پرسش و پاسخ: اوراق قرضه و اوراق قرضه یورو
این طرح تا کنون از حمایت برخی از افراد متنفذ در جهان برخوردار شده است؛ از جمله جورج سوروس، میلیاردر معروف و صاحب موسسات عمده سرمایه گذاری، گفته است که اوراق قرضه اروپایی – یا یوروباند – می تواند راه خوبی برای کاهش هزینه اخذ وام توسط آن دسته از کشورهای حوزه یورو باشد که با دیون سنگین دست به گریبانند.
جولیو ترمونتی، وزیر دارایی ایتالیا هم گفته است که صدور یوروباند "راه حل اساسی" برای بحران بدهی کشورهای عضو حوزه یورو است.
در حال حاضر، کشورهای دارای بدهی سنگین خارجی در صورت تمایل برای دریافت وام از بازارهای بین المللی مثلا از طریق صدور و فروش اوراق قرضه دولتی، با مشکل مواجه می شوند زیرا وام دهندگان تنها در صورتی مایل به خرید این اوراق هستند که بهره بالایی برای آنها منظور شود که به معنی هزینه سنگین اخذ وام برای کشور صادر کننده است.
وام دهندگان به این دلیل خواستار نرخ بهره بالاتری هستند که ممکن است کشور صادر کننده به دلیل بار سنگین وام خارجی، قادر به بازپرداخت بهره و حتی اصل اوراق قرضه نباشند و بهره بالاتر عملا عایدی بالاتری است که برای ریسک بیشتر این اوراق مطالبه میشود.
صدور یوروباند به این معنی است که تمامی هفده کشور حوزه یورو، که بعضی از آنها مانند آلمان و فرانسه از اعتبار مالی مناسبتری برخوردارند، عملا پرداخت بهره و اصل وام ها را متقبل می‌شوند.
ژوزه مانوئل باروسو، رئیس کمیسیون اروپا، گفته است که رسما طرح صدور یوروباند را به رهبران کشورهای عضو پیشنهاد خواهد کرد.
این در حالیست که تصمیم گیرندگان اصلی اشتیاق چندانی به این طرح نشان نداده‌اند.
دولت آلمان گفته است که در شرایط کنونی، صدور یوروباند "طرحی با معنی به نظر نمی رسد" زیرا کشورهای عضو حوزه یورو هرکدام سیاست اقتصادی خاص خود را طرح و اجرا می‌کنند. دولت آلمان همچنین نگران آن است که ممکن است صدور اینگونه اوراق قرضه باعث تضعیف عزم دولت های مقروض در مقابله با کسری بودجه آنها شود.
یوروباند چیست؟
دولت‌ها برای قرض پول به صدور اوراقی موسوم به اوراق قرضه مبادرت می‌ورزند و سرمایه گذاران این اورا ق را خریداری می‌کنند. دولت صادرکننده اوراق قرضه متعهد می شود تا طی مدتی معین، مثلا ده سال، هر ساله مقدار ثابت و مشخصی بهره، مثلا ۴ درصد، به خریداران پرداخت کند. در پایان دوره ده ساله، این اوراق سررسید می شود و اصل وام به دارندگان اوراق تادیه می گردد و به این ترتیب، وام دریافتی دولت تسویه می شود.
به طور سنتی، اوراق قرضه دولتی امن ترین نوع سرمایه گذاری محسوب می شده و از جمله دارایی های مورد علاقه صندوق های بیمه بازنشستگی، شرکت های بیمه و بانک ها و برخی سرمایه گذاران خصوصی بوده که به دلیل تضمین بازپرداخت توسط دولت ها، به عواید کمتر آنها در مقایسه با اوراق بهادار دیگری مانند سهام شرکت ها رضایت می داده اند.
صدور اوراق قرضه یکی از راه های اصلی دولت ها برای تامین منابع لازم برای هزینه های دولتی است.
یوروباند هم دقیقا به همین ترتیب عمل می کند با این تفاوت که بازپرداخت آن توسط تمامی هفده کشور عضو حوزه یورو تضمین می شود.
بازار اوراق قرضه چیست؟
پس از صدور و فروش اوراق قرضه، دولت به پول مورد نظر خود می رسد و در همانحال، خریداران تا زمان انقضای مهلت و سررسید این اوراق، هرساله بهره لازم را کسب می کنند.
در همانحال، این اوراق قابل خرید و فروش در بازار اوراق بهادار نیز هست و بهای آنها با توجه به نرخ بهره در هر زمان مشخص، نوسان می کند.
به عنوان مثال، اگر بازار اوراق بهادار پیش بینی کند که قرار است نرخ بهره افزایشی قابل توجه داشته باشد، طبیعی است که تمایل به خرید اوراق قرضه با بهره ثابت ۴ درصد در سال جذابیت کمتری دارد و خریداران ترجیح می‌دهند به جای خرید این اوراق، پول خود را برای کسب بهره بالاتر به بانک های تجاری بسپارند. و برعکس، پیش بینی کاهش نرخ بهره طی سال های آینده بر جذابیت چنین اوراقی می افزاید.
