انواع الگوهای هارمونیک
پیشتر در مورد الگوهای هارمونیک صحبت کردیم و گفتیم که این الگوها میتوانند به عنوان یکی از روشهای معامله گری در بازار به حساب بیایند.همینطور گفتیم که “الگوهای هارمونیک ، پترن هایی هستند که با توجه به رفتار و روند معاملاتی حال یا گذشته نزدیک ، موقعیت هدف قیمتی بعدی و یا نقطه بازگشت روند را مشخص میکند.”
الگوهای هارمونیک در دسته پترن های هندسی قرار میگیرند که در آنها از فیبوناچی های مختلف و نسبت های آنها نیز استفاده میشود.برای مطالعه بیشتر در مورد تاریخچه و انواع الگوهای هارمونیک می توانید از مقالات سایت معین دیدن نمایید.
فیبوناچی ها و انواع الگوهای هارمونیک
فیبوناچی های مختلفی در بازارهای مالی مورد استفاده قرار میگیرند اما از بین آنها فقط تعداد مشخصی هستند که الگوهای هارمونیک کاربرد دارند.
فیبوناچی های کاربردی در الگوهای هارمونیک عبارتند از:
- فیبوناچی اصلاحی (Retracement)
- فیبوناچی گسترشی (Extention)
- فیبوناچی بسیط یا گسترش یافته (Expantion)
فیبوناچی های اصلاحی و گسترشی همان فیبوناچی دونقطه ای هستند و فیبوناچی بسیط همان فیبوناچی سه نقطه ای میباشد که در بعضی از نرم افزارهای تحلیلی با نام APP یا Alternate Price Projection و در بعضی با نام Projection نام گذاری شده است.
از میان این فیبوناچی ها فقط درصدهای خاصی از آنها در انواع الگوهای هارمونیک کاربرد دارند که در ادامه به آنها میپردازیم.
انواع الگوهای هارمونیک
پترن هارمونیک به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم میشوند. به عبارت دیگر هر کدام از این الگوها در دو حالت صعودی و نزولی قرار میگیرند. این پترن ها ممکن است در ابتدا یا انتهای یک موج تشکیل شوند که تشخیص این امر بستگی به نوع الگوی هارمونیک شکل گرفته در طول روند دارد. در ادامه الگوهای هارمونیک پرکاربرد را با هم بررسی میکنیم:
- الگوی AB=CD
- الگوی AB=CD معکوس
- الگوی گارتلی GARTLEY Pattern
- الگوی بت (خفاش) BAT Pattern
- الگوی پروانه Butterfly Pattern
- الگوی خرچنگ (کرب) CRAB Pattern
- الگوی خرچنگ عمیق Deep CRAB Pattern
- الگوی ۳Drive Pattern
- الگوی کوسه Shark Pattern
- الگوی سایفر Cypher Pattern
از میان تمامی الگوهای نام برده در بالا ابتدایی ترین و پایه ای ترین پترن هارمونیک الگوی AB=CD و حالت معکوس آن میباشد که به کرات در نمودار های مختلف شکل میگیرد.
در ادامه تعدادی از پرکاربردترین الگوهای هارمونیک و نسبت های فیبوناچی آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
بررسی الگوی گارتلی
یکی از پرکاربردترین انواع الگوهای هارمونیک الگوی گارتلی Gartley میباشد. این الگو برای اولین بار در کتاب Profits in the stock market توسط فردی به نام گارتلی منتشر شد اما درباره نسبت های فیبوناچی آن توضیحی داده نشد.
بعدها توسط فردی به نام اسکات کارنی در کتاب The Harmonic Trader نسبت های مختلف فیبوناچی مربوز به الگوی گارتلی ارائه شد.
سطوح و نسبت های مختلف فیبوناچی مربوز به الگوی گارتلی در تصویر زیر آمده است.
با توجه به آنچه در تصویر بالا میبینید انتهای اصلاح مجاز برای نقطه B با استفاده از فیبوناچی اصلاحی یا Retracement بر روی سطح ۶۱٫۸% میباشد.
همینطور انتهای نقطه D بر روی سطح ۷۸٫۶% همان فیبوناچی اصلاحی میباشد.
بررسی الگوی بت
الگوی بت یکی دیگر از انواع الگوهای هارمونیک میباشد که تقربین به الگوی گارتلی شباهت دارد اما تفاوت آن در نسبت های فیبوناچی اصلاحی آن میباشد.
میزان اصلاح های الگوی بت با استفاده از رسم فیبوناچی اصلاحی یا Retracement:
انتهای اصلاح نقطه B در محدوده ۳۸٫۲% یا ۵۰% فیبوناچی قرار میگیرد.
انتهای اصلاح نقطه D در محدوده ۸۸٫۶% همان فیبوناچی اصلاحی قرار میگیرد.
تفاوت این الگو با الگوی گارتلی در میزان اصلاحاتشان در سطوح فیبوناچی میباشد. شباهت این دو الگو در این است که نقطه D همواره در فضای بین گام حرکتی XA قرار میگیرد.
بررسی الگوی باترفلای(پروانه)
الگوی پروانه با الگوی گارتلی یک تفاوت عمده دارد . آن هم این است که نقطه D در الگوی باترفلای از گام حرکتی XA فراتر میرود.
بنابراین برای بدست آوردن نقطه D به یک فیبوناچی اکستنشن نیاز اس ت.
در این الگو نقطه B با استفاده از رسم یک فیبوناچی اصلاحی بر روی گام حرکتی XA بدست میآید که سطح مورد نظر در این الگو ۷۸٫۶% میباشد.
اما برای بدست آورد نقطه D باید یک فیبوناچی اکستنشن بر روی گام XA رسم میکنیم و درصد مورد نظر در الگوی باترفلای سطح ۱۲۷% میباشد.
بررسی الگوی کرب(خرچنگ)
این الگوی هارمونیک شبیه به الگوی باترفلای میباشد. تفاوت آنها در میزان گام حرکتی در نقطه D میباشد.
