ابزار مدیریت ریسک

مهم ترین ابزار فارکس رایگان که شما را 100 پله بالا خواهند کشید

ضمن عرض سلام و خدا قوت به همه ی مخاطبان عزیز و دوست داشتنی که در حال حاضر در حال خواندن این مقاله می باشید و به ابزار فارکس می بپردازیم که فارکس یعنی بازار تبادل ارز خارجی که در واقع به معنای تبادل پول می باشد که به پول خارجی در کشور های فارسی زبان مانند ایران ارز گفته می شود و اگر بخواهیم برای فارکس یک تعریف کلی بگوییم یعنی بازار مبادله و معامله ارز می باشد که در آن جابه جایی ارز برای خرید و فروش کالا و اقدامات دیگر صورت می گیرد که در ادامه بیش تر به بررسی آن خواهیم پرداخت.

• جهت دریافت سیگنال فارکس، همین حالا به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

ابزار های فارکس

ما امیدواریم تا اطلاعات خوبی را از مطالعه ی این مطلب به دست آورید و امروز در این مطلب سعی داریم برای بررسی ابزار فارکس و این که آن ابزار ها به چه شکلی وجود دارند باید به طور دقیق جست و جو کنید که البته با سرچ کردن در اینترنت می توانید به شناخت نسبی و یا دقیقی در رابطه با ابزار فارکس برسید. ارز های متخلف و متفاوتی مانند دلار، پوند، یورو و دیگر ارز ها در بازار های تبادل ارزی مورد استفاده قرار می گیرند که افراد، بانک ها ، مؤسسه های مالی بسیار بزرگ و یا صندوق های بازنشستگی و شرکت های بیمه و دیگر مراکز مربوطه آن را استفاده می کنند و به انجام معامله و تبادل ارزی می پردازند.

می توان گفت که فارکس دارای ریسک کمتر می باشد و مورد اطمینان است ولی بازار بورس ریسک بیش تری دارد و افرادی که به آن وارد خواهند شد باید توانایی تحمل ضرر و زیان را داشته باشند و بدانند که این اتفاقات به وجود می آید و آن ها باید یاد بگیرند چگونه سهام خود را مدیریت کنند برای مثال می توانیم به یکی از سال ها مثلاً سال دو هزار و هشت اشاره کنیم که در آن سال ارز بازار فارکس تغییری نکرد ولی بورس دارای یک ریزش پنجاه درصدی شد. اگر بخواهیم بدانیم که کدام یک دارای ریسک کمتری می باشند باید گفت که به طور کلی ارز ها در مقایسه با سهام ها امنیت بیش تری دارند و هیچ ارزی در طول یک شب نابود و ناپدید نشده است به علاوه این که فارکس بزرگ ترین بازار مالی ارز دنیا می باشد.

• در مورد ریسک، مقاله مدیریت ریسک در فارکس را بخوانید.

ابزار فارکس چیست

این که ابزار فارکس یعنی چه و چه کاربردی دارد را می توانید با خواندن کتاب های آموزشی و یا دیدن ویدیو های مربوط به این موضوع که افراد با تجربه و ماهر آن ها را نشر داده اند پی ببرید و به اطلاعات کافی راجب آن برسید. کشور های مختلف از روش های گوناگونی برای تبادل ارز خود استفاده می کنند که البته به نحوی در همه ی آن ها این ابزار ها و روش ها یکسان می باشد برای مثال ارزش و قیمت ارز یک سیستم ثابت نرخ تبادل ها به وسیله بانک مرکزی و دولت آن کشور محاسبه می شود.

این بازار دارای ابزاری به نام ابزار فارکس می باشد که متفاوت و مختلف می باشند و باید آن ها را مطالعه کرد و یکی از راه های ساده ای که برای خرید و فروش کالا و یا خدمات شرکت ها و کارخانه می توان استفاده کرد تبدیل ارز به ارز دیگری می باشد که این کار از طریق بازار فارکس امکان پذیر می باشد و جای نگرانی در این باره وجود نخواهد داشت و البته اقدامات دیگری مانند سرمایه گذاری افراد در آن و یا هزینه سفر و خرید افرادی که به جهانگردی مشغول هستند نیز از طریق آن می توانند ارز مورد نیاز خود را پرداخت و یا دریافت کنند و این ها معاملات مورد نظر در دادوستد ارزی می باشد.

ابزار تحلیل تکنیکال فارکس

مخاطبان عزیزی که تمایل دارند از این ابزار تحلیل تکنیکال استفاده کنند می توانند به صورت رایگان در برخی سایت های معتبر و مطمئن آن را به کار بگیرند که البته توجه داشته باشید تا در سایت های مورد اعتماد این فعالیت را انجام دهید و از خصوصیاتی که می توان راجب این نوع ابزار گفت این می باشد که در این پلتفرم پیوت لاین ها واندیکاتور های مختلف و یا مک دی در آن وجود دارد.

در طی مقایسه بازار بورس و فارکس باید بگوییم که فارکس دارای نقدینگی بیش تری نسبت به بورس می باشد و حجم معاملاتی که در آن صورت میگیرد در طی روز به پنج تریلیون دلار می رسد اما بزرگ ترین بازار بورس که بازار بورس نیویورک نام دارد معاملات آن به صد میلیارد دلار می رسد و این اختلاف زیادی بین آن دو می باشند و قابل توجه و جالب می باشد که اگر شما ارزی را در فارکس خریداری کنید در زیر یک دقیقه آن ارز فروخته می شود و شما به همین راحتی معامله خود را انجام داده اید.

اهرم در بازار فارکس

شاید کلمه اهرم را در بازار فارکس شنیده باشید که بخواهید بدانید معنای آن چه می باشد؟ در جواب سوالتان باید گفت که کارگزاران فارکس بیش تر از صد برابر پولی که شما در حساب خود دارید را به آن اعتبار معاملاتی می بخشند و به آن اهرم نام می دهند و اگر تمایل دارید تا اطلاعات بیش تری راجب این موضوع به دست آورید به مقاله های بیش تری در این باره بپردازید و یکی از ارز های با ارزشی که در بازار فارکس وجود دارد دلار آمریکا و یورو می باشد که البته به غیر از آن نیز ارز های زیادی در آن وجود دارند.