یکی دیگر از عوامل موثر بر بهای اوراق قرضه دولتی، میزان اطمینان به توانایی دولت صادر کننده به تادیه بهره سالانه و بازپرداخت اصل وام در زمان سررسید اوراق است و این عامل است که باعث کاهش ارزش اوراق قرضه دولت‌هایی مانند یونان شده است.
عایدی اوراق قرضه چیست؟
مفهوم عایدی اوراق قرضه پیچیده به نظر می رسد اما در واقع محاسبه ای بسیار ساده است.
فرض کنیم که سرمایه گذاری اوراق قرضه خاصی را می‌خرد. این اوراق در ابتدا به مبلغ ۱۰۰ یورو با وعده بهره ۴ درصد به مدت ده سال صادر شده و به این ترتیب، از زمان صدور تا زمان سررسید، یک عایدی ۴ یورویی در سال را نصیب خریدار می کند.
حال به هر دلیل، مثلا بی‌اعتمادی به توانایی مالی دولت صادر کننده، بهای این اوراق در بازار اوراق بهادار به ۵۰ یورو تنزل می کند اما هنوز هم دولت صادر کننده هر سال ۴ یورو را به خریدار می دهد. در چنین صورتی، عایدی این اوراق از ۴ درصد اولیه به ۸ درصد افزایش یافته است.
معمولا خبرهای مربوط به اوراق قرضه با ذکر عایدی آنها در هر زمان مشخصی همراه است و بهای اولیه فروش آنها، که در مثال ما ۱۰۰ یورو بود، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
اهمیت بازار اوراق قرضه در چیست؟
پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
بازار اوراق قرضه از آن جهت مهم است که عملیات آن عملا هزینه دولت در اخذ وام را تعیین میکند.
زمانی که دولت یک کشور به منابع مالی نیاز دارد، به صدور اوراق قرضه جدید مبادرت می‌ورزد اما برای فروش این اوراق، باید نرخی را وعده دهد که به نرخ "عایدی" اوراق موجود این دولت در بازار نزدیک است.
در مثال قبلی ما، اگر دولت مورد نظر در صدد کسب وام بیشتری از طریق صدور اوراق قرضه باشد، باید در نظر بگیرد که عدم اطمینان بازار به اعتبار مالی این دولت باعث کاهش ارزش اوراق قرضه صادره از سوی آن، و در نتیجه، افزایش عایدی این اوراق شده است. بنابراین، برای موفقیت در فروش اوراق قرضه جدید، باید نرخ بالاتری را منظور دارد و در نتیجه، "هزینه" بالاتری را برای اخذ وام تقبل کند.
در مورد دولت یونان، کاهش رده اعتباری این کشور باعث نگرانی در مورد خطر نکول (ناتوانی در انجام تعهدات مالی) اوراق قرضه موجود آن و در نتیجه، کاهش شدید بهای این اوراق در بازار شده است.
کاهش بهای این اوراق در بازار به معنی افزایش عایدی اوراق قرضه دولت یونان و در نتیجه، هزینه سنگین صدور اوراق قرضه جدید به منظور اخذ وام از بازار مالی بوده است. و تفاوت اوراق قرضه با سهام این در حالی است که دولت یونان برای تادیه به موقع بهره اوراق قرضه موجود خود و بازپرداخت اوراقی که سررسید آنها فرا می رسد، پولی نداشته و محتاج اخذ وام از بازار بوده است.
طبیعی است که اگر اوراق قرضه یوروباند به جریان افتد، یونان می تواند با اتکای به حمایت و اعتبار دستجمعی تمامی کشورهای عضو حوزه یورو، وام مورد نظر را با هزینه نازلتر کسب کند.
بهترین اوراق قرضه برای سرمایه گذاری در ایران
اوراق قرضه به نوعی از سرمایه گذاری گفته می شود که در آن سرمایه گذار به شخص حقوقی یا دولتی پول قرض می دهد و شرکت سرمایه پذیر متعهد می شود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره ای ثابت بازپرداخت کند. بهترین اوراق قرضه یکی دیگر از انواع اوراق بهادار شرکت سهامی به حساب می آیند که برای سرمایه گذاری کم ریسک و سودده بسیار مناسب اند. حال این که اوراق قرضه چیست ، انواع اوراق قرضه کدامند، بهترین اوراق قرضه برای خرید کدام است، سود اوراق قرضه دولتی چقدر است و تفاوت اوراق مشارکت با اوراق قرضه چیست را قصد داریم در این مطلب کامل و به زبان ساده بررسی کنیم، لذا اگر می خواهید همه چیز در مورد اوراق قرضه را بدانید، اینجا بهترین فرصت در اختیار شماست.
