نرخ بازگشت سرمایه (ROI) چیست؟
بازگشت سرمایه یا ROI شاخصی از یک عملکرد است که برای ارزیابی بازده یک سرمایه یا مقایسهی زراندمان شماری از سرمایهگذاریهای متفاوت به کار میرود. ROIتلاش میکند که به صورت مستقیم مقدار بازگشت یک سرمایهگذاری خاص را با توجه به ارزش سرمایه مورد نظر بسنجد. برای محاسبهی ROI یا بازگشت یک سرمایه، سود یا بازگشت یک سرمایه بر ارزش آن سرمایه تقسیم میشود. نتیجه در قالب درصد یا نسبت بیان میشود. فرمول ROI به صورت زیر است:
ROI=(مبلغ حاصل از سرمایه-ارزش سرمایه)/ارزش سرمایه
در این فرمول، مبلغ حاصل از سرمایه در واقع به وصولی که از فروش سرمایه مورد نظر به دست آمده است اشاره میکند. به بازگشت سرمایه گذاری دلیل این که ROI به صورت درصد محاسبه میشود، به راحتی میتواند با ROI های سایر سرمایهها مقایسه شود و این امکان را فراهم میسازد که انواع گوناگون سرمایهگذاریها را در مقابل سایرین ارزیابی کند.
خراب شدن نرخ بازگشت سرمایه
ROI به دلیل تطبیقپذیری و سادگی ان یک متریک محبوب است. اساسا این متریک میتواند به عنوان معیار اولیه از سودبخشی سرمایه استفاده شود. این معیارها میتوانند ROI در یک سرمایهگذاری مرتبط با سهام، ROI که یک کمپانی از توسعهی یک کارخانه انتظار دارد، یا ROI تولید شده در یک تراکنش مربوط به املاک و مستغلات باشد. محاسبات به خودی خود آنچنان پیچیده نیستند، و تفسیر آن برای گسترهی عریض اپلیکیشنهای آن نسبتا ساده است. اگز ROI یک سرمایهگذاری مثبت نیست، احتمالا ارزش این را دارد که وقت خود را صرف آن کنید. اما اگر گزینههای دیگری با ROI بالاتر در دسترس هستند، این نشانهها میتوانند به سرمایه گذاران کمک کنند تا برخی از گزینهها را حذف کرده و بهترین گزینهها را انتخاب کنند. همچنین سرمایهگذاران باید از ROIهای منفی اجتناب کنند که به از دست دادن شبکه اشاره کنند.
برای مثال، فرض کنید که جو در سال ۲۰۱۰ مبلغ ۱۰۰۰ دلار را در Slice Pizza Corp سرمایهگذاری کرده است و یک سال بعد سهام اشتراکی خود را به مبلغ کلی ۱.۲۰۰ دلار به فروش رسانید.
برای محاسبهی بازگشت سرمایه یا ROI، او باید سود خود را که از کسر مبلغ فروخته شده بر مبلغ خریداری شده به دست میآید (200=1000-1200)، بر مبلغ سرمایه (۱۰۰۰) تقسیم کند که در این حالت ROI برابر خواهد بود با ۱۰۰۰/۲۰۰ یا ۲۰ درصد.
با این اطلاعات، جو باید سرمایهی خود در Slice Pizza را با سایر پروژهها مقایسه کند. فرض کنید که جو در سال ۲۰۱۱ همچنین مبلغ ۲.۰۰۰ دلار را در Big-Sale Stores Inc. سرمایهگذاری کرده است و سهام خود را به مبلغ کلی ۲.۸۰۰ دلار در سال ۲۰۱۴ فروخته است. ROI جو در این سرمایهگذاری برابر ۲۰۰۰/۸۰۰ یا ۴۰ درصد است. محدودیتهای ROI که در رابطه با مسائل بالقوه برخواسته از تقابل بازههای زمانی مطرح شدهاند، مشاهده کنید.
