متنوع سازی دارایی

تعیین ترکیب دارایی ‌ها در جهت متنوع سازی پرتفوی
افق زمانی شرکت، وضعیت مالی فعلی و تحمل نوسانات بازار تا چه اندازه تأثیر قابل توجهی بر میزان تهاجمی یا محافظه‌کارانه بودن سرمایه‌گذاری دارد؛ بنابراین به دنبال متنوع ‌سازی پرتفوی، شرکت باید ترکیب دارایی مورد نظر خود را انتخاب کند.

متنوع سازی در معامله

ایجاد تنوع شیوه ای است که با استفاده از اختصاص سرمایه به ابزارهای مالی مختلف و صنایع و دسته بندی های مختلف، از میزان ریسک سرمایه گذاری می کاهد. این کار با هدف به حداکثر رساندن سود از سرمایه گذاری در عرصه های مختلفی صورت می گیرد که به شخص اجازه می دهد در برابر یک اتفاق، واکنش های متفاوتی نشان دهد.

اغلب متخصصان سرمایه گذاری در این امر هم رای هستند که ایجاد تنوع؛ با وجود اینکه هیچ گونه تضمینی در برابر ضرر ایجاد نمی کند، مهم ترین گام برای دستیابی به اهداف طولانی مدت در زمینه سرمایه گذاری است و میزان ریسک را نیز به حداقل می رساند. ما در این مقاله به این امر می پردازیم که آیا این گفته درست است یا خیر و ما چگونه می توانیم اصل تنوع را در سرمایه گذاری مان پیاده کنیم.

انواع مختلف ریسک

سرمایه گذاران در زمان سرمایه گذاری با دو ریسک جدی مواجه می شوند:

غیرقابل متنوع سازی : این نوع ریسک با عناوین ریسک «سیستماتیک» یا «ریسک بازار» نیز شناخته می شوند و حاصل عواملی مانند نرخ تورم، نرخ های تبادلاتی، عدم ثبات سیاسی، جنگ و متنوع سازی دارایی تغییرات نرخ های بهره هستند. این نوع ریسک تنها به شرکت خاص یا صنعت خاصی محدود نمی شوند و نمی توان با متنوع سازی آن ها را حذف کرد یا کاهش داد. در حقیقت این ریسک، ریسکی است که سرمایه گذار باید آن را بپذیرد.
قابل متنوع سازی : این دسته از خطرات با عنوان ریسک های «غیرسیستماتیک» نیز شناخته می شوند و ریسک هایی هستند که به یک شرکت، صنعت، بازار، اقتصاد یا کشور خاصی تعلق دارند و با استفاده از متنوع سازی می توان بخش اعظم این گونه ریسک را کاهش داد. منبع بخش اعظم این ریسک ها، ریسک های تجاری و مالی هستند. در نتیجه هدف سرمایه گذار از متنوع سازی، سرمایه گذاری در دارایی های متنوع است تا با این طریق در زمان بروز یك تغییر در بازار، همه انواع دارایی ها به یک صورت تحت تاثیر قرار نگیرند.

چرا باید در دارایی های خود تنوع ایجاد کنید؟

فرض کنیم که شما در سبد معاملاتی خود فقط سهام خطوط هوایی را دارید. اگر در اخبار اعلام شود که خلبان های شرکت هواپیمایی اعتصاب کرده اند و همه پروازها لغو شده است، نرخ سهام خطوط هوایی ناگهان افت خواهد کرد. در نتیجه ارزش سرمایه گذاری شما هم به سرعت کاهش خواهد یافت.
اما اگر شما سهام هواپیمایی را همراه با سهام راه آهن می خریدید، در شرایطی که اعتصاب به وجود می آمد، شما تنها در بخشی از سرمایه گذاری تان متحمل ضرر می شدید. حتی این امکان وجود داشت که نرخ سهام راه آهن در این دوره زیاد شود، زیرا مسافران در چنین شرایطی به دنبال راهی دیگر برای حمل و نقل خواهند بود.

اما با توجه به اینکه خطرات مشترک زیادی وجود دارند که می توانند هم بخش هواپیمایی و هم بخش راه آهن که هر دو آن ها مربوط به بخش حمل و نقل می شوند را با مشکل مواجه سازند، شما می توانید سرمایه گذاری خود را باز هم متنوع تر کنید. هر حادثه ای که موجب کاهش میزان مسافرت شود می تواند هر دو بخش هواپیمایی و راه آهن را با مشکل مواجه سازد و در واقع در چنین مواردی داده های آماری عنوان می کنند که این دو بخش با هم رابطه همبستگی دارند. در نتیجه برای دستیابی به تنوع بیشتر شما می توانید به سراغ شرکت های دیگر و به علاوه صنایع دیگر بروید. هر چه سهام مختلفی که در اختیار دارید، ارتباط همبستگی کمتری داشته باشند، برای شما بهتر است.

اما توجه به این نکته نیز اهمیت دارد که شما می توانید از طریق سرمایه گذاری در دارایی های مختلف اقدام به متنوع سازی دارایی متنوع سازی بکنید. از آنجایی که دارایی های مختلف مانند سهام و اوراق بهادار در برابر حوادث مهم به صورت مشترک و همانند واکنش نشان نمی دهند، ترکیبی از دارایی های مختلف میزان حساسیت سرمایه تان را در برابر نوسانات بازار کاهش می دهد. عموماً بازار سهام و بازار اوراق قرضه در مسیرهایی برخلاف یکدیگر حرکت می کنند. بنابراین، اگر دارایی تان را در این دو گروه سرمایه گذاری کنید، روند نامناسب در یکی از این گروه دارایی با روند مناسب در گروه دیگر دارایی همراه خواهد بود.