بهترین اوراق قرضه
اوراق قرضه چیست و انتشار اوراق قرضه چه شرایطی دارد؟ این سوالی است که شاید بعد از هر بار شنیدن نام این اوراق به ذهن شما رسیده باشد. در پاسخ می توان این طور گفت که افراد به منظور کسب بهره، به روش های گوناگونی متوسل می شوند که یکی از آنها خرید اوراق قرضه است. آنها با خرید انواع اوراق قرضه برخلاف صاحبان سهام عادی، ادعای مالکیت یا حق رأی در شرکت ندارند و در حقیقت تنها وام دهندگان به ناشر اوراق می باشند. در واقع افراد پول خود را به صادرکننده قرض می دهند و در عوض بهره می گیرند و در سررسید نیز اصل سرمایه خود را پس خواهند گرفت.
دارندگان انواع اوراق مشارکت در واقع طلبکاران شرکت محسوب می شوند ولی هنگامی که شما خرید اوراق با درآمد ثابت را به عنوان راهی برای سرمایه گذاری انتخاب کنید، به شرکت صادرکننده اوراق، پول قرض می دهید. در مقابل شرکت متعهد می شود تا در طول مدت وام، به شما بهره پرداخت کند، از همین روی این روش به یکی از روش های کسب بهره برای افراد حقیقی و حقوقی تبدیل شده است. در این مقاله در مورد انواع اوراق قرضه در ایران و اوراق قرضه با نام و بی نام هم صحبت خواهیم کرد ولی ابتدا بهتر است به تعریف اوراق قرضه بپردازیم.
اوراق قرضه چیست ؟
اوراق بدهی یا همان اوراق قرضه مثل سایر اوراق بهادار به خاطر این که برگه سهام یک سند است که یکی از ابزارهای تامین مالی و جذب نقدینگی در دراز مدت به حساب می آید که دارای تعهد است. اوراق قرضه اسنادی می باشند که به موجب آن ها صادر کننده به خریدار بدهکار می شود، در واقع صادرکننده متعهد می شود مبالغ معینی را تحت عنوان بهره سالانه، در فاصله های زمانی مشخص به خریدار بپردازد و در زمان سررسید نیز اصل مبلغ را بازپرداخت نماید. تعریفی از آن در ماده دو قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه سال 1348 نیز آمده که بدین شرح است؛ اوراق قرضه اوراق بی نام یا با نامی است که برای تامین بخشی از اعتبارات مورد نیاز عمرانی یا دفاعی منتشر می شود. نمایندگی صدور اوراق بر عهده بانک است و صادرکننده تعهد دارد که بهره را در زمان معین بپردازد.
انواع اوراق قرضه در ایران
- 1) اوراق قرضه دولتی : در پاسخ به این سوال که اوراق قرضه دولتی چیست باید گفت که معمولا به منظور تامین مالی برنامه ها، پرداخت لیست حقوق و به ویژه پرداخت صورتحساب ها، بسیاری از دولت ها برای انتشار اوراق قرضه دولتی اقدام می کنند. اوراق قرضه کشورهای باثباتی مانند آمریکا، جزو امن ترین سرمایه گذاری به حساب می آید، ولی از طرفی خرید اوراق قرضه دولتی کشورهای در حال توسعه، از ریسک بالاتری برخوردار است. جالب است بدانید که دولت آمریکا اوراق قرضه دولتی خود را به وسیله خزانه داری و چندین نهاد دولتی مختلف صادر کرده و در اختیار مشتاقان آن قرار می دهد.
- 2) اوراق قرضه ی شهرداری : این اوراق به وسیله شهرها، کشورها و مناطق گوناگون برای تأمین مالی عملیات ها یا پرداخت هزینه پروژه ها صادر می شود. اوراق قرضه شهرداری هزینه های ساخت بیمارستان، مدرسه، نیروگاه، خیابان، دفاتر اداری، فرودگاه، پل و … را از نظر مالی تأمین می کند. معمولا شهرداری ها هنگامی که به صدور اوراق قرضه اقدام می کنند که به پولی بیشتر از پول حاصل از جمع آوری مالیات ها نیاز داشته باشند.
- 3) اوراق قرضه شرکتی : اوراق قرضه شرکتی به وسیله کسب و کار و برای کمک به تامین هزینه آنها صادر می شود. البته با این وجود که ریسک این اوراق بالاتر از اوراق قرضه دولتی است، ولی پول بیشتری می توان از آن به دست آورد. همچنین تعداد گزینه ها برای انتخاب از بین اوراق قرضه شرکتی به مراتب بیشتر است، ولی از طرفی از معایب اوراق قرضه شرکتی، معاف نبودن از مالیات است.
انواع اوراق قرضه از نظر بازه زمانی
اوراق قرضه در ایران به سه دسته کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تقسیم بندی می شود که شرایط هر یک به صورت زیر است؛
- **اوراق کوتاه مدت : زمان سررسید آن ها از 1 تا 5 سال است.
- **اوراق میان مدت : زمان سررسید اوراق میان مدت از 5 تا 10 سال است.
- **اوراق بلند مدت : زمان سررسید اوراق بلندمدت بیشتر از 10 سال می باشد.