محدودیتهای نرخ بازگشت سرمایه
مثالهای مانند آنچه در رابطه با جو مطرح شد، برخی از محدودیتهای استفاده از ROI را آشکار میکنند؛ مخصوصا زمانی که سرمایهها مقایسه شوند. در حالی که ROI سرمایهگذاری دوم جو ۲ برابر سرمایهگذاری اول او بود، بازهی زمانی میان خرید و فروش او برای سرمایهگذاری اول او یک سال و برای سرمایهگذاری دوم او سه سال بود. در نتیجه جو میتواند ROI سرمایهگذاری چند سالهی خود را تطبیق بدهد. از آن جایی که ROIکلی او ۴۰ درصد بود، برای محاسبهی ROI میانگین سالانه، او باید میزان ۴۰ درصد را بر ۳ سال تقسیم کند که نتیجهی آن ۱۳.۳۳ درصد خواهد بود.
ROI میتواند در پیوستگی با نرخ بازگشت استفاده شود که در محاسبهی بازهی زمانی یک پروژه مورد نیاز خواهد بود. همچنین میتواند NPV (Net Present Value) را به کار بگیرد که با توجه به تورم، اختلاف میان مقدار پول را بر حسب زمان محاسبه میکند. اپلیکیشن NPV در زمان محاسبهی نرخ بازگشت اغلب نرخ حقیقی بازگشت یا Real Rate of Return نامیده میشود.
پیشرفتهای نرخ بازگشت سرمایه
بهتازگی، کسبوکارها و سرمایهگذاران اصلی به توسعهی پلتفرم جدیدی از مبحث ROI علاقه مند شدهاند که بازگشت اجتماعی سرمایه یا SROI (Social Return on Investment) نامیده میشود. SROI در ابتدا در اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی توسعه داده شد و با استفاده از ارزشهای مالی اضافی تاثیرات وسیعتری را برای حسابهای مالی به ارمغان میآورند. برای مثال متریکهای محیطی و اجتماعی در حال حاضر در حسابهای مالی قراردادی منعکس نمیشوند. SROI کمک میکند تا ارزش مقصود ESG (Environmental Social & Governance) مختلف که در عملیاتهای SRI (socially responsible investing) استفاده میشوند، درک شوند. برای نمونه، یک کمپانی ممکن است تصمیمی مبتنی بر به جریان انداختن آب در کارخانهی خود بگیرد و نورپردازی آن را جایگزین تمام لامپهای LED کند. این تصمیمات هزینههای فوری به همراه دارند که ممکن است تاثیر منفی بر ROI مرسوم داشته باشد؛ با این حال، مزایای شبکه برای جامعه و محیط، میتواند منجر به SROI مثبت شود.
بسیاری دیگر از چاشنیهای جدید ROI وجود دارند که برای اهدافی خاص و ویژه توسعه داده شدهاند. آمار رسانههای اجتماعی به جزئیاتی از تاثیرات کمپینهای رسانههای اجتماعی اشاره میکند. برای مثال، تعداد کلیکها یا لایکها برای بخشی از تلاشها تولید شدهاند. به صورت مشابه، آمار بازاریابی ROI تلاش میکنند که بازگشت قابل استدلال برای تبلیغات آگهی یا بازاریابی را شناسایی کنند. همان طور که گفته شد، یادگیری ROI به میزان اطلاعات یاد گرفته شده و باقی مانده به عنوان فارغالتحصیلی از ادامه تحصیل یا یادگیری مهراتها وابسته است. همان طور که جهان پیشرفت کرده و همچنین اقتصاد تغییر میکند، اطینان داریم که بسیاری از انواع دیگر اشکال ROI در آینده توسعه خواهند یافت.
مهارتهای خود را در چالشهای بازرگانی بسنجید.
