شاخص بازار چیست؟


نمادهای تاثیرگذار بازار بورس در روز سه شنبه را بشناسید

شاخص بورس امروز را با صعود آغاز کرد و در نهایت با رشد بیش از ۴ هزار و ۱۵۵ واحدی به کار روزانه خود پایان داد.

به گزارش خبرنگار بازار، شاخص بورس تهران امروز صبح را با صعود آغاز کرد و در نهایت با رشد بیش از ۴ هزار و ۱۵۵ واحدی به کار روزانه خود پایان داد و در رقم یک میلیون و ۳۹۳ هزار واحدی آرام گرفت. ارزش معاملات روزانه بیش از ۳ هزار و ۳۴۲ میلیارد تومان بود و ارزش روز بازار به ۵ هزار و ۲۳۹ هزار میلیارد تومان رسید. شاخص کل هم وزن افزایش ۲۷۷۴ واحدی به رقم ۴۰۵ هزار و ۱۴۳ واحد رسید.

یکی از راه های تحلیل بنیادی و حتی تکنیکال شناسایی نمادهای با ارزش بورس در معاملات روزانه و به دست آوردن هدف قیمتی آن است، هرچقدر ارزش معاملات چه در روند مثبت و چه منفی در یک نماد بیشتر باشد، آن نماد مورد توجه ویژه فعالان بازار سرمایه است، نمادهایی که در صف فروش و صف خرید قرار دارند نشان دهنده پیشرونده بودن یا اصلاح قیمتی نمادها بوده و می تواند مورد توجه قرار بگیرد، البته این یکی از آیتم های تحلیل نمادها بوده و برای تحلیل دقیقتر باید موارد بنیادی و تکنیکال یک سهم مانند ترازنامه و نمودار نیز مورد بررسی قرار بگیرد. نمادهای تاثیرگذار معاملات امروز (سه شنبه، بیست و دوم شهریور ۱۴۰۱) را بشناسید:

پر تراکنش‌های امروز بورس
نمادهای خودرو، خساپا، خگستر پرتراکنش های بورسی معاملات امروز بودند.

تاثیر مثبت بر شاخص کل بورس
نمادهای شپدیس، کچاد، شبندر بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل بورس از خود بر جای گذاشتند.

تاثیر منفی بر شاخص کل بورس
نمادهای وبملت، مبین، خساپا بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل بورس از خود بر جای گذاشتند.

بیشترین حجم معاملات
این نسبت را خودرو، شستا، کمند کسب کردند.

بیشترین ارزش معاملات
این نسبت را کمند، دارایکم، پالایش کسب کردند.

بیشترین تقاضا
نمادهای فردا، افران، کمند با بیشترین تقاضا در بازار بورس مواجه شدند.

بیشترین فروش سهام
بیشترین عرضه ها نیز مربوط به همای، کمند، انرژی۱ در بازار امروز بود.

بیشترین افزایش قیمت روزانه
بیشترین افزایش روزانه در سهام کالا، سفار، فاراک به ثبت رسید.

بیشترین کاهش قیمت روزانه
بشترین کاهش قیمت در نمادهای های وب، تکشا، شفن صورت گرفت.

شاخص های بورس چیست؟ معرفی انواع شاخص های بورس


شاخص های بورس عبارتی است که حتی اگر تا به حال در بازار بورس هیچ فعالیتی هم نداشته باشید ممکن است بار ها از اخبار یا رسانه های مختلف به گوش شما خورده باشد که مثلا شاخص بورس امروز با رشد n درصدی مواجه بوده است و یا به میزان n واحد افت کرده است.
سوال بسیاری از افرادی که به تازگی وارد بازار بورس شده اند و یا قصد ورود به این بازار را دارند این است که این شاخص های بورس چیست و چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می دهد؟
برای سرمایه گذاری و افزایش درآمد از بازار های مختلف سرمایه گذاری از جمله بورس لازم است تا سرمایه گذاران ، بازار مورد نظر خود را به خوبی ارزیابی کنند و توانایی تحلیل آن را داشته باشند تا بتوانند بهترین عملکرد را در آن بازار داشته باشند.
در بازار بورس نیز اطلاعاتی از قبیل آمار فروش شرکت های مختلف ، حجم و ارزش معاملات ، تغییرات نرخ ارز ، میزان ورود و خروج اشخاص حقیقی و حقوقی و . داده هایی هستند که لازم است سرمایه گذاران با آنها آشنا باشند تا بتوانند این بازار را به خوبی ارزیابی کنند.
اما یکی از مهم ترین داده های موجود در بازار بورس که در اثر معاملات بازار به طور روزانه تغییر می کند شاخص های بورس است که انواع مختلفی از آن در حال حاضر وجود دارد و تحلیل و بررسی درست آنها می تواند منجر به افزایش دارایی و کسب سود بیشتر از بازار بورس شود.
در ادامه این مقاله قصد داریم به معرفی شاخص های بورس بپردازیم و نقش هرکدام را در بازار بورس بیان کنیم.
پس اگر علاقه مند به سرمایه گذاری در بازار بورس هستید و آشنایی زیادی با مفهوم شاخص های بورس ندارید با ما همراه باشید.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس عددی است که وضعیت کلی بازار بورس را بیان می کند و روند صعودی یا نزولی آن را نشان می دهد.
هنگامی که فعالان اقتصادی ، موسسات مالی و دولتی ، رسانه های اجتماعی و . بخواهند در مورد رونق یا رکود بازار بورس صحبت کنند ، تغییرات شاخص بورس را در بازه های زمانی مختلف مورد ارزیابی قرار می دهند.
همانطور که اطلاع دارید بنا بر نیاز های مختلف سرمایه گذاران امروزه ما چندین شاخص مختلف در بورس داریم که هر کدام بیانگر جنبه خاصی از بورس هستند و اطلاعات مختلفی را در اختیار ما قرار می دهند.
معرفی انواع شاخص های بورس
در بازار بورس اوراق بهادار تهران شاخص های مختلفی وجود دارد که سهم داران از آن ها برای سرمایه گذاری یا خرید و فروش سهم ها استفاده می کنند.
در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:

• شاخص کل بورس

شاخص کل بورس یکی از پرکاربرد ترین شاخص های بورسی است و در واقع همان شاخصی است که بار ها از اخبار یا رسانه از آن به عنوان شاخص بورس تهران نام برده می شود.
این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است.
به بیان دیگر نوسانات شاخص کل نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.
شاخص کل بورس میزان سود نقدی پرداختی به سهام داران را نشان نمی دهد.
بر طبق فرمول محاسبه شاخص کل ، هر چقدر شرکت ها سرمایه و سهام بیشتری را به خود اختصاص دهند تاثیر بیشتری روی شاخص کل خواهند داشت.

• شاخص قیمت

شاخص قیمت نیز یکی از اصلی ترین انواع شاخص های بورس است که تفاوت اصلی آن با شاخص کل این است که در شاخص قیمت تنها قیمت سهام شرکت های بورسی در فرمول مورد محاسبه قرار می گیرد اما در شاخص کل علاوه بر قیمت ، سود پرداختی سالیانه شرکت ها نیز در محاسبه شاخص لحاظ می شود.
شاخص قیمت روند کلی سهام تمامی شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار را نشان می دهد.
در این شاخص نیز همانند شاخص کل هرچه شرکت بزرگتر باشد تاثیر آن بر شاخص قیمت بیشتر است.

• شاخص هم وزن

در شاخص هم وزن بر خلاف شاخص های قبلی ، کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس بدون در نظر گرفتن کوچک یا بزرگی آنها به یک اندازه در محاسبه شاخص بورس کل سهیم هستند.
این شاخص از تاریخ 5 اسفند ماه سال 1393 توسط سایت مدیریت بورس در دسترس عموم افراد قرار گرفت و علت محاسبه آن نیز در خواست برخی از فعالان اقتصادی مبنی بر واقعی نبودن شاخص کل بود.

• شاخص سهام آزاد شناور

یکی دیگر از انواع شاخص های بورس شاخص سهام آزاد شناور است که جزو شاخص بازار چیست؟ شاخص های پرکاربرد به حساب می آید.
به قسمتی از سهام شرکت ها که صاحبان آن ها قصدی برای مدیریت در شرکت ندارند و فقط برای خرید و فروش سهام وارد معملات آن سهم می شوند ، سهام شناور آزاد گفته می شود.
بنابر تعریف دیگر می توان گفت که میزان سهامی از شرکت ها که در اختیار سهام داران حقیقی قرار می گیرد و مرتبا در بازار خرید و فروش می شود ، سهام شناور آزاد نام دارد.
با وجود شباهت این شاخص به شاخص کل اما تفاوتی نیز بین آنها مشاهده می شود و آن این است که در شاخص سهام آزاد شناور هنگام وزن دهی شرکت های موجود در سبد شاخص به جای استفاده از کل سهام منتشر شده تنها از سهام شناور شرکت ها استفاده می شود.

• شاخص صنعت و شاخص مالی

کلیه شرکت هایی که در بورس اوراق بهادار حضور دارند به دوبخش صنعتی و مالی تقسیم می شوند.
در بخش صنعتی شرکت های تولیدی و صنعتی نظیر پتروشیمی ، سیمان ، مخابرات ، خودروسازی و . حضور دارند و در بخش مالی نیز شرکت های سرمایه گذاری ، بانک ها بیمه و. قرار دارند.
همانطور که از اسم آنها نیز مشخص است شاخص صنعت بیانگر میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش تولیدی و صنعتی و شاخص مالی نیز نشان دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در زمینه مالی است.

• شاخص 50 شرکت برتر

هر سه ماه یک شاخص بازار چیست؟ بار فهرستی از شرکت های فعال تر بر اساس میزان نقد شوندگی سهام توسط بورس منتشر می شود.
هر شرکتی که سهامش در بورس راحت تر و سریع تر خرید و فروش شود نقد شوندگی بیشتری دارد.
شاخص 50 شرکت برتر میانگین قیمت سهام این 50 شرکت را نشان می دهد که طی این مدت سود و قیمت آنها چه تغییری کرده است.

جمع بندی

همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد برای سرمایه گذاری در هر بازاری لازم است اطلاعات کاملی از آن بازار داشته باشیم تا بتوانیم به خوبی آن را تحلیل کنیم.
شاخص های بورس نیز یکی از مهم ترین داده هایی هستند که لازم است تمامی سرمایه گذاران بورس با آن آشنا باشند و توانایی ارزیابی شاخص های مختلف را کسب کنند.
اما بهتر است توجه داشته باشیم که افزایش شاخص کل ، لزوما به معنای سود دهی سهام همه شرکت های حاضر در بورس نیست و بالعکس.
زیرا همانگونه که شاره کردیم شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی بورس است و ممکن است علیرغم رشد قابل توجه شاخص کل بورس سهام تعدادی از شرکت ها با افت قیمت مواجه بوده است.
بنابراین سرمایه گذاران نباید تنها به رشد یا افت شاخص کل بورس اتکا کنند و بدون بررسی کامل در مورد ارزش سهام مورد نظر خود اقدام به سرمایه گذاری کنند.

تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن چیست؟

تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن چیست؟

شاخص کل یا شاخص هم وزن از انواع شاخص‌هایی است که سرمایه‌گذاران برای بررسی رفتار بازار از آن‌ها استفاده می‌کنند. اما گاهی این سوال برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شود که از کدام شاخص برای بررسی و تحلیل بازار استفاده کنند. حتما در اخبار روزانه در مورد شاخص کل شنیده‌اید که می‌گویند شاخص کل امروز 10000 واحد افزایش یافت یا شاخص 15000 واحد افزایش یافت. این شاخص‌ها به عنوان معیار بررسی و ارزیابی دماسنج اقتصادی کشور استفاده می‌شوند اما بهتر است توضیح دهیم که وقتی گفته می‌شود شاخص کل 10000 واحد افزایش یافته، یعنی شما سود کرده‌اید و اگر گفته می‌شود شاخص 30000 واحد کاهش یافته است شما زیان کرده‌اید یا خیر. در این مقاله قصد داریم در خصوص این موضوع مهم صحبت کنیم و ضمن تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن بگوییم که سرمایه‌گذاران در شرایط مختلف بازار از کدام شاخص استفاده کنند. پس تا انتهای این مقاله با من همراه باشید که قرار است محتوای خوبی را آموزش ببینید.

تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن

به طور کلی شاخص بورس مفهومی است که بر اساس آن می‌توان یک سنجش و ارزیابی را در خصوص موضوعی خاص انجام داد. شاخص‌ها به‌ منزله‌ معیارهایی هستند که به وسیله آن‌ها می‌توان کمیت، کیفیت و… را اندازه‌گیری کرد. در بازار سرمایه هم شاخص‌ها معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها می‌توانیم وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف ارزیابی و حتی روند آینده بورس را نیز پیش‌بینی کنیم. شاخص‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام وضعیت بازار را از جنبه خاصی نشان می‌دهند. به همین دلیل کسب دانش در خصوص شاخص‌ها اهمیت زیادی نزد سرمایه‌گذاران دارد.

شاخص کل:

شاخصی که در رادیو و تلویزیون درباره آن می‌شنوید شاخص کل است. تغییرات روزانه این شاخص بیان‌کننده وضعیت کلی بازار سرمایه است. این شاخص به عنوان معیاری برای اندازه‌گیری میانگین بازده سرمایه گذاران در بورس است. به عنوان مثال اگر قیمت سهمی در ابتدای سال 1000 تومان باشد و در انتهای سال به 2000 تومان برسد و در مجموع هم سود نقدی 200 تومانی تقسیم کند بازدهی سهم در طی یک سال 120 درصد است. این رویه برای شاخص کل هم وجود دارد یعنی اگر شاخص کل در ابتدای سال در سطح 1500000 واحد و در پایان سال به 2100000 واحد برسد نشان دهنده این است که میانگین بازده بورس از محل افزایش قیمت‌ها و تقسیم سود نقدی در انتهای سال 40 درصد بوده است. در شاخص کل به ارزش شرکت‌ها وزن بیشتری داده می‌شود و به همین دلیل شرکت‌های با ارزش بازار بالاتر تاثیر بیشتری بر شاخص کل دارند. به این شاخص (TEDPIX) هم می‌گویند. شکل زیر تغییرات شاخص کل را در تاریخ 26 آذر 1399 نشان می‌دهد. شکل زیر نشان می‌دهد که شاخص در روز 26 آذر با کاهش 14868 واحدی به عدد 1413455 واحد رسیده است. حال زمانی که اخبار می‌گوید شاخص کل 14000 واحد کاهش داشته منظور این است که این کاهش نسبت به روز گذشته است.

برای دسترسی میزان تغییر شاخص و تحلیل آن و کلی اتفاقات دیگر کافی است ربات تابلو خوانی در بورس را در تلگرام نصب کنید. برای دریافت این ربات به صورت رایگان و آموزش بیشتر مقاله ربات تابلو خوانی در بورس را مطالعه کنید.

شاخص کل

شاخص هم وزن:

در بخش قبل گفتیم که هر چه شرکت‌ها بزرگ تر و دارای ارزش بازار بالاتری باشند تاثیر بیشتری بر شاخص کل دارند اما در شاخص هم وزن قضیه فرق می‌کند و به ارزش شرکت‌ها توجهی نمی‌شود و تاثیر شرکت‌ها و اثرات آن بر شاخص کل یکسان در نظر گرفته می‌شود. فرض کنید که یک روز شاخص کل به اندازه 5000 واحد مثبت ولی شاخص هم وزن به اندازه 1000 واحد منفی باشد. تفسیر اینگونه است که در روز جاری چند شرکت بزرگ‌تر خوب معامله شده‌اند و تغییرات آ‌ن‌ها شاخص کل را مثبت کرده است ولی از آنجا که شاخص هم وزن منفی است نشان میدهد که کلیت بازار جالب نیست و بسیاری از شرکت‌ها منفی معامله می‌شوند.به عنوان مثال، در شکل زیر شاخص هم وزن در تاریخ 26 اذر با کاهش 3888 واحدی نسبت به روز گذشته به عدد 369630 واحد رسیده است.