اوراق قرضه در جهان برخلاف سهام، عمر محدود دو، پنج، ده و حتی ۳۰ ساله دارند و اعتبار آن ها در تاریخ تعیین شده که سررسید نام دارد، به اتمام خواهد رسید. هر چقدر این اوراق بلندمدت تر باشد، بهره دریافتی نیز بالاتر خواهد بود. پرداخت بهره اوراق با درآمد ثابت، به صورت ماهانه، سه ماهه، نیم ساله و سالانه است. هرچند ورقه قرضه تاریخ های معینی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه فقط در تاریخ سررسید بازپرداخت خواهد شد.این اوراق در کشورهای خارجی یک ابزار بدهی میان مدت و بلندمدت به منظور تامین مالی دولت ها و شرکت ها به حساب آمده و با تعهدات مشخصی همراه است. بستانکار یا فردی که اوراق را دارد، حق دریافت اصل و بهره آن را دارد، اما نمی تواند ادعای هیچ مالکیتی در شرکت نماید.
نمونه اوراق قرضه
مفاهیم مرتبط با اوراق قرضه که باید بدانید؛
مفاهیم مرتبط با اوراق قرضه چیست و چیزهایی را در مورد اوراق قرضه در ایران باید بلد باشیم؟ چنانچه قصد دارید با مفاهیم مرتبط و پاسخگویی به سوال اوراق قرضه چیست؟ آشنا شوید، ما به صورت خلاصه آن را در این بخش عنوان کرده ایم؛
نرخ بهره : به تفاوت اوراق قرضه با سهام درصد بهره ای که به خریدار تعلق می گیرد، نرخ بهره گفته می شود.
تاریخ سررسید : زمانی است که صادرکنندگان اوراق قرضه آن را به ارزش اسمی می پردازند.
سند بستانکاری : برگه ای است که از سمت شرکت به شخص خریدار اوراق قرضه اعطا می شود.
قیمت اوراق قرضه : همان قیمتی است که صادر کننده در ابتدا اوراق قرضه را با آن قیمت به فروش رسانده است.
اولویت : اولویت در حقیقت در صورت ورشکسته شدن شرکت، زمان دریافت اصل مبلغ برگه و بهره آن را تعیین می نماید.
امین دارندگان اوراق قرضه : امین دارندگان اوراق، شخصی است که به عنوان واسطه بین شرکت و خریداران اوراق قرضه عمل می کند.
تاریخ کوپن : تاریخ هایی به حساب می آیند که صادر کننده اوراق قرضه مبلغ بهره را می پردازد. این باز پرداخت در هر دوره ای می تواند انجام شود.
ارزش اسمی : همیشه یک عدد روی اوراق قرضه چاپ می شود که همان ارزش اسمی یا مبلغ پولی است که اوراق قرضه در زمان سررسید ارزش دارد. مبلغ مرجع صادر کننده اوراق قرضه در هنگام محاسبه پرداخت سود نیز استفاده می شود.
نرخ کوپن یا نرخ بهره : به نرخ بهره ای که بر مبنای ارزش اسمی اوراق قرضه پرداخت می شود، نرخ کوپن گفته می شود. این نرخ در طول دوره عمر خود ثابت است اما در صورت هر گونه تغییر، اعلان می شود.
تفاوت اوراق مشارکت با اوراق قرضه
تفاوت زیادی بین اوراق مشارکت و اوراق قرضه وجود ندارد. در حقیقت اوراق مشارکت، نوعی اوراق بدهی است که در ایران به وسیله دولت، شهرداری ها، شرکت های دولتی و خصوصی و برای تامین اعتبار طرح های عمرانی، تولیدی و خدماتی انتشار می یابد، در حالی که در ارواق قرضه هیچ محدودیتی خاصی برای صادرکننده و تامین مالی اهداف مورد نظر او، وجود ندارد. دارندگان اوراق قرضه بستانکار شرکت به حساب می آیند ولی دارندگان اوراق مشارکت شریک مدنی شرکت یا موسسه ناشر بوده و در سود حاصل از اجرای طرح به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت سهیم هستند. تهیه دستورالعمل اجرایی و مقررات ناظر بر انتشار اوراق مشارکت بر عهده بانک مرکزی می باشد.
تفاوت اوراق قرضه با سهام
تفاوت برگه سهم با اوراق قرضه به چه صورت است؟ در اوراق سهام، سهام جزو سرمایه شرکت است ولی اوراق قرضه بدهی شرکت محسوب می شود. دارندگان اوراق قرضه برخلاف دارندگان سهام حق رای و اداره شرکت را ندارند و بستانکار شرکت به حساب می آیند. شباهت این اوراق با برگه سهام در این است که این اوراق هم مانند برگه سهام، یک صادر کننده دارد، ولی تفاوت آن با برگه سهم این است که دارنده برگه سهم، مشمول دریافت هیچ سود از قبل پیش بینی شده و توافق شده‌ای نیست بلکه ارزش این برگه را قیمت و نوسانات سهم در بورس تعیین خواهد کرد.
