بازار فارکس چیست
فارکس چیست و چگونه کار میکند؟ معامله گر فارکس چیست؟ فارکس یک بازار جهانی غیر متمرکز است که در آن تمامی ارزهای جهان معامله می شوند و معامله گران از تغییرات قیمت ارزها سود و زیان می کنند. بازار فارکس (Forex market) تحت عناوین بازار مبادلات ارز خارجی، FX یا بازار معامله ارز نیز شناخته می شود.
ساده است نه؟ بازار فارکس در واقع فرصت های بزرگی را در اختیار معامله گران قرار می دهد تا از نوسانات بازار ارز بهره مند شوند. ابعاد این بازار واقعاً وسیع است، اما نحوه عملکرد بازار forex، بر خلاف سایر بازارهای مالی، بسیار ساده است. بازار فارکس چیست؟
بیایید با تماشای ویدیوی زیر نگاه دقیق تری به این بیندازیم که بازار جهانی فارکس چیست.
بازار بین المللی مبادلات ارزی (فارکس)
فارکس چیست؟ بازار فارکس، بزرگترین بازار در جهان است که میانگین ارزش معاملات در آن به بیش از 5 تریلیون دلار در روز می رسد. تازه کارهای بازار فارکس (Foreign Exchange Market) اغلب گیج می شوند در این باره که جای بازار فارکس کجاست؟ بازار مبادلات ارزی چیست؟ جواب به این سوال این است که فارکس هیچ بازار متمرکزی ندارد که تراکنش ها در آنجا انجام شوند. معامله در فارکس به طور الکترونیکی فرابورس (OTC) انجام می شود، به این معنا که همه تراکنش های معاملاتی از طریق کامپیوتر توسط معامله گران و سایر فعالان بازار در سراسر جهان انجام می شوند. شما در ادامۀ مسیر آموزش تان همچنین یاد خواهید گرفت که ارز دیجیتال چیست. اما اگر به این موضوع علاقمند هستید، خوشحال می شویم که همین الان شروع کنید.
نحوه معامله در بازار فارکس چگونه است؟ بازار فارکس بدون اینکه مرکز متمرکزی برای معاملات داشته باشد، به طور 24 ساعته در طی پنج روز در هفته باز است و ارزها در سرتاسر جهان و تقریباً در همه مناطق زمانی معامله می شوند.
بازار فارکس نقدشونده ترین بازار در جهان است و نقدشوندگی بالای آن (liquidity) به این معناست که قیمت ها در واکنش به اخبار و رویدادهای کوتاه مدت به سرعت تغییر می کنند که همین باعث می شود که مرتبا چندین فرصت معاملاتی به وجود بیاید.
برای درک بهتر این موضوع و آشنایی با بازار مبادلات ارز، در اینجا نگاه دقیق تری به تاریخچه بازار فارکس می اندازیم.
همه چیز درباره فارکس - تاریخچه فارکس
دو اتفاق مهم در تاریخ بازار فارکس وجود دارد که تاثیر عمیقی در ایجاد و توسعه آن گذاشته است. این دو اتفاق تاریخی عبارتند از ایجاد سیستم استاندارد طلا (Gold Standard) و سیستم برتون وودز (Bretton Woods).
سیستم های استاندارد طلا و برتون وودز
سیستم برتون وودز چیست؟ سیستم استاندارد طلا (Gold Standard) در سال 1875 ایجاد شد. ایده اصلی پشت آن این بود که دولت ها تضمین کنند که از مبادله یک ارز با طلا پشتیبانی می کنند. تمامی کشورهای اقتصادی بزرگ یک سیستم استانداردی را وضع کردند که طی آن یک ارز می تواند به ازای مقدار ثابتی از طلا مبادله شود. به این ترتیب، به منظور تعیین ارزش یک ارز در برابر ارز دیگر لازم بود که نسبت مقدار طلای مورد نیاز برای خریدش را به دست آورند و در نتیجه نرخ مبادله ای تعیین می شد. این اولین ابزار استاندارد مبادله ارز در طی تاریخ است که در آن زمان کشورها به دنبال اتخاذ سیاست های کنترلی مبادله ای پولی بودند. هرچند جنگ جهانی اول به این سیستم پایان داد چرا که کشورها به دنبال سیاست های پولی ای بودند که مقید به سیستم نرخ تبدیل ارز ثابت در سیستم استاندارد طلا نباشند.
اهمیت یک سیستم پولی جایگزین برای سیستم استاندارد طلا باعث شد تا 700 نماینده از کشورهای متفقین در ژوئیه سال 1944 در شهر «برتون وودز» (نیو همپشایر، ایالات متحده) گرد هم آیند تا قراردادی برای ایجاد یک سیستم جدید ارتباطات پولی منعقد نمایند. قراردادی که منجر به ایجاد سیستمی شد که به سیستم مدیریت پولی بین المللی برتون وودز مشهور گردید. ایجاد این سیستم باعث شکل گیری نرخ های مبادلاتی ثابت شد چرا که ایالات متحده ارزش دلار به ازای هر اونس طلا را 35 دلار تعیین کرد و دیگر کشورها نیز ارزهایشان را به دلار تثبیت کردند. به این ترتیب دلار آمریکا تبدیل شد به ارز ذخیره اصلی و تنها ارزی که توسط طلا پشتیبانی می شود. هرچند در سال 1970 میزان ذخایر طلای ایالات متحده به قدری کم بود که خزانه داری آن کشور نمی توانست با آن، ذخایری که توسط بانک های مرکزی خارجی نگهداری می شوند را پوشش دهد.