شاخص هم وزن

به عنوان مثال پتروشیمی خلیج فارس یک شرکت با سرمایه بالا و ارزش بازار بالاست ولی شرکت قطعه سازی کمک فنر ایندامین یک شرکت کوچک با ارزش بازار پایین است. فرض کنید که شرکت فارس در -2 درصد معامله و نماد خکمک هم +3 درصد معامله شود. در این حالت شاخص کل عدد منفی را نشان می‌دهد چرا که فارس اثرات به مراتب بیشتری نسبت به خکمک بر روی شاخص دارد و به همین جهت شاخص منفی می‌شود. جهت کسب اطلاعت بیشتر در این خصوص، مقاله “ راهنمای کامل آشنایی با شاخص های بورس ” را مطالعه کنید.

فرق بین شاخص کل و شاخص هم وزن

از شاخص کل استفاده کنیم یا شاخص هم وزن؟

برای بررسی شاخص کل یا شاخص هم وزن نیاز به درک کلی بازار داریم و بسته به شرایط مختلف از تحلیل شاخص کل یا شاخص هم وزن استفاده می‌کنیم. معمولا سرمایه‌گذاران برای تحلیل تکنیکال از شاخص کل استفاده می‌کنند و کمتر شاخص هم وزن را معیار تحلیلی خود قرار می‌دهند. این خرد جمعی در تحلیل شاخص کل موجب شده که تحلیل‌ها بر روی شاخص کل بهتر جواب دهند و نقاط حمایت و مقاومتی که برای شاخص کل مطرح می‌شود در بین عموم اهمیت دارد. رفته رفته سرمایه گذاران باید شاخص هم وزن را نیز تحلیل کنند چرا که ارزیابی و تحلیل شاخص هم وزن اطلاعات بیشتر و مهم تری را در اختیار سرمایه گذاران برای تحلیل قرار میدهد و حال و روز بازار را بهتر نشان میدهد.

در بررسی و توضیح شاخص گفتیم که شرکت‌های دارای ارزش بازار بالاتر تاثیر بیشتری بر شاخص می‌گذارند. خب پس بهتر است بگوییم زمانی که شاخص کل مثبت ولی شاخص هم وزن منفی است یعنی شرکت‌های کوچک‌تر منفی معامله شده‌اند و اوضاع بازار آنچنان خوب نیست چرا که بیشتر شرکت‌های بازار را سهام شرکت‌های کوچک و متوسط تشکیل داده‌اند. مثبت بودن شاخص کل می‌تواند به دلیل مثبت معامله شدن چند شرکت بزرگ‌تر باشد ولی در کلیت بازار که شامل صنایع با شرکت‌های کوچک است اتفاقات خاصی را شاهد نیستیم و این یعنی جو بازار انچنان مناسب سرمایه‌گذاری نیست اما نمی توان گفت بر روی تک سهم‌های خاص نباید سرمایه‌گذاری کرد.

تاثیر کد به کد کردن سهام بر روی شاخص کل

در مورد کد به کد کردن سهام حتما شنیده‌اید. گاهی اوقات مشاهده می‌کنید که بازار منفی شده ولی شاخص کل مثبت است. به دنبال دلیل آن هستید که چه اتفاقی افتاده و به چه دلیل شاخص کل مثبت است. به ناگاه خبری در بازار می‌پیچد که در فلان سهم بزرگ بازار کد به کد اتفاق افتاده است و همین موضوع موجب بالا رفتن شاخص کل شده است که این در واقع به نوعی دستکاری در بازار سرمایه به حساب می‌آید و به هیچ عنوان معیار مثبت بودن بازار نیست و در این شرایط سرمایه‌گذاری توصیه نمی‌شود.

پس حتما به خاطر داشته باشید که برای بررسی بازار به طور همزمان باید شاخص کل و شاخص هم وزن را بررسی کنید و در بررسی شاخص کل هم ببینید که چه شرکت هایی و به چه میزان تاثیرگذار بوده‌اند. بررسی این موضوع می‌تواند دید خوبی برای سرمایه‌گذاری در اختیار شما قرار دهد. اگر قرار است بازار را به دید سرمایه‌گذاری بررسی کنید حتما به شاخص هم وزن توجه کنید چرا که به دلیل یکسان کردن وزن شرکت ها، وضعیت بازار را بهتر نشان می‌دهد و به سادگی قادر به درک این موضوع هستید که آیا کلیت بازار مناسب است یا خیر. برخی از سرمایه گذاران با دیدن مثبت های پی در پی شاخص کل و یا شنیدن مثبت بودن شاخص کل در رسانه ها فکر میکنند بازار اوضاع مناسبی برای سرمایه گذاری دارد در صورتی که اینطور نیست و ممکن است معاملات خاص در برخی از نمادها، بازار را مثبت کرده است در صورتی که شاخص هم وزن وضعیت دیگری را نشان می دهد و می گوید بازار هنوز مناسب سرمایه گذاری نیست.

شاخص بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟

اگر از افراد مشتاق و پی‌گیر شرایط و اخبار اقتصادی هستید حتما بارها عبارت شاخص بورس را شنیده‌اید. در اخبار اقتصادی به کرات عنوان می گردد که شاخص کل بورس اوراق بهادار امروز مثلا 50000 واحد رشد کرد و به موازات آن شاخص هم وزن 8000 واحد صعود کرد. آیا تاکنون برایتان این سوال پیش آمده است که شاخص بورس یعنی چه؟ این اعداد و ارقام چگونه محاسبه می شود. اگر با ما همراه شوید در پایان مقاله امیدواریم به پاسخ این سوال ها برسید.