در الگوی کرب یا خرچنگ نقطه D در یک فضای بین ۳۸٫۲% تا ۶۱٫۸% از فیبوناچی اصلاحی گام XA را ریتریس یا اصلاح میکند.
از طرفی نقطه D بر روی سطح ۱۶۱٫۸% از فیبوناچی اکستنشن روی گام XA قرار میگیرد.
نتیجه گیری انواع الگوهای هارمونیک
الگوهای هارمونیک یک روش دقیق و کاملن ریاضی برای معامله در بازارهای مالی است. اما برای انتخاب این روش به عنوان روش معاملاتی نیاز به تمرین بسیار زیاد است.
از بین تمامی الگوهای هارمونیک، گارتلی، بت،باترفلای و کرب شناخته شده ترین پترن های هارمونیک میباشند.
آموزش الگو های هارمونیک در بازار معاملات
الگو های قیمت هارمونیک به الگوهایی گفته میشود که با استفاده از اعداد فیبوناچی برای نقاط بازگشت استفاده می شود و با این حرکت الگوهای هندسی را به سطح بالاتری می برند بنابراین قبل از اینکه ادامه این مقاله را مطالعه کنید پیشنهاد میشود حتما سری به مقاله آموزشی فیبوناچی بزنید و ابتدا این مبحث را یاد بگیرید تا خیلی راحت تر متوجه الگو های هارمونیک شوید .
بر خلاف سایر روش هایی که در تحلیل بازار انجام می شود ، الگوهای هارمونیک سعی در پیش بینی تحرکات آینده نمودار دارد .
حال بیایید به تعدادی از نمونه های الگوهای قیمت هارمونیک که در فارکس برای معاملات ارزی استفاده می شود نگاهی بی اندازیم .
الگو های معاملات هارمونیک به این اشاره دارد که روندها به مانند یک پدیده هارمونیک هستند ، بدین معنی که روند ها می توانند به امواج کوچک تر و بزرگ تری تقسیم شوند که ممکن است جهت قیمت را پیش بینی کنند .
الگو های معاملات هارمونیک کاملا به اعداد فیبوناچی که برای ایجاد اندیکاتور های تکنیکال استفاده می شود متکی می باشند .
ترتیب اعداد با ۰ و ۱ شروع می شود و این ترتیب با جمع کردن دو عدد بعد ادامه می یابد همانند :
۰ ، ۱ ، ۱ ، ۲ پترن صعودی پروانه ، ۳ ، ۵ ، ۸ ، ۱۳ ، ۲۱ ، ۳۴ ، ۵۵ ، ۸۹ ، ۱۴۴ و …
این ترتیب اعداد را می توان به نسبت هایی تقسیم کرد که به عقیده عده ای از معامله گران ، این نسبت ها سرنخی از این است که به بازار مالی به کدام سو حرکت می کند .
الگو های گارتلی ، خفاش ، پروانه و خرچنگ محبوب ترین الگو های هارمونیک برای معامله گران تکنیکال می باشد .
هندسه و اعداد فیبوناچی
الگو معاملات هارمونیک ، الگوها و ریاضیات را به یک روش معاملاتی دقیق و مبتنی بر فرض این که الگوها خود را تکرار میکنند تبدیل می کند .
ریشه این روش ، نسبت اولیه یا برخی از مشتقات آن ( ۰.۶۱۸ یا ۱.۶۱۸ ) و نسبت های تکمیل کننده آن که عبارتند از :
۰.۳۸۲ ، ۰.۵۰ ، ۱.۴۱ ، ۲.۰ ، ۲.۲۴ ، ۲.۶۱۸ ، ۳.۱۴ و ۳.۶۱۸ می باشد .
نسبت اولیه تقریبا در تمامی طبیعت و ساختار های محیطی و همچنین ساخته های دست بشر یافت می شود .
از آنجا که الگو نسبت اولیه در طبیعت و جامعه تکرار می شود ، این نسبت نیز در بازار های مالی که تحت تاثیر محیط و جوامع هستند و افراد در آن معامله می کنند نیز مشاهده می شود (یعنی این این الگو ها مدام در بازارهای مالی و نمودار ها تکرار به وجود می آیند)
با یافتن الگو هایی که دارای پترن صعودی پروانه طول و اندازه های مختلف هستند ، معامله گر میتواند نسبت های فیبوناچی را به الگو ها اعمال کند و طبق این الگو قادر خواهد بود که تحرکات آینده را پیش بینی کند . بخش اعظمی از این روش معامله به اسکات کارنی نسبت داده شده است ، گرچه افراد دیگری نیز در این روش مشارکت کرده اند و الگو ها و سطوحی را ارائه کرده اند که باعث بهتر شدن این عملکرد شده است .
مشکلات الگوی هارمونیک
الگو های قیمت بسیار دقیق میباشند و نیازمند این هستند که الگو تحرکات کامل را نشان بدهد تا این که بتوان با مشاهده این الگو ، بتوانیم نقطه بازگشت دقیق روند را متوجه شویم . یک معامله گر ممکن است غالبا الگویی را ببیند که مشابه به الگوی هارمونیک باشد ، اما ممکن است سطوح فیبوناچی در این الگو منطبق نباشند و بنابراین این الگو با توجه به اصول الگو های هارمونیک یک الگو ی غیر قابل اعتماد تلقی می شود ، اما این اتفاق نیز می تواند یک مزیت باشد به این معنی که معامله گر نیاز است صبور باشد و منتظر کامل شدن و شکل گیری الگو در نمودار باشد .
الگو های هارمونیک میزان دوام حرکات فعلی را اندازه گیری میکنند ، همچنین می توان از آنها برای جدا سازی نقاط معکوس نیز استفاده کرد .
مشکل کار هنگامی رخ می دهد که معامله گر یک موقعیت معاملاتی در ناحیه معکوس و بازگشت پیدا می کند اما این الگو شکل نمی گیرد . زمانی این مشکل اتفاق می افتد که تریدر در معامله ای گیر افتاده و روند معامله به سرعت بر خلاف جهت معاملاتی ، او ادامه پیدا می کند ، بنابراین همانند تمامی استراتژی های معاملاتی باید مشکلات و ریسک های این روش نیز کاملا کنترل شود .