با استفاده از شبیهسازهای وابسته به سهام میتوانید مهارتهای بازرگانی خود را بسنجید. این یک پلتفرم مناسب و ایدهآل است که مسیر شما را برای ورود به بازار هموار میکند. پیش از این که شروع به رسیک در رابطه با پول و سرمایهی خود بکنید، بازرگانی و کسبوکار را با مبلغ ۱۰۰.۰۰۰ دلار در یک محیط مجازی شروع کنید. از این طریق میتوانید شروع به معامله و ارتباط با سایر بازرگانان با زمینههای فعالیت مختلف و تجربیات گوناگون کنید و متدها و روشهای پسزمینهی تجارت آنها را یاد بگیرید تا به سرمایهگذاری هوشمند تبدیل شوید.
نرخ بازگشت سرمایه چیست؟
در همین ابتدای مقاله باید ذکر کرد که در هر نوع از سرمایه گذاری، دانش کافی نسبت به بازدهی آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. در حقیقت نرخ بازگشت سرمایه یکی از ابزارهایی محسوب می شود که می توان بازده سرمایه گذاری را به وسیله آن ارزیابی نمود. ما در ادامه این مقاله کاربردی بنا داریم به این پرسش که «نرخ بازگشت سرمایه چیست؟» جواب دهیم. در ابتدا باید این طور بیان کرد که در واقع نرخ بازگشت سرمایه یا (ROI (Return on Investment معیاری مالی به حساب می آید که بازده سرمایه گذاری را مشخص خواهد کرد. در حقیقت می توان به این شکل بیان کرد که نرخ بازگشت سرمایه درصدی از سود سرمایه گذاری نسبت به ارزش اولیه سرمایه گذاری آن می باشد که در واقع این نرخ، پتانسیل بازده سرمایه را از یک سرمایه گذاری تا قیاس به منظور استفاده در چندین سرمایه گذاری فراهم خواهد آورد.
در ادامه باید عنوان داشت که در تجزیه و تحلیل ها، نرخ بازگشت سرمایه به همراه سایر معیار ها و شاخص های اندازه گیری جریان نقد مثل نرخ بازگشت داخلی (Intern Rate on Return : IRR) و ارزش فعلی خالص (Net Current Value) به جهت ارزیابی و رتبه بندی گزینه های گوناگون سرمایه گذاری مورد استفاده قرار خواهد گرفت. به صورت ساده می توان نرخ بازگشت سرمایه را به این صورت بیان کرد که طبق عملکرد سرمایه گذاری انجام شده، چه درصد سودی بر سرمایه گذاری در طی زمان به دست آمده است.
نرخ بازگشت سرمایه را به چه صورتی باید محاسبه نمود؟
باید گفت که محاسبه نرخ بازگشت سرمایه از ۲ راه و در واقع ۲ فرمول زیر امکان پذیر خواهد بود :
نکته : این موضوع را مد نظر داشته باشید که نرخ برگشت سرمایه می تواند منفی نیز شود. یک نرخ بازگشت سرمایه مثبت بدین معنی خواهد بود که بازده به دست آمده از ارزش اولیه سرمایه گذاری بیشتر بوده است و نرخ بازگشت سرمایه منفی نیز بدین معنی می باشد که سرمایه گذاری بازده منفی داشته و هزینه آن بیشتر از بازده می باشد.
مثالی برای محاسبه این عدد
این طور فرض کنید که شما در سال گذشته ۱۰ هزار عدد از سهمی را به قیمت ۳ هزار ریال خرید کرده اید، در سال حاضر این تعداد سهم را به ارزش هر کدام ۵ هزار ریال به فروش خواهید رساند، در این میان چنانچه سود نقدی ۵ میلیون ریال نیز دریافت کرده باشید، نرخ بازگشت سرمایه شما عزیزان به شرح زیر خواهد بود :
نرخ برگشت سرمایه به صورت سالیانه یکی از محدودیت های نرخ برگشت سرمایه این به حساب می آید که مدت زمان سرمایه گذاری را در نظر نخواهد گرفت، پس به منظور محاسبه نرخ برگشت سرمایه در دوره سرمایه گذاری می توان نرخ برگشت سرمایه سالیانه را مورد استفاده قرار داد.