شاخص به چه معنی است؟

واژه‌ی شاخص ترجمه کلمه‌ی لاتین Index می باشد. کلمه‌ی شاخص به معنی نماگر یا نشانگر می باشد و بیانگر عددی است که به کمک آن می توان پی به تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر طی یک بازه زمانی خاص برد. در واقع شما با بررسی یک شاخص می توانید وضعیت و تغییرات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را ملاحظه کنید.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس نشانگری است که سطح عمومی مولفه‌ای خاص مثل قیمت و یا بازده را در میان تمام یا گروهی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان می‌دهد.

نحوه‌ی محاسبه‌ی عددی شاخص کل بورس چگونه است؟

در این بخش نحوه محاسبه شاخص کل در بازار بورس اوراق بهادار تهران را که با نماد (TEPIX) (Tehran Exchange Dividend Index) نشان داده می‌شود، مورد بررسی قرار می‌دهیم. شاخص کل، میانگین ارزش سهام کل شرکت‌ها را نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) نشان می‌دهد. نحوه محاسبه آن به صورت زیر است.

که هر یک از پارامترهای این فرمول در جدول زیر معرفی شده‌اند.

نکته: همانطور که از فرمول محاسبه‌ی شاخص مشخص است، بزرگی یا وزن هر شرکت در این شاخص در نظر گرفته می‌شود. در حقیقت شرکت‌های بزرگ‌تر وزن بیشتری در تغییر شاخص کل دارند. شاخص کل هم‌وزن، بدون در نظر گرفتن اهمیت شرکت‌ها، بر اساس وزن یکسان محاسبه می‌شود.

اگر مجموع ارزش بازار در تاریخt را به صورت ضرب صورت کسر رابطه‌ی فوق در نظر بگیریم، به نظر می‌رسد که محاسبه TEPIX، میزان رشد بازار را نسبت به تاریخ مبدا مشخص می‌کند. به این ترتیب به نظر می‌رسد بازده سرمایه‌گذاری نسبت به سال مبنا محاسبه می‌شود. این شاخص در هنگام باز بودن بازار به صورت لحظه‌ای و Online محاسبه شده و در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران قابل مشاهده است.

اگر نماد شرکتی در زمان محاسبه شاخص، بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص کل مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

برای روشن شدن مطلب مثالی را طرح می کنیم.

فرض کنیم که کل بازار در سال ۱۳۶۹، از سه سهم الف، ب و ج تشکیل شده باشد. اطلاعات سهام در آن سال به شرح زیر باشد:

سهم الف: 5۰۰۰ سهم به ارزش 1۰۰۰ ریال

سهم ب: 10۰۰۰ سهم به ارزش 20۰۰ ریال

سهم ج: 6۰۰۰ سهم به ارزش 3۰۰۰ ریال

در نتیجه ارزش جاری بازار در سال ۱۳۶۹ در مثال ما برابر خواهد بود با:

(5۰۰۰*۱۰۰۰) + (10۰۰۰*2۰۰۰) + (6۰۰۰*3۰۰۰) = 5۰۰۰۰۰۰ + 20۰۰۰۰۰۰ +18۰۰۰۰۰۰ = 43۰۰۰۰۰۰

بنابراین ارزش جاری بازار در سال ۱۳۶۹ معادل 43 میلیون ریال بوده است و طبق فرمول شاخص، رقم شاخص در آن سال ۱۰۰ واحد فرض شده است. حال فرض کنید در سال ۱۳99 قیمت سهام الف به 4۰00۰۰ ریال؛ سهام ب به 50000۰ ریال و سهام ج به 3000۰۰ ریال افزایش پیدا کند. بنابراین ارزش جاری بازار سهام در سال ۱۳99 برابر خواهد بود:

(5۰۰۰*400۰۰۰) + (10۰۰۰*500۰۰۰) + (6۰۰۰*300۰۰۰) = 20۰۰۰۰۰00۰ + 5000۰۰۰۰۰۰ +18۰۰۰۰00۰۰ = 88۰۰۰00۰۰۰

بنابراین همان‌طور که در محاسبات فوق مشاهده می‌فرمایید ارزش جاری بازار سهام در مثال ما در سال ۱۳99 به 88۰۰۰00۰۰۰ افزایش پیدا کرده است. حال اگر شاخص کل را محاسبه نماییم شاهد رشد 20365 درصدی شاخص کل قیمت هستیم:

(43۰۰۰۰۰۰/88۰۰۰00۰۰۰) * ۱۰۰ = 20465

همان‌طور که در بالا مشاهده می‌فرمایید شاخص کل نسبت به سال ۱۳۶۹ در حدود 20365 واحد افزایش داشته است که نشان از رشد 20365 درصدی شاخص بورس دارد.

شاخص‌ها با توجه به مولفه‌هایی که اندازه‌گیری می‌کنند، نام‌گذاری می‌شوند. برای مثال شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت شرکت‌های تاثیر‌‌گذار بر شاخص را نشان می‌دهد و شاخص بازده نقدی، نشانگر روند عمومی بازده نقدی پرداختی توسط شرکت‌های عضو شاخص است.