به این نکته توجه داشته باشید که این الگو ها ممکن است در الگو های دیگر نیز تشکیل شوند ، همچنین امکان تشکیل شدن الگو های غیر هارمونیک در الگو های هارمونیک نیز امکان پذیر است .
این موارد می توانند برای مطمئن شدن از اثر بخشی و متوجه شدن نقاط ورود و خروج به معامله گر کمک کنند .
همچنین ممکن است چندین موج قیمت در یک موج هارمونیک وجود داشته باشند ( به عنوان مثال یک موج CD یا موج AB ) . قیمت ها دائما در حال چرخش می باشند بنابراین تمرکز بر روی بازه زمانی طولانی تر که معامله در آن انجام می شود مهم تر است .
قابلیت فراکتال بودن بازار این اجازه به معامله گران می دهد تا از این تئوری در کوچک ترین تا بزرگ ترین بازه های زمانی استفاده ببرند .
برای استفاده کردن از این روش ، معامله گر باید از یک پلتفرم معاملاتی که به او امکان ترسیم چندین الگوی فیبوناچی اصلاحی برای تخمین هر موج قیمت را فراهم می کند استفاده کند .
انواع الگو های هارمونیک
تعداد زیادی از الگو های هارمونیک وجود دارد . چهار مورد الگو وجود دارد که محبوب ترین الگو های هارمونیک نام گرفته اند . این چهار مورد عبارتند از : گارتلی ، پروانه ، خفاش و خرچنگ
الگوی گارتلی
الگوی گارتلی در ابتدا توسط اچ . ام گارتلی در کتابش به نام سود در بازار سرمایه معرفی و منتشر شد و سپس سطوح فیبوناچی توسط اسکات کارنی در کتابش به نام معامله گر هارمونیک به این الگو نیز اضافه شد .سطوحی که در بحث زیر به آنها اشاره شده از همین کتاب می باشند . در طول سالیان اخیر ، تعدادی از معامله گران نسبت های مرتبط دیگری را نیز معرفی کرده اند که در صورت لزوم ، به این موارد ذکر شده نیز اشاره خواهد شد .
الگوی صعودی اغلب در ابتدای روند مشاهده می شود و این حرکت نشانه این است که امواج اصلاحی در حال پایان می باشند و روند افزایش و رو به بالای سهم نقطه D را تشکیل می دهد .
معامله گران باید آگاه باشند که همه الگو ها ممکن است در چارچوب روند یا دامنه وسیع تری از روند قرار گرفته باشند .
نمودار اطلاعات زیادی به ما خواهد داد اما نحوه متوجه شدن نمودار به شرح زیر است . به این مثال الگوی صعودی توجه کنید :
قیمت از نقطه X به نقطه A افزایش پیدا می کند سپس طبق موج اصلاحی نقطه A ، به نقطه B می رسد و قیمت اصلاح می شود ، قیمت دوباره توسط خط BC افزایش پیدا می کند ۰.۳۸۲ تا ۰.۸۸۶ موج اصلاحی نقطه AB است . تحرک بعدی نمودار در نقطه CD است که یک الگوی کاهشی میباشد و امتداد آن ۱.۱۳ تا ۱.۶۱۸ نقطه ی AB است . ۰.۷۸۶ نقطه ی D موج اصلاحی XA است . تعداد زیادی از معامله گران به دنبال خط CD که ۱.۲۷ تا ۱.۶۱۸ خط AB امتداد دارد هستند . ناحیه نقطه D به عنوان ناحیه معکوس و بازگشت محتمل شناخته می شود و این همان ناحیه ای است که برای خرید های طولانی مدت می توان به آن ورود کرد . اگرچه صبر برای تایید این که قیمت رو به افزایش توصیه می شود . معمولا محل حد ضرر در نقطه ای که کمی پایین تر از نقطه ای که به سهم ورود کرده ایم قرار دارد ، اما نکات دیگری از تاکتیک های حد ضرر در بخش های بعدی این مقاله اشاره خواهد شد .
برای متوجه شدن الگوی نزولی ، معامله گران معمولا نقطه D در نظر می گیرند و حد ضرر این مورد نیز کمی بالاتر از نقطه D قرار دارد .
تفاوتی که الگوی پروانه با الگوی گارتلی دارد این است که الگوی پروانه دارای نقطه D می باشد که تا فراتر از نقطه X امتداد پیدا کرده است .
الگوی صعودی پروانه الگوی نزولی پروانه
همینک ما به مثالی صعودی اشاره خواهیم داشت ، قیمت در نقطه A کاهش پیدا کرده ، موج صعودی AB ، موج اصلاحی ۰.۷۸۶ خط XA است ، خط BC که ۰.۳۸۲ تا ۰.۸۸۶ است نیز موج اصلاحی AB می باشد . CD که از ۱.۶۱۸ تا ۲.۲۴ است امتداد AB می باشد ، همچنین نقطه D
1.27 نیز در امتداد موج XA می باشد .(یعنی با توجه به خطوط فیبوناچی نسبت 1.27 ، بالاتر از نقطه X قرار گرفته است)
نقطه D ناحیه ای است که معامله گران فروش را در آن مدنظر می گیرند اما همیشه باید نشانه های نمایانگر کاهش قیمت را نیز مدنظر داشت .
نقطه حد ضرر کمی بالاتر از نقطه ورود به سهم قرار دارد .
در تمامی این الگوهایی که اشاره شد برخی از معامله گران به دنبال پیدا کردن نسبت هایی در بین نسبت هایی که اشاره شد هستند و برخی دیگر از معامله گران فقط به دنبال یکی از نسبت ها میاشند. طبق مثالی که در بالا مشاهده کردید موج CD
۱.۶۱۸ تا ۲.۲۴ نسبتی از AB است . تعدادی از معامله گران تنها به دنبال یافتن نسبت ۱.۶۱۸ یا ۲.۲۴ می باشند و سایر اعدادی که در بین این دو عدد خاص قرار دارند را مدنظر نمی گیرند .