ایالات متحده در ماه اوت سال 1971 اعلام کرد که دیگر اقدام به تبدیل طلا به ازای دلار که بانک های مرکزی خارجی ذخیره کرده اند نمی کند. اینجا پایان سیستم برتون وودز و آغاز سیستم معاملات فارکس بود.
معامله در فارکس چگونه است
پس از آنکه درباره forex چیست و forex trader چیست نوبت به این می رسد که بدانیم معامله فارکس چیست؟ خرید همزمان یک ارز و فروش ارز دیگر در بازار مبادلات ارز خارجی یا فارکس را معامله فارکس می گویند. این نوع معامله می تواند منبع درآمد خیلی خوبی باشد، اما قبل از اینکه معامله فارکس را شروع کنید ابتدا باید با مفاهیم مقدماتی فارکس آشنا شوید.
- ارز پایه (base currency) اولین ارزی است که در عبارت جفت ارز (currency pair) فارکس ظاهر می شود. در بازار تبادل ارز خارجی، همیشه قیمت گذاری یک ارز به ارز دیگر وابسته است، زیرا شما یکی را می خرید و دیگری را می فروشید. ارز مظنه (quote currency) دومین ارز فهرست شده در جفت ارز فارکس است و به عنوان ارز متقابل (counter currency) هم شناخته می شود. قیمت یک جفت ارز فارکس نشان می دهد که خرید یک واحد ارز پایه با فروش ارز متقابل چقدر هزینه دارد. مثلا در جفت ارز GBP/USD، ارز متقابل USD است. نرخ مبادله یا نرخ ارز(exchange rate)، قیمت یک ارز در ازای یک ارز دیگر است.
- داشتن پوزیشن معاملاتی طولانی (long position) نشان دهنده خرید یک دارایی به انتظار این است که افزایش پیدا کند یا در واقع یک نگرش صعودی است.
- اگر معامله گری که آشنایی با فارکس دارد، در پوزیشن کوتاه مدت (short position) قرار داشته باشد، به این معنی است که او انتظار دارد قیمت ارز پایه پایین بیاید. داشتن پوزیشن کوتاه مدت برای یک ارز دیجیتال به معنای فروش ارز پایه به این امید است که قیمت آن در آینده کاهش پیدا کند و به معامله گر اجازه میدهد تا همان ارز را بعدا با قیمت پایین تر بخرد.
- قیمت فروش (bid price) قیمتی است که معامله گر فارکس یک جفت ارز را می فروشد. قیمت خرید (ask price) قیمتی است که معامله گر فارکس یک جفت ارز را خریداری می کند. هر دوی این قیمت ها به رنگ قرمز در نمایشگر نمایش داده می شوند و مرتبا به روز می شوند.
- اسپرد (spread) تفاوت بین قیمت فروش و قیمت خرید است. (برای مطالعه بیشتر به مقاله اسپرد چیست مراجعه کنید)
چطور در فارکس معامله کنیم
معاملات فارکس چیست؟ به دنبال دانستن همه چی درباره فارکس هستید؟ پس از آنکه درباره بازار فارکس توضیح دادیم، برویم سراغ اینکه بازار فارکس چگونه کار میکند! معامله ای که در بازار مبادلات ارز خارجی یا بازار تبادل ارز خارجی صورت می گیرد، همزمان شامل خرید یک ارز و فروش ارز دیگر می شود. به این دلیل که ارزش یک ارز مرتبط با ارز دیگر است و توسط مقایسه آن دو با هم تعیین می شود. از دیدگاه یک معامله گر خرده فروش، معامله در فارکس درباره حدس و گمان در خصوص ارزش یک ارز در برابر ارز دیگر است.
هر جفت ارز (currency pair) شامل یک واحد مستقل متشکل از «ارز پایه یا اولین ارز (base currency)» و «ارز متقابل یا دومین ارز(the second currency)» است که می توان آن را خرید یا فروخت. این نشان می دهد چه مقدار از ارز متقابل برای خرید یک واحد ارز پایه مورد نیاز است. بنابراین، در جفت ارز EUR/USD یا همان معامله یورو دلار EUR را ارز پایه و USD را ارز متقابل یا ارز مظنه (counter currency) می نامند.
اگر انتظار داشته باشید که قیمت یورو در برابر قیمت دلار آمریکا افزایش پیدا می کند، در آن صورت می توانید جفت ارز EUR/USD را بخرید. خرید یک جفت ارز به معنای خرید ارز پایه (در اینجا EUR) و فروش ارز متقابل (در اینجا USD) است. بنابراین قاعدتاً شما جفت ارز EUR/USD را در قیمتی پایین تر می خرید و سپس آن را در قیمتی بالاتری می فروشید و در نتیجه سود می کنید. اگر انتظار دارید که قیمت یورو در برابر دلار کاهش پیدا کند، در آن صورت می توانید این جفت ارز را بفروشید یعنی اینکه یورو را می فروشید و همزمان دلار آمریکا را می خرید.
یکی از انواع معامله در فارکس، ترید ارز دیجیتال است که در میان معامله گران بسیار محبوب است و قواعد و اصول خاص خود را دارد، که پیش نیاز آن دانستن درباره ارزهای دیجیتال و نحوه معامله رمز ارزهاست.