انواع دیگری از متنوع سازی نیز وجود دارد و بسیاری از محصولات سرمایه گذاری ترکیبی تولید شده اند تا میزان تحمل ریسک سرمایه گذاران افزایش یابد، اما بسیاری از این محصولات بسیار پیچیده اند و سرمایه گذاران تازه کار یا سرمایه گذاران خرد نمی توانند از آن ها استفاده کنند. کسانی که تجارب کمتری در این باره دارند و یا از بودجه کافی برای پوشش دادن فعالیت های خود برخوردار نیستند، می توانند از اوراق قرضه استفاده كنند. استفاده از اوراق قرضه بهترین روش ممکن به منظور ایجاد تنوع در برابر بازار سهام است.
متاسفانه از آنجایی که ما بارها با دستکاری و تقلب در این بازارها مواجه شده ایم، باید به این امر توجه داشته باشیم که گزارش مالی یا تحلیل مالی یک شرکت را نمی توان یک مدرک کاملاً معتبر دانست و نمی توان بر مبنای این داده اقدام به سرمایه گذاری کامل در یک مجموعه کرد. متنوع سازی از بروز خطر جلوگیری نمی کند، اما می تواند از میزان تاثیر کلاه برداری ها و داده های نادرست بر سرمایه گذاری شما، بکاهد.

خلاصه

متنوع سازی به سرمایه گذار کمک می کند که میزان ریسک را مدیریت کند و از تاثیر نوسانات نرخ یک گروه از دارایی در سرمایه گذاری خود بکاهد. به این امر توجه داشته باشید که سرمایه گذاری شما هر چه قدر هم که متنوع باشد، نمی تواند به طور کامل از خطرات در امان بماند. شما می توانید ریسک مربوط به سهام خاص را کاهش دهید ولی ریسک های یک بازار کلی، بر همه دارایی های موجود در آن بازار تاثیر می گذارد، در نتیجه متنوع سازی باید در سطح گروه های دارایی و بازارها نیز صورت بگیرد. کلید اصلی این کار پیدا کردن حد متعادلی در نسبت ریسک و سود است، این امر به شما در دستیابی به اهداف مالی تان کمک می کند.

مدیریت پرتفوی و سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه

مدیریت پرتفوی یا سبد دارایی به معنای تعیین نقاط ضعف و قوت، تهدیدها و فرصت‌ ها در انتخاب بدهی در مقابل سرمایه، رشد در مقابل اطمینان و متنوع سازی دارایی دیگر انتخاب ‌ها در مسیر افزایش بازدهی در سطح معینی از ریسک است. به طوری که بتوان در بحرانی ترین شرایط بازار، ترکیب مناسبی از بازارهای سرمایه را انتخاب نمود تا بیشترین میزان بازدهی از شرایط ریسک اتفاق بیافتد. از این رو، در مقاله حاضر هدف این است که مفهوم دقیق مدیریت پرتفوی مشخص شود تا بر اساس آن بتواند بهترین نوع ترکیب بازارهای سرمایه را در شرایط بحرانی کرونا انتخاب نمود.

مفهوم مدیریت پرتفوی
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، در دوران ریسک‌های متنوع جهانی که سرمایه‌ها را تهدید می‌کند و در بستر اقتصاد کم بهره، مدیریت تنوع پرتفوی نقشی بسیار اساسی در کاهش ریسک و افزایش ثبات درآمد دارد.
تجربه نشان داده است که ریسک و درآمد در سرمایه‌گذاری، همبستگی بالایی با هم دارند؛ اما میزان این همبستگی در طول دامنه متفاوت است. در نتیجه سرمایه‌گذاران باید بر اساس میزان تحمل ریسک و میزان هدف استراتژیک خود به سرمایه‌گذاری در ابزارهای مختلف بپردازند. به طور کلی، مراحل تشکیل هر پرتفوی به این شرح می باشد:
– تعیین سیاست سرمایه گذاری
– تجزیه و تحلیل اوراق بهادار
– تشکیل سبد سرمایه گذاری
– تجدید نظر در سبد سرمایه گذاری
– ارزیابی عملکرد سبد سرمایه گذاری

استراتژی مدیریت پرتفوی
سرمایه‌گذاران باید بر اساس نیازهای خود، استراتژی سرمایه‌گذاری روشنی تهیه کنند و نسبت به آن متعهد باشند. تخصیص دارایی، مهم ‌ترین عامل در ارزیابی ویژگی ‌های بلند مدت ریسک و مدیریت پرتفوی یک سرمایه‌ گذار است. تحقیقات نشان می ‌دهد که استراتژی، انتخاب درصدی از هر یک از بازارهای سرمایه‌گذاری از جمله سهام، اوراق قرضه و پول نقد در یک پرتفوی بیش از 90 درصد تغییر در بازده پرتفوی را تعیین می‌کند.
تصمیمات ضعیف مربوط به تخصیص دارایی می‌تواند باعث شود میانگین بازده سهام یا سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار در بازارهای مربوطه دچار عقب‌ ماندگی شود. شرکت باید سرمایه‌گذاری خود را در سهام، اوراق قرضه و وجه نقد اختصاص دهد تا به کاهش ریسک پرتفوی برسد و همچنین به دنبال بازدهی‌ های جذاب باشد و از مشکلات زمان ‌بندی بازار مطلع باشد. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران با افق زمانی طولانی‌تر این توانایی را دارند که سطح بالاتری از نوسانات پرتفوی در ارتباط با حجم بیشتری از سهام را در پرتفوی خود بپذیرند. این سرمایه‌گذاران باید از صندوق‌های بین ‌المللی متنوع استفاده کنند تا از مزایای متنوع‌ سازی پرتفوی در خارج از کشور بهره ببرند.

تعیین ترکیب دارایی ‌ها در جهت متنوع سازی پرتفوی
افق زمانی شرکت، وضعیت مالی فعلی و تحمل نوسانات بازار تا چه اندازه تأثیر قابل توجهی بر میزان تهاجمی یا محافظه‌کارانه بودن سرمایه‌گذاری دارد؛ بنابراین به دنبال متنوع ‌سازی پرتفوی، شرکت باید ترکیب دارایی مورد نظر خود را انتخاب کند.

