از حسابهایی که در صورتحساب سود و زیان منعکس شده و بیانگر عملکرد مالی شرکت باشد حسابهای سود و زیانی گفته می شود و شامل درآمدها و هزینه ها می باشد.

حسابهای انتظامی: حسابهایی که اثر مالی ندارند و تنها برای نگهداری تضمین ها به نفع یه به عهده شرکت استفاده می شوند و در پایان دوره مالی در یادداشتهای همراه صورتهای مالی افشاء می شوند.

طبقه بندی حسابها از لحاظ دایمی یا موقت بودن:

بر اساس این طبقه بندی حسابها به 2 دسته حسابهای دایمی و حسابهای موقت تقسیم می شوند.

حسابهای دایمی: به حسابهایی که مانده آنها در پایان سال، بعد از بستن حسابها به دوره مالی بعد منتقل می‌شود حسابهای دایمی گفته می شود و شامل حسابهای موجود در ترازنامه می باشد.

حسابهای موقت: به حسابهایی که مانده آنها در پایان سال، بعد از بستن حسابها صفر شده و به دوره مالی بعد منتقل نمی شود حسابهای موقت گفته می شود و شامل حسابهای موجود در صورتحساب سود و زیان می باشد.

طبقه بندی حسابها از لحاظ ماهیت حسابها:

حسابها به لحاظ ماهیت حسابهای با ماهیت بدهکار و حسابهای با ماهیت بستانکار طبقه بندی می شود. حسابهای دارای ماهیت بدهکار: حسابهایی که افزایش در آنها بصورت بدهکار و کاهش در آنها بصورت بستانکار نمایش داده می شود دارای ماهیت بدهکار هستند. داراییها و هزینه ها از قبیل حسابها می باشند.

حسابهای دارای ماهیت بستانکار: حسابهایی که افزایش در آنها بصورت بستانکار و کاهش در آنها بصورت بدهکار نمایش داده می شود دارای ماهیت بستانکار هستند. بدهیها، حقوق صاحبان سهام و درآمدها از این قبیل حسابها می باشند.

انواع حسابها و تعریف حساب و کدینگ در حسابداری

انواع طبقه بندی حسابها در سیستم های حسابداری

طبقه بندی حسابها از لحاظ نوع حساب:

طبقه بندی حسابها از لحاظ دایمی یا موقت بودن:

بر اساس این طبقه بندی حسابها به 2 دسته حسابهای دایمی و حسابهای موقت تقسیم می شوند.

طبقه بندی حسابها از لحاظ ماهیت حسابها:

تعریف کدینگ

در تعریف کدینگ باید گفت که مجموعه ای از اعداد است که برای طبقه بندی اقلام به منظور سهولت در ثبت، جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها به کار می رود.

اهمیت استفاده از کدینگ حسابها

1- استاندارد سازی و ثبات رویه در برخورد با رویدادهای مالی به منظور افزایش قابلیت مقایسه

2- افزایش تهیه انواع گزارشات مالی متناسب با نیازهای مدیریت

3- کاهش زمان ثبت رویدادها و افزایش سرعت پردازش اطلاعات

4- اثربخشی در شناسایی، ثبت و تحلیل رویدادهای مالی

ساختار کدینگ در سیستم حسابداری

در سیستم حسابداری از سه سطح اصلی گروه، کل، معین و سه سطح به عنوان سطوح تفصیلی استفاده می‌شود. سطوح تفصیلی در سیستم به صورت شناور معرفی می شوند و اصطلاحا به آن یونیک می گویند. منظور از یونیک بودن، آن است که هر کد تفصیلی مستقل از سطوح اصلی و تنها برای یکبار در سیستم تعریف می شود.

مثال : فرض می کنیم که کد گروه داراییهای جاری 11، کد حساب کل موجودی نقد و بانک 10 و کد حساب معین صندوق ریالی 01 باشد در این صورت کد حساب کل موجودی نقد و بانک 1110 و کد حساب معین صندوق ریالی 111001 خواهد بود.

تعریف حسابهای گروه:

به اولین به این طبقه در طبقه بندی حسابها، گروه می گویند که سرفصلهای اصلی در صورتهای مالی را تشکیل می دهند. نوع حساب در این طبقه تعیین می گردد و در نتیجه زیرمجموعه هر گروه دارای انواع یکسانی می باشند. (برای مثال اگر نوع یک گروه سود و زیانی باشد، حسابهای معین زیرمجموعه این گروه نیز سود و زیانی خواهند بود.) طول کد گروه متناسب با نیازهای شرکت می تواند یک یا دو رقم باشد.

طبق استانداردهای حسابداری ایران گروههای زیر پیشنهاد می گردد:

دارایی های جاری
دارایی های غیرجاری
بدهی های جاری
بدهی های غیر جاری
حقوق صاحبان سهام
درآمدها
هزینه ها
حسابهای انتظامی

تعریف گروه داراییها

دارایی عبارت است از حقوق نسبت به منافع اقتصادی آتی یا سایر راههای دستیابی مشروع به آن منافع که در نتیجه معاملات یا سایر رویدادهای گذشته به کنترل واحد تجاری درآمده است.

داراییهایی که کمتر از یک دوره مالی قابلیت نقدشوندگی داشته باشند داراییهای جاری و در غیر این صورت داراییهای غیر جاری گفته می شود.

تعریف گروه بدهیها

بدهی عبارت از تعهد انتقال منافع اقتصادی توسط واحد تجاری ناشی از معاملات یا سایر رویدادهای گذشته است.

بدهیهای که کمتر از یک دوره مالی باید پرداخت شوند بدهیهای جاری و در غیر این صورت بدهیهای غیر جاری گفته می شود.

تعریف گروه حقوق صاحبان سهام

حقوق صاحبان سرمایه عبارت از باقیمانده ای است که از کسر جمع بدهیهای واحد تجاری از جمع داراییهای آن حاصل می شود.

تعریف گروه درآمدها

درآمد عبارت است از افزایش در حقوق صاحبان سرمایه به جز مواردی که به آورده صاحبان سرمایه مربوط می‌شود.