حالا که با مفاهیم مقدماتی در معامله فارکس آشنا شدید، برویم سراغ قدم های بعدی.
1- یک جفت ارز انتخاب کنید
ترید فارکس چیست؟ هنگام ترید در فارکس، همیشه یک ارز را میخرید و همزمان ارز دیگری را میفروشید. به همین دلیل، شما همیشه ارزها را به صورت جفت معامله می کنید. اکثر معامله گران جدید رایج ترین جفت ارزهای اصلی را برای شروع معامله در فارکس انتخاب می کنند، اما شما می توانید هر جفت ارزی را که در پلتفرم معاملاتی فارکس موجود است معامله کنید تا زمانی که پول کافی برای معامله آنها در حساب خود داشته باشید.
2- بازار فارکس را تجزیه و تحلیل کنید
تا الان دانستید که بازار مالی فارکس چیست! حالا لازم است بدانید چگونه بازار فارکس را تحلیل کنیم. تحقیق و تحلیل فارکس، پایه و اساس معامله کردن است. هنگام تحقیق، منابع فارکس زیادی را پیدا می کنید که ابتدا بسیار زیاد به نظر می رسند. اما وقتی که در مورد یک جفت ارز خاص تحقیق می کنید، منابع ارزشمندی را پیدا می کنید که از بقیه متمایز هستند.
3- نقل قول ها را بخوانید
شما همیشه دو قیمت را برای جفت ارزها می بینید (تصویر زیر نشان دهنده ارز پایه و ارز متقابل است). نرخ اول قیمت فروش است یعنی می توانید جفت ارز را با آن قیمت بفروشید و نرخ دوم قیمت خرید است که می توانید جفت ارز را با آن قیمت بخرید. تفاوت بین دو قیمت خرید و فروش در بازار فارکس را نرخ اسپرد (spread) می گویند. همچنین می توانید در قسمت اسپردهای به روز تمامی نرخ های اسپرد برای جفت ارزها را مشاهده کنید.
4- پوزیشن معاملاتی خودتان را تعیین کنید
در معاملات فارکس میتوانید بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت ارزها را حدس بزنید.
با داشتن پوزیشن خرید (buy position)، شما معتقدید که ارزش ارز پایه در مقایسه با ارز متقابل افزایش پیدا می کند. مثلا اگر EUR/USD می خرید، معتقدید که قیمت یورو نسبت به دلار افزایش پیدا می کند (چون همان طور که گفتیم در معامله EUR/USD، یورو ارز پایه و دلار ارز متقابل است).
با داشتن پوزیشن فروش (sell position)، شما معتقدید که ارزش ارز پایه در مقایسه با ارز متقابل کاهش پیدا می کند. مثلا اگر EUR/USD می فروشید، معتقدید که قیمت یورو نسبت به دلار کاهش پیدا می کند (چون اینجا یورو دیگر ارز پایه نیست ارز متقابل است و دلار ارز پایه است).
هرچند همیشه ریسک در معامله وجود دارد. اگر انتظار داشته باشید که قیمت یورو در برابر دلار افزایش پیدا کند و با این فرض اقدام به خرید یورو در برابر دلار کنید، اما بر خلاف انتظار شما قیمت دلار افزایش پیدا کند؛ در آن صورت ضرر می کنید. بنابراین در کنار اینکه سود می کنید، باید همیشه ریسک آن را هم در نظر داشته باشید.
همان طور که متوجه شدید، درک بازار مبادلات ارز خارجی چندان پیچیده نیست و ورود به بازار ارز خطرات زیادی ندارد. شما در عرض چندین دقیقه می توانید یکی از فعالان بازار ارز دیجیتال باشید و به راحتی کسب سود را آغاز کنید. چه چیزی باعث توقف شماست؟ آن را از میان بردارید و شروع به حرکت کنید!
اینجا با بررسی یک مثال ساده به این می پردازیم که چگونه در بازار فارکس معامله کنیم؟ هر جفت ارز به عنوان یک واحد مستقل متشکل از «ارز پایه» (اولین ارز) و «ارز متقابل (مظنه)» (دومین ارز) می باشد که می توان آن را خرید یا فروخت که نشان می دهد چه مقدار از ارز متقابل برای خرید یک واحد از ارز پایه مورد نیاز است. بنابراین، در جفت ارز EUR/USD، ارز EUR را ارز پایه و USD را ارز مظنه می نامند. اگر انتظار داشته باشید که قیمت یورو در برابر قیمت دلار آمریکا افزایش پیدا می کند در آن صورت می توانید جفت ارز EUR/USD را بخرید. خرید یک جفت ارز به معنای خرید ارز پایه (در اینجا EUR) و فروش ارز متقابل (در اینجا USD) است. بنابراین قاعدتاً شما جفت ارز EUR/USD را در قیمتی پایین تر می خرید و سپس آن را در قیمتی بالای می فروشید و در نتیجه سود می کنید. اگر انتظار دارید که قیمت یورو در برابر دلار کاهش پیدا کند در آن صورت می توانید این جفت ارز را بفروشید یعنی اینکه یورو را می فروشید و همزمان دلار آمریکا را می خرید.
هرچند خطر همواره وجود دارد. اگر انتظار داشته باشید که قیمت یورو در برابر دلار افزایش پیدا کند و به همین دلیل اقدام به خرید یورو در برابر دلار کنید اما بر خلاف انتظار شما قیمت دلار افزایش پیدا کند در آن صورت زیان می کنید. بنابراین در کنار کسب سود باید خطرات آن را نیز در نظر داشته باشید.