معادله نرخ برگشت سرمایه سالیانه از قرار زیر خواهد بود :
توجه داشته باشید که n = تعداد سال هایی است که دارایی نگهداری خواهد شد.
بع عنوان مثال این طور فرض کنید که نرخ بازگشت سرمایه شما بر روی یک سهم ۵۰% در مدت ۵ سال باشد، به شکل ساده، محاسبه نرخ بازگشت سرمایه به صورت سالانه این دارایی را می توان ۱۰% ارزیابی کرد. البته این شیوه یک محاسبه تقریبی می باشد، بخاطر این که اثرات بهره مرکب را نادیده خواهد گرفت که می تواند تفاوت بسیار چشم گیری طی مدت زمان ۵ سال به وجود آورد، جالب است بدانید که هرچه مدت زمان سرمایه گذاری بیشتر باشد، تفاوت میان نرخ بازگشت سرمایه و نرخ بازگشت سرمایه سالیانه افزایش پیدا خواهد کرد.
با توجه به معادله فوق، نرخ بازگشت سرمایه سالیانه در این مثال به شکل زیر خواهد بود :
همان طوری که مشاهده می کنید نرخ بازگشت سرمایه سالیانه محاسبه شده از معادله ذکر شده با نرخ بازگشت سرمایه سالیانه حدودی، فرق می کند. این نکته را مد نظر داشته باشید که از این معادله به منظور محاسبه نرخ بازگشت سرمایه برای مدت کم تر از ۱ سال نیز می توان بهره برد. به عنوان مثال این طور فرض کنید که نرخ ROI برای ۶ ماه ۱۰% می باشد، این نرخ به شکل زیر محاسبه خواهد شد :
۶ ماه در حقیقت نصف ۱ سال می باشد و عدد ۰٫۵ در توان فرمول به این علت خواهد بود.
مقایسه سرمایه گذاری ها و ROI سالانه
این نکته را در خاطر داشته باشید که یکی از مزایای استفاده از ROI سالانه مقایسه بازده چندین دارایی و ارزیابی سرمایه گذاریهای گوناگون می باشد. با محاسبه نرخ برگشت سرمایه سالانه میزان بازدهی هر یک از سرمایه گذاری ها در طول بازه زمانی نگهداری سرمایه به دست خواهد آمد و بهترین راه به منظور بررسی کسب سود یا زیان بر روی یک دارایی است. به عنوان مثال این طور فرض کنید که نرخ برگشت سرمایه سهم الف طی ۵ سال برای شما عزیزان ۵۰% باشد، همین طور سهم ب نرخ برگشت سرمایه ۳۰% در بازه زمانی ۳ سالی برای شما عزیزان به همراه داشته باشد، در حقیقت به منظور این که متوجه شوید کدام یک از این ۲ سرمایه گذاری بازدهی مناسب تری برای شما به وجود آورده است، نرخ برگشت سرمایه سالانه این ۲ سهم را میبایست ارزیابی نمود.
به همان صورتی که ملاحظه می فرمایید سهم ب بازدهی بالا تری را برای شما عزیزان به همراه داشته است. شاید بدون ارزیابی ROI برداشت شما از مقدار بازدهی سبد سهام با بازدهی واقعی آن تفاوت هایی داشته باشد. از همین روی به منظور داشتن استراتژی بهینه برای سرمایه گذاری ضروری است تا نرخ بازگشت سرمایه را مد نظر داشته باشیم.
