بورس در خیابان سعدی / گریزی به تاریخچه بورس اوراق بهادار تهران تا پیش از انقلاب اسلامی
اولین تلاشها برای تشکیل بورس اوراق بهادار، به دوران پهلوی اول برمیگردد، اما راهاندازی این سازمان سالها پس از او در ایران اتفاق افتاده است. در سال ۱۳۴۱ بهدنبال تحولات اقتصادی و صنعتی در ایران، کمیسیونی متشکل از نمایندگان وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعت و معدن در کشور تشکیل شد. این کمیسیون، بالاخره موافقتنامه اولیه تاسیس بورس اوراق بهادار را مصوب کرد
ماهنامه عصر تراکنش شماره ۲۷ / دفتر کوچک بورس در خیابان سعدی جنوبی تهران، در سال ۱۳۴۶ محقرانهتر از آنچه فکرش را کنید، دایر شد. کسبوکاری جدید که به دلیل وامهای ارزان، راحت و بلندمدت دولت به صنایع و شرکتهای آن دوره خیلی نتوانست خودنمایی کند. کمبودن متقاضی برای سرمایهگذاری در بورس تهران محمدرضاشاه را وادار کرده بود که در وصف بورس کشور، این جمله را به کار ببرد: «این بورس ما کِرکِر میکند.» آنچه پیش روی شماست، گریزی به تاریخچه بورس اوراق بهادار تهران تا پیش از انقلاب اسلامی است.
اقتصاد کشور در حالت فئودالی قرار داشت و ایران جزء کشورهای صنعتی نبود. تازه رضاخان تصمیم گرفته بود سیستم آموزشی کشور را از مکتبخانه به سمت مدرسه سوق دهد. در همان دوره بود که برای نگهداری شهرهای مختلف کشور قرار شد از سیستم شهرداری استفاده شود. ایران روزبهروز گامهای جدیدی به سمت پیشرفت برمیداشت که تاسیس دانشگاه از گزینههای دیگر این گامهای نوین بود.
جرقه راهاندازی بورس در ایران به دوره پهلوی اول و سال ۱۳۱۳ برمیگردد؛ همان زمانی که ایران از نظر اقتصادی از بافت کشاورزی برخوردار و هنوز درآمدهای نفتی به سمت آن سرازیر نشده بود. در سال ۱۳۱۵ طرحی برای تاسیس بورس توسط «وان لوترفلد» بلژیکی با همکاری یک کارشناس هلندی تهیه شد. اجرای طرح «لوترفلد» بلژیکی با آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال ایران همراه شد و در نتیجه به ثمر نرسید.
شهریور ۱۳۲۰ ایران توسط نیروهای متفقین اشغال شده بود و کشور در حالت بیثباتی سیاسی قرار داشت. شوروی از خروج نیروهای خود از مناطق اشغالی آذربایجان ایران خودداری میکرد. با دخالت ارتش و مردم آذربایجان، اشغالگران سرکوب شدند، اما این داستان نیز نتوانست موجب ثبات سیاسی در کشور شود.
پس از این رویداد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ اتفاق افتاد و بهدلیل شرایط سیاسی ناپایدار در کشور، باز هم اقدامی برای تاسیس بورس نشد. در همان سالها بود که با کمک مشاوران آمریکایی هیاتی تشکیل شد و اولین برنامه اقتصادی هفتساله توسعه کشور نوشته شد. با توجه به شرایط سیاسی حاکم در آن دوره این برنامه نتوانست خیلی موفق عمل کند؛ چراکه هنوز زیربنای لازم برای پیادهسازی برنامههای توسعه صنعتی و اقتصادی در کشور وجود نداشت؛ در چنین اوضاعی راهاندازی بورس دور از منطق بود.
بیستوهفتمین شماره از ماهنامه عصر تراکنش به طور اختصاصی به ولثتک پرداخته و به یک سوال مهم پاسخ داده؛ اینکه آیا با ورود سرمایههای سرگردان به بورس ممکن است بار دیگر اتفاقی که برای موسسات مالی رخ داد، تکرار شود؟
این شماره را میتوانید از فروشگاه راه پرداخت خریداری کنید.
ایران صنعتی متولد شد
اواسط دهه ۴۰ بالاخره ایران به کشوری صنعتی در منطقه تبدیل شد و قانون مالیاتها و سرمایهگذاری خارجی، به نفع سرمایهگذاریهای مولد تغییر پیدا کرد. از دیگر سو از الگوی موسسه بازسازی صنایع ایتالیا به نام «ایری»، برای ایجاد صنعت در ایران استفاده شد. پس از جنگ جهانی دوم بهطور تقریبی تمام صنایع ایتالیا مانند شرکت هواپیمایی ملی، بانکها و سایر صنایع مانند فولادسازی، کشتیسازی و ساخت ماشینآلات صنعتی بر عهده این نهاد بود. به تاسی از این موسسه، ایران سازمان گسترش و نوسازی صنایع را تاسیس کرد که در ایجاد صنایع نوین بسیار موثر واقع شد.
همچنین شرکتهای بزرگی مانند ماشینسازی اراک، تراکتورسازی تبریز، آلومینیوم اراک، بلبرینگسازی تبریز، آذرآب و موتوژن به وجود آمدند و این روند تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت. بانک توسعه صنعت و معدن ایران هم با مشارکت بانکهای خارجی برای وامهای یارانهای و بلندمدت به سرمایهگذاران تاسیس شده بود که به پیشرفت صنعت کشور کمک شایانی کرد.