ابزار تحلیل فارکس

شما می توانید در هنگام کار با این ابزار در برخی از سایت ها همگرایی سهام ها و ارز و شاخص را ببینید و به مقایسه ی آن بپردازید و اگر بخواهیم اصلاً راجب این بازار صحبت کنیم باید گفت که فارکس بزرگ ترین بازار ارز در جهان می باشد که در طی بیست و چهار ساعت شبانه روز حدود پنج تیلیون دلار گردش مالی دارد و در هیچ جای دنیا بازار بزرگی مانند آن وجود ندارد و افراد می توانند به راحتی در آن سرمایه گذاری کنند که البته بیش تر سهام داران که به سرمایه گذاری در آن می پردازند آمریکایی می باشند و آمریکا سهم چشم گیری در آن دارد.

در فارکس ارز ها با یک دیگر برابر می شوند و در این بازار بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت نفت و یا دلار ، طلا هیچ تأثیری در آن ندارد و البته لازم به ذکر می باشد که این بازار ارز بسیار مورد اعتماد می باشد و البته هر فرد و یا شرکتی برای سرمایه گذاری در آن باید اطلاعات کافی و شناخت لازم از آن را به دست آورد و با یک فرد و یا چندین نفر در این باره مشورت کند و دانلود ابزار فارکس و به دست آوردن شناخت درباره ی آن ها نیز لازم می باشد.

• پیشنهاد ما مطالعه مقاله آینده فارکس به شما می باشد.

نحوه استفاده از ابزار فارکس

در قسمت بالا هم کمی به این موضوع اشاره شد که فرد و یا شرکتی باید برای ورود به بازار ارزی و بورس ابتدا اطلاعات لازم را کسب کند و با آگاهی و تجربه کافی اقدام به انجام معامله و خرید سهام کند که نحوه استفاده از ابزار فارکس برای تبادل ارزی در بازار فارکس مهم می باشد و بدون تحقیق نمی توان در هیچ کاری ریسک کرد هر چند که مطمئن و معتبر باشد و در کل بازار فارکس بازاری می باشد که به عبارتی پر نوسان است و با همه ی این ها اما بازار مورد اعتماد و امنی در سراسر دنیا به حساب می آید.

برای اطلاع از دوره ابزار فارکس باید به مقاله های بیش تر و مفصل تری را بخوانید و یا از افراد با تجربه مشورت بگیرید و همچنین می توانید به سایت ابزار فارکس مراجعه کنید و اطلاعات را بخوانید و مطمئن باشید که آن مطالب به شما در جست و جوی مطلب مورد نظرتان در این باره کمک بسیاری خواهد کرد و امروزه به راحتی و حتی با داشتن گوشی تلفن همراه هوشمند می توان به مبادله ارز در بازار های ارزی مختلف پرداخت و نیازی به حضور فیزیکی برای انجام آن نخواهد بود.

اطلاعات اقتصادی

اگر کشوری بخواهد راجب به اطلاعات اقتصادی کشوری دیگر اطلاعاتی را پیدا کند می تواند از طریق شاخص های اقتصادی به آن بپردازد و میزان و مقدار این شاخص ها را نهاد هایی مانند بانک جهانی، صندوق بین المللی پول، سازمان ملل و یا سازمان اقتصادی پول تعیین و اعلام می کنند و از مهم ترین شاخص ها می توانیم به نرخ ارز، مسکن، تورم، نرخ بهره بانک ها و تولید ناخالص ملی و همچنین توزیع درآمد اشاره کرد.

شاید هم اکنون افرادی که این مقاله را بخوانند با خود فکر کنند که بازار بورس و بازار فارکس شبیه هم می باشد اما باید بگوییم که این دو بازار تفاوت هایی با هم دارند و بازار فارکس در آن برابری ارز ها صورت می گیرد و معامله سهام های متفاوت در آن شکل می گیرد در حالی که بورس بازار قدیمی برای سهام شرکت ها و کارخانه های مختلف می باشد و فارکس بزرگ ترین بازار تبادل ارز جهان می باشد که دارای ابزاری هست که برای ورود به آن باید آن ها را مطالعه کرد. در نهایت باید گفت مقاله پیش بینی فارکس را بخوانید

سوالات متداول

1. بازار فارکس چیست و ابزار آن چه کاربردی دارد؟

این بازار از بزرگ ترین بازار های مالی ارز دنیا می باشد که دارای ابزاری می باشد که برای ورود به آن باید اطلاعات و آگاهی خود را راجب این ابزار بالا ببرید.

برای چگونگی و نحوه ی استفاده از این ابزار باید ابتدا راجب آن به طور دقیق و درست مطالعه و تحقیق کنید که برای این کار می توانید به سایت های معتبری مراجعه کنید.

این ابزار دارای خصوصیات و ویژگی هایی می باشد که در مقاله به آن ها اشاره کردیم و از آن نام بردیم پس بهتر است آن را با دقت بخوانید و مطالعه کنید.

مدیریت ریسک در پروژه ها

مدیریت ریسک در پروژه ها یکی از مقوله های بسیار مهم و البته پیچیده است. در یک پروژه به ويژه پروژه با ابعاد و مقیاس بزرگ یکی از دغدغه های مدیران پروژه وجود مجموعه شرایطی در فضای پروژه است که وقوع و رخداد آنها محتمل بوده و همواره رخ داد آنها می تواند منشاء ریسک و بروز اتفاقاتی باشد که روند اجرای پروژه را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

البته وجود این ریسک ها همواره در جهت منفی نبوده و گاها مجموعه شرایط در صورت وقوع می توانند وضعیت مثبتی را نیز برای پروژه رقم بزنند. اما این ریسک ها فارغ از جنس مثبت یا منفی، اگر در صورت عدم شناسایی و پیش بینی رخ دهند می توانند مدیران پروژه را با شرایطی مواجه نمایند که امکان مدیریت صحیح شرایط و عواقب ناشی از آن را نداشته باشند.