در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، زمان انتشار شاخص، مقدار شاخص، میزان تغییرات نسبت به روز قبل و همچنین درصد تغییرات نشان داده می‌شود. در طول روز معاملاتی نیز بیشترین و کمترین میزان شاخص در جدول گزارش‌های بازار بورس تهران نیز قابل مشاهده است. در این سایت مقدار عددی شاخص های مختلف گزارش می شاخص بازار چیست؟ گردد که به شرح زیر می باشند:

امیدواریم که با تعریف و چگونگی محاسبه‌ی شاخص کل آشنا شده باشید. انشالله در مقاله‌ی دیگر راجع به انواع شاخص صحبت خواهیم کرد.

شاخص کل بورس چیست؟ چه تفاوتی با شاخص هم ‌وزن دارد؟

یکی از معیارهای مهمی که از طریق تحلیل و بررسی آن می توان از جنبه های مختلفی وضعیت گذشته و اکنون بورس را ارزیابی کرد، انواع شاخص‌های بورسی است. به کمک این شاخص‌ها، حتی از طریق روش‌های نموداری (تحلیل‌های تکنیکالی) می توان روند آینده بورس را نیز پیش بینی کرد. بنابراین همانطور که شاخص کل بورس و دیگر شاخص‌های بورسی (مثل شاخص هم وزن) در تصمیم گیری‌های سرمایه گذاران نقش مهمی دارد، نوسانات آن نیز می تواند برای سرمایه گذاران از اهمیت زیادی برخوردار باشد. با توجه به اهمیت شاخص بورس در این مقاله تصمیم گرفتیم به تمامی جوانب آن بپردازیم. اما در کنار شاخص کل، شاخص دیگری وجود دارد به نام شاخص هم وزن که میتواند بیانگر واقعیت‌های دیگری از بازار باشد. با ما همراه باشید تا به تفاوت‌های شاخص کل بورس و شاخص هم وزن پی ببرید.

تعریف شاخص

شاخص در انگلیسی Index نامیده می شود که یک معیار آماری بوده و نشان دهنده تغییرات در اقتصاد و بازار بورس است. اصطلاح شاخص در بازار سرمایه، مجموعه ای از سهام است که در آن بازار معامله می شود و بیان کننده میانگین تغییرات در قیمت این سهام است. هر شاخص، برای اندازه گیری، روش منحصر به فرد خود را دارد.

در نتیجه اگر قصد مقایسه دو شاخص مختلف را دارید، بهترین روش این است که درصد تغییرات این شاخص ها را در گذشته (نسبت به روز یا ماه قبل) به جای عدد فعلی این شاخص ها مقایسه کنید.

شاخص در بورس

از شاخص کل و یا سایر شاخص ها در بازار بورس می توان در مواردی از جمله ارزیابی عملکرد سهام و یا صندوق های سرمایه گذاری بهره برد.

به عبارت ساده‌تر می توان گفت که شاخص کل بورس، دماسنج بازار سرمایه است. بطور کلی شاخص یک عدد است که برای ارزیابی عملکرد مجموعه ای از متغیرها در یک محدوده زمانی مشخص بکار برده می شود. در بازار بورس هم به دلیل وجود نمادهای مختلف معاملاتی، از شاخص کل می توان برای سنجش تغییرات در قیمت کلیه این نمادها استفاده کرد.

در بازار بورس شاخص های دیگری هم وجود دارند که سهامداران برای تصمیم گیری سرمایه گذاری می توانند از آن ها نیز بهره مند شوند. در ادامه به این شاخص ها خواهیم پرداخت. اما بطور کلی، مهمترین شاخص در بورس، همان شاخص کل است. این شاخص، تغییرات کلی قیمت‌های تمامی نمادهای معاملاتی و میانگین افزایش و یا کاهش قیمت سهام را مشخص می کند.

مثلا زمانی که گفته می شود شاخص کل 5% رشد داشته است، به این معناست که میانگین قیمت پایانی سهام‌های بورسی (این به معنی قیمت آخرین معامله نیست) در کلیه شرکت های بورسی (با در نظر گرفتن ارزش معمالات‌شان) با 5% افزایش همراه بوده است.

اگر تفاوت قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله را نمیدانید مقاله حجم مبنا را مطالعه کنید.

انواع شاخص‌های بورسی

در بورس تهران، شاخص‌های بورسی مختلفی وجود دارد که سرمایه گذاران می‌توانند با استفاده از آن‌ها تصمیمات درستی برای معاملات خود بگیرند. این شاخص ها عبارتند از:

1- شاخص کل بورس (شاخص کل قیمت)شاخص بازار چیست؟

این شاخص که همان شاخص کل بورس نامیده می شود، به TEPIX نیز شناخته می شود. همان طور که پیش تر گفته شد، بیان کننده میانگین تغییرات قیمتی در کل بازار است. همچنین به طور میانگین افزایش و کاهش قیمت سهام را در بازار بیان می کند. البته توجه داشته باشید که این شاخص با میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران متفاوت است.

علاوه بر این، این شاخص به تعداد سهام و میزان سرمایه شرکت‌ها بستگی دارد. یعنی شرکت‌های بزرگ که سهام و معاملات بیشتری دارند نسبت به شرکت های کوچک تر با میزان سرمایه و تعداد سهام کمتر، تأثیر بیشتری بر روی شاخص کل می گذارند. بنابراین به جز قیمت سهام‌های مختلف فاکتورهای دیگری در فرمول محاسبه شاخص کل وجود دارد.