باری در سال ۱۳۴۱ بهدنبال تحولات اقتصادی و صنعتی در ایران، کمیسیونی متشکل از نمایندگان وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعت و معدن در کشور تشکیل شد. این کمیسیون، بالاخره موافقتنامه اولیه تاسیس بورس اوراق بهادار را مصوب کرد.
اواخر سال ۱۳۴۱ هیاتی از بروکسل برای مشارکت در راهاندازی بورس ایران به کشور دعوت شدند. این هیات نحوه تاسیس و اداره بورس، تشکیلات و سازمان آن و کیفیت تصدیگری دولت را تا حدودی مشخص کرد. در اردیبهشت ۱۳۴۳ لایحه بورس اوراق بهادار تهیه شد و به مجلس رفت. این لایحه بعد از گذشت ۱۸ ماه، در آذر ۱۳۴۴ در دستور کار مجلس قرار گرفت و در اردیبهشت ۱۳۴۵ به تصویب رسید.
بورس در دنیا
تاریخچه تاسیس بورس به قرن پانزدهم میلادی برمیگردد؛ همان زمانی که بازرگانان و کسبه شهری به نام «بورژو» در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام «تروبورس» و در مقابل خانه «واندر بورس» به خریدوفروش کالای خود بر اساس حراج میپرداختند. از آن زمان به بعد مکانهایی که مردم در آنجا به حراج کالا مبادرت میکردند، بهتدریج توسعهیافتهتر شد و بورس نام گرفت.
قانون تاسیس بورس اوراق بهادار از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد تا نسبت به اجرای مفاد قانون مزبور اقدام کند. به علت آمادهنبودن بخش صنعتی و بازرگانی ایران، اجرای این قانون به تعویق افتاد. سرانجام بورس اوراق بهادار کشور، در اول آبان ۱۳۴۶ بهصورت رسمی افتتاح شد، ولی شروعبهکار آن در نیمه بهمنماه بود. دکتر «فریدون مهدوی»، دبیرکل وقت بورس در ساختمان بانک کارگشایی با حضور خود به این بازار رسمیت داد.
اهداف بورس ایران شامل تامین منابع مالی برای کارخانجات و شرکتها، انتشار اوراق قرضه و اسناد خزانه برای کنترل نقدینگی و کاهش نرخ تورم بود. بورس تهران تا حدودی توانست به اهداف خود دست یابد؛ تامین منابع مالی مورد نیاز اصلاحات ارضی و تملک زمینهای عباسآباد توسط شهرداری تهران از طریق اوراق قرضه میسر شد. همچنین استفاده از بورس ابزاری برای تامین منابع مالی مورد نیاز سرمایهگذاریهای بخش خصوصی، کنترل نقدینگی و کاهش تورم بود.
بورس روی دوش دولت
ذهنیت شاه در جهت تحول بنیادی و سریع اقتصاد ایران از اواسط دهه ۴۰ رنگوبوی دیگری به خود گرفت. دولت منصور که در آن دوره وظیفه اجرای اصلاحات اقتصادی را بر عهده داشت، وعده گسترش نقش بخش خصوصی را در اقتصاد ایران داد. در آن دوره بخش خصوصی با توجه به فرمانهای مکرر شاهنشاهی، فضای زیادی برای تنفس نداشت. از این رو با توجه به آشنا نبودن بخش خصوصی با موضوعاتی مانند بورس؛ تاسیس و سازماندهی به دولت واگذار شد.
دولت نیز با توجه به اینکه بسیار پرمشغله بود، در تشکیل بورس هیچ شتابی نشان نمیداد. سرانجام ریاست بورس به رئیس بانک مرکزی رسید و طی ۱۰ سال بین پنج نفر دست به دست شد. «مهدی سمیعی»، در اسفند ۱۳۴۵ تا آذر ۱۳۴۷، «خداداد فرمانفرماییان» از آذر ۱۳۴۷ تا خرداد ۱۳۴۹، «مهدی سمیعی» از خرداد ۱۳۴۹ تا خرداد ۱۳۵۰، «عبدالعلی جهانشاهی» از خرداد ۱۳۵۰ تا مرداد ۱۳۵۲، «محمد یگانه» از تاریخچه بورس ایران مرداد ۱۳۵۲ تا آبان ۱۳۵۴ و «حسنعلی مهران» از آبان ۱۳۵۴ تا اسفند ۱۳۵۵ بهترتیب مدیران بورس طی این مدت بودند.
«مهدی سمیعی» اولین رئیس شورای بورس اعتقاد داشت بورس در آن دوره زود آغاز به کار کرده است. چیزی نگذشت که در همان ابتدا، شورای بورس متوجه شد که هیچ موردی جز اسناد خزانه را در اختیار ندارد. بورس تهران تنها با پذیرش سهام بانک توسعه صنعت و معدن ایران که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن دوران بود، با ۲۱۹۲ سهم آغاز به کار کرد.
اهداف تاسیس بورس
بورس بهمنظور راههای تامین منابع مالی برای کارخانجات، شرکتها، انتشار اوراق قرضه، اسناد خزانه برای کنترل نقدینگی و کاهش نرخ تورم به وجود آمد که به اهداف خود نیز رسید.
بعد از آن پذیرش سهام شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه و اوراق قرضه عباسآباد اتفاق افتاد؛ بنابراین شرایطی وضع شد که در صورت تمایل دولت برای تشکیل بورس و توسعه آن، باید انواع اوراق قرضه را با بهرهها و مدتزمان مختلف منتشر کند.