به همین سبب همواره شناسایی ریسک ها در پروژه یکی از وظایف تیم مدیریت پروژه می باشد تا با پیش بینی احتمال وقوع رخ دادی خاص راهکار های مناسب برای مواجهه با آن رخ داد را برنامه ریزی کرده باشند.

اهمیت و تاثیر گذاری ریک ها در پروژه سبب گردیده تا استاندارد PMBOK در حوزه های ده گانه خود مقوله ای مجزا تحت عنوان مدیریت ریسک در پروژه ها یا همان Risk Management را در سر فصل های خود قرار دهد.

گرچه عدم قطعیت یکی از مهم ترین ويژگی های ریسک ها می باشند اما واقعیت این است که بخش اعظمی از ریسک ها با جمع آوری و آنالیز صحیح اطلاعات و داده های پروژه قابل شناسایی و درصد وقوع آنها قابل پیش بینی است. در واقع مدیریت صحیح ریسک در یک پروژه به طور مستقیم و جدی با مقوله مدیریت اطلاعات و ارتباطات پروژه نیز در ارتباط است و به عبارتی دیگر یک سیستم مدیریت اطلاعات ابزار مدیریت ریسک پروژه یا PMIS در شکل بلوغ یافته خود باید بتواند مدیران پروژه را در مدیریت ریسک های یک پروژه یاری رساند.

مدیریت ریسک در پروژه ها Risk Management

همان طور که در مقدمه این مقاله اشاره شد، مدیریت ریسک یا همان Risk Management حوزه ای پر اهمیت در مدیریت پروژه می باشد.

عدم قطعیت این مقوله سبب شده که صرفا وجود اطلاعات و داده های یک پروژه برای شناسایی و مدیریت ریسک های آن کافی نباشد چرا که لایه های مختلف و واقعیت های غیر مستقیم موجود در این اطلاعات و داده ها همواره حقایق پنهانی را در خود دارند که استخراج ریسک های موجود از دل آنها نیاز به فرآیندی تحلیلی و پیچیده تر از آنچه در حوزه مدیریت اطلاعات پروژه تعریف می شود، خواهد داشت.

گرچه وجود یک سیستم مدیریت اطلاعات پروژه و دسترسی به الایه های مختلف اطلاعاتی خود می تواند ابزار لازم برای مدیریت ریسک در یک پروژه باشد اما واقعیت این است که پیچیدگی این حوزه به گونه ای است که نرم افزار هایی در این سطح برای تحقق این امر کافی نیستند و به همین دلیل همواره نرم افزارها و سیستم های مدیریت اطلاعات پروژه ها به صورت کامل و جامع نمی توانند مقوله مدیریت ریسک را پوشش دهند.

نرم افزار مدیریت اطلاعات پروژه های آفام به عنوان یک سیستم PMIS در زمان اجرایی شدن در فاز های مختلف پروژه فرآیندهای مختلفی را تحت پوشش خود قرار داده و همواره در طول اجرای پروژه داده های مختلفی را در خود جای می دهد و به دلیل وجود مخزنی جامع از اطلاعات و داده های پروژه مرجع خوبی برای تحلیل و تجزیه ریسک های پروژه است و به صورت بالقوه پتانسیل بالایی در مدیریت ریسک ها در یک پروژه دارد که در ادامه این مقاله به توضیح آن خواهیم پرداخت.

مدیریت ریسک در سیستم مدیریت اطلاعات آفام

همان طور که در مقدمه این مقاله نیز اشاره شد، ریسک های پروژه به دلیل عدم قطعیت و غیر قابل پیش بینی بودن نیاز به تحلیل اطلاعات دقیق تری از اطلاعات و داده ها دارند که از چارچوب یک سیستم مدیریت اطلاعات پروژه خارج می باشد، بنابراین از گزارش های منتج از اطلاعات و داده های موجود در بانک اطلاعاتی تنها بخشی از ریسک های پروژه را می توان استنتاج نمود اما این در حالی است که مطابق با تعریف ریسک های پروژه ای که از لایه های اطلاعاتی مختلف پروژه می توان استخراج نمود به دست های مختلفی دسته بندی می شوند که بدون تحلی تنها بخشی از آنها قابل شناسایی است.

ریسک های پروژه به سه دسته ریسک های شناخته شده با تاثیر مشخص، ریسک های شناخته شده با تاثیر نا مشخص (Known unknowns) و ریسک های شناخته نشده و با تاثیر نامشخص (Unknown unknowns) تقسیم می شوند که در حالت عادی با کارکردی که از یک سیستم مدیریت اطلاعات پروژه سراغ داریم تنها ریسک های دسته اول از این سیستم ها قابل استخراج است که نرم افزار مدیریت اطلاعات پروژه های آفام نیز در زیر سیستم های خود این ریسک ها را تحت پوشش خود قرار می دهد.

مدیریت مدارک Hold، گزارش پروژه بر اساس برنامه زمانبندی یا گزارش هایی که تاخیر های طراح در Issue مدارک و کنترل تاخیر مشاور و کارفرما در ارائه نقطه نظارت بر روی مدارک و مستندات پروژه در ماژل مدیریت مدارک مهندسی آفام ، از قابلیت های این ماژول هستند که وضعیت نسبتا روشنی از ریسک های آتی پروژه در فاز مهندسی را ارائه می نمایند. به همین ترتیب در ماژول مدیریت اطلاعات پروژه های خرید آفام نیز گزارش های مختلفی از وضعیت تامین پکیج های خرید و موارد Hold و موانع اجرا در اختیار قرار می گیرد که در این مقوله نیز می توان ریسک های فاز خرید و تدارکات پروژه را پیش بینی نمود. همین طور در ماژول مدیریت ساخت و اجرای پروژه نیز کنترل برنامه زمانبندی و امکان مشاهده وضعیت تاخیر ها این قابلیت را برای مدیریت پروژه فراهم می سازد که بتواند ریسک هایی که در حین اجرا با آن روبرو می باشد را پیش بینی نماید.