ولی در اوراق قرضه، ناشر متعهد می شود که مبلغ مشخصی که بهره نام دارد را به صورت سالیانه در یک بازه زمانی مشخص به دارنده اوراق قرضه که شخص حقیقی یا شخص حقوقی است، بپردازد. همچنین اوراق قرضه در دنیا برخلاف سهام، عمر محدود دو، پنج، ده و حتی ۳۰ ساله دارند و اعتبار آن ها در تاریخ تعیین شده که سررسید نام دارد، به اتمام خواهد رسید. هرچند ورقه قرضه تاریخ های معینی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه تنها در تاریخ سررسید بازپرداخت خواهد شد.
مزایای اوراق قرضه
- ** اوراق قرضه از هزینه کمتری برخوردار است.
- ** فروش اوراق قرضه نوعی اهرم مالی محسوب می شود.
- ** با استفاده از بهترین اوراق قرضه امکان دریافت دارایی بلند مدت وجود دارد.
- ** اوراق قرضه وقتی میتوانند منتشر شوند که دیگر منابع سرمایه دارای کفایت و حجم کافی نباشند و با وجود شرایط مطلوب تولید و فروش هزینه انتشار اوراق قرضه به آسودگی تحمل شود، در این صورت به علت رونق بازار فروش، شرکت مربوطه هزینه اوراق قرضه را می پردازد و سود قابل قبلوی را کسب خواهد کرد.
- ** بیشتر اوقات در قوانین کشورهای مختلف، بهره های پرداختی به صاحبان اوراق قرضه شرکت جزو هزینه های شرکت به شمار می رود و از درآمدهای کسر می شود، بنابراین مبلغی که شرکت می بایست برای آن مالیت بپردازد به مقادیر کمتری تنزل پیدا می کند.
- ** انتشار اوراق بهادار از جمله اوراق قرضه، موجب می شود که شرکت مربوطه با شرکای جدید مواجه نشود و در مقابل پولی که از طریق فروض اوراق بهادار کسب می کند، دیگران را در حوزه مدیریت خویش دخالت ندهد.
معایب اوراق قرضه
- ** شرکت مکلف است در زمان مقرر اصل و بهره اوراق قرضه را بپردازد.
- ** در صورتی که شرکت نتواند بهره اوراق قرضه را بپردازد، موجب تقلیل شدید سود هر سهم و ارزش سهام خواهد شد.
- ** انتشار اوراق قرضه موجب افزایش بدهی های شرکت می شود و موجبات ازدیاد نسبت بدهی به سرمایه همان شرکت و در نهایت بالارفتن ریسک شرکت را فراهم خواهد گرد و تا زمانی که سرمایه شرکت مورد بحث افزای پیدا نکرده، امکان اخذ وام یا انتشار مجدد اوراق قرضه محدود خواهد شد.
- ** برای انتشار اوراق قرضه می بایست مراحل مختلف قانونی از طرف شرکت انتشار دهنده انجام شود و هزینه های معینی صرف شود؛ این دو فعالیت موجب خواهد شد تا بیشتر شرکت های کوچک نتوانند از امکان انتشار اوراق قرضه استفاده نمایند.
خلاصه مطلب و کلام پایانی
اوراق بدهی یا اوراق قرضه اوراقی است که شرکت صادر کننده آن متعهد می شود در قبال مبلغی که از خریدار دریافت کرده، مبلغ مشخصی را در دوره های مشخص به دارنده اوراق بپردازد. بنابراین بعد از پایان زمان مشخص و فرا رسیدن سررسید، موظف است اصل مبلغ دریافتی از خریدار اوراق را به او بازگرداند. شرکتی که این اوراق را صادر کرده در قبال مالک اوراق، موظف به پرداخت سود و اصل بهای آن است، ولی صاحب اوراق مالکیتی در خود شرکت ندارد. به دلیلی ویژگی ای که این اوراق دارند به آن ها اوراق بدهی می گویند. این اوراق معمولا از طرف شرکت هایی که در تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیت های خود مشکل دارند، انتشار داده می شود. این شرکت ها به جای این که از بانک وام بگیرند، از مردم پول قرض گرفته و اوراق بدهی را به عنوان سندی از این بدهکاری ارائه می دهند.
به این کار تامین مالی جمعی نیز گفته می شود. این کار شرکت ها موجب می شود که هم فعالیت های آن ها به دلیل کمبود بودجه روی زمین نماند و روز به روز پیشرفت کنند و گسترش یابند و هم بدهکار بودن به مالکان اوراق خود نوعی سرمایه ارزشمند است که هم موجب می شود برای پرداخت بدهی هایش بیشتر تلاش کند و هم سرمایه خوبی برای خودش در آینده باقی خواهد ماند. همچنین از آنجایی که شرکت صادر کننده موظف است سود دوره ای مشخص به همراه اصل پول مالکان اوراق را در موعد سررسید به آن ها بپردازد، سرمایه گذاری در این اوراق یکی از کم ریسک ترین سرمایه گذاری ها به حساب می آید.