قبل از انقلاب شرکت سرمایهگذاری ملی ایران بهصورت دولتی تاسیس شد و بهعنوان ابزاری برای دادوستد اوراق بهادار در بازار سرمایه به کار گرفته شد. تمرکز روی این موضوع، عملکرد بسیار خوبی در سرمایهگذاریها میگذاشت. کارشناسان این شرکت برای آموختن امور سرمایهگذاری به شعبه بانک سرمایهگذاری «مریلینچ» در لندن اعزام میشدند که این خود گزینه مهمی برای تقویت بورس بهشمار میرفت.
سهام شرکتهایی که در بورس مورد توجه قرار میگرفت، بسیار کم بود و برای داشتن سهام قابل معامله، باید شرایطی مهیا میشد. در ابتدا قانون و طرح ناقص شرکتها اصلاح شد تا هیاتمدیره و موسسان نتوانند هر کاری را انجام دهند و اطلاعات لازم را در اختیار صاحبان سهام و مردم قرار دهند.
همچنین قانون مالیات بر درآمد باید شرکتهای سهامی را حمایت میکرد. برقراری معافیتهای مالیاتی برای شرکتها و موسسات پذیرفتهشده در بورس، یکی از گزینههای تشویقی شرکتها برای عرضه سهام خود در بورس اوراق بهادر تهران بود.
فقر بودجه در بورس تهران
بورس تهران در چهارساله ابتدای راه خود از امکانات زیادی برخوردار نبود. یک دفتر و سالن معاملات نسبتا کوچک در خیابان سعدی جنوبی، اموال بورس تهران بهشمار میرفت. بهدلیل بودجه محدودی که به بورس تهران تعلق گرفته بود؛ تجهیز دفتر، استخدام نیروی انسانی و فراهمآوردن محلی مناسبتر امکانپذیر نبود. جمع کل کارگزاران ۱۵ نفر بود که ۱۳ نفر آنها نماینده بانکها بودند و تنها دو نفر کارگزاران بخش خصوصی را تشکیل میدادند.
انقلاب سفید و بورس
انقلاب سفید یا همان انقلاب شاه و مردم سبب تغییرات اقتصادی و اجتماعی شد که از اصول آن سهیمکردن کارگران در سود کارخانهها، فروش سهام به کارگران واحدهای بزرگ صنعتی یا قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی بود. این اصول در ایجاد بورس تهران تاثیرگذار شد.
بورس تهران با ۱۱ سال فعالیت خود قبل از انقلاب اسلامی، توانست تعداد بانکها، شرکتها و شرکتهای پذیرفتهشده خود را از شش بنگاه با ۶.۲ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با ۲۳۰ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۵۷ افزایش دهد. فعالیتهای شرکتهای افزودهشده حول محور تولید سیمان، تولید مواد غذایی، صنعت بانکداری، محصولات ساختمانی و صنعتی، وسایل خانگی، تولیدات نساجی، تولید مواد شیمیایی، سرمایهگذاری، حملونقل، خودرو و تولید محصولات کاغذی بود.
بورس اوراق بهادار تهران در این ۱۱ سال رونق زیادی نداشت، اما رشد محصولات ناخالص داخلی و ارزشافزوده بخش صنعت، حضور اوراق قرضه دولتی و اصلاحات ارضی، افزایش حجم معاملات بورس را بهدنبال داشت.
اول راه و فعالترین دوره بورس
شورای بورس در ۱۰ساله ابتدای راه، بسیار فعال بود و چهارماهه اول آن را میتوان فعالترین دوره این شورا خواند. در این دوره شورای بورس وظایف هیاتمدیره و هیات پذیرش سازمان یا زیرمجموعههای غایب را بر عهده گرفت.
در سهماهه اول سال ۱۳۴۶ بانک مرکزی امور صلاحیت کارگزاری بانکها را انجام داد و در اولین مرحله ۱۲ بانک تصویب شدند که بهترتیب شامل بانک اعتبارات ایران، بانک اعتبارات صنعتی، بانک ایران و انگلیس، بانک ایران و خاورمیانه، بانک ایران و ژاپن، بانک ایرانیان، بانک بازرگانی ایران، بانک تجارت خارجی ایران، بانک توسعه صنعت و معدن ایران، بانک تهران، بانک صادرات ایران و بانک ملی ایران بود.
اصلاح اقتصادی و نیاز به بورس
نیاز به بورس زمانی هویدا شد که اقتصاد ایران در دوران پهلوی به سمت اصلاح پیش رفت. ایجاد شرکتهای سرمایهگذار بانکهای ایران و موسسههای اعتباری از جمله گزینههای اصلاح اقتصادی بود.
در این بین، بانک اصناف بهدلیل مناسبنبودن وضع مالیاش مورد قبول بانک مرکزی قرار نگرفت. اوراق قرضه اصلاحات ارضی شاه، بیشترین اوراقی بود که در سالهای اولیه تاسیس بورس معامله شد. لازم به ذکر است که قبل از انقلاب وامهای بانکی آسان و بلندمدت بهراحتی در اختیار شرکتهای بزرگ صنعتی قرار میگرفت؛ بنابراین نیاز به بازار سرمایه، کاهش مییافت.
بهواسطه تصویب قانونی مربوط به گسترش مالکیت واحدهای تولیدی، در دومین ماه سال ۱۳۵۴ موسسههای دولتی و خصوصی مکلف شدند بهترتیب ۴۹ و ۹۹ درصد از سهام خود را به مردم عرضه کنند. این اقدام، عرضه سهام واحدهای اقتصادی در بورس را افزایش داد و یکی از انگیزههای لازم برای ورود شرکتها به بورس شد.