علاوه بر مواردی که در بالا به آنها اشاره شد، طراحی چک لیست ها مختلف در هر یک از فرآیندهای فاز سه گانه، امکان ثبت وضعیت پیشرفت و وقایع رخ داده در پروژه همه جزء ابزار پیش بینی شده در توسعه نرم افزارهای آفام هستند که می توانند به عنوان ابزاری مناسب برای شناسایی بخشی از ریسک های پروژه به کار گرفته شوند.

اما بنا به توضیحاتی که در بخش قبلی این مقاله به آنها اشاره شد واقعیت این است که یک نرم افزار مدیریت اطلاعات برای شناسایی ریسک های دسته دوم و سوم (ریسک های شناخته شده با تاثیر گذاری نامشخص و ریسک های نامشخص) پروژه کارآمد نمی باشد.

گروه نرم افزار آفام با احساس این خلاء تولید موتوری مجزا با حفظ یکپارچگی و قابلیت اتصال به ماژول های مختلف خود را برای مدیریت ریسک پروژه ها در دستور توسعه قرارداده است که در آن به زودی ابزاری فراتر از یک سیستم PMIS را تولید نموده و روانه بازار خواهد نمود که در آینده و در مقالات آتی در خصوص این سیستم بیشتر صحبت خواهیم کرد.

چند رسانه

اخبار بورس پایشگر-مرکز مالی ایران، دوره آموزشی «آتی سبد سهام ویژه مدیران عامل و اعضای هیات مدیره»را با همکاری بورس تهران و شرکت رهپویان پردازش گستر صحرا، با حضور مدیرعامل بورس تهران و مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی در تاریخ دوم بهمن‌ماه سال جاری برگزار می‌کند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر،مرکز مالی ایران اولین نهاد آموزشی است که پیش از راه‌اندازی قراردادهای اختیارمعامله در ایران، اقدام به ارائه خدمات آموزشی در این حوزه کرد. برگزاری بیست عنوان دوره‌، سمینار، نشست‌ وکارگاه‌ آموزشی به همراه ایجاد محتوای مرتبط با این موضوع از مهم‌ترین فعالیت‌های مرکز در این راستا بوده است.

بر این اساس، اکنون با راه‌اندازی معاملات قراردادهای آتی سبد سهام از تاریخ ۲۵ آذرماه سال جاری و استقبال سرمایه‌گذاران از این ابزار، دوره آموزشی «آتی سبد سهام ویژه مدیران و اعضای هیات مدیره» درتاریخ دوم بهمن ماه سال جاری در هتل استقلال برگزار می‌شود.

ناصر امیدواری، مدیرعامل مرکز مالی ایران نیز گفت: یکی از اهداف اصلی ابزار آتی سبد سهام، مدیریت ریسک است؛ به همین دلیل این ابزار برای سرمایه گذاران و صندوق های سرمایه گذاری به عنوان ابزار پوشش ریسک استفاده می شود.

وی در ادامه هدف از برگزاری این دوره را دانش‌افزایی و آشنایی هر چه بیشتر مدیران با این ابزار و کاربردهای آن در بازار سرمایه خواند وگفت: ابزارهای جدید همواره به توسعه بازار کمک می‌کنند.

قراردهای آتی شاخص سهام نیز یکی از ابزارهایی است که علاوه بر تنوع بخشی به ابزارهای مالی، از مزایایی همچون امکان سرمایه گذاری در سبد سهام شاخص، پوشش ریسک، عدم امکان دستکاری سبد پایه در بازار نقد، اهرمی بودن معاملات قراردادهای آتی سبد سهام، عدم توقف نماد قرارداد آتی سبد سهام، امکان کسب سود تنها با تکیه بر تحلیل‌های کلان اقتصادی و … بهره‌مند است.

وی افزود: اهمیت این ابزار به گونه‌ای است که پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نه چندان دور، فعالان بازارسرمایه به‌جای انجام معاملات تک‌سهم به معاملات مربوط به آتی سبد سهام روی بیاورند و حجم زیادی از معاملات در بازار سرمایه به این نوع از معاملات اختصاص یابد. به طوری‌ که در بازار قراردادهای آتی سبد سهام، از ۲۵ آذر تاکنون برابر با ۱۹۷۵ قرارداد به ارزش بیش از صد و چهل میلیارد ریال مورد معامله قرارگرفته است.

امیدواری در ادامه خاطر نشان کرد: برنامه های آگاه سازی و ارائه اطلاعات کاربردی به سرمایه گذاران با هدف معرفی بهتر سرمایه گذاران با قراردادهای آتی نقش بسزایی در افزایش معاملات این ابزار مالی منحصر به فرد دارد. از اینرو مرکز مالی ایران، علاوه بر طراحی این دوره که خاص مدیران است، دوره آتی سبد سهام را با حضور سایر فعالان بازار سرمایه برگزار کرد که مورد استقبال علاقه‌مندان قرار گرفت.

وی در پایان با اشاره به اهمیت این موضوع، هدف از فعالیت‌های آموزشی را فرهنگ‌سازی استفاده از این ابزارها و به‌کارگیری موثر آنها در بازارسرمایه دانست. علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص کلاس‌ها ونشست‌های تخصصی ‌آشنایی با قرارداد آتی سبد سهام می‌توانند با شماره تلفن ۶۶۷۲۴۳۴۳ تماس بگیرند.

مدیریت نقدینگی در بازارهای مالی اسلامی

ضرورت یکپارچگی سیستمهای بانکی و مالی به منظور ایجاد و گسترش وابستگی‌های بین‌المللی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. بانکها به واسطه سرمایه‌گذاران و وام‌گیرندگان متعدد با انواع بازارهای پولی و مالی رابطه دارند؛ به همین دلیل، دائماً با ریسکهای مختلفی روبرو می‌شوند، به طوری‌که ابزار مدیریت ریسک ممکن است ورود به یک بازار و یا خروج از آن، کاهش یا افزایش در یک یا چند نوع ریسک را در پی داشته باشد.