متنوع ‌سازی پرتفوی ترکیبی از سهام، اوراق قرضه و پول نقد است که در یک سبد، نگهداری می‌شود. یکی از راه‌های کمک به محافظت از سرمایه در برابر غیر قابل پیش ‌بینی بودن بازار ایجاد یک تنوع مناسب در بین این سه نوع دارایی اصلی است. این رویکرد می‌تواند به کاهش خطرات مرتبط با سرمایه‌گذاری کامل تنها در یک نوع دارایی کمک کند.
ترکیب دارایی شرکت شما تا حد زیادی به وضعیت مالی خاص شرکت بستگی دارد. به طور معمول، یک بازه زمانی با سرمایه‌گذاری طولانی‌تر درصد بالاتری از سهام موجود در سبد سرمایه‌گذاری را امکان ‌پذیر می‌کند؛ حتی اگر یک شخص حقیقی نزدیک به بازنشستگی است، باید روند تدریجی انتقال به ترکیبی از دارایی با نوسانات پایین‌تر را در نظر بگیرد. بازنشستگی برخی سرمایه‌گذاران می‌تواند 30 سال یا بیشتر طول بکشد؛ بنابراین پتانسیل رشد سبد سرمایه‌گذاری همچنان باید در انتخاب ترکیب سرمایه‌گذاری مورد توجه قرار گیرد.
معمولاً کمترین تنوع سرمایه‌گذاری در ابتدا و انتهای نمودار مشاهده می‌شود. به عبارت دیگر، اگر سرمایه‌گذاری اولویت اولش حفظ سرمایه باشد یا حداکثر سود باشد، تنوع کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری دارد که به دنبال تعادلی مناسب از این دو عامل است.
سرمایه ‌گذارانی که می‌توانند سرمایه‌گذاری بلند مدت داشته باشند و نوسانات قابل توجهی را در مقابل دریافت سود قابل توجه تحمل کنند، می‌توانند در ابزارهایی چون سهام‌ های خارجی یا داخلی سرمایه‌گذاری کنند؛ اما با افزایش محافظه ‌کارانه‌گی، باید سهم دارایی ‌های نقدی و اوراق قرضه دولتی در سبد افزایش یابد. به گونه‌ای که در سرمایه‌گذاران محافظه‌ کار باید بیشترین حجم سرمایه به اوراق قرضه دولتی تخصیص یابد.

بنابراین سرمایه‌گذاری همیشه باید با توجه به توازن بین ریسک و درآمد انجام شود. از نظر تاریخی با افزایش میزان مواجهه پرتفوی با سهام، پتانسیل بازدهی بالاتر و ضررهای بزرگ‌تر نیز افزایش می‌یابد. با این حال در متنوع سازی دارایی دوره‌ های طولانی‌تر، نوسانات بازدهی کاهش می‌یابد و می‌تواند سود قابل توجهی را نصیب سرمایه ‌گذار کند.

جمع بندی
با مطالعه مقاله حاضر مشخص می شود که یکی از استراتژی های بسیار موثر جهت کاهش ریسک و مدیریت هر چه بهتر پرتفوی، تخصیص دارایی می باشد. در این شیوه شرکت باید درصدی از بازار سرمایه گذاری خود به بازارهای سهام، اوراق قرضه و وجه نقد اختصاص دهد تا با کاهش درصد ریسک بتواند بازدهی بالایی داشته باشد. انتخاب ترکیب بازار بر اساس وضعیت مالی شرکت می تواند سهم های مختلفی داشته باشد؛ به طوری که اگر سرمایه گذاری طولانی مدت مدنظر باشد، می توان درصد بالاتری از دارایی را در بازار سهام سرمایه گذاری کرد. در صورتی که در سرمایه گذاری محافظه‌کارانه، عمده دارایی در سبد اوراق قرضه یا پول نقد قرار می گیرد.

پرتفوی یا سبد سهام به چه معناست؟

گروهی از دارایی های مالی مثل سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه و معادل‌های پول نقد نظیر سپرده های بانکی، همچنین سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله، پرتفوی یا سبد دارایی ها گفته می‌شود. پـرتفوی به صورت مستقیم توسط سرمایه گذاران نگه‌داری شده و یا به وسیله حرفه‌ای‌های عرصه مالی مدیریت می‌شود.

احتیاط حکم می‌کند که سرمایه گذاران باید یک پرتفوی سرمایه گذاری بر حسب میزان تحمل ریسک و اهداف سرمایه گذاری خود تشکیل دهند. به پرتـفوی سرمایه گذاری به شکل یک کیک که به چند قسمت با اندازه‌های مختلف تقسیم شده و برای تهیه هر قسمت از مواد و طعم‌دهنده‌های مختلف استفاده شده، نگاه کنید.

به طور مثال، یک سرمایه گذار ریسک گریز و محافظه کار ممکن است پرتفوی‌ای با سهام شرکت‌های بزرگ، صندوق های سرمایه گذاری در شاخص، اوراق قرضه یا مشارکت و همین‌طور سپرده بلندمدت بانکی با نقد شوندگی بالا داشته باشد. در مقابل، یک سرمایه گذار ریسک پذیر ممکن است سهام چند شرکت کوچک را به سهام یک شرکت رو به رشد با سرمایه بزرگ بیفزاید و در اوراقی با ریسک و بازده بالا سرمایه گذاری کند، همین‌طور به دنبال املاک، فرصت‌های سرمایه گذاری بین‌المللی و سایر فرصت‌های برای بزرگ‌تر کردن پرتفوی خود باشد.

معمولاً در زبان فارسی از نام‌های دیگری نظیر پورتفولیو، سبد سهام و سبد دارایی ها به جای پرتـفوی استفاده می‌شود.

معنای پرتفوی در بورس چیست؟

وقتی شما در بازار بورس و در سهام مختلف سرمایه گذاری می کنید، در واقع یک پرتفوی بورسی برای خود ایجاد کرده اید که در آن سهام چندین شرکت مختلف قرار دارد. وقتی هم در مورد مدیریت ریسک و خرید سبد سهام در بورس صحبت میشود دقیقا منظور همین است که از خرید تک سهم و سرمایه گذاری تمام پول خود در یک سهم خودداری کنید و به جای آن کل سرمایه خود را به سه، چهار یا پنج بخش تقسیم کنید و هر قسمت را در یک شرکت سرمایه گذاری کنید.