بورس تهران تعطیل شد!
با بروز اعتصابات و شلوغیهای جریان انقلاب، بسیاری از واحدهای تولیدی و بازرگانی تعطیل شدند؛ این اتفاق در نیمه دوم سال ۱۳۵۷ افتاد و بورس تهران نیز در این دوره از این داستان در امان نماند. بورس اوراق بهادار تهران بهدلیل بیاعتمادی به دولت، وضع مالی نامناسب شرکتها و فرار سرمایه با سقوط سهام خود به حالت نیمهتعطیل درآمد.
در بورس تهران نیز تعداد بسیار کمی سرمایهگذار خارجی وجود داشت که با وقوع انقلاب، بسیاری از آنها که آمریکایی و اروپایی بودند از بورس خارج شدند. در تیرماه سال ۱۳۵۸ قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران، صنایع را به چهار دسته تقسیم کرد و سازمان صنایع ملی ایران برای اداره امور آنها تاسیس شد.
به این ترتیب بهخاطر ملیشدن بانکها، بیمه و صنایع کشور، تعداد زیادی از بنگاههای اقتصادی پذیرفتهشده در بورس از آن خارج شدند. همزمان با چنین رویدادی دادوستد اوراق قرضه بهدلیل داشتن بهره مشخص، ربا تشخیص داده شد و این امر در بورس اوراق بهادار تهران تا سال ۱۳۶۱ تقریبا متوقف شد.
نویسنده: شهناز دیواندری
راه پرداخت بهترین منبع شما برای دانستن هر چیزی درزمینه فناوریهای مالی (فینتک) است. راه پرداخت به شما کمک میکند در جریان رویدادها و روندهای فینتک ایران و جهان قرار بگیرید. شما در راه پرداخت میتوانید آخرین خبرها و تحلیلهای نویسندگان و تحلیلگران ایرانی و خارجی را مطالعه کنید.
تاریخچه پیدایش بورس
فلسفه شکلگیری بازار بورس در جهان، تجمیع سرمایه و تأمین مالی شرکتها و پروژههای آنها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است. مبنای اساسی تشکیل این بازارها همان مفهوم اولیه و ساده شراکت، تقسیم سود و زیان احتمالی میان شرکا است. بورس با تجمیع سرمایههای جزئی و پراکنده، سرمایهگذاریهای مهم و کلان را میسر میسازد و تأثیرات بسزایی بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه و پیشرفت صنایع و آبادانی کشور میگذارد و درعینحال سود و منافع برای سهامداران ایجاد میکند.
پیشینه تاریخی واژه بورس
واژه بورس در لغت زبان فرانسوی به معنای “کیف پول” است . لغت نامه آنلاین مریام-وبستر (merriam-webster) آن را به عنوان مکانی که در آن عمل داد و ستد رخ می دهد تعریف می کند. در این مکانها یا بازارها به طور کلی دو نوع دارایی، داراییهای واقعی و داراییهای مالی، مورد معامله قرار میگیرند. داراییهای واقعی همان داراییهای فیزیکی هستند مثل زمین، ساختمان و انواع کالا مانند ماشین، لوازم خانگی و غیره اما داراییهای مالی داراییهای کاغذی و بهتر بگوییم اسنادی هستند، مثل سهام و اوراق مشارکت. از این رو، انواع بورسها را میتوان به سه دستهی کلی کالا، ارز و اوراق بهادار طبقهبندی کرد.
به روایتی واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام «فندر بورس» اخذ شده که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروخه، بلژیک میزیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم میآمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار میپرداختند. این نام بعدها به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بودهاست.
در آن زمان، این مکانها از نظم و انضباط خاصی برخوردار نبود و هر کسی میتوانست در آنجا به فعالیت بپردازد، اما بهمرورزمان و رفتهرفته، نظم و انضباط خاصی در این مکانها حاکم شد؛ بهنحویکه پس از مدتی، فقط بازرگانان، صرافان و دلالان بودند که اجازه داشتند در این مکانها خریدوفروش کنند. درگذر زمان، تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانان که تا پیش از آن، در هوای آزاد خریدوفروش میکردند، برای خریدوفروش به این تالارها میرفتند. در بسیاری از منابع علمی و تاریخی، زمان آغاز به کار تالارهای مسقف بورس را بهعنوان تاریخ رسمی تأسیس بورس در دنیا معرفی میکنند، اگرچه همانطور که گفتیم، پیشینه آن به قبل از آن تاریخ و به قرن پانزدهم میلادی در بلژیک برمیگردد.
اولینهای فروش سهام در بورس
در زمانهای گذشته، بازرگانان همواره به دنبال آن بودند تا ضرر و زیانهای احتمالی ناشی از تجارت خود را کاهش دهند. شراکت، راهی بود که میتوانست ریسک کسبوکار آنها را کاهش دهد؛ چون با شریک شدن چندین فرد در یک کسبوکار، سود و زیانهای احتمالی آن کسبوکار بین شرکا تقسیم میشد. این تجربه، بهتدریج به تشکیل شرکتهای سهامی منجر شد. در این شرکتها، هر یک از شرکا به نسبت سهمی که در شرکت تاریخچه بورس ایران داشت، در منافع یا ضررهای احتمالی شرکت سهیم میشد.. گسترش مبادلات تجاری در جهان، نیاز به سرمایههای بیشتر و شرکای بیشتری را آشکار کرد. پیدا کردن شرکای متعدد برای سرمایهگذاری در یک کسبوکار، به مراکزی نیاز داشت که بتواند در واقعبین دارندگان سرمایه و متقاضیان سرمایه، ارتباط برقرار کند. این مراکز، به نام «بورس» معروف شدند. شرکتها با فروش سهام خود در بورس، در واقع سرمایهگذاران و شرکای بیشتری را برای مشارکت در کسبوکار خود، پیدا میکردند.