ریسک نقدینگی به دلیل کمبود و عدم اطمینان در میزان نقدینگی بانک ایجاد می‌شود. از سوی دیگر ممکن است بازارهایی که منابع بانک در آن‌ها قرار دارد دچار کمبود نقدینگی شوند و در نتیجه باعث افزایش ریسک نقدینگی ‌شود. با توجه به آنکه ریسک نقدینگی با سایر ریسک‌های مالی مختلط است، لذا سنجش و کنترل آن با دشواری روبرو است. از این‌رو، مدیریت نقدینگی یکی از مهمترین مباحث مربوط به نظام بانکداری می‌باشد. به‌طوریکه عدم مديريت صحيح آن مي‌تواند تبعات و پيامدهايي مانند سقوط نظام بانكي و حتي نظام مالي را به‌همراه داشته باشد. لذا ابزار مدیریت رابزار مدیریت ریسک یسک قانونگذاران به موقعيت و وضعيت نقدينگي نهادهاي مالي بسيار حساس بوده و بر تقويت چارچوب نقدينگي بانكها تكيه مي‌كنند. در این میان، براي نهادهاي مالي اسلامي، مديريت نقدينگي از ويژگي منحصر بفردي برخوردار است. زيرا بسياري از ابزارهاي مالي مرسوم موجود كه براي مديريت نقدينگي بكار مي‌رود، مبتني بر نرخ بهره هستند و با توجه به آنکه از نظر شرعي و فقهي كاربرد پذير نيستند، لذا با محدودیت گسترش فعاليتهاي بين بانكي بازار پول مواجه خواهند بود. از‌این‌رو، با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله به جنبه‌هاي مختلف مديريت نقدينگي در بانكهای اسلامي خواهیم پرداخت.

2. مفهوم مدیریت نقدینگی

مدیریت نقدینگی به معنی توانایی بانک برای ایفای تعهدات مالی خود در طول زمان است. مدیریت نقدینگی می‌تواند به صورت روزانه صورت پذیرفته و به صورت متناوب نقدینگی مورد نیاز در روزهای آتی، پیش‌بینی ‌شود. دومین نوع مدیریت نقدینگی که مبتنی بر مدیریت جریان نقدینگی است، شامل پيش‌بيني خالص وجوه مورد نياز با توجه به عوامل روندي، فصلي، چرخه‌اي و رشد كلان بانك مي‌باشد و نقدینگی مورد نیاز را برای فواصل طولانی‌تر شش ماهه تا دو ساله پیش‌بینی می‌کند.

2-1. مدیریت نقدینگی در بانک‌های اسلامی

از ديدگاه بانكداري اسلامي، مديريت نقدينگي به توانايي بانك در تجهيز برنامه‌ريزي شدة منابع و تأمين تقاضاهای تأیید شده اطلاق مي‌شود. از این‌رو، توانايي يك بانك اسلامي در فراهم كردن نقدينگي، نيازمند نگهداري دارايي‌هاي مالي با قابليت نقدشوندگي بالا و قابليت جابه‌جايي سريع است. از این‌رو، مدیریت نقدینگی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که سیستم بانک‌داری با آن روبرو است. زیرا بیشتر منابع بانک‌ها از محل سپرده‌های کوتاه‌مدت تأمین مالی می‌شود و علاوه بر این تسهیلات اعطایی بانک‌ها صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی می‌شود که درجه نقدشوندگی نسبتاً پایینی دارند. [1] از سوی دیگر، وجود ابزارهای گوناگون، مانند بازار بین‌بانکی یا دیگر بازارهای سرمایه که بر اساس نرخ بهره عمل می‌کنند، به مدیریت نقدینگی بانک‌های متداول کمک زیادی می‌کند، اما با توجه به آنکه بیشتر این ابزارهای مالی بر اساس مکانیسم نرخ بهره بنا شده‌است لذا به علت حرمت ربا در اسلام نمی‌توان از آنها استفاده نمود، در نتیجه موضوع مديريت نقدينگي در بانكهاي اسلامي با پيچيدگي خاصي روبرو می‌باشد. در ادامه، به برخی از این ابزارهای مدیریت نقدینگی در بانکداری متعارف اشاره می‌کنیم.

در نظام بانکداری متعارف ابزارهای گوناگونی برای مدیریت نقدینگی با توجه به ميزان توسعه‌يافتگي مالي كشورها، ایجاد شده‌است. به‌طور کلی، مازاد نقدینگی از طریق 4 روش کلی ذیل مدیریت خواهند شد. [2]

1) تزریق مازاد در شبکه داخلی بانکی

2) سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار دولتی

3) اعطای وام به مشتریان شرکت

4) حفظ وجوه اضافی در سطح نرخ بازده صفر درصد [3]

در میان ابزارهای مدیریت نقدینگی، بازار بین بانکی یکی از مهمترین ابزارها در کشورهای پیشرفته است. در اين بازار، بانك‌هايي كه به نقدينگي نياز دارند، از ديگر بانك‌ها به صورت كوتاه‌مدت وام مي‌گيرند که معمولاً زمان سررسيد يك شب تا يك سال است. در بازارهاي پولي بين بانكي، ابزارهاي مالي با ويژگيهاي بسيار متفاوت وجود دارند که دسترسي به آن، اختيارات بسياري به بانكهاي متعارف براي استقراض و تعديل جريان نقدي كوتاه مدت، ارائه مي‌كند. از سوي ديگر، بازار دست دوم ابزارهاي مالي، خود به منبع مهمي براي مديريت نقدينگي تبديل شده‌اند. بگونه‌اي كه بانكهاي متعارف مي‌توانند براي مديريت نقدينگي خود، به آنها تكيه كنند. علاوه بر این، گواهی سپرده، قرارداد بازخرید، اسناد خزانه، اوراق تجاری شرکت‌ها، تأییدیه بانک، تبدیل دارایی‌های بانک به اوراق بهادار، استفاده از مشتقات اعتباری و استقراض از بانک مرکزی (به منظور جلوگیری از ناپايداري در نظام مالي و اعتباري به عنوان آخرین ابزار در مدیریت نقدینگی مطرح مي‌شود) از دیگر ابزارهای مدیریت نقدینگی بانک‌های متعارف به‌شمار می‌روند. [4]