الگوی خفاش تشابه زیادی با الگوی گارتلی دارد اما اندازه های آن با الگوی گارتلی تفاوت دارد .
به این الگوی صعودی خفاش توجه کنید :
یک افزایش قیمت توسط XA رخ داده است .
نقطه B
۰.۳۸۲ تا ۰.۵ نسبتی در امتداد موج XA است .
موج BC نسبتی ۰.۳۸۲ تا ۰.۸۸۶ از AB می باشد همچنین CD
۱.۶۱۸ تا ۲.۶۱۸ نسبتی در امتداد AB است . نقطه D
۰.۸۸۶ موج اصلاحی XA است و این نقطه ناحیه ای است که معامله گران از آن به عنوان فرصتی برای خرید عنوان می کنند . اگرچه معامله گران باید همیشه به نشانه هایی که حاکی از افزایش قیمت است را مدنظر داشته باشند .
حد ضرر این الگو کمی پایین تر از نقطه ای که نقطه خرید پترن صعودی پروانه در آن قرار دارد جای دارد .
معامله گران برای الگو نزولی نقطه فروش در ناحیه نقطه D تحت نظر می گیرند و حد ضرر را نیز اندکی بالاتر از آن نقطه نیز تعیین می کنند .
اسکات کارنی الگوی خرچنگ را به عنوان یکی از دقیق ترین الگو های هارمونیک یاد می کند . دلیل این نظریه این است که این الگو نقاط معکوس و بازگشت را نزدیک به الگوی اعداد فیبوناچی به معامله گران اعلام می کند .
الگوی خرچنگ تشابه زیادی با الگوی پروانه دارد اما اندازه های آن با الگوی پروانه تفاوت دارد .
الگوی صعودیخرچنگ الگوی نزولی خرچنگ
طبق مثال الگوی صعودی ،
نقطه ی B
۰۳۸۲ تا ۰.۶۱۸ پولبکِ XA می باشد .
موج BC در ۰.۳۸۲ تا ۰.۸۸۶ از موج AB قرار دارد و همچنین CD در نسبت ۲.۶۱۸ تا ۳.۶۱۸ موج قرار دارد . نقطه D در ۱.۶۱۸ که امتداد موج XA است قرار دارد . در این نقطه موقعیت های خرید مدنظر معامله گران قرار می گیرد و حد ضرر آن نیز اندکی بالاتر از این نقطه مورد نظر قرار می گیرد .
معامله گران برای الگو نزولی نقطه فروش را در ناحیه نقطه D تحت نظر میگیرند و حد ضرر را نیز اندکی بالاتر از آن نقطه تعیین می کنند .
نقاط دقیق ورود به معاملات و حد ضرر ها
هر الگو نمایانگر نقاط معکوس و بازگشت میباشند و لزوما نشانگر نقاط دقیق انجام معامله نیستند بدین دلیل که نقطه D از دو پترن صعودی پروانه تحلیل متفاوت شکل می گیرد . اگر تمامی سطوح پیش بینی شده در نزدیکی یکدیگر قرار داشته باشند معامله گر می تواند در آن موقعیت وارد معامله شود . در تایم فریم های بالاتر ، سطوح آن از ۵۰ پیپ یا بیشتر باهم فاصله دارند ، در این موقعیت باید منتظر به وجود آمدن تحرکات دیگری برای تایید حرکت قیمت در مسیری که معامله گر مدنظر دارد بود . همچنین این اتفاق را می توان از طریق یک اندیکاتور دیگر و یا تحت نظر دادن دقیقِ تحرکات قیمت نیز مشاهده کرد .
معاملات بر اساس الگوی هارمونیک یکی از روش های دقیق بر مبنای ریاضیات می باشد اگرچه برای تسلط و یادگیری کامل الگو ها شخص معامله گر نیازمند صبر ، تمرین و مطالعات فراوانی است . محاسبات اولیه ای که شخص انجام می دهد ابتدای راه است . تحرکات قیمتی که با اندازه گیری و محاسبات فرد مطابقت ندارد الگو را بی اعتبار می کند و ممکن باعث سردرگمی فرد معامله گر شود.
الگوهای گارتلی ، پروانه ، خفاش و خرچنگ شناخته شده ترین الگو های هارمونیک هستند و اکثر معامله گران به نشانه های حاکی از این الگو ها در نمودار هستند . نقاط ورود و خروج در نقاطی که نشان دهنده نقاط بازگشت و معکوس قرار دارد نیز مشخص می شود اما باید نشانه هایی که نمودار احتمال بازگشت قیمت را می دهد نیز توجه زیادی شود . نقاط حد ضرر در معاملات خرید معمولا پایین تر از نقطه ورود قرار گرفته و همچنین در معاملات فروش نقطه حد ضرر اندکی بالاتر از نقطه ورود قرار دارد .
پترن صعودی پروانه
هر مثقال در بازار طلا برابر با 4.608 گرم می باشد
1 مثقال = 4.608 گرم
چند نکته درباره طلا، انس، گرم، سکه و . / حباب در بازار سکه به چه معنا است؟ | قیمت سکه حباب دارد
زمانی که قیمت هر گرم طلای پترن صعودی پروانه 22 عیار در وزن سکه ضرب شود و مالیات بر ارزش افزوده به آن اضافه شود، اگر قیمت بدست آمده کمتر از قیمت
معاملاتی در بازار باشد گفته می شود در بازار سکه فوق حباب وجود دارد و قیمت واقعی نیست.
چند نکته درباره طلا، انس، گرم، سکه و . / قیمت سکه چگونه بدست می آید؟ | قیمت سکه چگونه حساب می شود؟
با توجه به قیمت هر گرم طلای 22 عیار و وزن سکه تمام که 8.133 گرم می باشد و ضرب کردن این 2 عدد بعلاوه حق ضرب و مالیات بر ارزش افزوده
قیمت سکه بدست خواهد آمد.