همانطور که گفتیم اوراق بدهی انواع متفاوتی دارد که تفاوت آن ها در شرکت صادر کننده و یک سری موارد دیگر است که می بایست پیش از سرمایه گذاری برای شناخت بهترین اوراق قرضه بپردازید. به عنوان مثال اوراق صکوک شرکتی، اوراق مشارکت دولتی و شرکتی، اوراق منفعت، اوراق خزانه دولتی، اوراق استصناع، گواهی سپرده، اوراق مرابحه، اوراق سلف موازی استاندارد، سهام ممتاز و اوراق بهادار وثیقه ای از انواع اوراق بدهی هستند. جالب است بدانید که از مهم ترین انواع اوراق بدهی، اوراق مشارکت دولتی و شرکتی است و همانطور که از نامش مشخص است، سرمایه گذاران با خرید این اوراق در یک طرح مشارکت می یابند.
در انتها امیدوارم از این مطلب که اوراق قرضه دولتی ایران را با جزئیات معرفی کرد، استفاده کرده باشید و این را در نظر داشته باشید که قبل از شناسایی بهترین اوراق قرضه و خرید آن، حتما به تحقیق درباره اوراق قرضه مورد نظر بپردازید.
اگر سوال یا ابهامی در مورد بهترین اوراق قرضه داشتید، حتما در بخش دیدگاه ها بنویسید تا پاسخ داده شود.
اوراق مشارکت و اوراق قرضه
اوراق مشارکت چیست ؟
اوراق مشارکت که توسط بانک مرکزی منتشر می شود .این اوراق نوعی اوراق بهادار است .زمانیکه شرکتهای خصوصی ،دولتی و شهرداریها بخواهند پروژه ای بزرگ را انجام دهند برای تامین اعتبار اوراق مشارکت منتشر می کنند .هر کدام از این برگه ها که نشان دهنده ی مقدار سهم دارنده ی ان است .
اوراق قرضه چیست ؟
اوراق قرضه که به صورت کوتاه مدت ،میان مدت و بلند مدت هستند .
اوراق کوتاه مدت که بین یک تا پنج سال است ،اوراق میان مدت پنج تا ده سال است و اوراق بلند مدت که بیش از ده سال است .
برخلاف اوراق مشارکت که افراد با خرید ان دارای سهم می شوند با خرید اوراق قرضه افراد هیچ گونه مالکیتی ندارند .اوراق قرضه که نوعی اوراق بهادار می باشند و مراکزی که این اوراق را منتشر می کنند باید در زمان مشخص شده کل پول را پرداخت کنند و در طول این مدت سود پول نیز پرداخت می شود .
اوراق قرضه چه ویژگی هایی دارند ؟
1- افرادی که دارای اوراق قرضه هستند هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارند .با داشتن این اوراق انها می توانند مبلغ کل پول خود را به همراه سود ان دریافت کنند .
2-زمانیکه شرکتی ورشکست می شود افرادی که اوراق قرضه دارند در گرفتن طلب خود بر افراد سهام دار حق تقدم دارند .
3-برخی از شرکتها برای این که اوراق خود را بیشتر به فروش برسانند برای این اوراق وثیقه می گذارند .
4-افرادی که دارای اوراق قرضه هستند نمی توانند برای شرکتی که اوراق ان را خریداری کرده اند تصمیم گیری کنند و اجازه ی حق رای نیز ندارند .
5-چنانچه این اوراق به صورت خصوصی منتشر شود فقط شخص خریدار و مرکزی که ان را منتشر کرده با هم قرارداد دارند .اما اگر این اوراق به صورت عمومی منتشر شود علاوه بر افرادی که گفته شد شخصی به عنوان نماینده بر ان نظارت می کند تا شرکت به همه ی تعهدات خود عمل نماید .
اوراق مشارکت چه ویژگی هایی دارد ؟
1- این اوراق به صورت با نام وبی نام عرضه می شود
2-زمان پرداخت مشخص شده است
3-مرکزی که این اوراق را منتشر کرده است زمان پرداخت سود و اصل اوراق را مشخص میکند
4-این اوراق قابل خرید و فروش می باشد
5-هر کدام از این اوراق مقدار سهم خریدار را نشان می دهد
6- از این اوراق به عنوان وثیقه نیز می توان استفاده کرد
چه تفاوت هایی میان اوراق قرضه و مشارکت وجود دارد ؟
مراکزی که اوراق قرضه را عرضه می کنند با فروش این اوراق به خریدار به انها بدهکار می شوند .تمام این اوراق دارای زمان مشخصی برای پرداخت می باشند و همچنین مراکزی که این اوراق را به فروش می رسانند به افراد سود نیز پرداخت می کنند . این اوراق به صورت با نام وبی نام عرضه می شود .
از معایب خرید اوراق قرضه این است ،مراکزی که این اوراق را عرضه می کنند امکان دارد ورشکسته شده و نتوانند سرمایه شما را پرداخت کنند .همچنین برخی از کشورهای اسلامی ان را قبول ندارند و ربا محسوب می کنند لذا بجای استفاده از این اوراق ،اوراق مشارکت را جایگزین ان می کنند .
اوراق مشارکت به این صورت است که شخص قسمتی از سرمایه ی یک شرکت را تامین می کند و در سود و زیان ان شرکت سهیم می شود .یعنی هر سال مالی پس از این که کل هزینه هایی که انجام شده کم می شود و سودی که حاصل شده با توجه به قرار دادی که بین شخص و شرکت بسته شده تقسیم می شود .