با توجه به آنکه بانك‌هاي اسلامي، همچون بانك‌هاي متعارف، به ريسك ابزار مدیریت ریسک نقدينگي و مشكلات آن دچارند در نتيجه، مديريت مطلوب نقدينگي براي بانك‌هاي اسلامي بسيار دشوار است. از اين‌رو، بایستی برخي ابزارها را تغيير داد يا ابزارهاي جديدي ارائه نمود تا بانك‌هاي اسلامي، توانايي استفاده آنها را داشته باشند بنابراين، ضروري است اين بانك‌ها از ابزارهايي غير از وام، اوراق قرضه و مانند آنها استفاده كنند تا از طریق جذب و هدايت پس‌اندازهاي پراكندة مردم، رشد و توسعة اقتصادي را ایجاد و در عين حال، رونق و تنوّع بازار سرمايه محقّق شود. در این میان ایجاد بازار مالی اسلامی، یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که با هدف کمک به بهبود و برطرف کردن مشکل نقدینگی بانک‌ها در کوتاه‌مدت صورت گرفته‌است. این بازار بین المللی سعی دارد یک ساختار مدیریت نقدینگی برای بانکهای اسلامی یا بخشهای قابل دسترس از طریق شبکه ایجاد نماید. [5]

3. مشکلات مدیریت نقدینگی در بانک‌های اسلامی

بانک‌های اسلامی مانند سایر بانک‌ها می‌بایستی نیازهای نقدینگی خود را برآورده سازند. برای این منظور باید ساز و کار مدیریت نقدینگی را به صورت مشخصی تعریف کنند. در این میان، بانك‌هاي اسلامي در امر مديريت نقدينگي، با دو محدوديت اساسي نسبت به بانكداري متعارف مواجه هستند. یکی ضرورت به كارگيري وجوه مازاد، براي جلوگيري از كاهش سود‌آوري در مقايسه با بانكداري متعارف و دیگری ضرورت تطبيق نيازهاي نقدينگي كوتاه مدت، براي جلوگيري از خطر مواجهه با كسري نقدينگي است. دیگر مشکلات مربوط به کنترل و مدیریت نقدینگی در بانک‌های اسلامی عبارتند از:

1- عدم وجود بازار بین بانکی اسلامی مورد پذیرش

2- ممنوعیت سرمایه‌گذاری در ابزارهای مبتنی بر بهره

3- عدم وجود بازار ثانویه اسلامی برای تسهیلات اعطایی

4- پایین بودن درجه نقدشوندگی دارایی‌های مالی اسلامی

5- کم بودن تعداد مشارکت‌کنندگان (بانک‌های اسلامی)

6- کمبود ابزارهاي مطابق با شرع

7- ارائه تسهیلات با سررسیدهای نسبتاً بلندمدت

8- تأمین مالی از طریق سپرده‌های کوتاه‌مدت و میان مدت

9- ضعف در مدیریت ریسک

10- تکیه بیش از حد بانک‌های اسلامی بر روی دارایی‌های ترازنامه‌ای برای مدیریت نقدینگی

11- گسترش غیر بهینه مازاد نقدینگی

12- ضعف در طراحی ابزارهای نوین مالی اسلامی و تفاسیر مختلف فقهی در مورد ابزارهای مالی اسلامی.

4. ابزارهاي مالي مديريت نقدينگي در نظام مالي اسلامي

مدیریت نقدینگی در بازارهای مالی اسلامی، در درجه اول به جایگزینی وجوه مازاد و سپس به رفع کمبودها و نیازهای نقدینگی کوتاه‌مدت می‌پردازد. لذا طراحي ابزارهاي مناسب مديريت نقدينگي در بانك‌هاي اسلامي از اهمیت قابل توجهی برخوردار می باشد. برخی از ابزارهای مدیریت نقدینگی در بازارهای مالی اسلامی عبارتند از:

4-1. صندوق سرمایه‌گذاری بازار پول غیرربوی (صندوق اسلامي ABC [6] )

تأسیس و ایجاد صندوق اسلامی می‌بایستی از اولویت‌های اصلی بانک‌ها و سرمایه‌گذاران اسلامی باشد. زیرا مردم، موسسات مالی بزرگ و موسسات تجاری عمده کسانی هستند که از مازادها و کسری‌های پیش‌بینی نشده نقدینگی ضرر می‌بینند. از این‌رو، هدف اصلی این صندوق، تأمین نقدینگی مناسب برای سهامداران، ایجاد سودی معقول به همراه بیشترین امنیت می‌باشد. عمده سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این صندوق‌ها از طریق مشارکت در مبادلات تجاري، مضاربه، خريد و فروش كالا و استصناع صورت مي‌گيرد. سهام اين صندوق بر اساس ارزش خالص دارايي‌ها و به صورت روزانه قيمت‌گذاري مي‌شود. به علاوه، اگر قيمت سهام از قيمت اسمي كمتر شد، صندوق تضمين مي‌كند كه قيمت خريد را به سهامدار پرداخت كند. از اين‌رو، در بدترين حالت، بازده سهام صفر مي‌شود. اگر ارزش سهام نيز رشد كند، سود آن نصيب سهامداران مي‌شود. با توجه به قرارداد سهامداران با صندوق، در صورت نياز به نقدينگي، صندوق سهام را از بانك خريداري مي‌كند و نقدينگي آن را تأمين مي‌نمايد. [7]