تعریف گروه هزینه ها

هزینه عبارت است از کاهش در حقوق صاحبان سرمایه به جز مواردی که به ستانده صاحبان سرمایه مربوط می شود.

همان طور که در جدول (1) مشاهده می شود کدینگ انواع حسابهای گروه انجام شده است.

جدول (1) کینگ گروه حسابها

کد گروه	سر فصل حساب	نوع حساب
11	داراییهای جاری	ترازنامه‌ای
12	داراییهای غیرجاری	ترازنامه‌ای
21	بدهیهای جاری	ترازنامه‌ای
22	بدهیهای غیرجاری	ترازنامه‌ای
31	حقوق صاحبان سهام	ترازنامه‌ای
41	فروش و درآمدها	سود و زیانی
51	هزینه ها	سود و زیانی
61	حسابهای انتظامی	انتظامی

تعریف حسابهای کل

این طبقه از حسابها شامل اقلام ترازنامه و صورت سود و زیان می باشند. در نوشتن دفاتر و گزارش گیری از این حسابها استفاده می شود. ماهیت حسابها در سطح کل به 3 نوع بدهکار، بستانکار و مهم نیست طبقه بندی می شود. ماهیت بدهکار برای حسابهای زیر مجموعه گروه داراییها و هزینه ها استفاده می شود، ماهیت بستانکار برای حسابهای زیر مجموعه گروه بدهیها، حقوق صاحبان سهام و درآمدها استفاده می شود، ماهیت مهم نیست برای حسابهای زیر مجموعه گروه حسابهای انتظامی استفاده می شود.

در نرم افزار حسابداری طول کد کل عبارت است از طول کد گروه مربوطه به اضافه ارقامی که به حساب کل اختصاص یافته است.

تعریف حسابهای معین

معین آخرین سطح اصلی حسابهاست، یعنی تعریف هر حساب فقط تا سطح معین جهت صدور اسناد حسابداری الزامی بوده و تعریف سطوح تفصیلی برای معین ها بر حسب نیاز هر شرکت بصورت اختیاری انجام می گردد. این سطح همچنین، سطح عملیاتی سیستم نیز می باشد که در صدور سند استفاده می شود.

کد سطح معین عبارت است از کد گروه، کد کل و ارقامی که به معین اختصاص دارد. حسابها در سطح معین با تفصیلی و در سطح مختلف ارتباط پیدا می کنند. ارتباط حساب معین با حساب تفصیلی در سطوح مختلف جهت صدور صحیح تر و دقیق تر اسناد حسابداری و همچنین گزارش گیری شفاف تر استفاده می شود. علاوه بر این ماهیت یک حساب از نظر بدهکار یا بستانکار بودن در طی دوره یا انتهای دوره در این سطح تعریف می شود.

معرفی انواع مختلف مدل های مالی

انواع مختلفی از مدل های مالی در مدلسازی مالی وجود دارد. مدل‌ های مالی با توجه به هدفی که بر اساس آن ساخته می شوند، می‌توانند از نظر شکل، نوع و پیچیدگی متفاوت باشند. لذا شما به عنوان یک مدلساز مالی، باید با توجه به مساله ای که سعی در حل آن دارید و اینکه چه کسانی استفادکنندگان نهایی مدل های شما هستند، مدل های مالی خود را طراحی کنید.

این مطلب آموزشی با هدف آشنایی شما با انواع مدلهای مالی و همچنین موارد استفاده آنها نوشته شده است.

انواع مدل های مالی

قبل از پرداختن به موضوع اصلی، باید به این نکته توجه کنیم که تمام انواع مدل های مالی، از ابتدایی ترین تا پیچیده ترین آنها، چهار ویژگی اصلی دارند که عبارت اند از:

پویا بودن: مدل مالی شامل ورودی‌هایی است که به تبع تغییرات آنها، محاسبات و لذا نتایج هم مشمول تغییرات می شود. بنابراین مدل مالی همواره باید از انعطاف‌پذیری داخلی برای نمایش نتایج مختلف یا محاسبات نهایی براساس تغییر چند ورودی اصلی، برخوردار باشد.
داشتنزنجیره ای از روابط بین متغیرها: هنگام تغییر هر یک از فرضیات ورودی توسط کاربر، اغلب یک واکنش زنجیره‌ای رخ می‌دهد. برای مثال، تغییر نرخ رشد سبب تغییر حجم فروش می‌شود؛ هنگام تغییر حجم فروش، درآمد، کمیسیون‌های فروش و سایر هزینه‌های متغیر تغییر خواهد کرد.
قابلیت پیش‌بینی‌: مدل‌های مالی نگاه به آینده دارند. مدل‌سازان مالی اغلب می‌خواهند بدانند که پیش‌بینی‌های مالی آنها در ادامه راه چه خواهد بود. برای مثال، در صورت ادامه دادن به نرخ رشد ثابت خود، وجوه در گردش شما در پنج سال آینده چگونه خواهد بود؟
دربردارنده سناریوها (نتایج فرضی): از آنجا که مدل مالی به جای نگاه به گذشته به آینده توجه دارد، یک مدل مالی خوب، به آسانی برای اجرای سناریو و تحلیل حساسیت قابل استفاده است. به طور مثال در صورت بالا رفتن نرخ بهره چه اتفاقی می‌افتد؟ قبل از آغاز ضرر، چقدر می‌توان تخفیف داد؟

درادامه با ما همراه باشید تا به رایج ترین انواع مدل های مالی نگاهی بیندازیم:

انواع مدل های مالی

مدل سه صورت مالی (Three Statment Model)

ما در این مدل مالی، همانطور که از نام آن بر می آید، برای تعیین عملکرد مالی یک شرکت، از سه صورت مالی اساسی استفاده می کنیم. این سه صورت مالی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد است. در این مدل، هر سه صوررت مالی از طریق فرمول‎ های اکسل اثرات متقابل بر هم دارند. این ارتباط به نحوی است که تمامی حساب‎ها به هم متصل و مجموعه‎ای از مفروضات بتوانند باعث تغییراتی در کل این مدل شوند. این مدل به عنوان اساسی ترین و مهم ترین مدل مالی شناخته می شود. از این رو بسیار مهم این است که با نحوه پیوند این سه صورت مالی آشنا شویم.