اولین بورس جهان در آمستردام
سال ۱۴۶۰ میلادی اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، در شهر «انورس» بلژیک تأسیس شد. اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام شکل گرفت. البته کمپانی هند شرقی هلند اولین شرکت سهامی بهشمار نمیآید، بلکه اولین شرکت سهامی در سال ۱۵۵۳ میلادی با نام «مسکووی» در روسیه ایجاد شد.
فعالیتهای مرتبط با بورس در شهر لندن از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوهخانهها شروع شد. این فعالیتها در سال ۱۷۷۳ میلادی و با خرید ساختمان مستقل توسط معاملهگران وارد فصل جدیدی شد. اما بورس نیویورک بهعنوان سومین بورس بزرگ در گستره تاریخ، فعالیت خود را در ۱۷ می ۱۷۹۲ آغاز کرد و ۲۴ کارگزار بازار سهام در خیابان والاستریت نیویورک و زیر درخت نارون بزرگی دورهم جمع شدند و توافقنامهای را امضا کردند. آنها در هشت مارس ۱۸۱۷ با تنظیم اساسنامه شروع به کار بورس نیویورک را رسمیت بخشیدند.
در حال حاضر بازار بورس نیویورک، بزرگترین بازار بورس، از نظر میزان معاملات و ارزش بازار سرمایه در جهان است. با شروع فعالیت بورسهای بزرگ جهان، بهتدریج سایر کشورها نیز دارای بورس شدند تا آنجا که امروز کمتر کشوری را میتوان یافت که بورس نداشته باشد.
تاریخچه پیدایش بورس در ایران
مطالعات اولیه درباره تأسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجریشمسی برمیگردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد، اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملاً موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از ۲۵سال به تأخیر افتاد.
در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد
بالاخره در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقتنامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد. در اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیر کل این بورس برای مشارکت در راهاندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد. حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمنماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار میرفت، بهطور رسمـی فعالیت خود را آغاز کـرد.
سابقه ۴۷ ساله بورس در ایران
بورس اوج و فرودهای بسیار زیادی را تجربه کرده است. از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷، تعداد شرکتها و موسسههای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از ۱۰ بنگاه اقتصادی با سرمایه ۶/۲ میلیارد ریال به ۱۴۲ شرکت با بیش از ۳۰۸ میلیارد ریال افزایش یافت. با پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد شرکتهای پذیرفتهشده از ۱۰۵ شرکت، به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ تقلیل یافت. علت این امر، تملک بسیاری از بنگاههای اقتصادی توسط دولت بوده است.(در اثر ملی شدن بانکها، بیمه و برخی صنایع کشور، تعداد زیادی از بنگاههای اقتصادی پذیرفتهشده در بورس از آن خارج شدند) رکود شدید بازار بورس در طی هشت سال جنگ تحمیلی نیز از وقایع مهم بورس ایران محسوب میشود.
در حال حاضر، چهار بورس بزرگ کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند:
- بورس اوراق بهادار تهران که در آن، سهام شرکتها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خریدوفروش میشود.
- فرا بورس ایران که در آنجا هم سهام شرکتهایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمیشوند، مورد دادوستد قرار میگیرد. ایران که در آن انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و قراردادهای آتی سکه و… خریدوفروش میشود.
- در نهایت بورس انرژی که در آن، حاملهای انرژی با محوریت برق، بهعنوان یکی از مهمترین حاملهای انرژی، خرید و فروش شود.
تاثیرات بورس بر اقتصاد ملی
بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایهاست که در آن سهام شرکتهای خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش میشود و از سویی محلی برای جمعآوری تاریخچه بورس ایران پسانداز و نقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژههای سرمایهگذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود رابرای سرمایهگذاری در شرکتها به کار انداخته و از سود آن برخوردار شوند. بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایههای راکد، حجم سرمایهگذاری در جامعه را بالا میبرد.
بورس بین عرضهکنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار میکند و معاملات بازار سرمایه را تنظیم مینماید. هم چنین با قیمتگذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمتها جلوگیری میکند.
بورس مردم را به پسانداز تشویق و بدین وسیله باعث بهکارگیری پسانداز مردم در فعالیتهای اقتصادی میشود. بورس سرمایه لازم برای اجرای پروژههای دولتی و خصوصی را فراهم میآورد.
بورس چیست؟ + تاریخچه بورس در ایران
همه ما عموماً به دنبال آن هستیم تا پول خود را در جایی سرمایهگذاری کنیم که سود بیشتری را نصیبمان کند.
به گزارش گروه رسانههای دیگر خبرگزاری آنا، واژه بورس در فضای اقتصادی این روزها، یک واژه آشناست، اما اگر از کسی بپرسید بورس چیست؟ شاید نتواند توضیح دقیقی از آن بدهد. به عبارتی بازار بورس را همه میشناسند اما نه آنطور که باید. بنابراین در این مقاله سعی کردهایم شما را با بازار بورس در ایران آنچنان که باید، آشنا کنیم.