چند نکته درباره طلا، انس، گرم، سکه و . / رابطه قیمت طلا در بازار جهانی با طلای 22 عیار و 18 عیار و 17 عیار
همانگونه که قبلا گفته شد قیمت طلا در بازار جهانی بر اساس دلار و در هر اونس ارائه میشود. مثلا در حال حاضر قیمت هر اونس طلا
در بازار جهانی که طلایی 24 عیار است برابر با 1425 دلار می باشد.
چون هر اونس 31.1 گرم هست پس از تقسیم 1425 بر 31.1 ارزش دلاری هر گرم طلای 24 عیار بدست می آید که با ضرب در نرخ دلار به تومان
ارزش تومانی هر گرم طلای 24 عیار بدست خواهد امد. فرض کنیم هر دلار 3600 تومان باشد پس :
3600*(1425/31.1)=164950 تومان
پس هر گرم طلای 24 عیار 164950 خواهد شد.
حالا برای هر گرم طلای 22 عیار از ضرب عدد فوق در 22 و تقسیم آن بر 24 حاصل خواهد شد و به همین صورت برای 18 عیار و 17 عیار
164950*(22/24) = 151200 تومان
164950*(18/24) = 123715 تومان
164950*(17/24) = 116840 تومان
الگوهای هارمونیک (Harmonic Patterns) در تحلیل تکنیکال
الگوهای هارمونیک (Harmonic Patterns) به الگوهایی گفته میشود که با استفاده از آن میتوان تغییرات احتمالی انواع بازارهای مالی را پیشبینی کرد. این الگوها ساختاری خاص و معمولاً هندسی دارند که از جمله ابزارهای پرطرفدار جهت شناسایی سیگنالهای خرید و فروش است. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا با انواع الگوهای هارمونیک و معنی و مفهوم هر یک، بیشتر آشنا شوید.
الگوهای هارمونیک (Harmonic Patterns) چیست؟
الگوهای هارمونیک ساختارهایی هندسی بر اساس دنباله معروف فیبوناچی هستند. در واقع، هر یک از عناصر الگوی هارمونیک، بر اساس یکی از سطوح خاص فیبوناچی ایجاد میشوند. بنابراین این الگوها را میتوان متشکل از چند بخش در نظر گرفت که در کل نشاندهنده جدیدترین تغییرات قیمت و پیشبینی تغییرات احتمالی بازار در آینده خواهد بود.
اولین بار گارتلی (H.M. Gartley) در کتاب خود با عنوان «سود در بازار سهام (1932)» درباره الگوهای هارمونیک صحبت کرد. به همین دلیل است که بسیاری از الگوهای هارمونیکی که در ادامه معرفی میکنیم، عمدتاً به نام وی نامگذاری شدهاند. اخیراً، اسکات ام. کارنی (Scott M. Carney) در کتاب خود به نام «معاملهگر هارمونیک (The Harmonic Trader) (1999)» درباره الگوهای ساختاری مبتنی بر نسبت فیبوناچی بحث کرده است. اسکات کارنی به عنوان فردی شناخته میشود که رویکرد ترید هارمونیک را در بازارهای مالی احیا میکند.
الگوهای هارمونیک بیشتر در بازههای زمانی طولانی ایجاد و شناسایی میشوند؛ چون با توجه به اینکه به نوعی از دنباله فیبوناچی تشکیل میشوند، به زمان بیشتری برای تکمیل هر سطح نیاز دارند. در نتیجه بهترین چارچوب زمانی برای خرید و فروش از طریق شناسایی الگوهای هارمونیک، نمودارهای روزانه و هفتگی است. این الگوها، پترن صعودی پروانه از جمله مهمترین بخشهای تحلیل تکنیکال است که معمولاً به دست معاملهگران مبتدی و تازهوارد، قابل شناسایی نیستند. بنابراین، شناسایی و استفاده از آنها برای شناسایی بهترین فرصتهای خرید و فروش به تلاش و دانش زیادی در زمینه تحلیل تکنیکال نیاز دارد. به همین دلیل، الگوهای هارمونیک معمولاً به دست معاملهگرانی استفاده میشود که قصد سرمایهگذاری بلندمدت دارند و روی شناسایی بهترین موقعیت ترید تمرکز کردهاند.
ارتباط الگوهای هارمونیک با سطوح فیبوناچی
همانطور که پیش از این گفته شد، اساس شکلگیری الگوهای هارمونیک، بر اساس دنباله فیبوناچی است. طبق نظریه فیبوناچی، هر عدد بعد از 0 و 1 مجموع دو عدد قبلی را نشان میدهد. در نتیجه بخشی از توالی دنباله فیبوناچی به صورت زیر خواهد بود:
۰، ۱، ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳، ۲۱، ۳۴، ۵۵، ۸۹، ۱۴۴، ۲۳۳، ۳۷۷، ۶۱۰، ۹۸۷، ۱۵۹۷، ۲۵۸۴، ۴۱۸۱، ۶۷۶۵، ۱۰۹۴۶، ۱۷۷۱۱
نکته حائز اهمیت این است که هر یک از اعداد موجود در این دنباله، مشخصکننده یک سطح نسبی هستند که برای پیشبینی قیمت، شناسایی سطح حمایت و مقاومت و … مورد استفاده قرار میگیرند. مهمترین سطوح نسبی ایجادشده توسط این دنباله عبارتاند از: 127.2٪ ، 161.8٪ و 261.8٪.
انواع الگوهای هارمونیک (Harmonic Patterns)
در ادامه به معرفی 6 الگوی پرکاربرد هارمونیکی میپردازیم. هر یک از الگوهایی که در ادامه معرفی میشوند، خود دارای دو نسخه صعودی و نزولی هستند که به نوبه خود برای شناسایی بهترین زمان خرید و فروش مورد استفاده قرار میگیرند.
هر الگو با حرکت XA شروع میشود که آغازکننده یک روند است. موج XA، در نسخه نزولی یک الگوی هارمونی، نشاندهنده یک حرکت رو به پایین است و برعکس!