ما در یک مطلب آموزشی دیگر، نحوه ساخت مدل سه صورت مالی در اکسل را آموزش خواهیم داد.

موارد استفاده:

بانک‎ ها و موسسات مالی، برای ارزیابی عملکرد مالی وام‎ گیرندگان شرکتی‎، از این مدل استفاده می‎کنند.

مدل رتبه بندی اعتباری (Credit Rating Model)

این مدل بر مبنای مدل سه صورت مالی ایجاد می شود. با این تفاوت که مدل رتبه‌بندی اعتباری، برای انجام پیش‌بینی‌های سه تا پنج ساله بسط بیشتری می یابد و شامل پارامترهای دیگری نظیر رشد آتی تقاضا در صنعت، قدرت و کیفیت مدیریت، کیفیت وثیقه‌ها، هدایت حساب‌های بدهی جاری و غیره است. امتیاز اعتباری، میانگین وزنی امتیاز ریسک مالی، امتیاز ریسک مدیریت، امتیاز ریسک تجاری، و امتیاز ریسک صنعتی محاسبه شده است.

موارد استفاده:

وقتی شرکتی درخواست وام می‎کند، بانک از این مدل برای ارزیابی نرخ بهره قابل اعمال و پتانسیل وام‎گیری قانونی شرکت استفاده می‎کند.

مدل تحلیل مقایسه ‏ای شرکت و یا تحلیل نسب (Comparable Company Analysis or Ratio Analysis)

تحلیلگر، باید بر مبنای پروفایل تجاری شرکت (تعریف گروه های مختلف سهام همچون دامنه فعالیت، دسته‎بندی محصولات و خدمات و مشتریان هدف و غیره) و پروفایل مالی (اندازۀ شرکت، رده بندی و غیره) مجموعه‎ای از شرکت‎های قابل مقایسه را تعیین کند.

انواع مختلف نسبت‎های مالی، که می ‏توان از آنها در این تحلیل استفاده کرد، عبارتند از نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B)، ضریب قیمت به سود (PE Multiple)، ارزش بنگاه اقتصادی به سود قبل از کسر بهره، مالیات و استهلاک (EV/ EBITDA) و غیره.

موارد استفاده:

هنگام سنجش جایگاه یک شرکت‌ نسبت به رقبا و شرکت های متناظر آن، باید از روش‌ تحلیل نسبت یا تحلیل مقایسه‌ای شرکت استفاده کنیم.

مدل جریان نقد تنزیل‎شده ( Discounted Cash Flow (DCF) Model )

این مدل یک مدل تحلیل ارزش ‎گذاری به شمار می ‎رود. اساس مدل جریان نقدی تنزیل‎شده برای ارزیابی شرکت، ارزش خالص فعلی (NPV) جریان نقدی آتی کسب و کار است. جریان‎های نقدی آتی باید با نرخ تنزیل مناسبی که همان متوسط وزنی هزینه فرصت سرمایه ( WACC ) است، تنزیل شوند.

با توجه به اهمیت این مدل، سعی خواهیم کرد به در مورد توابع XNPV ، NPV و نحوه ساخت مدل جریان نقد تنزیل شده، در یک مطلب آموزشی، به طور مفصل صحبت کنیم.

موارد استفاده:

از این نوع مدل مالی برای تحقیق در مورد حقوق صاحبان سهام و سایر حوزه‎ های بازارهای سرمایه مانند ارزش گذاری یک پروژه یا سرمایه گذاری استفاده می‎شود.

مدل تملک اهرمی (Leveraged Buyout (LBO) Model)

این مدل، شکل پیچیده‎ای از مدلسازی مالی به شمار می‎رود. این مدل نیز مدل تحلیل ارزش‎گذاری است، اما تفاوت آن با مدل جریان نقدی تنزیل‎شده در این است که در مدل تملک اهرمی، عمده تأمین مالی از محل استقراض در نظر گرفته می‎شود. به عبارت دیگر، در خرید اهرمی، یک شرکت تملک را از طریق مقدار زیادی بدهی تأمین مالی می‌کند. کار مدل‌سازی LBO تخمین این است که کسب‌وکار با چه احتمالی بدهی را حفظ می‌کند یا چه سطحی از عملکرد برای فروش نهایی و تأدیه بدهی لازم است. مدل تملک اهرمی معمولاً مستلزم زمان‎ بندی‎ های بدهی پیچیده مدلسازی است.

موارد استفاده:

این مدل با تعیین بازده خروجی و ارزش‎گذاری منصفانه به شرکت خریدار اجازه می دهد تا بالاترین نرخ بازده داخلی تعدیل شده با ریسک را کسب کند.

مدل ادغام و تملیک (Merger and Acquisition (M&A) Model)

مدل ادغام و تملیک مدل پیشرفته‌ تری است که برای ارزیابی تاثیر ادغام و تملک بر سود هر سهم (EPS) استفاده می شود. بنابراین هدف کلی مدل‌سازی ادغام، درک تأثیر تملک بر EPS خریدار و نحوه مقایسه EPS جدید با EPS موجود است. اگر EPS جدید بیشتر باشد، معامله مزبور «نموکننده» خوانده می‌شود درحالی‌که به سناریوی مقابل «تقلیل‌دهنده» گفته می‌ شود.

موارد استفاده:

وقتی دو شرکت تصمیم می ‎گیرند که به منظور گرفتن سهم بیشتری از بازار، متنوع‎ سازی و یا دلایل دیگر با هم ادغام شوند، یا وقتی شرکتی تصمیم می‎گیرد شرکت دیگری را تحت تملک خود درآورد، تحلیلگر بانکداری سرمایه‏ گذاری، این نوع مدل ها را برای ارزیابی سهام انجام می دهد.