4-2. مرابحه کالایی

یکی از ابزارهایی که باعث بهبود مدیریت نقدینگی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری می‌شود، استفاده از مرابحه کالایی است که بر اساس مبادله کالا عمل می‌کند. این روش، در کشورهای حوزه خلیج فارس، به‌خصوص عربستان و امارات متحده عربی برای مدیریت نقدینگی در کوتاه‌مدت به‌کار می رود. سازوکار مورد استفاده به این صورت است که هنگامی‌ بانکی با کمبود نقدینگی برای ارائه تسهیلات مرابحه و بانک دیگر با افزایش نقدینگی مواجه است، در اين صورت، بانك اوّل سراغ بانك دوم مي‌رود. بانك دوم كالاي موردنظر مشتري بانك اوّل را خريداري مي‌كند و با سود مشخّصي، به صورت كوتاه‌مدت، به بانك اوّل مي‌فروشد. بانك اوّل نيز با سود ديگري، به صورت نسية بلندمدت، به مشتري خود مي‌فروشد. اين روش كه از دو قرارداد مرابحه مدت‌دار تشكيل مي‌گردد، مي‌تواند ابزار مديريت نقدينگي به حساب آيد.

4-3. انتشار صکوک بانکی

یکی از ابزارهای مناسبی که می تواند جایگزین خوبی برای اوراق قرضه و جمع‌آوری نقدینگی باشد، صکوک است. صکوک اوراق بهادار اسلامی است که با درگیرکردن یک دارایی مشخص فیزیکی و بر اساس قراردادهاي مشاركت، مضاربه، مرابحه، سلف، استصناع، اجاره و يا تركيبي از آنها (اوراق بهادار تركيبي) طراحي می‌شود. این اوراق دارای ارزش اسمی یکسان و با پشتوانه مالی تعریف می‌شود که پس از اتمام عملیات پذیره‌نویسی، بیانگر پرداخت مبلغ اسمی مندرج در آن توسط خریدار به ناشر بوده و دارندة آن مالک یک یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها، منافع حاصل از دارایی و یا ذینفع یک پروژه یا یک فعالیت سرمایه‌گذاری خاص می‌شود. رشد و توسعه بازار صکوک در چند سال اخیر، عمدتاً به دلیل نقش آن در کنترل نقدینگی مطرح شده است. زیرا، مدیریت نقدینگی به عنوان یکی از ارکان اساسی جهت گسترش بانکداری و توسعه بازارهای مالی اسلامی در نظر گرفته می‌شود.

4-4. بازار پولی بین بانکی

بازارهای بین بانکی با توجه به وضعیت و ماهیت خاص نقدینگی و نظام بانکی، یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت نقدینگی به‌شمار می رود. هدف این بازار برقراری ارتباط صحیح و قانونمند بین بانک‌ها، تعامل سالم به منظور تبادل وجوه مازاد بین بانکها، تسريع در فرآيند تامين نقدينگي و در نتیجه مدیریت کاراتر نقدینگی خواهد شد . با توجه به آنکه ابزارهای مورد استفاده در بانکداری متعارف قابل استفاده در بانکداری اسلامی نیستند، لذا بازارهای مالی اسلامی به دنبال ابزارهای مناسب جایگزین منطبق با شریعت جهت ایجاد بازار بین بانکی می‌باشند. در این میان، مالزی [i] دارای بازار پولی بین بانکی با هدف خريد و فروش ابزارهاي مالي اسلامي ميان مشاركت‌كنندگان در بازار، فعاليتهاي سرمايه‌گذاري بين بانكي از طريق طرح سرمايه‌گذاري مضاربه بين بانكي [ii] ، نظام تسويه و نيزپاياپاي چك [iii] از طريق سيستم تسويه چك بين بانكي اسلامي [iv] و ابزارهایي مانند گواهي‌هاي پذيرش بانكي سبز [v] ، اسناد پذيرفته شده اسلامي [vi] ، اوراق قرضه رهني [vii] و اوراق بدهي خصوصي اسلامي است كه در حال حاضر در بازار پولي بين بانكي اسلامي مالزي بر اساس "بيع الدين" داد و ستد مي‌شود.

به‌طور کلی بانک‌های اسلامی می‌توانند از جایگزین‌هایی برای ایجاد بازار بین‌بانکی اسلامی استفاده نمایند. از این رو، بانکی که با کمبود نقدینگی مواجه می‌گردد، می‌تواند از طریق ایجاد موافقت‌نامه‌هایی در قالب مشارکت در سود و زیان به بهره‌مندی از منابع مازاد سایر بانک‌ها (از طریق اعطای تسهیلات) و رفع مشکل نقدینگی خود بپردازد. از سوی دیگر در صورتیکه امکان استفاده از تسهیلات در یک دوره خاص وجود نداشته باشد، بانک‌ها می‌توانند یک توافق همکاری بین بانکی برای گسترش مساعدت‌های متقابل ایجاد کنند و در نهایت اینکه بانک‌ها می‌توانند با ایجاد صندوق مشترکی در بانک مرکزی، زمینه‌های ایجاد همکاری‌های مشترک را افزایش دهند. [viii] علاوه بر این، بازار بين بانكي مي‌تواند افزون بر تقويت ابزار سپرده‌گذاري متقابل از ابزارهاي كاراتري مانند: خريدوفروش دين، خريدوفروش اسناد خزانه اسلامي، تشكيل صندوق با گواهي سپرده بانكي، اوراق مشاركت و ديگر اوراق بهادار اسلامي (صكوك) براي سازمان دهي بازار استفاده كند.