تاریخه بورس در ایران
مطالعات اولیه درباره تأسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجریشمسی برمیگردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد، اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملاً موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از ۲۵سال به تأخیر افتاد.
در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقتنامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد. در اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیر کل این بورس برای مشارکت در راهاندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد. حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمنماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار میرفت، بهطور رسمـی فعالیت خود را آغاز کـرد.
بورس چیست؟
بورس را در یک تعریف بسیار ساده، میتوانیم یک بازار در نظر بگیریم. همانطور که در بازار، انواع کالا در قبال پول معامله میشوند، در بورس نیز داراییهای مختلفی معامله میشوند. با این تفاوت که میتوانیم بورس را یک بازار رسمی و دائمی بنامیم.رسمی از این جهت که قانونی است و قوانین مخصوص به خودش را دارد و دائمی از این جهت که محدود به زمان خاصی نیست و به طور دائم فعال است.
به علاوه اینکه با گسترش فناوری ارتباطات و اینترنت، محدودیت خرید و فروش برداشته شده و سرمایهگذاران میتوانند از طریق اینترنت و بدون مراجعه حضوری معامله کنند.
چرا در بورس سرمایه گذاری کنیم؟
سرمایه گذاری در بورس میتواند نقش بسیار زیادی در رونق اقتصادی داشته باشد. چون با این کار منابع مالی مورد نیاز بنگاههای اقتصادی برای توسعه فعالیتها تأمینشده و در نتیجه رونق کسبوکار، اشتغالزایی و رشد و شکوفایی اقتصاد کشور را به دنبال خواهد داشت. در پاسخ باید گفت مهمترین مزایای بورس برای سرمایهگذاران به شرح ذیل است:
کسب درآمد: سرمایه گذاری در بورس اگر همراه با تجزیه و تحلیل مالی و به صورت آگاهانه باشد، از دو طریق این هدف را تأمین میکند: یکی دریافت سود نقدی (DPS) و دیگری افزایش قیمت سهام.
امنیت و شفافیت در سرمایه گذاری: یکی از مهمترین مزایای سرمایه گذاری در بورس، امنیت در سرمایه گذاری و برخورداری از حمایت قانون و مقررات است. همچنین شرکتهایی که در آنها سرمایه گذاری تاریخچه بورس ایران میکنید موظف هستند کلیه اطلاعات حائز اهمیت خود اعم از اطلاعات مالی، برنامهها و … را به سازمان بورس اعلام کنند.
حفظ سرمایه در مقابل تورم: ارزش پول در طول زمان خود به خود کاهش می¬یابد و با توجه به تورم موجود در جامعه در صورتی که افراد پس¬اندازهای خود را در جای مناسبی سرمایه گذاری نکنند ارزش آن کاسته خواهد شد. افراد با خرید سهام یک شرکت در واقع به نسبت سهمی که خریداری کردهاند، در منافع این شرکت یعنی داراییهای شرکت و همچنین سود و زیان آن سهیم میشوند. طبیعتاً در طول زمان، اولاً ارزش داراییهای شرکت متناسب با تورم افزایش مییابد و ثانیاً، شرکت در اثر فعالیتهای اقتصادی که انجام میدهد سود قابل قبولی به دست میآورد. در نتیجه افرادی که اقدام به خرید سهام شرکتها میکنند میتوانند سرمایه خود را در مقابل تورم حفظ کنند.
قابلیت نقد شوندگی: یکی از ویژگیهای یک دارایی خوب، این است که قابلیت نقد شوندگی بالایی داشته باشد، یعنی بتوان آن را سریع به پول نقد تبدیل کرد. همین ویژگی از مهمترین مزیتهایی است که بورس را از بازارهای دیگر به خصوص مسکن جدا کرده است و افراد زیادی را جذب خود کرده است.
دانلود فایل ویدئویی تاریخچه بورس در ایران
(No Ratings Yet)
دانلود فایل ویدئویی تاریخچه بورس در ایران
دانلود شماره۴۸
سلام به کاربران گرامی. در این قسمت از آموزش تاریخچه بورس در ایران را به شما عزبزان معرفی می کنیم.
در فایل موارد زیر مطرح شده است:
- مورد بررسی قرار دادن تاریخ تاسیس بورس ، و متوقف شدن عملیات تاسیس .
موافقت نامه اولیه تاسیس بورس در سال ۱۳۴۱ توسط سه نهاد که به شرح زیر صورت گرفته است:
۱. وزارت بازرگانی
۲. وزارت دارایی
۳. بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران
- بررسی دقیق نهایی شدن تاریخ تاسیس
- تفکیک بخش عملیاتی و بخش عملیاتی بورس
- بررسی انواع بورس( اوراق بهادار ، فرا بورس، کالا و بورس انرژی )
تهیه کننده: IRVEX.IR
نوع فایل: فایل ویدوئویی
حجم فایل: ۱۸.۳ مگابایت
دانلود شماره۴۸
یک راهنمایی مهم در مورد شروع بازار سرمایه گذاری در بازار بورس
خیلی خوشحال هستیم که به دنبال آموزش بورس هستید و این فایل آموزشی را دانلود می کنید . اما ما سالهاست که در بازار بورس فعالیت می کنیم و افراد موفق و بازندگان بازار بورس را دیده ایم . خبر خوب به شما این است که برندگان و افراد موفق در بازار بورس مثل شما مادام در حال پیدا کردن فایل های جدید و آموزشی و خواندن آنها هستند . اما خبر بد در مورد شما این است که بسیاری از بازندگان بازار بورس را دیده ایم که این کار ها را هم می کرده اند و موفق نشده اند و با شکست بازار بورس را کنار گذاشته اند.از آنجایی که نمی خواهیم شما در این راه جزء دسته اول و افراد موفق بازار بورس باشید نه دسته دوم ، خواستیم این مساله را با شما در میان بگذاریم.پس بیایید بررسی کنیم چرا بعضی ها که فایل های رایگان و جسته و گریخنه بازار بورس و کتاب هایی را می خوانند باز نمی توانند در بازار بورس موفق باشند .