الگوی ABCD
الگوی ABCD، در کنار گارتلی، بدون شک پرکاربردترین الگوی هارمونیک است. اگر تجربه زیادی در کار با الگوهای هارمونیک ندارید، پیشنهاد و توصیه ما یادگیری الگوی ABCD است. بدون شک با یادگیری این الگو، شناسایی و استفاده از الگوهای پیچیده، راحتتر خواهد بود. نام دیگری که برای این الگو در نظر گرفته شده است، الگوی AB=CD است. چراکه موجهای AB و CD مساوی هم هستند و حرکت BC نشاندهنده یک اصلاح است.
الگوی ABCD شامل سه بخش به صورت زیر است:
- AB حرکت اولیه است.
- BC باید اصلاح حرکت AB را نشان دهد.
- CD به اندازه AB باشد.
تصویر بالا نشان میدهد که یک الگوی ABCD صعودی منظم باید چگونه باشد. هدف از این الگو، شناسایی نقطه D یا در واقع بهترین زمان خرید است. نسخه نزولی ABCD هم شامل همین بخشها است با این تفاوت که AB حرکتی در جهت مخالف است که در نهایت سیگنال خرید در نقطه D ایجاد میکند.
الگوی گارتلی (Gartley)
الگوی گارتلی شامل بخشهای زیر است:
- XA – جایی که الگو شروع میشود.
- AB – نقطه B باید در 61.8٪ اصلاح فیبوناچی XA پایان یابد.
- BC – حرکت BC باید در سطح فیبوناچی 38.2٪ یا فیبوناچی 88.6٪ تمام شود.
- CD – اگر BC به 38.2٪ ختم شود، CD باید تا 127.2٪ افزایش یابد. در غیر این صورت، نقطه D در 161.8 توسعه BC ایجاد میشود.
- XD – نقطه D باید 78.6٪ اصلاحکننده موج اولیه XA باشد.
الگوی خرچنگ (Crab)
الگوی خرچنگ، شامل موارد زیر است:
- XA – اولین موج که یک روند را آغاز میکند.
- AB – این موج باید 38.2٪ یا 61.8٪ اصلاح فیبوناچی XA باشد.
- BC – این حرکت در خلاف جهت حرکت AB صورت میگیرد، اصلاح 38.2 یا 0.886 AB.
- CD – اگر موج 2 BC٪ باشد، CD باید به توسعه 224٪ برسد. از طرف دیگر، اگر BC به 88.6٪ ختم شود، CD باید 361.80٪ BC باشد.
- XD – در نهایت، سیگنال خرید در نقطه D تقریباً در 161.8٪ فیبوناچی موج اولیه XA است.
الگوی خفاش (Bat Pattern)
الگوی خفاش شامل موارد زیر است:
- XA – اولین موج که یک روند را آغاز میکند.
- AB – باید بین 38.2٪ و 50٪ پایان یابد.
- BC – این موج 38.2٪ یا 88.6٪ حرکت AB است.
- CD – اگر BC 2٪ باشد، CD باید توسعه 161.8٪ را به دست آورد.
- XD – نقطه ورود به معامله (D) در حالت ایدئال در 88.6٪ اصلاح فیبوناچی موج XA شروع شده است.
الگوی پروانه (Butterfly)
الگوی پروانه شامل موارد زیر است:
- XA – اولین موج که یک روند را آغاز میکند.
- AB – سطح اصلاحی قیمت نقطه B باید به 78.6٪ موج XA برسد.
- BC – این موج اصلاحی 38.2٪ یا 88.6٪ موج AB است.
- CD – اگر موج BC به 38.2٪ ختم شود، باید موج CD به 161.8٪ افزایش یابد. اگر موج BC در 88.6٪ به پایان برسد، نقطه D به 261.8٪ گسترش مییابد.
- XD – به دلیل اصلاح کمتر در موج AB، نقطه D در الگوی پروانه باید در 127٪ یا 161.80٪ توسعه فیبوناچی موج شروع XA باشد.
الگوی کوسه (Shark pattern)
الگوی کوسه یکی از الگوهای هارمونیک نسبتاً جدید است. این الگو شامل بخشهای زیر میشود:
- XA – حرکت اولیه برای شروع الگو
- AB – این موج باید بین 113 تا 161.8 درصد به پایان برسد.
- BC – بسته به توسعه AB، این موج باید 161.8٪ یا 224٪ امتداد حرکت قبلی باشد. این مرحله آخر است؛ زیرا نقطه D سیگنال خرید / فروش است.
الگوی سایفر (Cypher pattern)
الگوی Cypher از بخشهای زیر تشکیل میشود:
- XA – اولین موج که یک روند را آغاز میکند.
- AB – این موج با 38.2 یا 61.8 از حرکت شروع به پایان میرسد.
- BC – این موج از توسعه سطحهای فیبوناچی غیرمعمول 113.0٪ (اگر AB 2٪) و 141.4٪ (اگر AB 61.8٪) استفاده میکند.
- XA – در این الگو، نقطه D نهایی باید مطابق با 78.6٪ اصلاح فیبوناچی حرکت اولیه XA باشد.
مزایا و معایب الگوهای هارمونیک
مسلماً بزرگترین مزیت الگوهای هارمونیک یک ساختار کاملاً مشخص است. با استفاده از این الگوها، نقاط ورود و خروج به وضوح مشخص است و نیازی به استفاده از روشهای مختلف جهت شناسایی این نقاط نیست.
مدیریت ریسک، یکی دیگر از مزایای اصلی الگوهای هارمونیک است. سطوح مقاومت، حمایت و قیمت کاملاً مشخص است. در نتیجه شناسایی زمان سود و ضرر کار مشکلی نخواهد بود.
همانطور که در ابتدای مطلب هم گفته شد، شناسایی دقیق الگوهای هارمونیک کار مشکلی است. برخی مواقع شناسایی نقطه A و B کار سادهای است، در حالی که نقطه C درست تشخیص داده نمیشود.