1. جمع‌بندی

مدیریت نقدینگی در نظام بانکداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نظیر سایر مدیریت‌ها این مدیریت نیز تقابلی میان ریسک و بازدهی است. به‌طور کلی، روشها و ابزارهای متفاوتی برای مدیریت کل منابع بانک‌ها وجود دارد اما با توجه به اینکه بانك‌داري اسلامي به عنوان يكي از بخش‌هاي مهم اقتصادي و نهاد اصلي تأمين مالي که پنجاه درصد بیشتر از بانک‌های متعارف دارای نقدینگی است، نمي‌تواند در فعاليت‌هاي خود از ابزارهای متعارف که مبتنی بر بهره‌ است، استفاده كند، لذا مدیریت نقدینگی در بانکداری اسلامی از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد. از این‌رو، نیاز به طراحی و ایجاد ابزارهای نوین منطبق بر شریعت، بیش از پیش احساس می‌شود. در این زمینه طراحی و به کارگیری ابزارهاي مديريت نقدينگي همچون مرابحة موازي، صندوق ABC و اوراق بهادار اسلامي از جمله اوراق مرابحه و اجاره به شرط تمليك به عنوان جايگزين اوراق قرضه در بازارهای مالی اسلامي معرفي شده‌اند. به‌طور کلی می‌توان با توجه به نیازهای نقدینگی آنی، ابزارهای مدیریت نقدینگی بازار پولی بین‌بانکی و قرض‌الحسنه، نیازهای نقدینگی کوتاه‌مدت مرابحه کالایی، صندوق ABC ، بازار پولی بین‌بانکی و صکوک بانکی و نیازهای نقدینگی بسیار کوتاه‌مدت مرابحه کالایی، صندوق ABC و بازار پولی بین‌بانکی را پیشنهاد نمود. در مجموع، با توجه به پیشرفت‌هایی که در سطح بين المللي انجام گرفته، اما هنوز راه بسيار طولاني براي حل مشكل مديريت نقدينگي در بانكهاي اسلامي، وجود دارد. بديهي است عدم معرفی و بكارگيري نوآوريها و محصولات جديد مالي، موجبات ایجاد فاصله عميق و وسيع نظام بانكي كشورهای اسلامی از وضعيت موجود جهان را فراهم و فرآيند تجهيز و تخصيص منابع را به شكلي غيربهينه روبرو خواهد کرد.

فرا صندوق، ابزار مطلوب مدیریت ریسک

به گفته یک کارشناس بازار سرمایه که در خصوص پذیره نویسی اولین فراصندوق سرمایه‌گذاری سخت می‌گفت، در بازار سرمایه فراصندوق یک اصطلاح جدید در ادبیات مالی و سرمایه‌گذاری کشور محسوب می‌شود که توجه فعالان بازار سرمایه را به خود جلب کرده است.

به گزارش سنا، یک تحلیلگر بازارهای مالی ضمن بیان مطلب فوق و با اشاره به انواع مختلف فراصندوق سرمایه‌گذاری گفت: فراصندوق‌ها شامل فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری پوشش ریسک، فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی، فراصندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر است و مدیران سرمایه‌گذاری بر اساس تخصص و اشراف بر بازار، سبد بهینه را طراحی و با تحلیل متغیرهای اقتصادی، واحدهای سرمایه‌گذاری با پتانسیل سودآوری مناسب را انتخاب می­کنند.

پاکدین افزود: فراصندوق‌ها مزایای فراوانی دارند که از مهم‌ترین آن‌ خدمات مدیریت حرفه‌ای و تحلیل مضاعف است. با توجه به اینکه فراصندوق‌ها از گردآوری سرمایه و تخصیص منابع در صندوق‌های خرد تشکیل شده، بنابراین امکان استفاده از مزایای یک مجموعه سرمایه‌گذاری بزرگ برای دارندگان آن فراهم می‌شود. ضمناً به دلیل حجم بالای سرمایه فراصندوق‌ها هزینه‌هایی از قبیل تحلیل، بررسی، ارزش‌گذاری، خرید و فروش و سایر هزینه‌ها در بین سرمایه‌گذاران سرشکن و برای سرمایه‌گذار صرفه‌جویی زیادی به همراه خواهد داشت. مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای تشکیل سبد سرمایه‌گذاری مناسب، اقدام به تحلیل اوراق بهادار می‌کنند. در حالی که مدیران فرا‌صندوق علاوه بر تحلیل واحدهای سرمایه‌گذاری، اقدام به تحلیل سبد صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌کنند. لذا با توجه به اینکه در فراصندوق‌ها یک‌لایه اضافی تحلیل اعمال می‌شود به نظر می‌رسد که از اطمینان بیشتری برخوردار هستند.

این کارشناس بازارهای مالی ادامه داد: هر پروژه‌ای که به‌منظور سرمایه‌گذاری توسط افراد انتخاب می‌شود، غالباً با ریسک‌هایی همراه است که به‌طور معمول قابل پیش بینی نیست. سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها با چالش‌هایی مواجه هستند، که با کمک فراصندوق‌ها این مشکلات کم ‌شده است.

وی اظهار داشت: فراصندوق می‌تواند به دو صورت محدود یا بدون محدودیت طراحی شود که در نوع اول یا همان محدود می‌تواند تنها در صندوق‌هایی سرمایه‌گذاری کند که توسط همان شرکت مدیریت می‌شود درحالی که در نوع بدون محدودیت این قید وجود ندارد. در استراتژی محدودیت‌دار فراصندوق منابع مالی خود را در سبدهای دارایی که توسط شرکت خود اداره می‌شود سرمایه‌گذاری می‌کند به‌عبارت‌دیگر دارایی‌ها در صندوق‌های همان شرکت مدیریت می‌شود. در مقابل، در استراتژی بدون محدودیت، منابع مالی فراصندوق در صندوق‌های خارجی سرمایه‌گذاری می‌شود که دارایی‌ها توسط همان شرکت‌ها مدیریت می‌شود و فراصندوق می‌تواند نسبت به گزارش‌هایی که از صندوق ­ها دریافت می­ کند به تبیین و بررسی عملکرد آن­ها بپردازد.پاکدین در انتها گفت: نحوه سرمایه‌گذاری در فراصندوق ­ها مانند سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری است و در دو ساختار قابل معامله و مبتنی بر صدور و ابطال می‌تواند فعالیت کند. اگرچه استفاده از روش صدور و ابطال یا صندوق‌های قابل معامله مبتنی بر سلیقه‌ است ولی بر اساس عملکرد مدیریت و چشم‌اندازهای مدیریتی می‌توان روش مناسب را انتخاب کرد.