مدل بودجه‌ای (Budget Model)

از این مدل به منظور مدلسازی تأمین مالی برای تحلیل و برنامه‌ ریزی مالی استفاده می‌ شود. هدف از این کار پیش بینی بودجه است. مدل‌ های بودجه‌ای معمولا بر مبنای ارقام ماهیانه یا سه‌ ماهه طراحی می‌ شوند و تمرکزشان عمدتا بر صورت سود و زیان است.

مدل قیمت‌گذاری اختیار معامله (Option Pricing Model)

در تعریف اختیار معامله آمده است که این معامله به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید و فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا می کند. به‌طور کلی، دو نوع مدل در اینجا به کار می‌رود که عبارتند از مدل دوجمله‌ای و مدل بلک-شولز. هر دوی این مدل‌ ها از روش‌های آماری پیچیده‌ای استفاده می‌کنند.

موارد استفاده:

معامله‌ گران حرفه‌ای اختیار معامله از این مدل استفاده می‌کنند. از این مدل‌ ها برای تعیین پارامترهایی که ارزش‌ آنها در حال حاضر مشخص هستند (مانند قیمت پایه، قیمت اعمال، و روزهای انقضای اختیار معامله) و نیز پیش‌ بینی‌ ها و مفروضات در سایر پارامترها از جمله نوسانات ضمنی به منظور محاسبه ارزش نظری برای اختیارات معامله خاصی در زمانی معین، استفاده می شود.

انواع شرکت های تجاری

انواع شرکت های تجاری و تعریف آن ها

مطابق ماده ۲۰ قانون تجارت شرکت های تجاری بر هفت قسم است:

شرکت سهامی
شرکت با مسئولیت محدود
شرکت تضامنی
شرکت مختلط غیر سهامی
شرکت مختلط سهامی
شرکت نسبی
شرکت تعاونی تولید و مصرف

توجه کنید:

۱. شرکت های سهامی ابتدا مشمول مواد ۲۱ تا ۹۳ قانون تجارت بودند اما بعد از تصویب « لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت» در اسفند ماه ۱۳۴۷ مواد مربوط به شرکت های سهامی نسخ و لایحه قانونی مزبور با ۳۰۰ ماده جایگزین آن ها شد.

۲. شرکت های تعاونی نیز ابتدا مشمول مواد ۱۹۰ تا ۱۹۴ قانون تجارت بوده اند اما اکنون با تصویب قانون شرکت های تعاونی ( مصوب ۱۳۵۰) و قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران ( مصوب ۱۳۷۰) این قوانین ملاک عمل می باشند.

۳. سایر شرکت ها ( با مسئولیت محدود، تضامنی، مختلط سهامی، مختلط غیر سهامی و نسبی) همچنان مشمول قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱ قرار دارند.

۴. به موجب ماده ۲ لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت، شرکت های سهامی در هر حال تجاری محسوب می شوند حتی اگر موضوع آن ها امور تجارتی نباشد، به عبارتی شکل این شرکت ملاک تجاری تلقی شدن آن است نه موضوع آن.

۵. شرکت تعاونی تنها در صورتی تجاری محسوب می شود که موضوع آن امور تجاری باشد زیرا این شرکت می تواند هم در امور تجاری و هم در امور غیر تجاری تاسیس شود.

۶. سایر شرکت ها فقط برای امور تجاری قابل تشکیل هستند و بر اساس موضوع خود تجاری تلقی می شوند.

شرکت های سهامی

تعریف

قانون تجارت شرکت سهامی را اینگونه تعریف می کند: « شرکتی که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن هاست.»

ویژگی اصلی شرکت سهامی

در تعریف شرکت سهامی دو ویژگی و خصوصیت اصلی این شرکت ذکر شده است.

نخست : تقسیم سرمایه به تعدادی سهام

به عنوان مثال اگر شرکت سهامی با سرمایه ۱۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال تاسیس شده باشد ممکن است ارزش هر سهم برابر با ۱۰۰۰ ریال تعیین و در نتیجه کل سرمایه اولیه شرکت به ۱۰/۰۰۰ سهم ۱۰۰۰ ریالی تقسیم گردد.

بیشتر بدانید:

منظور از سهم مطابق ماده ۲۴ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت: « سهم قسمتی است از سرمایه شرکت سهامی که مشخص میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد.»

به عبارتی سهام، بیانگر میزان نقش سهامدار در تصمیمات، منافع و اموال شرکت است زیرا:

حق رای در شرکت های سهامی اصولاً بر اساس تعداد سهم هر سهامدار تعیین می گردد.
سود قابل تقسیم شرکت نیز بر تعداد کل سهام تقسیم می شود و به ازای هر سهم، سود مقرر به سهامدار مربوطه پرداخت می گردد.
میزان تعهد هر سهامدار در برابر شرکت نیز بر اساس ارزش اسمی سهام او تعیین می شود.

به طور مثال اگر شخصی صاحب ۵۰ سهم ۱۰۰۰ ریالی باشد باید مجموعاً ۵۰/۰۰۰ ریال به عنوان آورده خود به شرکت تسلیم یا تادیه نماید و اگر کمتر از این مقدار پرداخته باشد از وی مطالبه می گردد و در هر حال بیش از تادیه و تسلیم آورده خود، تعهدی در برابر شرکت یا طلبکاران شرکت ندارد.

دوم: محدود بودن مسئولیت سهامدار

مسئولیت هر سهامدار محدود به مبلغ اسمی سرمایه اوست و بیش از آن تعهد یا مسئولیتی ندارد.

بر این اساس شرکت سهامی مصداقی از شرکت های سرمایه است، یعنی شرکت هایی که فقط سرمایه مورد توجه است نه شخص سرمایه گذار ( شرکت سرمایه در برابر شرکت شخص است.) و شرکا فقط تا میزان سرمایه ای که به شرکت آورده اند مسئول اند.

انواع شرکت های سهامی

شرکت سهامی از حیث چگونگی تامین سرمایه بر دو نوع است.

نخست: شرکت سهامی خاص

شرک سهامی خاصی شرکت سهامی است که تمام سرمایه مورد نیاز شرکت هنگام تاسیس توسط موسسین تأمین می شود.