در تشکیل پرتفو شما باید از دانش تحلیلی شامل تحلیل بنیادی سهام و همینطور تحلیل تکنیکال آن آگاهی داشته باشید. به علاوه وقتی می خواهید هر بخش از سرمایه خود را به یک شرکت اختصاص دهید برای اینکه اصول متنوع سازی را رعایت کنید لازم است شرکتهایی را که انتخاب میکنید در چند صنعت مختلف بورسی باشند. همینطور میتوانید بخشی از سهام خود را به شرکتهای بزرگ بازار و بخشی دیگر را به شرکتهای کوچک و پرنوسان اختصاص دهید.

مفهوم پرتفوی بهینه سهام و مرز کارایی چیست؟

مفهوم پرتفوی بهینه سهام از شاخه‌های نظریه پرتفوی مدرن است. این نظریه فرض می‌کند که سرمایه گذاران در حالی دیوانه‌وار به دنبال حداقل کردن ریسک خود هستند که برای بیشترین بازده ممکن هم تلاش می‌کنند. مبنای این نظریه آن است که سرمایه گذاران به شکل عقلایی عمل خواهند کرد و همیشه تصمیماتی می‌گیرند که ضمن پذیریش مقدار قابل قبولی ریسک، بازده سرمایه گذاری آن‌ها را بیشینه می‌کند.

هری مارکویتز در سال ۱۹۵۲ مفهوم پرتفوی بهینه را مطرح کرد و به ما نشان داد که این امکان وجود دارد تا در عین واحد هزاران پرتفوی مختلف با سطوح متفاوت ریسک و بازده تشکیل داد. این به عهده سرمایه گذار است که تصمیم بگیرد چه مقدار ریسک را می‌تواند متنوع سازی دارایی متنوع سازی دارایی تحمل کند و در قبال آن میزان ریسک پرتفوی خود را به‌گونه‌ای متنوع سازی کند که بیشترین بازده ممکن را به دست آورد. اینجاست که مفاهیمی چون متنوع سازی و تخصیص دارایی‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.

تنوع بخشی پرتفو یعنی چه؟

تنوع بخشی سبد سهام یک تکنیک برای مدیریت ریسک است. برای استفاده از این تکنیک شما باید انواع مختلفی از ابزارهای سرمایه گذاری را در یک پرتفوی با هم ترکیب کنید تا تأثیری را که هر یک از این ابزارها بر عملکرد کل پرتفوی خواهد داشت به حداقل برسانید.

ابزارهای سرمایه گذاری شامل سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، طلا و ارز می‌شود. تنوع بخشی ریسک پرتفوی شما را کاهش می‌دهد. مدیران مالی می‌توانند با فرمول‌های پیچیده‌ای به شما نشان دهند که تنوع بخشی چگونه می‌تواند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهد.

چرا تنوع بخشی پرتفوی مهم است؟

یکی از خطراتی که همواره سرمایه گذاران و فعالان بازار بورس را تهدید می‌کند، نوسانات قیمت سهام است. ازآنجایی‌که بسیاری از سرمایه گذاران بورسی نمی‌توانند نوسانات کوتاه‌مدت بازار سهام را پیش‌بینی و با استراتژی‌های سرمایه گذاری مختلف خطرات نوسان پذیری قیمت را کنترل کنند، همواره متخصصان پیشنهاد می‌کنند که سرمایه گذاران از تنوع بخشی پرتفوی خود به عنوان بهترین راه برای تسهیل این مسیر استفاده کنند. توصیه‌ای که احتمالاً آن را با عبارتی نظیر «همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید» شنیده‌اید.

برای تشکیل پرتفو باید به چه نکاتی توجه کرد؟

قبل از تشکیل پرتفو باید بررسی کنید چه انگیزه هایی باعث میشود تا در دارایی های مالی گوناگون سرمایه گذاری کنید. اساسا ما به طور خودآگاه یا اغلب ناخودآگاه بر اساس سه مولفه انواع مختلف دارایی ها را در پرتفوی خود قرار میدهیم:

1. میزان پذیرش و تحمل ریسک
2. افق زمانی سرمایه گذاری
3. هدف از سرمایه گذاری

مثلا فرد ریسک پذیر بخش اصلی پرتفو خود را به سهام تخصیص میدهد یا فردی که به زودی به سرمایه اش برای خرید خانه نیاز دارد، ترجیح میدهد که ریسک کمتری کند و در دارایی کم نوسانی مثل اوراق با درآمد ثابت یا سپرده های بانکی سرمایه گذاری کند و در نهایت فردی که هدفش به دست آوردن یک جریان درآمدی ثابت است تا با آن بخشی از مخارج خود را پرداخت کند به سراغ صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می رود و فردی که هدفش اندوخته کافی برای دوران بازنشستگی است به سراغ صندوقهای سرمایه گذاری در سهام میرود.

بنابراین با توجه به این سه مولفه بایستی ابتدا ببنید حاضرید چقدر ریسک کنید، همینطور تا چه مدت به سرمایه ی خود احتیاج ندارید و در نهایت هدف خود را از تشکیل پرتفو مشخص متنوع سازی دارایی کنید. وقتی این سه مورد مشخص میشود، شما به سادگی میتوانید پرتفویی تشکیل دهید که هم نوسانات آن متناسب با سطح پذیرش ریسک شما باشد و هم بالاترین بازدهی را متناسب با افق و اهداف سرمایه گذاری شما ارائه کند.

مفهوم تخصیص داراییها چیست؟

تخصیص دارایی یک تکنیک برای تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری است که به دنبال برقراری توازن میان ریسک و بازده پرتفوی و ایجاد تنوع بخشی با تقسیم کل سرمایه بین دارایی هایی نظیر اوراق مشارکت، سهام، ملک، طلا، ارز و پول نقد است. هر دسته از این دارایی ها سطوح مختلفی از ریسک و بازده را دارا هستند.

پس هر یک از آن‌ها در طول زمان به شکل متفاوتی رفتار خواهند کرد. به صورتی که وقتی ارزش یک دارایی رو به افزایش است، دارایی دیگری ممکن است کاهش یافته یا اینکه به اندازه اولی افزایش نداشته باشد.

به عبارتی تخصیص دارایی کمک می‌کند تا عملکرد ضعیف یک گروه از سرمایه گذاری توسط سایر گروه‌ها به‌خوبی پوشش داده شود. برای تخصیص دارایی ها شما باید به سه مولفه ای که در بالا ذکر شد توجه کنید و با توجه به این سه مولفه در دارایی های مختلف سرمایه گذاری کنید.