مزایای ROI
جالب است بدانید که یکی از حائز اهمیت ترین مزایای ROI ، حساب کردن ساده و قابل فهم آن محسوب می شود. ساده بودن محاسبه نرخ بازگشت سرمایه این معنی را خواهد داد که معادله آن استاندارد و جهانی است و در هر شرایطی قابل استفاده خواهد بود. استاندارد بودن نرخ بازگشت سرمایه این موضوع را نمایان خواهد کرد که قابل اعتماد به حساب آمده و امکان این که از آن تفسیر نادرست شود، بسیار پایین و نزدیک به صفر خواهد بود. در واقع می توان این طور بیان کرد که نرخ بازگشت سرمایه ای که بر روی یک سهم در بورس تهران محاسبه می شود، همان معنی نرخ بازگشت سرمایه بر روی یک سهم در بورس نیویورک را دارد. در ادامه باید گفت که در کنار ساده بودن نرخ بازگشت سرمایه، این ملاک به منظور ارزیابی کارایی و بازدهی هر سرمایه گذاری قابل استفاده می باشد. همین طور بازدهی سرمایه گذاری های گوناگون با هم با استفاده از ارزیابی نرخ بازگشت سرمایه به راحتی قابل ارزیابی خواهد بود.
محدودیت های نرخ برگشت سرمایه ای
به همان صورتی که پیش تر هم خدمت شما عزیزان عرض کردیم، یکی از محدودیت های محاسبه ROI این خواهد بود که بازدهی یک دارایی را در بازه زمانی نگهداری آن نمایش نخواهد داد، در واقع این مسئله وقتی قابل توجه خواهد بود که قصد مقایسه بازدهی چندین سرمایه گذاری با دوره نگهداری های مختلف را با یک دیگر داشته باشیم. به عنوان مثال چنانچه نرخ بازگشت سرمایه یک سهم ۳۵% و ROI سهمی دیگر ۲۵% باشد، شاید این طور به نظر آید که سهم نخستن بازدهی بالاتری را کسب کرده است، ولی توجه به مدت زمان سپری شده به منظور کسب بازدهی موردی است که قادر است بر این موضع بسیار تاثیر گذار به حساب آید.
در حقیقت چنانچه این طور فرض کنیم که سهم نخستین در بازه زمانی ۵ ساله و سهم دوم در بازه زمانی ۲ ساله محاسبه شده باشد، بازدهی سهم دوم بهتر از بازدهی سهم نخست خواهد بود. بنابراین مدت زمان می تواند بر برداشت ما از میزان بازدهی یک دارایی بسیار موثر محسوب شود. به جهت رفع این محدودیت سرمایه گذاران قادر می باشند، نرخ بازگشت سرمایه سالانه را مورد استفاده خود قرار دهند.
در ادامه این مقاله باید گفت که یکی از دیگر از محدودیت های ROI این به شمار می آید که ریسک سرمایه گذاری را در لحاظ نخواهد شد، همان طور که شما عزیزان هم مستحضر هستید، بازدهی یک سرمایه گذاری ارتباط مستقیمی با ریسک آن خواهد داشت، در واقع باید این طور گفت که هرچه احتمال بازدهی یک سهم بالا تر رود ، پتانسیل ریسک آن نیز به همان میزان بالا تر خواهد رفت. به عنوان مثال باید بیان کرد که سرمایه گذاری که بازده انتظاری ۲۰% دارد، ریسک بیشتری از سرمایه گذار با بازده انتظاری ۱۰% خواهد داشت. چنانچه سهامداران فقط بر نرخ بازگشت سرمایه یک دارایی بی آن که ریسک را در نظر داشته باشند، توجه نمایند ، این احتمال وجود خواهد داشت که نتیجه سرمایه گذاری متفاوتی را از آن چه که انتظار داشتند، ملاحظه کنند.
بعضی وقت ها این امکان وجود خواهد داشت که نرخ برگشت سرمایه با نرخ واقعی فرق هایی داشته باشید، به ویژه وقتی که هزینه های گوناگون سرمایه گذاری در محاسبه نرخ در نظر گرفته نشود. در واقع شایان ذکر خواهد بود که در نظر نگرفتن تمامی هزینه های خرید و نگهدرای یک دارایی امکان دارد نرخ برپشت سرمایه بیشتری را نمایان کند اما درعین حال بازدهی غیر واقعی از آن را منعکس خواهد کرد.