معاملات فارکس چگونه است؟ نرم افزار فارکس چیست؟ دلایل رشد جهانی Forex برای آموزش فارکس و به خصوص آموزش استفاده از پلتفرم معاملاتی آنلاین می توانید به بخش های مربوطه در سایت ما مراجعه کنید. همچنین مطالب و کتاب های الکترونیکی آموزشی ما به شما در درک بنیادی معامله فارکس کمک می کنند و با مزایای فارکس آشنا می شوید. در کنار این مباحث، می آموزید که چگونه معامله موفقی داشته باشید و چطور ریسک و هیجان معامله را مدیریت کنید.
ساعت کار بازار فارکس
ساعت کار فارکس یا بازار مبادلات ارز خارجی در تمام طول شبانه روز فعال است و قیمت ها دائماً در حال تغییر هستند. این تنها بازار در جهان است که واقعا 5 روز هفته به طور 24 ساعته باز دلایل رشد جهانی Forex است. حجم زیادی از ارزها در بازار بین بانکی بین المللی در زوریخ، هنگ کنگ، نیویورک، توکیو، فرانکفورت، لندن، سیدنی، پاریس و سایر مراکز مالی جهانی معامله می شوند. به این معنا اکه این بازار بین بانکی همیشه در ساعات کاری تمام کشورها فعال است. هرگاه روز کاری در بخشی از جهان به پایان برسد دقیقاً در همان زمان بانک ها در نیمکره دیگر باز می شوند و معامله ادامه پیدا می کند.
تصاویر زیر ساعات باز و بسته شدن روزهای معاملاتی در بازارهای اصلی جهان را نشان می دهد.
مقدمه ای بر فارکس
بازار فارکس مکان جالبی است. نکته خوبی که در مورد ورود به بازار فارکس وجود دارد این است که شما میتوانید در هر زمان از روز به راحتی معامله کنید به عبارتی این بازار 24 ساعته است. البته در روزهای شنبه و یکشنبه به وقت ایران مصادف با روزهای آخر هفته میلادی بازار بسته است. بازار فارکس بسیار بزرگ است و بزرگترین بازار مالی با میلیون ها نفر معامله گر است. صدها هزار نفر (مانند ما)،صراف ها، بانکها، و مدیران صندوق های سرمایه گذاری یا هر کسی در این بازار ممکن است شرکت کند. این مقاله آموزشی شامل اصول اولیه معامله در فارکس است.
بازار مبادلات خارجی جهانی ("FX"، "Forex" یا "FOREX") بزرگترین بازار جهان است که گردش روزانه آن بیش از ۵ هزار میلیارد دلار در روز شامل بازارهای سهام و اوراق قرضه جهان است. سرمایه گذاری در فارکس چندین مزیت دارد که بسیاری از آنها در بازارهای دیگر در دسترس نیستند.
Forex چیست؟
فارکس یا به عبارت ساده، بازار مبادله ارز خارجی، FX یا بازار مبادله ارزی نیز نامیده میشود که یک بازار جهانی غیرمتمرکز است که در آن همه ارزهای جهان با دلایل رشد جهانی Forex یکدیگر مبادله میشوند. فارکس بزرگترین بازار در جهان است. نقدینگی (پول خریداران و فروشندگان) و قیمتگذاری رقابتی موجود در این بازار فوقالعاده است. با وجود بینظمی در عملکرد سایر بازارها، رشد تجارت فارکس، سرمایهگذاری و مدیریت همیشه در مسیر صعودی است.
چرا معامله در فارکس؟
خب، چرا تجارت فارکس؟ دلایل زیادی برای مشارکت در فارکس وجود دارد. اگر از چهار نفر دیگر سوال کنیم، ممکن است بیش از چهار پاسخ متفاوت دریافت کنیم. در وهله ی اول، کسب درآمد مهمترین دلیل برای معامله در فارکس است.حال بیایید دلایل زیر را در نظر بگیریم که چرا بسیاری از مردم بازار فارکس را انتخاب میکنند.
- بازار Forex هرگز متوقف نمی شود
بازار فارکس ۲۴ ساعت و ۵ روز در هفته کار میکند. از آنجا که دولتها، شرکت ها و افراد که نیاز به تبادل ارز در سراسر جهان دارند، معاملات در بازار فارکس هرگز متوقف نمیشود. فعالیت در بازار فارکس درست از صبح دوشنبه در استرالیا تا بعد از ظهر در نیویورک، در هر نقطه از روز شما میتوانید یک دلایل رشد جهانی Forex جفت ارز فعال برای معامله پیدا کنید. - جفت ارز
دوستان در بازار فارکس شما نسبت های قیمتی دو ارز متفاوت را به یکدیگر معامله می کنید. منظور از جفت ارز در حقیقت همین نسبت های معاملاتی است. به طور مثال نسبت معاملاتی EUR/USD=1.21 است. در بازار فارکس جفت ارزهای متفاوتی وجود دارد که بعضی از این جفت ارزها با یکدیگر همبستگی یا واگرایی قیمتی دارند. به عبارتی تغییر در یکی سبب تغییر در دیگری خواهد شد.