ریسک سرمایه گذاری چیست؟

در مبحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اشاره دارد یعنی اینکه دارایی که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید، ارزش خود را از دست بدهد. انواع مختلفی از ریسک ها وجود دارد که سرمایه گذاران در معرض آن‌ها قرار دارند و به طبع آن راه‌های زیادی هم برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری وجود دارد، مثل تخصیص دارایی و متنوع سازی، ولی هیچ راهی برای از بین بردن کامل ریسک وجود ندارد.

دانستن منابع مختلف ریسک به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید همچنان که پرتفوی خود را می‌سازید، دارایی های مالی خود را نیز ارزیابی کنید. ریسک هایی که معمولا دارایی های مالی شما را تهدید میکنند عبارتند از:

• ریسک بازار
• ریسک صنعت
• ریسک توقف نماد
• ریسک نرخ بهره
• ریسک نرخ سرمایه گذاری مجدد
• ریسک نرخ ارز

صندوقهای سرمایه گذاری در سهام و متنوع سازی پرتفو

اگر شما دانش کافی برای سرمایه گذاری در بورس ندارید و همین‌طور زمان لازم را هم برای فعالیت‌های روزانه در بورس ندارید، بنابراین احتمال موفقیت شما در این بازار از طریق سرمایه گذاری در صندوقهای سهامی بیشتر است. شما با سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری در سهام از مزایایی زیادی برخوردار می‌شوید. ازجمله:

• از خدمات کارشناسان استفاده می‌کنید
• سبد دارایی های خود را به‌خوبی تنوع بخشی می‌کنید.
• دارایی شما نقدشوندگی مناسبی دارد.
• هزینه معاملات شما کاهش می‌یابد.
• انتخاب برای شما آسان است.

صندوقهای سرمایه گذاری در سهام بخش اصلی و عمده منابع خود را در سهام شرکت ها سرمایه گذاری می‌کنند؛ بنابراین از همان ریسکی که شما هنگام سرمایه گذاری در سهام با آن مواجهید، برخوردار هستند؛ اما عاملی که سرمایه گذاری در این نوع صندوقها را جذاب کرده است، مدیران متخصص و حرفه‌ای در حوزه سرمایه گذاری هستند که به‌طور فعالانه دارایی های موجود در صندوق را موردبررسی قرار می‌دهند و با تنوع بخشی و اجرای اصول سرمایه گذاری موفق، عملکرد بالای صندوق ها را تضمین می‌کنند.

پرتفوی لحظه ای چیست و تفاوت پرتفوی و پرتفوی لحظه ای در چیست؟

پرتفوی لحظه ای یکی از گزینه های موجود در سامانه های معاملاتی آنلاین کارگزاری مفید است و بسیاری از سرمایه گذاران تازه کار که وارد سامانه های آنلاین این کارگزاری میشوند، با این سوال روبرو میشوند که پرتفوی لحظه ای چیست و چه تفاوتی با سبد پرتفوی یا پرتفوی سپرده گذاری دارد؟ در سامانه معاملاتی این کارگزاری و در قسمت پرتفوی ۲ نوع پرتفوی وجود دارد

1. پرتفوی سپرده گذاری یا سبد پرتفوی : دارایی واقعی شما نزد کارگزار ناظر (کارگزاری مفید) را به شما متنوع سازی دارایی نشان میدهد. اگر شما سهمی را برای اولین بار از طریق هر کارگزاری غیر از کارگزاری مفید خریده باشید، تعداد سهامی که از طریق آن کارگزاری خریده اید، در این بخش نمایش داده نمیشود.
2. پرتفوی لحظه‌ای : وضعیت سود/زیان دارایی های تحت مدیریت شما را به نمایش می‎گذارد. در پرتفو لحظه ای تعداد دقیق سهامی را که در مدیریت شماست و مالک آن هستید نمایش داده میشود.

مبنای پورتفوی لحظه ای معاملات آنلاین کاربر است. بدین ترتیب کلیه معاملاتی که از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری مفید انجام شوند، در لحظه و به صورت خودکار به پورتفوی لحظه ای اضافه می شوند. در صورتیکه تعداد دارایی شما درست نیست، می توانید معاملات خود را در این قسمت به صورت دستی ویرایش کنید. در پرتفوی لحظه‌ای اطلاعات لحظه‌ای چون قیمت، ارزش دارایی، مقدار سود/زیان، درصد سود/زیان، قیمت سر به سر و… برای تسهیل محاسبات کاربران در نظر گرفته شده است.

انواع ریسک در امور مالی و روش های کنترل

انواع ریسک در امور مالی ، خطر احتمال تفاوت نتایج واقعی با نتایج مورد انتظار است. در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه، ریسک به عنوان نوسان بازده تعریف می شود. مفهوم ریسک و بازده این است که دارایی های پرریسک باید بازده مورد انتظار بیشتری داشته باشند تا نوسانات بالاتر و افزایش ریسک را برای سرمایه گذاران توجیه پذیر نمایند.

ریسک در امور مالی

به طور کلی دو دسته ریسک اصلی وجود دارد: سیستماتیک و غیرسیستماتیک. ریسک سیستماتیک عدم اطمینان بازار در یک سرمایه گذاری است، به این معنی که احتمال آن وجود دارد که عوامل خارجی بر همه یا بسیاری از سازمان های یک صنعت یا گروه تاثیر می گذارد. ریسک غیرسیستماتیک نشان دهنده عدم قطعیت خاص دارایی است که می تواند بر عملکرد یک سرمایه گذاری تاثیر بگذارد.