دوم: شرکت سهامی عام

شرکت سهامی عام شرکت سهامی است که موسسین توان یا تمایل به تأمین فقط بخشی از سرمایه را داشته و مابقی سرمایه لازم برای تاسیس و فعالیت شرکت را از اشخاص داوطلب در قالب فرایندی که پذیره نویسی نامیده می شود جمع آوری می نمایند.

شرکت با مسئولیت محدود

تعر یف

مطابق ماده ۹۴ قانون تجارت: « شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت هستند.»

ویژگی اصلی شرکت با مسئولیت محدود

ویژگی ها و خصوصیت های شرکت با مسئولیت محدود با توجه به تعریف قانون از این شرکت به شرح زیر است:

۱. حداقل تعداد شرکاء برای تشکیل شرکت با مسئولیت محدود، دو شریک می باشد.

۲. کلمه « نفر» در ماده هم شامل اشخاص حقیقی و هم شامل اشخاص حقوقی می شود.

بیشتر بدانید:

کلمه « نفر» به عنوان حالت غالب و من باب تمثیل گفته شده است، مطابق ماده ۵۸۸ قانون تجارت: « شخص حقوقی می تواند دارای کلیه حقوق و تکالیفی شود که قانون برای افراد قائل است، مگر حقوق و وظائفی که بالطبیعه فقط انسان ممکن است دارای آن باشد مانند حقوق و وظایف ابوت ( پدری)، بنوت ( فرزندی) و امثال ذلک.» در نتیجه: در تمام مواردی که حق یا تکلیفی مدنی در قوانین به « فرد» یا « نفر» منتسب شده است، آن حق یا تکلیف شامل اشخاص حقوقی نیز خواهد بود، مگر آنچه که طبیعتاً و ذاتاً مختص انسان ها است و در مورد اشخاص حقوقی بی معنی تلقی شود مثل وصیت کردن. بنابراین شرکاء شرکت با مسئولیت محدود ممکن تعریف گروه های مختلف سهام است شخص حقیقی یا حقوقی ( اعم از تاجر و غیر تاجر) باشند ولی قاعدتاً اشخاص حقوقی برای پیوستن به شرکت با مسئولیت محدود باید مفاد اساسنامه خود را رعایت کنند.

۳. شرکت با مسئولیت محدود فقط برای امور تجاری قابل تشکیل است و به اعتبار موضوع خود تجاری محسوب می شود.

۴. در شرکت با مسئولیت محدود، سرمایه شرکت به سهام یا قطعات سهام تقسیم نمی شود.

۵. منظور قانون از عبارت « فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت، مسئول قروض و تعهدات شرکت است.» این است که:

اگر شرکت تصفیه شود و امول شرکت کافی برای تأدیه همه دیون شرکت نباشد و شریک سهم خود از سرمایه مقرر در اساسنامه را قبلاً تأمین و تسلیم شرکت کرده باشد آنگاه شرکت مزبور هیچ مسئولیتی در قبال دیون تصفیه نشده شرکت نخواهد داشت.

شرکت تضامنی

تعریف

مطابق ماده ۱۱۶ قانون تجارت: « شرکت تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی برای امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود اگر دارایی شرکت برای تادیه تمام قروض کافی نباشد هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است.»

هر قراری که بین شرکا بر خلاف این ترتیب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود.

ویژگی اصلی شرکت تضامنی

ویژگی و خصوصیت شرکت تضامنی با توجه به تعریف قانون از این شرکت به شرح زیر است:

۱. حداقل تعداد شرکا برای تشکیل شرکت تضامنی دو شریک می باشد.

۲. با توجه به ماده ۵۸۸ قانون تجارت واژه « نفر» شامل شخص حقوقی نیز می شود.

۳. شرکت تضامنی فقط در امور تجاری قابل تشکیل است و به اعتبار موضوع خود تاجر محسوب می‌شود.

۴. مراد از مسئولیت تضامنی این است که: اگر شرکت تصفیه شود و اموال شرکت کافی برای تأدیه همه دیون شرکت نباشد آنگاه هر یک از شرکا بدون توجه به اینکه چه میزان سهم الشرکه در شرکت داشته است مسئول پرداخت تمام دیون شرکت در مقابل اشخاص ثالث است.

۵. تضامنی بودن مسئولیت شرکا در برابر اشخاص ثالث در شرکت های تضامنی حکمی آمره است و اگر شرکا بر خلاف این امر توافق کنند توافق مزبور تنها بین آن ها معتبر است و در برابر اشخاص ثالث اعتبار ندارد.

۶. مسئولیت نهایی بین شرکا به نسبت سرمایه آنها تقسیم خواهد شد. بنابراین:

اگر ده شریک هر یک ۱۰ درصد از سرمایه شرکت را تامین نموده باشند و اشخاص ثالث (طلبکاران) مطالبات باقی مانده خود را تماماً از یکی از شرکا وصول و دریافت کنند، شریکی که مطالبات طلبکاران را پرداخته است حق دارد به هر یک از شرکای خود بابت ۱۰ درصد از کل دیونی که توسط او پرداخت شده رجوع کند.

در مثالی دیگر هرگاه سه شریک به ترتیب با میزان ۲۰%، ۴۵% و ۳۵% در سرمایه شرکت نقش داشته باشند و دیون باقی مانده شرکت توسط شریکی که ۲۰% سرمایه را دارد پرداخت شده باشد او می‌تواند از شرکای دیگر خود به ترتیب ۴۵% و ۶۳۵% وجوه پرداختی خود را مطالبه نماید.

۷. آنچه در بالا گفته شد جزو احکام آمره قانون نیست و اصطلاحاً جزو احکام یا قواعد تکمیلی و تفسیری تلقی می شود یعنی می توان خلاف آن شرط کرد. صراحت قسمت اخیر ماده ۱۲۴ قانون تجارت و مفهوم مخالف قسمت اخیر ماده ۱۱۶ قانون تجارت موید این امکان است.