برای انجام امور ثبت شرکت ،با مراجعه به موسسه ی ثبتیکال می توانید در کوتاهترین زمان شرکت خود را به ثبت برسانید .از امتیازات مهم این موسسه نسبت به سایر موسسات در این است که شما کل هزینه ها را در پایان کار پرداخت می کنید .
تفاوت اوراق قرضه با سهام
صکوک و تفاوت آن با اوراق قرضه
شیوا قدیمی کارشناس حقوقی و قراردادی موسسه حقوقی فرصت :
صکوک
ابزارهای مالی اسلامی یا همان صکوک، اوراق بهادار با ارزش مالی یکسان و قابل معامله در بازارهای مالی هستند که بر پایه یکی از قراردادهای اسلامی طراحی شده اند و دارندگان اوراق بصورت مشاع مالک یک یا مجموعه ای از داراییها و منافع حاصل از آنها می‌باشند. صکوک ابزاری مناسب جهت تامین مالی و تبدیل دارایی به اوراق بهادار میباشد.
اوراق قرضه
اوراق قرضه ورقه ایست که قابلیت معامله دارد و بیانگر مبلغ وام با سود مشخص است که در سررسیدهای معین پرداخت می‌گردد و اصل مبلغ نیز در سررسید مشخص به خریدار پرداخت میشود.
تفاوت صکوک و اوراق قرضه
- صکوک بر مبنای یک دارایی مشخص و مالکیت آن است ولی اوراق قرضه تعهد بدهی است.
- اعتبار صکوک بسته به دارایی پشتوانه آن میباشد اما اعتبار اوراق قرضه از ناشر آن نشات می‌گیرد.
- در صکوک امکان افزایش اصل دارایی و نتیجتا افزایش اوراق صکوک وجود دارد در حالیکه امکان افزایش اصل بدهی در اوراق قرضه وجود ندارد.
صکوک و اوراق قرضه از لحاظ قابلیت نقد شوندگی و امکان فروش در بازار ثانویه، تنوع در طراحی و عرضه و قابلیت رتبه بندی و ارزیابی توسط موسسات ارزیاب و قابلیت افزایش اعتبار دارای شباهت هستند.
مزایای استفاده از صکوک
استفاده از صکوک با توجه به اینکه مجموعه ای از داراییها پشتوانه آن است دارای مزایای زیر میباشد:
- افزایش نقدینگی شرکتی که نیاز به تامین مالی دارد از طریق انتشار صکوک؛
- انتشار صکوک به پشتوانه تفاوت اوراق قرضه با سهام داراییهایی غیر نقد و دارای نقدینگی پایین و خروج آنها از ترازنامه شرکت و جایگزین کردن وجوه نقد
- ریسک کمتر صکوک نسبت به سایر اوراق و کاهش هزینه تامین مالی
- کمک به رشد، رونق و توسعه بازار سرمایه از طریق تبدیل داراییها به اوراق بهادار قابل معامله
انواع اوارق صکوک
صکوک به انواع مختلفی تقسیم میشود که از مهمترین آنها میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: اوراق اجاره، اوراق مرابحه، اوراق استصناع، اوراق سلف، اوراق منفعت و… .
صکوک و تفاوت آن با اوراق قرضه
جهت دریافت مشاوره با پر کردن فرم زیر کارشناسان ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.
اوراق مشارکت
به منظور تامین سرمایه‌های شرکت ، اوراق مشارکت تنظیم می‌گردد که شرکت پس از تدوین برنامه و اخذ مجوزهای لازم میتوانند اقدام به انتشار و فروش این اوراق نمایند.
به منظور تامین سرمایه‌های شرکت ، این اوراق تنظیم می‌گردد که شرکت پس از تدوین برنامه و اخذ مجوزهای لازم میتوانند اقدام به انتشار و فروش اوراق مشارکت نمایند. این اوراق نیز هم چون سهام ممتاز از نرخ سود اسمی برخوردار است که بر اساس زمان مشخص در سررسید به صاحبان آنها پرداخت میشود. تاریخ سررسید اوراق مشارکت، شامل تاریخ مبلغ اولیه میباشد که مبلغ اسمی مندرج بر روی اوراق مشارکت به مالک اوراق پرداخت می‌گردد. برخی از اوراق مشارکت میتوانند به سهم در تاریخ سررسید خود تبدیل شود. در واقع اوراق مشارکت نوعی اوراق قرضه محسوب میشود.