بنابراین، برای شناسایی، ترسیم و در نهایت تصمیمگیری بر اساس الگوهای هارمونیک (Harmonic Patterns) به صبر و حوصله زیادی نیاز است. به همین دلیل است که استفاده از این الگو معمولاً به افراد حرفهای و باتجربه در زمینه ترید توصیه میشود.
نحوه استفاده از الگوهای هارمونیک برای خرید و فروش
برای رسم الگوهای هارمونیک، به کسب اطلاعات و رعایت دقیق دستوالعملهای گفتهشده نیاز است؛ پترن صعودی پروانه زیرا هر مرحله تا حدودی به دقت مرحله قبل وابسته است. بنابراین مهم است که گام به گام از دستورالعملها پیروی کنید تا در قابلیت اطمینان هر موج، ابهامی وجود نداشته باشد. سیستم عاملهای تجاری بسیاری همچون TradingView و سایر برنامههای نرم افزاری، دارای تنطیمات داخلی برای ترسیم الگوهای هارمونیک هستند. بنابراین، کار شما بسیار آسانتر است؛ زیرا فقط باید از دستورالعملها پیروی و نقاط را روی نمودار به هم متصل کنید.
قبل از اینکه نکاتی در مورد نحوه ترسیم الگوهای هارمونیک با شما عزیزان به اشتراک بگذاریم، توجه به این نکته مهم است که شناسایی الگوی کامل تقریباً غیرممکن است. سادهترین راه برای ترسیم الگوی هارمونیک، ترسیم هر موج به صورت مرحله به مرحله است. مرحله اول را کامل کنید (در صورت امکان) و سپس به مرحله بعدی بروید. در صورتی که تمام موارد را به خوبی رعایت کرده باشید، نقطه نهایی C یا D باید سیگنال خرید یا فروش را برای شما ایجاد کند.
در نمودار EUR / USD روزانه، نمونهای از الگوهای هارمونیک را مشاهده میکنیم.
همانطور که قبلاً گفته شد، AB و CD موجهای مساوی هستند و BC در جهت مخالف حرکت میکند. در این حالت، ساختار کاملاً دقیق است؛ به جز اصلاح بزرگتر از حد انتظار در BC (حدود 70٪). برای اطمینان از اینکه نمودارِ ترسیمشده همان چیزی است که باید باشد، میتوانید از ابزارهای کمکی برای تشخیص سطح مقاومت، حمایت و … استفاده کنید.
میزان سود با استفاده از آخرین موج CD و تکنیکهای اندازهگیری فیبوناچی محاسبه میشود. باز هم، بسته به مدیریت ریسک و سبک تجارت خود، هدف مورد نظر را تعیین میکنید. به طور کلی، معاملهگران باتجربه به دنبال اصلاح بین 38.2٪ تا 61.8٪ هستند.
سخن پایانی
الگوهای هارمونیک (Harmonic Patterns) نمودارهای هندسی بر اساس دنباله معروف فیبوناچی هستند. مشهورترین الگوهای هارمونیک عبارتاند از: ABCD، گارتلی، الگوی خفاش، الگوی پروانه، الگوی سایفر، الگوی خرچنگ و الگوی کوسه. مزیت استفاده از الگوهای هارمونیک، بهره گرفتن از یک ساختار قیمت خاص است که سیگنال خرید یا فروش ایجاد میکند. اما بزرگترین چالش در خصوص این الگوها این است که تشخیصشان کار مشکلی است.
آشنایی با الگوی هارمونیک پروانه Butterfly
الگوی پروانه یکی از پر طرفدارترین الگوهای هارمونیک میباشد که مخاطبان زیادی دارد .
این الگو از قویترین و کاربردی ترین الگوهای هارمونیک میباشد .
الگوی Butterfly ایده آل پروانه
همانند الگوی Crab الگوی Butterfly هم یک ساختار پنج نقطهای است.
این الگو هیچ تفاوتی با Crab ندارد.
در واقع الگوی ایده آل Butterfly نیازمند تناسبهای فیبوناچی خاصی برای هر یک از نقاط ساختار الگو است.
از همه مهمتر اصلاح ۰٫۷۸۶ موج XA است که با نقطه B نشان داده میشود.
چنین اصلاحی میتواند نشانگر الگوی ایده آل Butterfly باشد و برای تعریف محتملتری محل بازگشتی (PRZ) مورد استفاده قرار میگیرد.
الگوی Butterfly از جهاتی به الگوی Gartley هم شبیه است
چونکه نیازمند اصلاح خاصی برای نقطه B است و از دامنه کوتاهتری از نسبتهای فیبوناچی استفاده میکند.
بخصوص که الگوی Butterfly از برآورد ۱٫۲۷ موج XA همراه با برآورد BC کوتاه، معمولاً ۱٫۶۱۸ استفاده میکند.
علاوه بر این الگوی Butterfly شامل الگوی AB=CD معادل یا الگوی جایگزین ۱٫۲۷AB=CD میشود.
هر چند که الگوی معادل AB=CD حداقل شرط لازم برای تائید Butterfly است، اما این الگو به ندرت از ساختارهای بالای ۱٫۲۷AB=CD استفاده میکند.
الگوی Crab در برابر Butterfly
تفاوتهای زیادی بین Crab و Butterfly وجود دارد.
با اینکه هر دو الگو بسیار شبیه هم هستند (هر دو نوعی از الگوی بسطی هستند)
که به همین دلیل محاسبات آنها ویژگی هر دو الگو را نشان میدهد.
Crab از برآورد ۱٫۶۱۸ موج XA استفاده میکند، درحالیکه الگوی ایده آل Butterfly از برآورد ۱٫۲۷ موج XA استفاده میکند.
الگوی Crab یک الگوی ارتجاعی است، که سعی میکند وضیعت های اشباع خریدوفروش را نشان دهد.
الگوی ایده آل Butterfly با اصلاح ۰٫۷۸۶ برای نقطه B قابل تشخیص است.
ساختار AB=CD عامل کلیدی دیگری است که الگوی ایده آل Butterfly را تائید میکند.
بایستی توجه کرد که ساختار AB=CD معمولاً شامل الگوی جایگزینی است که ۱٫۲۷ درصد موج AB است.