- بلند مدت یا کوتاه مدت
یک معامله گر در فارکس میتواند هر دو روش را انتخاب کند. این بدان معنی است که یک معامله گر میتواند به صورت روزانه از نوسان قیمت سود کسب کند و از آن خارج شود صرفنظر از اینکه آیا بازار در حال بالا رفتن یا پایین آمدن است. بنابراین صرفنظر از رویدادی که باعث برانگیخته شدن روند موجود شده است برای معامله گران اهمیتی ندارد. - کارمزد کم معامله
اکثر معامله گرانفارکس را بدون کارمزد حساب میکنند به طور کلی، هزینه معامله معمولا کمتر از ۰.۱ درصد تحت شرایط بازار معمولی است. Leverage یا اهرم در اینجا نقش حیاتی بازی میکند. - Leverage یا اهرم
اهرم مکانیزمی است که یک معامله گر میتواند بسیار بیشتراز موجودی حساب خود سرمایه گذاری کند. اهرم یک دلیل دیگر برای این است که چرا شما باید در فارکس معامله کنید. تعداد کمی از تاجران ارز، مزیت اهرم مالی موجود برای آنها را درک میکنند. به عنوان مثال، اگر شما در بازار بورس خرید کنید، حداکثر اهرم یک معامله گر سهام 2 پیشنهاد میشود اما در مورد بازار فارکس، اجازه اهرم تا ۵۰ را دارید و در بسیاری از قسمتهای جهان اهرم بالاتر نیز موجود است. به همین دلیل، درک چرایی محبوبیت معامله در فارکس سخت نیست. اهرم 50 یعنی اینکه یک معامله گر می تواند تا 50 برابر موجودی خود دست به معامله بزند که البته باید ریسک این کار را نیز در نظر گرفت. اهرم بالاتر برابر ریسک بالاتر در معاملات است.
- Liquidity یا نقدشوندگی بالا
اندازه بازار فارکس ذاتا وسیع است. نقدینگی بالا به این معنی است که یک معامله گر میتواند با هر نوع واحد پول معامله کند. زمانبندی یک محدودیت نیست؛ معامله میتواند طبق شرایط شما انجام شود. خریداران و فروشندگان در سراسر دنیا انواع مختلف ارز را میپذیرند. به علاوه، بازار ۲۴ ساعت در روز فعال است و تنها در اواخر هفته بسته میشود.
- دسترسیپذیری
شروع به کار به عنوان یک معامله گر ارز به منزله داشتن پول زیاد نیست، به خصوص در مقایسه با سهام تجاری، گزینه یا بازار آتی، کارگزاران آنلاین هستند که حسابهای تجاری "کوچک" یا "خرد" عرضه میکنند که به شما اجازه میدهد یک حساب تجاری با حداقل حساب سپرده ۲۵ دلار باز کنید. این به یک فرد معمولی اجازه میدهد که سرمایه تجاری بسیار کمتری برای باز کردن یک حساب تجاری فارکس داشته باشد. - بازارهای موجود در فارکس
بازار فارکس به چهار بخش عمده تقسیم شدهاست: جلسه سیدنی، جلسه توکیو، جلسه لندن و جلسه نیویورک.
بازارهای معاملاتی در فارکس طبق ساعت های زیر شروع به فعالیت می کنند.
ساعات معاملاتی فصل تابستان (از حوالی آپریل تا اکتبر)
ساعات معاملاتی فصل زمستان (از حوالی اکتبر تا آپریل)
البته به این نکته دقت داشته باشید که ساعات معاملاتی در هر کشوری بستگی به منطقه زمانی آن کشور دارد. برای بدست آوردن ساعات بازگشایی بازارها در ایران باید این نکته را درنظر بگیرید.
زمانی که دو بازار (در مناطق مختلف) همان زمان باز باشند، حجم بیشتری از معامله در بازار وجود دارد. به همین علت به معامله گران در بازار توصیه می شود که معمولا در ساعات خاصی دست به معامله بزنند.
دلایل جهش ارزی بخش هجدهم (بررسی تورم طی سال های 1316 الی 1399)
نرخ رشد تورم طی دوره 1316 الی 1399 نرخ رشد تورم و رشد نقدینگی طی دوره 1340 الی 1399
نرخ تورم در ایران پس از سال 1320، همزمان با اشغال کشور از سوی متفقین (جنگ جهانی دوم ) رو به افزایش گذاشت ونرخ تورم درسال 1320 به 49.5 درصد ودرسال 1321 به 96.2 درصد ودرسال 1322 به 110 درصد رسید و دردهه 20 ایران شاهد بالاترین نرخ تورم بوده است . دردهه بعد ازآن با پایان جنگ وعادی شدن شرایط و آرام شدن فضای سیاسی شاهد وضعیت بهتری نسبت به دهه 20 بودیم
دهه 40 شاهد رشد اقتصادی بالا و میانگین تورم سالانه دراین دهه زیر 2 درصد واقتصاد ایران به طور متوسط سالانه 10 درصد رشد داشته است دراین دهه عالیخانی وزیر اقتصاد و سیاست گذاری دراین دهه علمی بود و اقتصاد با سرعت ولی بدون تورم رشد می کرد