تصور کنید می خواهید یک مهندس عمران موفق باشید و سازه هایی مثل برج میلاد تهران را طراحی کنید
تصور کنید تصمیم دارید تبدیل به یک مهندس حرفه ای عمران شوید که برج های بزرگی مثل برج میلاد را طراحی می کند و عملا هبچ دانشی ندارید. حالا از کجا شروع می کنید ، می روید و در اینترنت جستجو می کنید "دانلود آموزش مهندسی عمران. " یا می روید کتابخانه و چند کتاب می خوانید ، یا با پرس و جو از این و آن و چند سوال می خواهید بیاموزید چگونه در تاریخچه بورس ایران بورس موفق شوید؟!
قطعا با هیچ یک از کار های فوق نمی توانید تبدیل به یک مهندس عمران فوق حرفه ای شویدو برج هایی مثل برج میلاد را طراحی کنید! زیرا فردی که این کار را می کند علاوه بر داشتن علم کار و اختصاص دادن سالهایی از عمرش به آموزش و کسب تجربه در این رشته به این سطح رسیده است.
تصور غلط در مورد بورس ممنوع!
بسیاری فکر می کنند بازار بورس یک بازار ساده برای سرمایه گذاری است و نیازی به آموزش های پیوسته نیست . همین تفکر اشتباه شکسته بسته شروع به آموزش و بعد سرمایه گذاری می کنند و در این بازار شکست می خورند و علاوه بر اینکه سودی نمی کنند متحمل ضرر های سنگین هم می شوند .اگر واقعا می خواهید سرمایه گذاری بخشی از زندگی شما راتشکیل دهد و تبدیل به یک سرمایه گذار حرفه ای شوید ، توصیه می کنیم از آموزش های پیوسته طولانی و جامع استفاده کنید . آموزش هایی که بتواند شما را در طول زمان تبدیل به یک نخبه سرمایه گذاری بازار بورس کند . همان کاری که دقیقا در داستان بالا مهندس عمران موفق ما انجام می دهد ، همان کاری که هر فرد موفقی در هر حوزه ای انجام می دهد ، لطفا نگهی به افراد موفق دور لر خودمان بکنیم مطمئن باشید همه آنها بخشی از زندگی خود را در آن کار و رشد توسعه آن کار اختصاص داده اند و حالا موفق شده اند . بیایید برای ساختن سود های بزرگ برنامه ریزی کنید و از بهترین آموزش ها استفاده کنید.
پیشنهاد ما برای تبدیل شدن به نخبه سرمایه گذاری در بازار بورس چیست ؟
در ایران خانه سرمایه یکی از آموزشگاه های خوب بازار بورس است که دو محصول عالی برای این کار دارد . یکی دوره نخبگان بورس خانه سرمایه که در مدت چند ماه شما را به سمت یک سرمایه گذار فوق حرفه ای با تمرین و آموزش نزدیک می کند و دیگری پکیج جامع آموزش های خانه سرمایه است . برای مشاوره با این آموزشگاه به سایت این موسسه به آدرس www.khanesarmaye.com مراجعه نمایید و یا کلمه " راهنمایی " را به 5000100090 پیامک کنید تا کارشناسان آموزش برای راهنمایی با شما تماس بگیرند .
خبر انتخاب شده برای شما
یارانه نقدی مهرماه یک روز زودتر از مطابق معمول، ساعت ۲۴ پنجشنبه به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود.
دوره مربیگری پرایس اکشن به سبک ICT توسط مایکل هادلستون
دوره منتور شیپ پرایس اکشن به سبک ICT مایکل هادلستون (Michael Huddleston) بنیانگذار پرایس اکشن در سبک آی سی تی (ICT) می باشد. مایکل سالها در مؤسسات مالی و بانک ها فعالیت داشته و از تحلیل گران آنها بوده است. لذا توانسته رفتارهای این بانکها و مؤ. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی دستیار معامله گری اطلس (ATA)
امروزه یکی از دغدغه های اصلی معامله گران در تمامی بازار های مالی از دست دادن فرصت های کسب سود و احساس جا ماندن از بازار است. به همین دلیل است که معامله گری شغلی پر استرس محسوب شده و در بلند مدت معامله گران را دچار عوارضی همچون مشکلات جسمی و روحی. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی تورم و معامله گری در فارکس توسط مهدی متین
چرا مجموعه “تورم و معاملهگری در فارکس” ؟ احتمالا طی دو سال گذشته، کلمه تورم را از زبان اعضای بانک مرکزی و تحلیلگران فارکس شنیدهاید، در اوایل بحران کرونا تورم شدیدا افت کرد ولی دوسال پس از آن ینی 2021 و2022، به بالاترین میزان طی 50. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی اقتصاد کلان کاربردی در بازارهای جهانی با علی اسلامی
یکی از حوزه های بسیار مهم و پرکاربرد در علم اقتصاد، ارزیابی عملکرد اقتصاد در سطح کلان می باشد. اساسی ترین مباحثی که این حوزه تاریخچه بورس ایران را تشکیل می دهند عبارتند از: تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی، سطح اشتغال و بیکاری، ثبات قیمت ها و تورم، سیاست های پولی. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی مفاهیم مدیریت سرمایه در بازارهای مالی با کمیل آزادیان