در زیر لیستی از مهم ترین انواع ریسک مالی وجود دارد که یک تحلیل گر مالی باید هنگام ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری در نظر بگیرد:

• ریسک سیستماتیک – تاثیر کلی بازار
• ریسک غیرسیستماتیک – عدم اطمینان خاص دارایی
• ریسک سیاسی / نظارتی – تاثیر تصمیمات سیاسی و تغییرات در مقررات
• ریسک مالی – ساختار سرمایه سازمان (درجه اهرم مالی یا بار بدهی)
• ریسک نرخ بهره – تاثیر تغییر نرخ بهره
• ریسک کشوری – عدم قطعیت ها در خصوص یک کشور
• ریسک اجتماعی – تاثیر تغییرات در هنجارها و رفتارهای اجتماعی
• ریسک زیست محیطی – عدم اطمینان در مورد تعهدات زیست محیطی یا تاثیر تغییرات در محیط
• ریسک عملیاتی – عدم اطمینان در مورد عملکرد یک شرکت یا سازمان همکار از جمله زنجیره تامین آن، تحویل محصولات یا خدمات
• ریسک مدیریت – تاثیری که تصمیمات یک تیم مدیریت بر سازمان می گذارد
• ریسک حقوقی – عدم قطعیت مربوط به پرونده های قضایی
• رقابت – میزان رقابت در یک صنعت و تاثیر رقبا بر سازمان

زمان در مقابل انواع ریسک

هر چه جریان نقدینگی یا بازدهی مورد انتظار در آینده دورترباشد، این خطرناک تر و نامطمئن تر خواهد بود. بین زمان و عدم اطمینان همبستگی مثبت و شدیدی وجود دارد که نمی توان آن را نادیده گرفت.

در ادامه دو روش مختلف برای فائق آمدن به این عدم اطمینان و مدیریت آن را بررسی خواهیم کرد که هر دو تابعی از زمان هستند.

تنظیم ریسک در امور مالی

از آنجا که سرمایه گذاری های مختلف دارای درجات مختلف عدم اطمینان یا نوسان هستند ، تحلیلگران مالی “میزان” عدم اطمینان درگیر را “تنظیم می کنند”. به طور کلی، دو روش معمول برای تعدیل وجود دارد: روش نرخ تنزیل و روش جریان مستقیم وجه نقد.

روش نرخ تنزیل در تنظیم ریسک امور مالی

روش نرخ تخفیف برای تعدیل ریسک برای سرمایه گذاری متداول ترین روش است، زیرا استفاده از آن کاملاً ساده است. مفهوم این است که جریان های نقدی پیش بینی شده در آینده از یک سرمایه گذاری باید با توجه به ارزش زمانی پول و حق بیمه اضافی سرمایه گذاری تنزیل داده شوند.

روش جریان نقدی مستقیم در تنظیم ریسک امور مالی

انجام روش جریان مستقیم وجوه نقد دشوارتر است، اما تجزیه و تحلیل دقیق تری را ارائه می دهد. در این روش، یک تحلیلگر مستقیماً جریان های نقدی آینده را با استفاده از یک ضریب اطمینان بر آن ها تنظیم می کند. ضریب اطمینان برآورد میزان واقعی دریافت جریان های نقدی است. از آنجا، تحلیلگر برای بدست آوردن ارزش فعلی خالص (NPV) سرمایه گذاری، به سادگی مجبور است جریانات نقدی را در زمان ارزش پول تنزیل کند. وارن بافت به دلیل استفاده از این روش برای ارزیابی شرکت ها مشهور است.

الگوهای کنترل ریسک

رویکردهای مختلفی وجود دارد که سرمایه گذاران و مدیران سازمانی می توانند برای مدیریت عدم اطمینان استفاده کنند. در زیر خلاصه ای از رایج ترین استراتژی های مدیریت ریسک آورده شده است:

متنوع سازی روشی برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک (خاص) با سرمایه گذاری در تعدادی از دارایی های مختلف است. مفهوم این است که اگر یک سرمایه گذاری متنوع سازی دارایی از یک حادثه خاص عبور کند و باعث کاهش سودآوری شود، سرمایه گذاری های دیگر آن را متعادل می کنند.

طیف گسترده ای از محصولات بیمه ای وجود دارد که می تواند برای محافظت از سرمایه گذاری ها در برابر حوادث فاجعه بار مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال می توان به بیمه اشخاص، بیمه مسئولیت عمومی، بیمه املاک و غیره اشاره کرد.

روش عملیاتی

روش های عملیاتی بی شماری وجود دارد که مدیران می توانند از آن ها برای کاهش خطرپذیری تجارت خود استفاده کنند. به عنوان مثال می توان به بررسی، تجزیه و تحلیل و بهبود شیوه های ایمنی آنها اشاره کرد. استفاده از مشاوران مدیریت برای بررسی کارایی عملیاتی؛ استفاده از روش های قوی برنامه ریزی مالی و متنوع کردن فعالیتهای تجاری از جمله آنها می باشد.

کلام آخر

شما چه روش های دیگری را موثر در کاهش ریسک در امور مالی می شناسید که در بالا به آن ها اشاره نکرده باشیم. چه تجربیاتی در این زمینه دارید؟ تجربیات و نظرات خود را با ما و دیگر کاربران وبلاگ مشاوره مدیریت غزال در میان بگذارید.

اهمیت تنوع در سرمایه گذاری

متنوع سازی عمل توزیع پول خود در طیف وسیعی از دارایی‌ها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری است. پرتفوی متنوع به تعدیل نوسانات کمک می‌کند زیرا هیچ یک از دارایی‌ها تأثیر بزرگتری نسبت به سایرین ندارد.
متنوع سازی ساده‌ترین راه برای افزایش بازده سرمایه گذاری در عین کاهش ریسک است. ممکن است این مقوله به نظر یک هدف سرمایه گذاری غیرممکن باشد اما دستیابی به یک پروتفوی سرمایه گذاری متنوع می‌تواند آسان و حیاتی باشد.
ابزارهای مختلفی در دسترس سرمایه گذار است تا بتواند به راحتی سبد دارایی خود را متنوع کند.

اهمیت تنوع در سرمایه گذاری

متنوع سازی چیست؟

متنوع سازی عمل توزیع پول در طیف وسیعی از دارایی‌ها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری است. این عمل بخشی از آن چیزی است که تخصیص دارایی نامیده می‌شود، به این معنی که پورتفوی را چگونه بین کلاس‌های مختلف دارایی یا گروه‌های سرمایه گذاری مشابه تقسیم کرد.
سرمایه گذاران گزینه‌های زیادی برای سرمایه گذاری دارند که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارد و در چرخه‌های اقتصادی به شکل متفاوتی عمل می‌کنند. برخی از متداول‌ترین روش‌های متنوع سازی پورتفوی شامل تنوع بخشی به کلاس دارایی، محتویات کلاس دارایی و فراتر از کلاس دارایی است.