2- شاخص هم‌وزن

تفاوت شاخص هم‌وزن با شاخص کل در این است که در این شاخص، کوچک و بزرگ بودن شرکت مطرح نیست. در نتیجه تاثیراتی که افزایش یا کاهش قیمت سهام این شرکت‌ها بر روی شاخص هم‌وزن می گذارند، یکسان است. در شاخص کل چنانچه بیشتر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند، کافی است چند شرکت بزرگ بازدهی مثبتی داشته باشند تا شاخص کل مثبت شود. در مقابل، شاخص هم‌وزن میزان بازدهی اکثر شرکت ها را بیان می کند و نه میزان سرمایه بیشتر. در واقع نوسانات مثبت و منفی در هر دو شرکت به یک میزان بر روی این شاخص مؤثر است.

تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن به زبان ساده

شاخص کل بورس در بعضی از روزها ممکن است منفی باشد اما اکثر سهم‌ها مثبت باشند! یا برعکس. دلیل این امر این است که برخی از سهم‌ها (که ارزش بازار بیشتری دارند) تاثیر بیشتری روی شاخص کل دارند و وقتی این سهم‌ها منفی باشند شاخص کل هم منفی میشود در حالی که ممکن است اکثر سهام‌ها مثبت باشند. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان بر این باورن که شاخص کل نمی‌تواند بیانگر تغییرات واقعی کلیت بازار باشد.

از سال 1393 معیاری به نام شاخص هم وزن در اختیار فعالان بازار سرمایه قرار گرفت و افراد می‌توانند با استفاده از این شاخص با دقت بیشتری نسبت به ورود و خروج نقدینگی و وضعیت کلی بازار تصمیم گیری کنند.

شاخص کل میان سهام‌های بزرگ و کوچک تمایز قائل می‌شود ولی شاخص هم وزن، وزن یکسانی برای همه شرکت‌ها در نظر میگیرد.

در واقع شاخص هم وزن امتیاز بیشتر سهم‌های شاخص ساز در محاسبات شاخص کل را از آنها میگیرد. بنابراین وقتی شاخص هم وزن منفی باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت‌های بازار کاهش‌ یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بیش از نصف شرکت‌های بازار مثبت است.

3- شاخص بازده نقدی

این همان شاخصی است که میانگین میزان سود نقدی پرداختی از جانب شرکت ها به سهامداران را نشان می دهد. در واقع با افزایش شاخص سود نقدی، شرکت‌ها سود نقدی بیشتری را به طور میانگین در مجامع سالیانه بین سهامداران تقسیم می‌کنند.

این شاخص برای مقایسه بازدهی بورس با سایر بازارهای مالی مناسب است.

4- شاخص قیمت و بازده نقدی

در بورس تهران، شاخص بازدهی (شاخص قیمت و بازده نقدی) TEDPIX گفته می شود. رشد 1درصدی شاخص قیمت ها به معنی رشد میانگین 1درصد قیمت‌های هر برگه سهم است. شاخص قیمت‌ها برای کسانی که می‌خواهند در کوتاه مدت از خرید و فروش سهام سود بگیرند، نسبت به شاخص کل مهم‌تر است. در واقع شاخص قیمت و بازده نقدی همان شاخص کل بورس تهران است که در اخبار و رسانه‌ها گفته می شود.

5- شاخص صنعت و شاخص مالی

شرکت های بورسی به طور کلی به دو دسته صنعتی و مالی تقسیم بندی می شوند. شرکت‌های تولیدی و صنعتی از جمله مخابرات، سیمان، پتروشیمی و خودروسازی در دسته‌ ی شرکت‌های صنعتی قرار می‌گیرند. همان طور که از نام آن پیداست، شاخص صنعتی بیانگر میانگین تغییرات قیمت در سهام شرکت های صنعتی است. از طرفی بانک‌ها، بیمه و شرکت های سرمایه گذاری در دسته ی شرکت‌های مالی قرار دارند و شاخص مالی نیز نشاندهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت هایی است که در بخش مالی فعالیت دارند.

همچنین می توان برای هر کدام از دسته های صنعتی و مالی شاخص های جداگانه‌ای در نظر گرفت. برای مثال شاخص صنعت خودروسازی، میانگین تغییرات قیمتی در سهام شرکت های خودروسازی فعال را نشان دهد.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

6- شاخص سهام آزاد شناور

در ابتدا لازم است به تعریف خلاصه ای از سهام شناور آزاد بپردازیم. به بخشی از سهام یک شرکت سهامی که دارندگان این سهام قصد عرضه و فروش این سهام را دارند که در آینده ای نزدیک این سهام قابل معامله هستند، سهام شناور آزاد گفته می شود.

دارندگان این سهام نمی‌خواهند با نگهداری این سهام به عنوان مدیریت شرکت تلقی شوند. در مقابل، سهامدارانی هستند که قصد فروش این سهام را نداشته و می خواهند در مدیریت شرکت مشارکت کنند. این سهامداران اصطلاحاً سهامداران راهبردی خوانده می شوند.

این بازار اختصاراً TEFIX شناخته می شود. برای محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، همچون شاخص کل پیش می رویم. تنها تفاوتی که در این میان وجود دارد، این است که در شاخص سهام شناور آزاد، به جای استفاده از تمامی سهام، تنها از سهام شناور آزاد شرکت ها برای محاسبه شاخص استفاده می شود.

شاخص سهام شناور آزاد در واقع میانگین سود و قیمت سهام شناور آزاد تمامی شرکت ها در بازار است. هرچه سهام آزاد شناور و میزان سرمایه شرکتی بیشتر باشد، تأثیر آن شرکت در شاخص سهام شناور آزاد نیز بیشتر خواهد بود.