انواع اوراق مشارکت
1- اوراق مشارکت ساده
اوراق مشارکت ساده پس از انتشار تغییر پیدا نمی‌کند که در پایان دارنده و منتشرکننده آن میتوانند اصل سرمایه و سود حاصل از بکارگیری آن در پروژه را استرداد نمایند. بر این اساس دارنده ورقه مشارکت با شرکت در یک پروژه خاص شریک محسوب میشود که پس از اجرای پروژه، رابطه وی با شرکت منتشر کننده ورقه به پایان می‌رسد. اوراق مشارکت ساده متداولترین نوع ورقه مشارکت به شمار می‌رود که به دلیل مکانیسم‌های حقوقی خاص از جمله تضمین باز پرداخت اصل و سود ورقه که مقررات متفرقه حاکم بر این اوراق پیش بینی نموده‌اند، در عمل مشکلی ایجاد نمی‌شود و ابزار مناسبی برای شرکت عموم در سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت میباشد چرا که صاحب ورقه می‌تواند آن را انتقال و یا به ناشر ارائه دهد.
2- اوراق مشارکت مرکب
اوراق مرکب توسط شرکتهای سهامی عام منتشر می‌گردد که به دو نوع طبقه بندی می‌شوند:
اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام
مطابق با ماده 1 آیین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق ، اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام ، اقتباس کامل از مقررات سابق اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام به وسیله قانون گذار بعد از انقلاب میباشد چرا که ورقه مشارکت قابل تبدیل ورقه ای است که بتوان آن را به سهم شرکت ناشر تبدیل نمود. در این نوع ورقه بر خلاف نوع ساده، صاحب ورقه، اگر وضعیت شرکت ناشر به دلیل اقتصادی و سود دهی بهتر از زمان انتشار اولیه ورقه مشارکت شود، می‌تواند با تبدیل ورقه مشارکت خود به سهم شرکت در توسعه شرکت شریک شود و از آن بهره‌مند گردد.
انتشار اوراق مشارکت قابل تبدیل
برای انتشار اوراق قابل تبدیل لازم است تا شرکت ناشر سرمایه خود را افزایش دهد. علاوه بر این، برای انتشار این نوع از اوراق، برای شرکت الزامی وجود ندارد که هم زمان با تصمیم مجمع عمومی فوق العاده اش به انتشار این اوراق، سرمایه خود را به میزان این اوراق افزایش دهد. در واقع، زمانی افزایش سرمایه، توسط هیات مدیره و با اجازه مجمع عمومی صورت می‌گیرد، که مهلتی که براساس آن صاحبان این گونه اوراق میتوانند اوراق خود را به سهام شرکت مبدل نمایند، به سر آمده باشد. در این شرایط و براساس مواد 30 و 33 آیین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، معادل مبلغ بازپرداخت نشده، سرمایه شرکت افزایش پیدا میکند و سپس معادل آن در مرجع ثبت شرکتها سهام جدید صادر میشود و به صاحبان اوراق مشارکت معادل مبلغ بازپرداخت نشده اوراقی که به شرکت ارائه کرده‌اند، سهم داده خواهد شد.
نحوه انتشار اوراق مشارکت
در ماده 31 آیین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مقرر شده که سهام داران شرکت، در خرید سهام جدید شرکت حق تقدم نخواهند داشت بر این اساس: «حق تقدم سهام داران شرکت در خرید سهام قابل تبدیل با اوراق مشارکت با تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت باطل میشود.» البته باید متذکر شد که این ماده بدان معناست که مجمع عمومی نمی‌تواند حق تقدم سهام داران را منتفی سازد. بلکه ماده 3 این قانون بدین معناست که با تصویب انتشار اوراق و افزایش سرمایه، سهام جدید باید به صاحبان اوراق مشارکت ارائه می‌گردد و صاحبان سهم نسبت به آنها حقی نخواهند داشت.
اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام
در این اوراق قابل تعویض با سهام ، قانون گذار با وجود اقتباس از مقررات لایحه قانونی 1347، رژیم حقوقی آنها را از اوراق قرضه قابل تعویض با سهام متمایز نموده و روش دیگری را ابداع کرده که سبب عدم رغب ناشرین و عدم رجوع عموم برای خرید این گونه اوراق شده است. به عبارت دیگر در لایحه قانونی 1347، در صورت تمایل صاحب ورقه، خرید اوراق قرضه قابل تعویض با سهام، صاحب ورقه در شرکت سهامدار محسوب میشود که در مورد اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام شرکت نیز همین موضوع صدق می‌کرد و در حال حاضر در مورد اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام اجرا میشود.
مطابق با ماده 29 آیین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مقرر می‌دارد که: «اوراق مشارکت ممکن است قابل تعویض با سهام سایر شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار باشد. در این صورت ناشر اوراق باید حداقل به میزان اوراق مشارکت قابل تعویض، موجودی سهام شرکتهای مذکور را تا سر رسید نهایی اوراق مشارکت حفظ نماید».
بر اساس این ماده، شرکت ناشر مجبور نیست سرمایه خود را افزایش دهد و یا سهام جدید برای تعویض با اوراق مشارکت متقاضیان صادر نماید. کافی است که شرکت، در دیگر شرکتهای حاضر در بورس، سهمی داشته باشد؛ هرگاه، صاحب ورقه بخواهد می‌تواند سهام مزبور را در مقابل تسلیم اوراق مشارکت به صاحبان این اوراق منتقل نماید.
دیدگاه شما