متنوع سازی طبق کلاس دارایی

سه کلاس اصلی دارایی در پورتفوی سرمایه گذاری شامل سهام، اوراق قرضه و پول نقد است.
• سهام بالاترین سود درازمدت را دارند اما به ویژه در بحران‌های اقتصادی بی ثبات هستند.
• اوراق قرضه بازده درآمدی متوسطی دارند اما در دوران رشد اقتصادی معمولاً بازده ضعیف‌تری دارند. به طور کلی اوراق قرضه رابطه معکوس با سهام دارند.
• وجه نقد (یا معادل آن) کمترین ریسک و در نتیجه کمترین بازده را دارد. پول نقد می‌تواند نوسانات یا هزینه‌های غیر منتظره را پوشش دهد و به عنوان «باروت خشک» برای سرمایه گذاری در زمان‌های مناسب عمل می‌کند.

کلاس‌های دارایی دیگری مانند املاک و مستغلات، کامودیتی و سرمایه گذاری‌های جایگزین نیز وجود دارد. این کلاس‌های دارایی معمولاً ارتباط کمتری با بازار سهام دارند و به همین ترتیب می‌توانند برای کمک به تنوع بخشی موثر باشند.

تنوع در کلاس‌های دارایی

پس از متنوع سازی سطح دارایی، سرمایه گذاران می‌توانند با توجه به جزئیات هر کلاس دارایی، روند کار را ادامه می‌دهند.

• شرکت‌هایی که در انواع صنایع فعالیت می‌کنند را وارد پورتفوی کنید زیرا چرخه اقتصادی بر هر کسب و کار تأثیری متفاوت دارد. برخی از صنایع بصورت دوره‌ای در نظر گرفته می‌شوند جایی که ارزش شرکت همزمان با چرخه اقتصادی رشد می‌کند. به عنوان مثال می‌توان به بخش صنایع مصرفی (لباس، وسایل الکترونیکی، اتومبیل و غیره)، خدمات مالی، مواد اولیه و املاک و مستغلات اشاره کرد که با تقویت اقتصاد، تقاضا رشد می‌کند. برخی از بخش‌ها دفاعی در نظر گرفته می‌شوند جایی که تجارت شرکت تحت تأثیر چرخه اقتصادی نیست. به عنوان مثال می‌توان کالاهای اساسی مصرفی (مواد غذایی، دخانیات و غیره)، آب و برق و خدمات بهداشتی و سایر مایحتاج مصرفی را نام برد.
• اندازه یا سرمایه بازار. شرکت‌های دارای ارزش بازار بزرگ، متوسط و متنوع سازی دارایی کوچک (شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک) را با هم مخلوط کنید. شرکت‌های بزرگ ثبات بیشتری دارند و می‌توانند دوره‌های رکود اقتصادی را راحت‌تر تحمل کنند اما در مقایسه با همتایان کوچک‌تر خود پتانسیل رشد کمتری نیز دارند.
• سهام مستعد رشد و ارزشمند. سهام مستعد رشد با فروش زیاد و سود در حال رشد مشخص می‌شوند. شركت‌هايی ارزشمند، کمپانی‌هایی هستند كه سهام آنها در حداقل قیمت است و يا به نظر می رسد به نوعی كم بها داده شده‌اند.

اوراق قرضه

منتشر کننده اوراق قرضه. اوراق قرضه از سوی ناشران مختلفی مانند خزانه داری هر کشور، شهرداری‌ها، شرکت‌های بزرگ و غیره صادر می‌شود.
کیفیت اعتبار- اوراق قرضه را بر اساس ریسک اعتباری با هم ترکیب کنید. اوراق مشارکت دارای سطوح مختلف اعتبار متنوع سازی دارایی یا ایمنی هستند که با سطح بازده اوراق قرضه مطابقت دارد. به عنوان مثال اوراق خزانه داری بدون ریسک در نظر گرفته می‌شوند زیرا بعید است دولت ورشکسته شود، همین موضوع نرخ بازده نسبتاً پایین‌تر آنها را توجیه می‌کند.
سر رسید. اوراق قرضه دارای سر رسیدهای کوتاه، متوسط و بلند مدت را با هم مخلوط کنید. اوراق قرضه بلند مدت بازده بالاتری دریافت می‌کنند زیرا در معرض تغییر نرخ بهره بیشتری قرار دارند.

انواع سهام و اوراق قرضه

جغرافیا- در صورت امکان سهام و اوراق قرضه از سراسر جهان را در پورتفوی خود بگنجانید. کشورها دارای چرخه اقتصادی متنوعی هستند بنابراین منطقی است که پورتفوی با دارایی‌های داخلی و بین المللی متنوع شود. بازارهای بین المللی بیشتر به عنوان بازارهای توسعه یافته و بازارهای نوظهور طبقه بندی می‌شوند. بازارهای توسعه یافته (کشورهای اروپایی، استرالیا، ژاپن، سنگاپور و غیره) ثبات بیشتری دارند در حالی که بازارهای نوظهور (برزیل، روسیه، هند، چین و …) رشد بیشتری دارند.
فعال در مقابل منفعل- استفاده از صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک با مدیریت فعال و منفعل بصورت همزمان. بسیاری از اوراق بهادار را می‌توان از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک، صندوق‌های شاخص یا صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) خریداری کرد. در صندوق‌های فعال، یک مدیر پورتفوی سهم‌هایی را انتخاب می‌کند تا در صندوق قرار گیرند. این مدل با صندوق‌های شاخص منفعل یا ای‌تی‌اف‌هایی که یک شاخص را رصد کرده و هزینه کمتری دارند متفاوت هستند. صندوق‌های منفعل معمولاً می‌توانند در هنگام رونق بازار عملکرد بهتری نسبت به صندوق‌های مدیریت فعال داشته باشند اما صندوق‌های فعال می‌توانند در هنگام رکود بازار از محافظت بیشتری در برابر نزول برخوردار شوند.