7- شاخص بازار اول و بازار دوم

شرکت های بورسی در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس موارد زیر دسته بندی می شوند:

  • تعداد سهامداران
  • وضعیت سودآوری
  • میزان سرمایه
  • تعداد سهام معامله شونده توسط سهامداران حقیقی

بر اساس این مؤلفه ها، چنانچه شرکتی شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و سایر شرکت ها در بازار دوم دسته بندی می شوند.

شرکت های بازار اول به دو دسته‌ی تابلو اصلی و تابلو فرعی تقسیم می شوند که برای هر یک از آن ها یک شاخص وجود دارد. این شاخص ها متوسط تغییر در قیمت سهام شرکت های حاضر در این دسته ها را نشان می دهد.

8- شاخص 30 شرکت برتر بورس

این 30 شرکت بر اساس اندازه شرکت ها و ارزش روز سهام آن ها در بازار تعیین می شوند. شاخص 30 شرکت بزرگ، میانگین تغییرات در قیمت سهام این 30 شرکت بزرگ را بیان می کند. ارزش روز سهام در بازار از فرمول زیر بدست می آید:
قیمت سهام * تعداد سهام منتشرشده شرکت = ارزش روز سهام

این 30 شرکت مجموعاً کمتر از 10% از کل شرکت های بورسی هستند که بیش از 70% از ارزش بورس تهران را در اختیار دارند. به این ترتیب، تغییراتی که در قیمت سهام آن ها ایجاد می شود می تواند تأثیر بسزایی بر شاخص کل و شاخص بورس بگذارد.

9- شاخص 50 شرکت بزرگ بورسی

در این شاخص نیز 50 شرکت بزرگ بورسی بر اساس معیارهای زیر هر 3 ماه معرفی می شوند:

  • بیشترین معاملات بازار در این مدت
  • قابلیت نقد شوندگی بالا

شاخص 50 شرکت بزرگ، در این مدت 3 ماهه، میانگین قیمت سهام این 50 شرکت برتر را بیان می کند. به این ترتیب میزان تغییرات در سود و قیمت آن ها مشخص می شود.

شاخص‌های بورسی را کجا میتوانیم مشاهده کنیم؟

تمامی شاخص‌های بورسی را می‌توانید از سایت مدیریت فناوری بورس یا همان TSETMC مشاهده کنید. به تصویر زیر نگاه کنید. در صفحه اصلی سایت تمامی شاخص‌های بورسی مشخص است.

شاخص‌های بورسی

نکاتی که سرمایه گذاران باید در مورد شاخص کل بورس بدانند

در این قسمت به دو نکته‌ی مهم درباره شاخص بورس اشاره خواهیم کرد که تمامی سرمایه گذاران بورس باید به آن توجه کنند.

نکته اول: شاخص کل بورس یک شاخص میانگین وزنی است

زمانی که گفته می شود شاخص کل بورس افزایش یافته است، به این معنا نیست که ارزش تمامی سهام شرکت‌های بورسی افزایش یافته است. همانطور که با کاهش شاخص کل بورس، ارزش سهام تمامی شرکت ها کاهش نمی یابد. زیرا همان طور که در تعریف شاخص کل گفته شد، این شاخص میانگین بازدهی بورس را بیان می کند.

گاهی اوقات با وجود رشد چشمگیر شاخص کل بورس، قیمت برخی سهام کاهش یافته و سهامداران ضررهایی را متحمل شده اند. در مقابل، با کاهش شاخص کل بورس، تعدادی از سرمایه گذاران سعامی را در پرتفوی خود دارند که سود قابل توجهی را شامل می‌شود. در نتیجه سهامداران نباید تنها به اخبار کاهش یا افزایش شاخص کل و بدون بررسی سایر جوانب تصمیم به سرمایه گذاری در این بازار نمایند.

نکته دوم: رابطه بازدهی شاخص کل و سبد سهام یک سرمایه‌گذار

نکته بعدی که بایستی به آن توجه کرد، رابطه ی بین شاخص کل و پرتفوی است. همان گونه که در مقالات قبلی گفته شد، سرمایه گذاران بهتر است سبد سهام متنوعی را برای خرید سهام تشکیل دهند. هرچه سهام خریداری شده متنوع تر و به ترکیب شرکت‌ها در شاخص کل نزدیک تر باشد، بازدهی آن به میانگین بازدهی کل بورس که از طریق شاخص کل بیان می شود، نزدیک تر است.

اگر فردی بتواند ترکیب سهامی که در پرتفوی خود انتخاب می‌کند به طور کامل با ترکیب تمام سهام در بورس تطبیق دهد، بازدهی سهامدار نیز به طور کامل با نوسانات شاخص کل بورس برابر بوده و به طور مثال با رشد 20 درصدی شاخص، وی نیز تقریبا 20% سود خواهد داشت.

جمع بندی

در این مقاله به توضیح چیستی شاخص کل بورس پرداختیم و همچنین انواع شاخص‌های بورسی را بیان کردیم. به اعتقاد نگارنده‌ی این مقاله اگرچه شاخص‌هایی مثل شاخص هم وزن معیار بسیار خوبی برای سنجش وضعیت کلی بازار است اما به لحاظ روانی، کماکان شاخص کل بورس مهم‌ترین شاخص بورسی است که باید به آن توجه شود.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.