چکیده متن
همان طور بازگشت سرمایه گذاری که به صورت تمام و کمال توضیح دادیم، این نرخ معیاری ساده به منظور محاسبه بازدهی و سود یا زیان یک سرمایه گذاری محسوب می شود. به علاوه سادگی این نرخ کارایی بسیاری به منظور ارزیابی بهره وری یک دارایی نمایان خواهد کرد. همین طور معیاری بسیار مناسب و ایده آل به منظور مقایسه چندین دارایی و بازدهی هر یک با هم به حساب می آید. از محدودیت های نرخ برگشت سرمایه لحاظ نکردن بازه زمانی سرمایه گذاری و ریسک سرمایه گذاری می باشد. در انتها باید گفت که با این وجود نرخ برگشت سرمایه به علاوه دیگر معیار های اندازه گیری مثل نرخ بازگشت داخلی یا ارزش روز خالص معیاری ایده آل به منظور تجزیه و تحلیل سهام و دارایی های مالی به حساب می آید.
نرخ تسهیلات بانکی و بازگشت سرمایه گذاری همخوانی ندارد
ساری- محمدی، فعال اقتصادی در مازندران یکی از نگرانیهای فراروی تولید را همخوانی نداشتن تسهیلات بانکی با نرخ برگشت سرمایه گذاری ذکر کرد.
حسن محمدی در گفتگو با خبرنگار بازار یکی از نگران مهم فراروی سرمایه گذاران را نامناسب بودن سود تسهیلات بانکی با نرخ برگشت سرمایه گذاری بیان کرد و گفت: طبق بند پ ماده ۴۶ قانون برنامه ششم توسعه تولید محور مهم در جهت گیری سیستم بخش تولید بوده و سهم تولید از تسهیلات بانکی باید ۴۰ درصد باشد.
وی افزود: متاسفانه در حال حاضر سهم تولید از تسهیلات بانکی در بهترین شرایط ۲۷ درصد به بالا است و اگر تورم تولید در هزینه ها را حساب کنیم شاهد آن خواهیم بود که ۷۷ درصد تورم تولیدی را در پاییز پارسال مواجه بودیم.
وی ادامه داد: تولید نه تنها سهم خود را از تسهیلات بانکی دریافت نکرده است بلکه با توجه به نرخ تورم، تسهیلات پرداخت شده منفی بوده است.
محمدی یادآور شد: تامین نقدینگی مهمترین مشکل واحدهای تولیدی در حال حاضر به شمار می رود و رویکردها در بانک ها باید تغییر یابد و به جای آن که در کنار تولید باشند در تقابل و رقابت با تولید بوده و بانک ها بنگاهداران اقتصادی به شمار می روند.
این فعال اقتصادی گفت: نرخ سود تسهیلات بانکی بیشتر از نرخ بازگشت سرمایه باشد و امروزه تناسبی با این بخش وجود ندارد و این مسئله واحدهای تولیدی رادرگیر کرده است.
سرمایهگذاری هلدینگها در بالادست نفت بازگشت سرمایه خوبی دارد
مدیر سرمایهگذاری و کسبوکار شرکت ملی نفت گفت: تکمیل زنجیره ارزش در صنعت پتروشیمی و صنایع تکمیلی چشماندازی روشن را برای این صنعت و کشور به همراه دارد؛ سرمایهگذاری در حوزه بالادست برای کشور و هلدینگها اطمینانبخش است و بازگشت سرمایه خوبی دارد.