تنوع فراتر از کلاس دارایی

تنوع می‌تواند فراتر از کلاس‌های سنتی دارایی باشد که در حساب‌های سرمایه گذاری معمول یافت می‌شود. حساب‌های سرمایه گذاری از آنجا که در معرض نوسانات بازار هستند بازدهی تضمینی ندارند. با این حال انواع دیگری از ابزارها مانند محصولات بیمه‌ای نیز وجود دارند که می‌تواند جریان درآمد و بازدهی تضمین شده را تأمین کنند. غالباً سرمایه گذاران با توزیع سرمایه خود در میان انواع مختلف محصولات، پرتفوی خود را متنوع می‌سازند.

چرا تنوع مهم است؟

تنوع بخشی ریسک کلی را کاهش می‌دهد در حالی که پتانسیل بازدهی کلی سرمایه را افزایش می‌دهد به این دلیل که در مقطعس ممکن است برخی دارایی‌ها عملکرد خوبی داشته باشند در حالی که برخی دیگر ممکن است عملکرد ضعیفی از خود نشان دهند. اما یک سال بعد ممکن است اوضاع تغییر کرده و جا مانده‌های قبلی به برندگان جدید تبدیل شوند. صرف نظر از اینکه کدام یک از سهم‌ها برنده هستند یک سبد سهام متنوع، غالباً میانگین بازده تاریخی بلند مدت بازار را لمس می‌کند. با این حال در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر این بازده می‌تواند بسیار متفاوت باشد.
داشتن دارایی‌های متنوع احتمال آسیب رساندن هر یک از دارایی‌ها به پورتفوی شما را به حداقل می‌رساند. عیب کار این است که هرگز به طور کامل دستاوردهای فوق العاده یک سهم را به دست نمی‌آورید. اثر خالص متنوع سازی، عملکرد آهسته و بازده اندک و مداوم است در حالی‌که هرگز بسرعت کاهش یا افزایش ندارد. این کاهش نوسانات بسیاری از سرمایه گذاران را آسوده می‌سازد.

ریسک متنوع سازی

گرچه متنوع سازی یک روش آسان برای کاهش ریسک پورتفوی است اما نمی‌تواند آن را از بین ببرد. سرمایه گذاری‌ها دو نوع خطر بالقوه دارند:

• ریسک بازار (ریسک سیستماتیک): این ریسک‌ها با مالکیت هر دارایی‌ای حتی پول نقد همراه است. به دلیل اولویت‌های سرمایه گذاران، تغییر در نرخ بهره یا برخی از عوامل دیگر مانند جنگ یا مشکلات جوی، ممکن است همۀ دارایی‌ها از ارزش کمتری برخوردار شوند.
• ریسک‌های خاص دارایی (ریسک غیر سیستماتیک): این ریسک‌ها از خود سرمایه گذاری‌ها یا شرکت‌ها ناشی می‌شوند. از جمله این ریسک‌ها می‌توان به موفقیت محصولات یک شرکت، عملکرد مدیریت و قیمت سهام اشاره کرد.

شما می‌توانید با تنوع بخشیدن به سرمایه گذاری‌های خود، ریسک خاص دارایی را کاملاً کاهش دهید. با این حال آنچه از طریق متنوع سازی پورتفوی خود انجام می‌دهید هیچ ضمانتی برای خلاص شدن از ریسک بازار را در پی ندارد. این یک واقعیت است.
با پر کردن پرتفوی از شرکت‌های یک صنعت یا بازار از مزایای متنوع سازی سود نخواهید برد. بعنوان مثال مالکیت پرتفویی مملو از سهام بانکی در طول بحران مالی جهانی می‌توانست زیان شدیدی در پی داشته باشد. با این حال برخی از سرمایه گذاران چنین مسأله‌ای را رعایت ننموده و مشکلات زیادی را تحمل کردند. شرکت‌های موجود در یک صنعت نیز ریسک‌های مشابهی دارند، بنابراین یک پورتفوی به گستره وسیعی از صنایع نیاز دارد. به یاد داشته باشید برای کاهش ریسک خاص شرکت، اوراق بهادار باید از نظر صنعت، اندازه بازار و جغرافیا متفاوت باشند.

نحوه ساخت پورتفوی متنوع

متنوع سازی ممکن است دشوار به نظر برسد، به خصوص اگر وقت، مهارت یا تمایلی برای تحقیق در مورد سهام یا اوراق قرضه یک شرکت ندارید. اکثر اوراق بهادار را می‌توان به صورت جداگانه یا در یک مجموعه از طریق صندوق سرمایه گذاری مشترک، صندوق شاخص یا صندوق قابل معامله در بورس (ETF) خریداری کرد. صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک و ای تی اف‌ها (ETF) معمولاً از نظر نوع صنایع موجود در سبد خود متنوع هستند.
برای دستیابی به تنوع گسترده‌تر، می‌توان اوراق قرضه را به پورتفوی خود اضافه کرد. تعداد زیادی ETF اوراق قرضه متنوع سازی دارایی یا صندوق با درآمد ثابت نیز در بازار وجود دارد و آنها می‌توانند از بی ثباتی یک سبد سهام سنگین جلوگیری کنند.
گزینه‌ دیگر شامل صندوق‌های دارای تاریخ هدف است که تخصیص و تنوع دارایی را برای شما مدیریت می‌کنند. شما سال بازنشستگی خود را تعیین می‌کنید و مدیر صندوق بقیه کارها را انجام می‌دهد. به طور معمول با نزدیک شدن به زمان بازنشستگی دارایی‌ها از سهام بی ثبات‌تر به اوراق قرضه کم نوسان تغییر می‌یابند. این صندوق‌ها به دلیل حق الزحمه مدیریت معمولاً گران‌تر از ETFهای پایه هستند اما می‌توانند برای سرمایه گذاران ارزش زیادی خلق کنند.
با استفاده از این گزینه‌ها می‌توانید به روشی نسبتاً ساده و مقرون به صرفه به مزایای متنوع سازی پورتفوی سرمایه گذاری دست یابید.