با شوک نفتی سال 52 و افزایش قیمت نفت شاه رویکردی متفاوت درپیش گرفت وحجم تزریق دلارهای نفتی به اقتصاد ایران وافزایش جهشی رشدنقدینگی تورم آفریدو نرخ تورم از ابتدای دهه 50 حرکت روبه رشد خود راآغاز کرد ودرسال 56 به 25 دلایل رشد جهانی Forex درصد رسید میانگین تورم طی سال های 1350 الی 1356 , 13 درصد بوده است
با آغاز انقلاب وپس ازآن آغازجنگ نرخ رشد اقتصادی به شدت کاهش می یابد ومیانگین تورم دراین دوره 17.6 درصد ومیانگین سالانه رشد نقدینگی نیز 20 درصد بوده است
دوران پس ازجنگ میانگین نرخ رشد اقتصادی از سال 1368 تا سال 1390 , 5 درصد اما دراین دوران نیز به دلیل عدم سیاست گذاری علمی دراقتصاد میانگین سالانه تورم 20 درصد بوده است زیرا باید رشد نقدینگی با رشد اقتصادی تناسب داشته باشد درغیر این صورت این نابرابری از طریق رشد قیمت ها رفع می شود
دردهه 90 میانگین سالانه نرخ رشد نقدینگی 28 درصدو میانگین سالانه تورم نیز 25 درصد بوده است دراین دهه تشکیل سرمایه ثابت ناخالص کاهشی وکیک اقتصاد نیز کوچک شده است ومیانگین نرخ رشد اقتصادی بدون نفت 1.5 درصد بوده است ودراین دهه نیز رشد اقتصادی با رشد نقدینگی تناسب ندارد
دربخش های بعدی تک تک مولفه های پولی را نیز به صورت نقطه ای بررسی خواهیم کرد
چرا دلار آمریکا ارزِ جهانی است؟
ارز جهانی، ارزیست که برای داد و ستد در سرتاسر جهان مورد قبول باشد. ارز های رایجِ جهانیِ زیادی برای معاملات بینالمللی استفاده میشود، که محبوبترین آنها دلار آمریکا، یورو و ین میباشند. نام دیگر ارز جهانی، ارزِ ذخیرهای میباشد.از بین همه ارزها، دلار محبوب ترین ارز است. به طوریکه ۶۴ درصدِ بانکهای مرکزیِ شناخته شده جهان از این ارز به عنوان ارز ذخیرهای استفاده میکنند. این خود باعث میشود که دلار بهعنوان ارز غیررسمیِ جهانی شود علی رغم اینکه عنوان رسمی در جهان ندارد.در حقیقت، ۱۸۵ ارز براساس فهرستِ استاندارد های بین المللی در جهان وجود دارد که بیشتر این ارزها فقط در کشور خود مورد استفاده قرار دلایل رشد جهانی Forex میگیرند. هر کدام از این ارزها را میتوان با ارز دلار جایگزین کرد اما بنا به دلایل متعدد، این کار عملاً انجام نشدنی است.
بعد از دلار آمریکا، چه ارزی جهانی است؟
دومین ارز ذخیرهای جهان بعد از دلار، یورو میباشد. 9/19 درصد از ارزهای ذخیرهایِ بانکهای مرکزی شناخته شدهی جهان، در سه ماهِ دوم سال 2017، یورو بوده است. در صورتی که بحران منطقهِ یورو از بین برود، ارز یورو این پتانسیل را در خود دارد که تبدیل به ارز جهانی شود. اما بحران منطقهِ یورو در شرایط فعلی، محقق شدن آن را سخت کرده است.
دلار آمریکا قوی ترین ارزِ جهان است.
اقتصادِ قوی آمریکا تا حدودی ارزش دلار را حفظ میکند به همین دلیل است که ارزِ دلار، قویترین ارز دنیاست. مبلغ 580 میلیارد دلار در خارج از ایالات متحده استفاده میشود که 65 درصد از کلِ ارز دلار را تشکیل میدهد. 75 درصد از 580 میلیارد دلار، اسکناسِ100 دلاری، 55 درصد از اسکناسِ50 دلاری و 60 درصد از اسکناسِ20 دلاری استفاده میکنند.بیشترِ این اسکناسها در کشورهای اتحادِ شوروی سابق و آمریکای لاتین هستند.
اسکناس تنها یکی از علتهای ارز جهانی بودنِ دلار است. یکی دیگر از دلایل این است که بیش از 3/1 تولیدِ ناخالصِ داخلیِ کشورهای جهان با ارز دلار مبادله میشوند و شامل 7 کشور میشوند که دلار را به عنوان ارز موردِ مبادله خود، به تصویب رساندهاند. 89 کشور دیگر، نرخ ارزِ خود را نسبت به قیمت دلار حفظ میکنند. در بیشتر صرافی های دنیا، دلار تعیین کننده میباشد به طوری که 85 درصد از فعالیت های شرکتِ صرافی فُارِکس (Forex) با دلار آمریکا انجام میشود. علاوه بر این، 39 درصد از وامها به شکل دلار داده میشود، در نتیجه بانکهای خارجی به حجم زیادی از دلار نیاز دارند تا بتوانند کسب و کارشان را پیش ببرند.
برای مثال، هنگامِ بحران مالی در سال 2008، بانکهای غیرآمریکایی دارایی معادل مبلغ 27 تریلیون دلار داشتند، درصورتی که بودجه آمریکا 18 تریلیون دلار بود. سازمان رزرو فدال آمریکا رویهی معاملات دلار را افزایش داد تا دلارِ بانکهای جهان را خالی کنند.