۸. مسئولیت تضامنی شرکای شرکت تضامنی هنگامی است که شرکت تضامنی منحل شده باشد و در جریان تصفیه باشد یا تصفیه آن خاتمه یافته باشد. ماده ۱۲۴ قانون تجارت بیان کننده این شرط یعنی ضرورت انحلال شرکت است. بنابراین:

در هیچ موردی مادامی که شرکت منحل نشده است طرح دعوا علیه شرکا در خصوص دیون شرکت وجاهت ندارد. در نتیجه:

اولاً: اگر شرکت تضامنی اعلام انحلال کرده و عملیات تصفیه آن در جریان است، طلبکاران شرکت اسناد و مدارک مطالبات خود را به مدیر تصفیه تسلیم نموده و طلب خود را مطالبه می‌کنند و به محض اینکه به صورت مستند معلوم شود اموال شرکت کافی برای تهیه تمام مطالبات نیست می‌توانند علیه شرکای شرکت بابت باقی مانده طلب خود یعنی برای تعریف گروه های مختلف سهام آن بخش از طلب خود که اموال شرکت را نمی‌دهد به طور تضامنی طرح دعوا نماید.

ثانیاً: اگر شرکت تضامنی اعلام انحلال نموده است طلبکار باید طلب خود را از شرکت مطالبه نماید چنانچه شرکت متوقف از تأدیه دین خود باشد طلبکار می تواند دادخواست ورشکستگی شرکت را تقدیم دادگاه کند. چنانچه دادگاه خواسته را وارد تشخیص داد حکم به ورشکستگی شرکت می‌دهد که موجب انحلال آن است و در این مرحله شرط فوق الذکر یعنی «انحلال شرکت تضامنی» محقق شده و می توان علیه شرکا نیز طرح دعوا نمود.

ثالثاً: هرگاه شرکت تضامنی منحل شده و عملیات تصفیه خاتمه یافته باشد و دینی از دیون شرکت باقی مانده باشد در این مرحله نیز می‌تواند دعوای مطالبه طلب علیه شرکا مطرح نمود.

۹. با توجه به استقلال و جدایی شخصیت حقوقی شرکت از شرکا:

اول: اگر الف به شرکت بدهکار باشد و در عین حال از یکی از شرکا طلبکار باشد شخص مذکور نمی‌تواند در مقابل شرکت که طلب خود را از او مطالبه می نماید به تهاتر استناد کند یعنی نمی تواند بگوید بدهی من به شرکت با طلب من از شریک شرکت به صورت متقابل ساقط شده‌اند.

دوم: در مثال فوق هرگاه شخص الف به شرکت مراجعه نموده و طلب خود را از او مطالبه کند، شریک نمی‌تواند مدعی شود که بین طلب الف از او و بدهی الف به شرکت تهاتر رخ داده.

سوم: هرگاه شخص الف از شرکت طلبکار و به یکی از شرکا بدهکار باشد، در صورت مراجعه شریک به شخص الف و مطالبه طلب خود از او، شخص مزبور (الف) نمی‌تواند مدعی شود که بین بدهی او به شریک و طلبه او از شرکت‌ تهاتر رخ داده است. مفهوم مخالف قسمت اخیر ماده ۱۳۰ قانون تجارت به‌روشنی مبین این امر است.

چهار: در مورد مطروحه در بند سوم هرگاه شرکت منحل شود و اموال آن کافی برای تادیه دیون نباشد و در نتیجه طلب شخص الف از شرکت به اصطلاح «لاوصول» مانده باشد بین طلب او از شرکت و بدهی وی به شریک تهاتر رخ می‌دهد، این حکم مفاد آخرین عبارت ماده ۱۳۰ قانون تجارت است.

تعریف گروه های مختلف سهام

آیا شما هم مشاوره مالیاتی نیاز دارید ؟

انواع مالیات

مالیات چیست و انواع مالیات کدامند؟

امروزه میلیون ها نفر در سراسر جهان با موضوع مالیات آشنایی دارند. مالیات از مباحث با اهمیت بین مردم و دولت ها می باشد و به این صورت است که مردم باید برای تامین هزینه های عمومی مبلغی را به دولت ها پرداخت کنند. در گذشته مالیات تنها به عنوان منبع درآمدی برای دولت ها به حساب می آمد ولی امروزه و علی الخصوص در کشور های پیشرفته به عنوان وسیله ای در جهت برپایی سیاست های عدالتی و کاهش فشار بر گروه های کم درآمد کاربرد دارد.

در این مقاله در ابتدا مالیات را تعریف می کنیم و به طور دقیق توضیح می دهیم که مالیات چیست. سپس انواع مالیات در ایران را معرفی می کنیم و به توضیح دسته بندی آن ها می پردازیم و تفاوت های آن ها را بررسی می کنیم. در ادامه مقاله نیز منابعی برای مطالعه بیشتر و توضیح جامع تر موضوعات در دسترس شما قرار داده شده است.

مالیات چیست؟

مالیات قسمتی از درآمد های جامعه یا قسمتی از سود فعالیت های اقتصادی است که سهم دولت می شود، چون امکانات و ابزار دسترسی به این درآمدها را دولت برای مردم فراهم کرده است. به عبارت دیگر مالیات نوعی هزینه اجتماعی می باشد که طبق قانون باید توسط مردم به دولت پرداخته شود تا ضمن تامین مخارج عمومی، توانایی جایگزینی این منابع و امکانات فراهم شود.

در اغلب کشور ها، مالیات مهم‌ترین منبع درآمدی برای دولت به شمار می‌رود و مبلغی است که طبق قانون و به صورت بلاعوض با استفاده از اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی اخذ می شود.

تعریف مالیات ویژگی های زیر را داراست:

بلاعوض است
طبق قانون انجام می شود
تحمیلی است

انواع مالیات کدامند؟

حال که به سؤال مالیات چیست پاسخ داده شد، می توانیم انواع مالیات را به شما معرفی کنیم. طبق قوانین مالیاتی در ایران، مالیات به دو دسته کلی مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود. اگر پرداخت کننده مالیات یا مودی مالیاتی یک نفر باشد، آن مالیات مستقیم محسوب می شود و اگر پرداخت کننده آن برای دولت نامشخص باشد به آن غیر مستقیم می گویند. مانند مالیاتی که به طور غیر مستقیم روی کالا ها و خدمات اعمال می شود.