به گزارش خبرنگار شانا، فریدون کرد زنگنه ظهر امروز (یکشنبه ۲۵ اردیبهشت) در آیین امضای پنج تفاهمنامه میان هلدینگهای پتروشیمی و شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه یکی از راهبردیترین روشها در صنعت نفت، ایجاد زنجیره ارزش تا مرحله صنایع تکمیلی است، اظهار کرد: این برنامهریزی برای کشور ارزش افزوده بالایی دارد و توسعه صنعت پتروشیمی میتواند منجر به کاهش خام فروشی شود.
وی با اشاره به محدود بودن زمینههای سرمایهگذاری در کشور، تصریح کرد: سیاستهای اقتصادی زمانی جواب میدهد که یکپارچگی و هماهنگی همزمان انجام شود، در سالهای گذشته اقدامهای تکوجهی وجود داشته که منجر به زیان زیادی شده است و باید اصلاح شود.
مدیر سرمایهگذاری و کسبوکار شرکت ملی نفت ایران یکی از راهبردهای اصلی دولت سیزدهم را ریلگذاری و برنامهریزی برای سرمایهگذاریهای بیشتر در حوزه بالادستی دانست و گفت: تکمیل زنجیره ارزش در صنعت پتروشیمی و صنایع تکمیلی چشم اندازی روشن را برای این صنعت و کشور به همراه دارد، چراکه اطمینان از درآمد و بازگشت سرمایه در آن وجود دارد.
کرد زنگنه یکی از اصلیترین برنامهها برای تأمین مالی در حوزه بالادست را استفاده از ظرفیت مالی شرکتهای پتروشیمی و هلدینگها برشمرد و افزود: در جریان این همکاری نهتنها خوراک پایدار برای پتروشیمیها تأمین میشود، بلکه عواید این سرمایهگذاری برای پتروشیمیها و صنعت نفت خواهد بود و همزمان از خروج ارز جلوگیری میشود.
وی با اشاره به قرارداد مشترک شرکت ملی نفت ایران و هلدینگ خلیج فارس در قرارداد جمعآوری گازهای همراه نفت که از سوی شرکت بیدبلند خلیج فارس اجرایی میشود، اظهار کرد: پس از این پروژه مطالعه برای هفت میدان نفت و گاز دیگر به ارزش نزدیک به ۳ میلیارد دلار بررسی شد که امروز به نتیجه رسیده است.
چرا به بازگشت سرمایه فکر میکنیم؟
الهام حاجی سامی، کارشناس پیادهسازی و استقرار گروه فناوری پرند / ما میتوانیم با مدیریت مالیِ کارآمد، تعریف دقیقتری برای ارزش و داراییهای مورد استفاده خدمتی که به مشتریانمان ارائه میدهیم، داشته باشیم. یک سازمان را در نظر بگیرید، برای اینکه بتوانیم دستآورد مشارکت فناوری اطلاعات در لایههای بالایی و پایینی سازمان را ارزیابی کنیم، چه راههایی وجود دارد؟ آیا روشهای اثباتشده و شفافی برای درک بازگشت سرمایهگذاری در حوزه فناوری اطلاعات وجود دارد؟
بازگشت سرمایه (Return On Investment) شاخصی برای درک میزان ارزش سرمایهگذاری است. معمولاً بازگشت سرمایه میزان سودمندی سرمایهگذاری را نشان میدهد. این شاخص با توجه به هزینهها و سود سرمایهگذاری اندازهگیری میشود. بازگشت سرمایه یک ابزار فعال برای سازمانهای فناوری اطلاعات بهشمار میآید، زیرا با استفاده از این ابزار میتوانیم میزان کاهش هزینهها، بهبود کارایی و افزایش بهرهوری را اندازه گیری کنیم. همچنین ROI ارزش ریسک کاسته شده را نیز مشخص میکند.