آن بحران مالی حتی باعث شد دلار، در حجم انبوهتری مورد استفاده قرار گیرد. در سال 2017، بانکهای کشورهای ژاپن، آلمان، فرانسه و انگلستان موجودی زیادی از دلار در اختیار داشتند. مقررات بانکی از وقوع بحرانهای مالی جلوگیری میکرد که خود باعث کاهشِ موجودی دلار میشد، از طرفی سازمان رزرو فدرال آمریکا نرخ صندوقِ خود را افزایش داد تا همهی این عوامل باعث کاهش عرضهی ارز، بهصورت دلار شود.
دلیل دیگر اهمیت دلار آمریکا
یکی دیگر از علل قوی بودن ارز دلار را میتوان از میزان علاقهی دولتهای مختلف، به نگه داشتن ارز دلار در ارزهای ذخیرهای خارجیِ خود، فهمید. حتی این دولتها از مسافران و کسب و کارهای داخلی خود هم، ارز دلار دریافت میکنند تا آن دارایی خود را با این ارز جهانی افزایش دهند.
علاوه بر این، برخی از دولتها دارایی خود را در ارزهای خارجی سرمایهگذاری میکنند. برخی دیگر از دولتها مانند چین و هند عمداً ارزِ اصلیِ شرکای خود، در صادرات اقلام را خریداری میکنند تا با این روش، دلایل رشد جهانی Forex ارزهای خود را در مقایسه با قیمتهایشان ارزانتر نگه دارند. بنابراین صادرات آنها با این قیمت باارزشتر میشود.
حالا یکبار دیگر سوال خود را مطرح کنیم، چرا دلار ارزِ جهانی است؟
قرارداد 1944 برتون وودز (Bretton Woods) دلار را به این جایگاهی که الان دارد، رسانده است. قبل از این قرارداد، اکثر کشورها طبق استاندارد طلا عمل میکردند. دولتها قول داده بودند که واحدِ پولشان را به واسطهی ارزش خود آن، بالاتر از استاندارد طلا برسانند. کشورهای در حال توسعه در نیوهَمپشایر نشستی برگزار کردند تا نرخ ارز را، برای تمام ارزها به قیمت دلار ثابت نگه دارند چون در آن زمان ایالات متحده بزرگترین ذخایرِ طلای جهان را در خود داشت. این توافق نامه به سایر کشورها این اجازه را داد تا ارزهای خود را براساس قیمت دلار، به جای قیمت طلا، مبادله کنند.
در اوایلِ دهه 1970، کشورها شروع به تقاضا کردن برای طلا در ازای دلارهایشان کردند چون برای مبارزه با تورم به طلا نیاز داشتند. رییس جمهور نیکسون به جای آنکه اجازه دهد همه ذخایرِ ارزی را از دلار خالی کنند، دلار را از طلا جدا کرد. در آن زمان، دلار بهعنوان ارز ذخیرهایِ برتر در جهان شناخته شده بود.
در ماه مارسِ سال 2009، چین و روسیه خواستارِ ایجاد یک ارز جهانیِ جدید شدند. آنها می خواستند دنیا یک ارز ذخیرهای جدید ایجاد کند "که در انحصار دلایل رشد جهانی Forex هیچ ملتی نباشد و در بلند مدت بتواند پایدار باقی بماند، بنابراین با استفاده از ارزهای ملی معتبر، باعث از بین بردن نقص های ذاتی آن میشود."
چین از بابتِ تریلیونها دلار سرمایهای که داشت نگران بود، مبادا ارزش آنها در مقایسه با تورمِ قیمتِ دلار کاهش یابد. این امر میتوانست به دلیلِ کسریِ بودجهِ خزانه داری آمریکا، به قوت یافتنِ نگرانی چین کمک کند. چین از صندوق بینالمللی ارز، درخواست کرد که به توسعهی یک ارز جایگزین برای دلار کمک کند.
در سه ماهِ چهارم سال 2016، ارز رِنمینبیِ چین (Renminbi) تبدیل به دیگر ارز جهانی شد. در اواخر سال 2017، بانک های مرکزی جهان مجموعاً ارزشی معادل 36/99 میلیارد دلار داشتند. این یک شروع کوچک بود، اما احتمالا در آینده نه چندان دور رشد خواهند کرد. به همین دلیل است که چین می خواهد ارز خود را به طور کامل در بازارهای ارزِ خارجیِ جهانی معامله کند. چین میخواهد ارز یُوآن (Yuan) را به عنوان ارز جهانی، جایگزین ارز دلار کند، در حال حاضر چین برای به وقوع پیوستن این، در حال اصلاحِ اقتصاد خود میباشد.
بورس کالا چیست؟ آشنایی با انواع معاملات بورس کالا
در کشور ما بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا به عنوان چهار بازار مالی رسمی شناخته میشوند. بورس کالا یکی از انواع بازارهای مالی است که در کشورهای مختلف به محل خرید و فروش برخی از کالاها معروف است. در این مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم که بورس کالا چیست و چه کالاهایی در آن خرید و فروش میشود. تا پایان ما را همراهی کنید.
بورس کالا چیست؟
بورس کالا به عنوان بازار مالی شناخته میشود که در آن بستری برای معامله برخی از کالاها فراهم میشود. کالاهایی که در این بازار قابل معامله هستند، عمدتا از نوع محصولات خام و فرآوری نشده است. به عبارت دیگر مواد اولیهای هستند که برای تولید محصولات دیگر مورد استفاده قرار میگیرند. از جمله این کالاها میتوان به محصولاتی مانند زعفران، فلزات، برنج، گندم، سیمان و … اشاره کرد.