مالیات در اروپا

در اکثر کشورها مالیات به عنوان مهم‌ترین منبع درآمد دولت شناخته شده و روش‌های مختلفی برای گرفتن مالیات وجود دارد که یکی از این روش‌ها که در حدود ۱۵۰ کشورها مرسوم است مالیات بر ارزش افزوده می‌باشدکه خود در طی چند مرحله واردات، تولید و توزیع از کالا و خدمات ارائه شده دریافت می‌شود در هر کشوری نرخ مالیات در هر مرحله بین ۳الی۲۵ درصد متغیر است.

در همه کشورهای جهان سه نوع سیستم مالیاتی وجود دارد: مالیات مبتنی بر محل اقامت، مالیات مبتنی بر شهروندی، مالیات سرزمینی. درمورد مالیات مبتنی بر محل اقامت باید گفت اگر در هر کشوری شما ۱۸۳ روز اقامت داشته باشید مشمول قانون مالیات بر درآمد می‌شوید. در صورتی که شهروند یک کشور محسوب شوید درآمدتان از هر جای جهان که باشد باز مشمول مالیات برآمد هستید.

برای روشن‌تر شدن موضوع، به بررسی هر دسته از این مالیات ها و مصادیق آن ها می پردازیم.

انواع مالیاتهای مستقیم

مالیات علاوه بر آنکه یک نوع هزینه‎ ی اجتماعی به منظور توسعه و اداره ی کشور است وسیله ای در جهت شکل گیری نظام اقتصادی به شمار می‌رود. مالیات‌‌های مستقیم جزو مالیات بر ثروت-درآمد هستند که به طور مستقیم از دارایی و درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت می شوند. مالیات های مستقیم به دو بخش کلی مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد تقسیم می‌شوند.

مالیات بر دارایی

پایه و مبنای مالیات بر دارایی ، ثروت مسئول پرداخت مالیات یعنی مودی مالیاتی است. در واقع مالیات بر دارایی از آنچه که شخص از پیش به دست آورده و یا به او ارث رسیده دریافت می شود. این نوع از مالیات به دو دسته مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر تقسیم می شود که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.
معرفی انواع مالیات بر دارایی

مالیات بر ارث

مالیات بر ارث مهم ترین نوع مالیات بر دارایی محسوب می شود و مالیاتی است که از اموال و دارایی فرد پس از فوت وی دریافت می شود. در واقع دولت از دارایی و ثروت در حال انتقال شخص متوفی به وراث مالیات می گیرد. طبق ماده 19 قانون مالیات های مستقیم اموال متوفی چه در ایران و چه خارج از ایران اعم از منقول و غیر منقول و مطالبه های قابل وصول بعد از کسر هزینه کفن و دفن و بدهی متوفی و واجبات مالی و عبادی شامل این قانون می شوند.

مالیات حق تمبر

مالیات حق تمبر طبق ماده 44 تا ماده 51 قانون مالیات های مستقیم به وسیله الصاق و ابطال تمبر بر مدارک ، اسناد و اوراق در جهت رسمیت بخشیدن یا لازم الاجرا بودن آنها از مودی اخذ می شود.

مالیات بر درآمد

می توان گفت مالیات بر درآمد مهم ترین نوع مالیات است که توسط دولت از درآمد اشخاص و شرکت ها (نه ثروت آن ها) دریافت می شود. این نوع مالیات طبق درآمد پرداخت کننده مالیات متغیر است و اغلب درصدی از درآمد قابل مالیات گیری را شامل می شود. معمولا نرخ مالیات با افزایش میزان درآمد افزایش پیدا می کند.
معرفی انواع مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد مشاغل

اگر به عنوان شخص حقیقی فعالیت می کنید اعم از تجاری ، خدماتی و یا پزشکی و از این طریق درآمدی کسب می کنید شامل مالیات بر درآمد مشاغل می شوید و باید مالیات پرداخت کنید. نحوه ی اخذ این نوع مالیات نیز براساس خود اظهاری مودی می باشد.

مالیات بر درآمد حقوق

این نوع از مالیات بخش مهمی از درآمد های دولت را تشکیل می دهد و شامل تمامی اشخاص حقیقی می شود که برای شخص دیگری (حقیقی یا حقوقی)کار می کنند و حقوق دریافت می کنند. پرداخت آن توسط کارفرما و پس از کسر از حقوق اشخاص می باشد.

مالیات بر درآمد املاک و مستغلات

مقصود از مالیات بر درآمد املاک، درآمد ناشی از اجاره‌ املاک است. طبق قانون، درآمد ناشی از اجاره املاک پس از کسر ۲۵ درصد از مبلغ کل اجاره به‌عنوان هزینه‌ها و استهلاکات شامل پرداخت مالیات می شود. البته اگر شخص حقیقی درآمدی به غیر

از دریافت اجاره نداشته باشد مشمول معافیت هایی از جانب قانون می شود.
لازم به ذکر است علاوه‌بر اجاره، نقل‌و‌انتقال املاک و خالی بودن املاک نیز مشمول مالیات است.
مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (انواع مالیات شرکت ها)
طبق قانون از مجموع درآمد شرکت‌های تجاری و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی (مانند موسسات) مالیات اخذ می‌شود. فعالیت‌های انتفاعی به آن دسته از فعالیت‌هایی گفته می شوند که با هدف کسب سود انجام می‌ پذیرند.

مالیات بر درآمد کشاورزی

مالیات بر درآمد کشاورزی، یکی از انواع مالیات بر درآمد است. طبق ماده 81 درآمد ناشی از کلیه فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل، پرورش طیور، صیادی، ماهیگیری، احیای مراتع، جنگل ها و باغات و نوغان داری از پرداخت مالیات معاف هستند.