میتوانیم با درک درستی از بازگشت سرمایه در کسبوکار خودمان، سرمایهگذاری را هدفمندتر اولویتبندی کنیم. البته گاهی کمبود شفافیت محاسبه بازگشت سرمایه، باعث شکست تلاشها برای ایجاد ارتباط میان ارزشها و کسبوکار میشود. وقتی ROI شفافیت لازم را نداشته باشد، اولویتبندی درستی روی سرمایهگذاریهایمان نمیتوانیم انجام دهیم. با درک عمیق از فرایندها، منابع، اهداف، چالشها و خلاءِ توسعه میتوانیم ROI را کمیتدهی کنیم؛ یا حداقل انتظار داشته باشیم که ارزشهای کسبوکاریمان را تحقق ببخشیم.
از طرفی میدانیم که چالش مقداردهی ارزش، در پروژههای کسبوکاری، یک چالش الزامآور از سوی مدیریت ارشد سازمان است، زیرا به افزایش اثر همکاری میان ما و مشتریانمان منجر خواهد شد.
چهار عامل اصلی
برای استفاده از مدل و محاسبه شاخص بازگشت سرمایه در حوزه فناوری اطلاعات، بهتر است به چهارعامل زیر توجه کنیم:
قابل اعتماد (Credible): هنگامیکه دادههای مربوط به بازگشت سرمایه را تحلیل میکنیم بهتر است سؤالات زیر را مدنظر قرار دهیم:
- دادهها از کجا آمدهاند؟
- آیا میتوانیم دادهها را با روشهای آماری بازیابی کنیم؟
- آیا مدلی که استفاده میکنیم بهصورت مستقل اعتباردهی شدهاست؟ اگر پاسخ بله است، چگونه؟
- آیا شرکتهای دیگری مشابه ما از این مدل استفاده کردهاند؟ اگر بله، نتایج بهدست آمده از پیادهسازی ROI با نتایج محاسباتی دوره قبلی اعتباردهی شدهاست؟
محافظهکاری (Conservation): مدل بازگشت سرمایه که قرار است استفاده کنیم، میبایست ریسکهای بالقوه را مورد توجه قرار دهد. بهتر است سودها را متناظر با فازهای پیادهسازی سرمایهگذاری، مشخص کنیم. حتی اگر در لحظه نتوانیم سود لحظهایِ پیادهسازی را بهصورت دقیق محاسبه کنیم، باید مطمئن باشیم که مدل، بهصورت مستقیم سود و هزینه سرمایهگذاری را شامل میشود.
مستندسازی و ایجاد نسخههای پشتیبان، مربوط به مراحل پیادهسازی مدل را فراموش نکنیم.
تمرکز بر مشتری (Customer Focused): بهتر است اثر سرمایهگذاری را روی درآمد کسبوکار خود تحلیل کنیم. مثلاً اگر خروجی مطلوب از دید کسبوکار ما فقط سوددهی باشد، باید مدلی که استفاده میکنیم نشاندهنده چگونگی سرمایهگذاری با هدف افزایش سوددهی باشد نه چگونگی بازگشت سرمایه گذاری کاهش هزینهها.
همهجانبه (Comprehensive): از لایههای پایینی سازمانمان برای اطمینان از هزینههای در نظر گرفته شده استعلام بگیریم. یعنی حواسمان باشد هزینههایی که در نظر گرفتهایم، شامل موارد زیر باشد:
- همه مولفههای مهم خرید (بهعنوان مثال، گواهینامه نرمافزار، سختافزار مورد نیاز، هزینههای نگهداری، آموزش، مشاوره و هر هزینه داخلی دیگر)
- کاستن ریسک (مانند، پیشبینی سود دقیقتر، ثبات عملیاتی بیشتر)
راه پرداخت بهترین منبع شما برای دانستن هر چیزی درزمینه فناوریهای مالی (فینتک) است. راه پرداخت به شما کمک میکند در جریان رویدادها و روندهای فینتک ایران و جهان قرار بگیرید. شما در راه پرداخت میتوانید آخرین خبرها و تحلیلهای نویسندگان و تحلیلگران ایرانی و خارجی را مطالعه کنید.
دیدگاه شما