دلیل راهاندازی بورس کالا چیست؟
شاید این سؤال برای شما به وجود بیاید که دلیل راهاندازی بورس کالا چیست؟ چرا باید بازاری برای خرید و فروش برخی از کالاها ایجاد شود در حالی که بسیاری از کالاهای دیگر بدون نیاز به این بازار داد و ستد میشوند. واقعیت این است که در سازوکار بازارهای سنتی نوعی عدم شفافیت حاکم است که باعث میشود کالاها با قیمت واقعی معامله نشوند. همین مسئله مانع از کشف قیمت واقعی محصولات میشود.
اجازه دهید با یک مثال بحث را پی بگیریم. در سالهای اخیر خرید و فروش سیمان در کشور ما به بورس کالا محدود شد. تا قبل از این تصمیم، این محصول در بازار آزاد تبادل میشد. به همین دلیل نوعی فضای دلالی در بازار سیمان شکل گرفته بود که باعث میشد یک کیسه سیمان تا 2 یا 3 برابر قیمت واقعی به دست مصرف کننده برسد. عرضه سیمان در بورس کالا باعث شد که کشق قیمت این محصول در فاصله زمانی کوتاهی صورت بگیرد. در نتیجه این شفافیت، دست دلالان و سودجویان قطع شد و سیمان با قیمت دلایل رشد جهانی Forex درست به دست مصرف کننده واقعی رسید.
اگر بخواهیم اهداف راهاندازی بورس کالا را به صورت موردی بررسی کنیم، موارد زیر را میتوان به عنوان اصلیترین دلایل برشمرد:
- ایجاد فضای شفاف در خرید و فروش کالاها
- کمک به کشف قیمت کالاها بر اساس عرضه و تقاضا
- امکان نظارت بر بازار کالاهای مختلف
- امکان رهگیری کالاها در بازار
- ایجاد امکان دسترسی برابر به عموم متقاضیان
چه کسانی در بازار بورس کالا فعالیت میکنند؟
یکی دیگر از سؤالات مهمی که باید در بحث بورس کالا چیست، پاسخ دهیم این است که چه کسانی در این بازار فعالیت میکنند. اصلیترین فعالان بازار بورس کالا، تولیدکنندگان و مصرفکنندگان عمده کالا هستند. تولیدکنندگان محصولات خود را در دلایل رشد جهانی Forex بازار به صورت عمده عرضه میکنند. مصرفکنندگان نیز بنا به نیاز سفارش خود را در بازار ثبت کرده و کالاها را در زمان و مکان معین دریافت مینمایند.
در کنار این افراد گروه دیگری نیز هستند که صرفا با هدف کسب سود در بازار بورس کالا فعالیت میکنند. این دسته از افراد خرید و فروش کالاها را به جهت استفاده برای تولید محصولات دیگر انجام نمیدهند. بلکه سعی میکنند از نوسانات قیمتی که در ارزش کالاها ایجاد میشود، به دنبال کسب سود هستند.
انواع معاملات بورس کالا
در ادامه بحث بورس کالا چیست، باید به موضوع مهمی بپردازیم. معاملات در بازار بورس کالا به شکلهای گوناگونی قابل انجام هستند. به طور کلی 6 روش ثبت معامله در بازار بورس کالا وجود دارد که عبارتاند از:
1. قرارداد نقدی
در این قرارداد، خریدار تمام هزینه معامله به همراه کارمزد کارگزاری را نقدا میپردازد. فروشنده نیز موظف است حداکثر ظرف سه روز کالای خریداری شده را به او تحویل دهد.
2. قرارداد سلف
در این قرارداد همه مبلغ خرید کالا توسط خریدار پرداخت میشود. به موجب قرارداد، فروشنده متعهد میشود که کالای مورد نظر را در زمان معینی به خریدار تحویل دهد.
3. قرارداد نسیه
در این قرارداد کالا به خریدار تحویل داده میشود. سپس به موجب قرارداد، خریدار متعهد میشود که در زمان مشخصی، مبلغ قرارداد را به فروشنده بپردازد.
4. قرارداد آتی
در این قرارداد ابتدا وجه تضمینی از سوی خریدار و فروشنده بدون رد و بدل شدن کالا پرداخت میشود. به موجب قرارداد فروشنده و خریدار متعهد میشوند که میزان مشخصی کالا را در زمان معین و قیمت مشخص، مبادله کنند.
5. قرارداد سلف استاندارد
در این قرارداد مقدار معین از یک کالا مبتنی بر متن یک قرارداد در مهل معینی باید به خریدار دلایل رشد جهانی Forex تحویل داده شود و تسویه حساب نیز مبتنی بر متن قرارداد صورت میگیرد.
6. قرارداد اختیار معامله
همانطور که از اسم این قرارداد مشخص است، در آن اختیار خرید یا فروش مقدار معینی از کالا به یک خریدار یا فروشنده اعطا میشود.
کلام پایانی
در این مقاله بررسی کردیم که بورسی کالا چیست و چه نوع معاملاتی در آن انجام میشود. بورس کالا یکی از بازارهای در خدمت تولید کشور است. فعالیت در این بازار ریسک کمتری را برای کسبوکارهای مختلف به دنبال دارد. علاوه بر آن دسترسی فعالان اقتصادی به کالاهای مختلف در سطح کشور نیز افزایش پیدا میکند. شما تجربه فعالیت در بازار بورس کالا را داشتهاید؟ نظر شما درباره این بازار چیست؟
دیدگاه شما