مدیریت سرمایه چیست؟ مدیریت سرمایه دانش و مهارت سرمایهگذاری یا معامله در بازارهای مالی با ریسک کنترل شده به منظور کسب حد اکثر بازدهی ، یا جلوگیری از هدر رفت اصل سرمایه است. استراتژی مدیریت سرمایه کاملا شخصی است اما اصولی دارد که رکن اصلی تما. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی ارزهای دیجیتال و بلاکچین توسط نیکا پورمند
مقدمه ای بر ارزهای دیجیتال دنیای ارز دیجیتال و بلاکچین فقط مختص بازارهای مالی نمیشوند که دید و نگاهمان به آن فقط مالی و پولی باشد. دنیایی که در موردش در این مجموعه آموزشی صحبت میشود به زودی میتواند کیفیت زندگی و حتی ارتباط هایمان رو چه از نظر. بیشتر بدانید
کتاب صوتی ۴۵ سال در وال استریت با ترجمه همایون فرزانه
مشخصات کتاب نویسنده: ویلیام دلبرت گن ترجمه و صداگذاری: همایون فرزانه نوع کتاب : زبان اصلی تعداد صفحه: ۱۴۸ سخن مترجم : ترجمه این کتاب اولین تجربه من برای ترجمه یک کتاب کامل بودش و امیداورم که استفاده بکنید و لذت ببرید همون طور که من استفاده کردم. بیشتر بدانید
فیلم آشنایی با مفاهیم بورس تهران توسط سعید نجفی
در این مجموعه اموزشی به تشریح مفاهیم اصلی بورس تهران پرداخته شده. از آشنایی با بورس گرفته تا نحوه ثبت نام در سجام و اشنایی با افزایش سرمایه شرکت ها و هر آنچیزی که برای علاقه مندان بورس می تواند مفید واقع شود جلسه ۱ : مقدمه و تاریخچه بورس ۷ دقیقه. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی تحلیل تکنیکال مقدماتی توسط محمد رضوانی
تحلیل کردن به چه معناست؟ بررسی بازار برای رسیدن به هدف مشخص را تحلیل میگویند. افراد فعال در بازارهای مالی هدفشان از تحلیل بازار کسب سود است، به بیان ساده تر معامله گران بازار را با استفاده از ابزاری که در اختیار دارند، بررسی می کنند و به نتیجه. بیشتر بدانید
فیلم آموزش ایچیموکو توسط محمد رسول اسفندیاری
چرا باید ایچیموکو را یاد بگیریم ؟ ایچیموکو یک سیستم کامل تحلیلگری میباشد که به صورت اندیکاتور بر روی چارت قابل مشاهده است و به ساده ترین روش ممکن اطلاعات مفیدی از حرکات احتمالی قیمت در آینده را به ما میدهد و نویزهای چارت را برای ما فیلتر میکند. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی استفاده از خطوط پیووت توسط علی نورانی
سطوح پیووت چیست؟ خطوط پیووت سطوحی هستند که از طریق محاسبات ریاضی بر روی داده های قبلی بدست می آیند و احتمال ایجاد حمایت ها و مقاومت های قیمتی روی این سطوح وجود دارد. این سطوح بر اساس داده های روزانه، هفتگی و ماهانه قابل محاسبه هستند. انواع سطوح. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی بازار آتی کالای ایران توسط نیما کرامت و علیرضا شوشتری
تاریخچه بازار آتی اولین معامله ی آتی به روش جدید در سال 1865 و در بورس شیکاگو،بر روی غلات انجام شد.در ایران نیز نخستین معاملات قرارداد آتی در بورس کالای ایران بر روی شمش طلای یک اونسی پذیرفته شد.اما با آغاز معاملات آتی سکه در آذر ماه سال 87،تقری. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی پرایس اکشن سبک اسمارت مانی
برای اولین بار در دنیای معامله گری این آقای ریچارد وایکاف بود که بر اساس اصول اقتصاد و اصول علوم اجتماعی پرایس اکشن را مطرح کرد. بعد از آن بود که این روش بسط و پیشروی پیدا کرد و تئوری های بیشتر و کامل تری به آن اضافه و تعریف شد. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی امواج الیوت پیشرفته با رضا خوش اندام
آیا الیوت به همین اکتفا کرد؟ نه ، الیوت علاوه بر جهت روند به رفتار امواج قیمت در طول روند توجه داشت به طوری که او تلاش کرد مکان های پراحتمال پایان و آغاز امواج را شناسایی و طبقه بندی کند. بیشتر بدانید
فیلم آموزشی موج شماری امواج الیوت توسط علی بهاری
امواج بازیگر واژه ای عجیب که ایام زیادی را به آن فکر کردم! به اینکه این امواج هستند که بازی می کنند و روند را می سازند یا این بازیگران هستند که امواج را می سازند و روند تشکیل می شود. بیشتر بدانید
سیستم معاملاتی، ابزار موفقیت یک معامله گر با محمود حسینی
نظم و انضباط همان ارتباطات قدرتمند بین اجرای سازنده سیستم معاملاتی هستند که بدون آن هیچ عنصری از سیستم با هم ارتباط نمی گیرند و نمی توانند با هم و در کنارهم کار کنند و موفقیت یک معامله گر را تضمین نمایند. بیشتر بدانید
دیدگاه شما