مالیات بر درآمد اتفاقی

مالیات بر درآمد های اتفاقی شامل درآمد ‌های نقدی و غیر نقدی است که به صورت بلاعوض و به عنوان جایزه و یا از طریق معاملات محاباتی مانند بخشش زمین و یا هبه مالی به دیگری به دست می آید. کلیه درآمد‌های به دست آمده از این طریق شامل مالیات می‌شوند که نحوه پرداخت و میزان آن به نوع درآمد حاصله بستگی دارد و می‌تواند متفاوت باشد.

انواع مالیات های غیر مستقیم

مالیات غیرمستقیم در چند نوع مختلف دسته بندی می شوند که سه تا از مهمترین آن‌ها که در نظام مالیاتی کشور ما اخذ می شود عبارتند از:

مالیات بر واردات
مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر مصرف

مالیات بر واردات

مالیات بر واردات بابت واردات اجناس توسط دولت اعمال می شود و تابع سیاست های کلان بازرگانی و اوضاع اقتصادی کشور است. این نوع مالیات علاوه بر این که یکی از راه های درآمد زایی دولت ها به شمار می رود برای حمایت از تولیدات داخلی به کار گرفته می شود. این دسته از مالیات ها با توجه به ارزش و قیمت کالا ها و یا بر اساس مشخصات کالا مانند حجم و وزن و… مشخص شده و دریافت می گردد.

این گونه از مالیات به صورت زیر از مودیان وارد کننده دریافت می شود:

مالیات بر حقوق گمرکی
مالیات بر سود بازرگانی
مالیات بر واردات اتومبیل
مالیات بر حق ثبت سفارش کالا
مالیات بر حق ثبت

مالیات بر مصرف

این نوع از مالیات توسط مصرف کنندگان کالا ها و در هنگام خرید آن ها به همراه قیمت کالا پرداخت می شود. طبق قانون، دولت پرداخت آن را بر عهده تولید کنندگان و فروشندگان قرار داده است اما عملا مصرف کنندگان به هنگام خرید کالا ملزم به پرداخت مالیات آن می شوند. این نوع مالیات انواع زیادی دارد که به صورت زیر است:

مالیات بر خرید و فروش الکل های صنعتی و طبی
مالیات بر فروش سیگار و اخذ از تولید کنندگان و فروشندگان آن
مالیاتی بر خرید و فروش اتومبیل
مالیات بر فرآورده های نفتی و پتروشیمی و اخذ از تولید کنندگان و فروشندگان
مالیات بر خرید و فروش خاویار
مالیات بر نوارهای ضبط صوت و تصویری
مالیات بر خدمات مخابرات بین المللی و حق اشتراک تلفن های خودکار

مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده در حقیقت تفاوت بین کالا و خدمات عرضه شده با ارزش کالا و خدمات خریداری شده است که شامل عرضه کالا ها و خدمات، صادرات و واردات کالا ها می شود. این نوع مالیات در چند مرحله دریافت می شود و در هر مرحله اعم از تولید، توزیع و واردات از هر فعال اقتصادی به فعال اقتصادی دیگر منتقل می شود ولی در نهایت توسط مصرف کننده پرداخت می شود.

مالیات تکلیفی چیست

تا کنون با انواع مالیات و دسته بندی آن ها آشنا شده اید اما ممکن است اصطلاحی به نام مالیات تکلیفی نیز شنیده باشید. مالیات تکلیفی یک روش اخذ مالیات است که وظیفه پرداخت آن بر عهده فرد دیگری غیر از پرداخت کننده آن می باشد. مانند مالیات بر درآمد حقوق که توسط کارفرما از حقوق کارگران کسر می شود. از انواع مالیات تکلیفی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مالیات بر درآمد حقوق
مالیات بر درآمد اجاره
مالیات بر درآمد حق‌الوکاله
مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از ایران
مالیات بر نقل‌ و انتقال سهام
مالیات بر ارزش افزوده

تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم چیست؟

به عنوان اصلی ترین تفاوت می توان گفت که مالیات مستقیم با میزان مبلغ مورد نظر که بر آن مالیات تعلق گرفته است رابطه مستقیم دارد و با افزایش مبلغ مقدار مالیات نیز افزایش پیدا می کند، در صورتی که مالیات غیر مستقیم بر قیمت کالاها و خدمات مورد نظر اضافه می شود.

مالیات مستقیم از درآمد یک شرکت و یا یک فرد یا مالیات بر اموال او دریافت می شود، در صورتی که در مالیات غیرمستقیم یک واسطه وجود دارد و مبلغ از سازمان یا شخصی دریافت می شود.

تفاوت دیگر این است که مالیات مستقیم باعث کاهش تورم می شود. هنگامی که یک کشور با تعریف گروه های مختلف سهام تورم و مشکلات اقتصادی مواجه می شود قدرت خرید مردم پایین می آید و میزان مالیات مستقیم نیز برای آنان کاهش پیدا می‌کند در حالی که مالیات غیرمستقیم باعث افزایش میزان تورم می شود.

ممکن است بتوانید از پرداخت مالیات مستقیم امتناع کنید ولی فرار از پرداخت مالیات غیر مستقیم امکان‌پذیر نمی باشد.

مالیات مستقیم را نمی توان انتقال داد و این ویژگی را ندارد و در نهایت باید پرداخت شود اما مالیات غیرمستقیم را می توان از شخصی به شخص دیگر منتقل کرد.

کلام آخر

در این مقاله شما را با تعریف مالیات و انواع مالیات در ایران آشنا کردیم. درصورتی که هنوز سوالی درباره مالیات دارید، می‌توانید آن را با ما به اشتراک بگذارید. پرداخت مالیات از مهم ترین فعالیت های مالی در هر کسب و کار و شرکتی است ، پس برای جلوگیری از هر اشتباهی، باید محاسبه مالیات با کمک کارشناسان و حسابداران خبره صورت گیرد اگر شما هم به دنبال دریافت مشاوره مالیاتی و وکالت مالیاتی هستید با ما در ارتباط باشید.