هر چند که این ویژگی برای تائید سیگنال معاملاتی ضروری است
اما مهمترین عدد برای الگوی ایده آل Butterfly، برآورد ۱٫۲۷ موج XA است.
محاسبات XA معمولاً با برآورد ۱٫۶۱۸، ۲٫۰۰ یا ۲٫۲۴ موج BC تکمیل میشود.
با اینکه ۲٫۶۱۸ گاهی اوقات برای تکمیل PRZ به کار میرود، اما برآوردهای کوتاهتر BC با موج اولیه ۱٫۲۷ XA بیشتر تناسب دارد.
برآورد BC بایستی در ناحیه بسیار نزدیکی به موج ۱٫۲۷ XA تکمیل شود. این اعداد، PRZ ویژهای را ایجاد میکنند
که میتوانند بازگشتهای قوی را به راه بی اندازند، بخصوص اگر الگو در بالاترین/پایینترین سطوح تاریخی قرار داشته باشد.
دلیل اینکه این الگو در بالاترین/پایینترین سطوح کاربرد خوبی دارد
این است که این ساختار پنج نقطهای بازگشتی معمولاً حرکاتی را در بازار به راه میاندازد که نشانگر اتمام روند قبلی بازار است.
عناصر الگوی ایده آل Butterfly
- اصلاح دقیق ۷۸٫۶ درصدی موج XA در نقطه B.
- برآورد BC بایستی حداقل ۱٫۶۱۸ باشد.
- الگوی معادل AB=CD حداقل شرط لازم برای تائید الگوی Butterfly ایده آل است اما رایجترین ساختار، الگوی جایگزین ۱٫۲۷ برای AB=CD است.
- برآورد ۱٫۲۷ موج XA بایستی یکی از اعداد کلیدی در PRZ باشد.
- برآورد ۱٫۶۱۸ موج XA قابلقبول نیست.
- نقطه C بایستی بین اصلاح ۰٫۸۸۶-۰٫۳۸۲ باشد.
الگوی بازگشت صعودی Butterfly
الگوی صعودی Butterfly شامل اصلاح دقیق ۰٫۷۸۶ برای نقطه B است و حداقل نیازمند الگوی AB=CD با برآورد ۱٫۲۷ موج XA و برآورد ۱٫۶۱۸ موج BC برای تعریف PRZ است.
الگوی بازگشت صعودی Butterfly
الگوی بازگشت نزولی Butterfly
الگوی نزولی Butterfly شامل اصلاح دقیق ۰٫۷۸۶ موج XA برای نقطه B میشود.
همچنین در ساختار این الگو از الگوی AB=CD هم استفاده شده، که بایستی با برآورد ۱٫۲۷ موج XA و برآورد BC 1.618 انطباق داشته باشد.
این حداقل شرایط لازم برای تعریف PRZ است.
الگوی بازگشت نزولی Butterfly
آشنایی با الگوی هارمونیک پروانه Butterfly
الگوی کامل Butterfly
الگوی کامل Butterfly شامل اصلاح دقیق ۷۸٫۶ درصدی موج XA است،
که تناسب ایده آلی از نسبتهای فیبوناچی را فراهم میکند.
جنبه متمایز دیگری از الگوی کامل Butterfly، برآورد دقیق ۱٫۶۱۸ موج BC است که با محل تکمیل ۱٫۲۷ موج XA انطباق دارد.
هر چند که الگوی ایده آل Butterfly میتواند برآوردهای متنوعی از موج BC داشته باشد (تا ۲٫۲۴)،
اما الگوی کامل تنها شامل برآورد ۱٫۶۱۸ موج BC میشود و همچنین الگوی AB=CD مورد نیاز برای الگوی کامل Butterfly هم تنها ۱٫۲۷ AB=CD است.
ویژگیهای الگوی کامل Butterfly
- اصلاح دقیق ۰٫۷۸۶ موج XA برای نقطه B
- برآورد ۱٫۲۷ موج XA
- برآورد ۱٫۶۱۸ موج BC
- الگوی ۱٫۲۷AB=CD جایگزین در PRZ
- نقطه C بایستی اصلاحی بین ۰٫۵۰ تا ۰٫۸۸۶ باشد.
الگوی کامل بازگشت صعودی Butterfly
الگوی صعودی و کامل Butterfly ساختاری پنج نقطهای است که نیازمند نسبتهای فیبوناچی خاصی است
که شامل برآورد ۱٫۲۷ برای موج XA در حد پایین PRZ میشود. این الگو بایستی شامل ساختار ۱٫۲۷AB=CD با برآورد دقیق ۱٫۶۱۸ برای BC باشد.
الگوی کامل بازگشت صعودی Butterfly
الگوی کامل بازگشت نزولی Butterfly
الگوی کامل و نزولی Butterfly، ساختاری پنج نقطهای است که از برآورد ۱٫۲۷ XA بهعنوان بالاترین حد PRZ استفاده میکند.
این الگو بایستی شامل ساختار ۱٫۲۷AB=CD جایگزین همراه با برآورد ۱٫۶۱۸ برای تکمیل PRZ باشد.
الگوی کامل بازگشت نزولی Butterfly
خلاصه الگوی Butterfly
الگوی Butterfly ساختار پنج نقطهای است که از نسبتهای فیبوناچی خاصی تشکیل شده است.
اولین عنصر تعیین کننده برای الگو اصلاح دقیق ۰٫۷۸۶ موج XA برای نقطه B است.
این الگو تنها از برآورد ۱٫۲۷ موج XA برای تعیین سطوح کلیدی PRZ استفاده میکند.
علاوه بر این الگوی معادل AB=CD هم بهعنوان حداقل مؤلفه لازم برای تکمیل الگو شناخته میشود.
اما با این وجود الگوی ۱٫۲۷AB=CD رایجترین الگو برای این ساختار است.
برآورد BC هم عنصر تعیین کننده دیگری است که بایستی حداقل دارای برآورد ۱٫۶۱۸ باشد.
دیدگاه شما