اهرم مالی چیست؟ بررسی کاربرد اهرم مالی در بورس
همواره درصد قابل توجهی از آحاد جامعه به دنبال مسیری برای سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول خود در مقابل تورم هستند. بازارهای سرمایه‌گذاری بسیاری وجود دارند که افراد بنا به دانش مالی و توانایی‌های خود می‌توانند در آنها فعالیت کنند. همچنین ابزارهای متنوعی در این بازارهای مالی وجود دارند که فرآیند سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول را برای سرمایه‌گذاران مهیج‌تر و تسهیلات بیشتری را برای شخص فراهم میکنند.
یکی از این ابزارهای پرطرفدار در بازارهای مالی، اهرم مالی است. افراد با استفاده از اهرم مالی قادر به سودسازی بیشتر در فرآیندهای سرمایه‌گذاری هستند. علاوه بر افراد حقیقی، شرکت‌ها و ارگان‌های حقوقی نیز تحت شرایط تعریف شده‌ای قادر به استفاده از این ابزارها در پروسه فعالیت‌های مالی خود هستند. به منظور آشنایی بیشتر با اهرم مالی در بازارهای مالی، به خصوص بازار بورس، در این مقاله با ما همراه باشید.
اثر اهرمی چیست؟
نظریه اثر اهرمی، برای نخستین بار توسط پژوهشگری به نام Black مطرح شد. او عقیده داشت تغییرات ساختار سرمایه یا تغییر نسبت بدهی به دارایی (نسبت اهرمی) یک شرکت، در میزان نوسان سهام آن شرکت اثر می‌گذارد. تئوری اثر اهرمی به رابطه منفی بازده سهام با ریسک سهام اشاره دارد. طبق این تئوری، هر چه بازده یک سهام بیشتر شود، میزان نوسانات آن کمتر میشود. همچنین هر چقدر میزان بازده کمتر باشد، میزان نوسانات بیشتر میشود. توجه داشته باشید که اهرم در معاملات چیست؟ در این نظریه، نوسانات نسبت به کاهش و افزایش بازده سهام، نامتقارن هستند. به زبان ساده، شوک‌های منفی نسبت به شوک‌های مثبت اثر بیشتری دارند.
اهرم مالی چیست؟
اهرم مالی در اصل به معنی یک ابزار یا یک بدهی برای بالا بردن سود یک سرمایه‌گذاری است. یک شخص یا یک شرکت در فرایند سرمایه‌گذاری علاوه بر دارایی‌های خود قادر است با بهره گرفتن از ابزار مالی یا به اصطلاح استفاده از اعتبار یا قرض گرفتن پول، پروسه سرمایه‌گذاری خود را گسترده‌تر و در نهایت سود بیشتری برای خود خلق کند.
افراد از سالیان دور در معاملات و خرید و فروش‌های مرسوم خود از اهرم مالی استفاده می‌کردند. به عنوان مثال بسیاری از مردم در بازار ملک از ابزار اهرم مالی به منظور تامین سرمایه برای خرید ملک استفاده و طی شرایط مشخص برای بازپرداخت این مبلغ به بانک یا ارگان‌های مربوطه اقدام میکنند. در نظر داشته باشید که میزان این اعتبار یا اهرم مالی هر چه قدر که بیشتر باشد آن شخص یا شرکت قدرت بیشتری در فرایند سرمایه‌گذاری خود خواهد داشت. اما در نقطه مقابل اهرم در معاملات چیست؟ میزان ریسک سرمایه‌گذاری نیز بیشتر خواهد شد.
افراد و شرکت‌های حقوقی نیز از اهرم مالی در بازارهای مالی مانند بازار بورس استفاده میکنند. مثلا در این بازار، شرکت‌ها با استفاده از اهرم مالی، منبع مالی جدیدی برای پیشبرد اهداف و برنامه‌های مالی خود تامین میکنند و به شکل راحت‌تری به برنامه‌ریزی‌های خود رسیدگی میکنند. هر قدر این اهرم مالی در شرکت‌ها بیشتر یا به اصطلاح بزرگ‌تر باشد، به سرمایه کمتری نیاز دارد.
استفاده از اهرم‌های مالی منجر میشود که سود یا ضرر آینده شرکت‌ها بر پایه کمتری صورت بگیرد اما در عوض نسبت بالاتری را خلق کند. به عنوان مثال: شرکتی را در نظر داشته باشید که 5 میلیارد تومان سرمایه دارد. در صورتی که بتواند برای برنامه‌های مالی خود از وام 15 میلیاردی استفاده کند، اکنون 20 میلیارد تومان برای سرمایه‌گذاری و پیشبرد اهداف خود خواهد داشت.
اهرم مالی در شرکت‌های بورسی
همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم اهرم مالی به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها به منظور تامین منبع مالی جدید شرکت‌های بورسی است. مزیت استفاده از اهرم مالی برای این شرکت‌ها اهرم در معاملات چیست؟ به جای استفاده از افزایش سرمایه و تشویق مردم برای مشارکت این است که دیگر نیازی به انتشار سهام جدید یا تقسیم سود بین سهامداران نیست. البته در نقطه مقابل باید در نظر داشت که در این مسیر اگر برنامه‌ریزی‌های شرکت در مسیر پیشبرد اهداف مالی محقق نشود، ممکن است بدهی‌های سنگینی برای شرکت ایجاد شود که در این صورت شرکت با چالش‌های جدید رو به رو خواهد شد.
اهرم‌های مالی با این که باعث افزایش سود در فرآیند سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی مالی افراد و شرکت‌های بورسی میشوند در مقابل میزان ریسک موجود در این پروسه را چند برابر میکنند. یعنی هرچه یک شرکت برای برنامه‌های مالی و پیشرفت امور خود از اهرم مالی بیشتری استفاده کند، در واقع میزان ریسک مالی و چالش‌های اقتصادی بیشتری را تقبل خواهد کرد.
بنا به توضیحاتی که ارائه شد زمانی که تحلیل‌گران قصد بررسی و ارزیابی سهام یک شرکت را دارند، فرآیند استفاده از اهرم مالی شرکت برای پیشبرد امور خود، از پرامتر‌های مهم برای خرید سهام آن شرکت محسوب میشود. در صورتی که یک شرکت از میزان کمتری از اهرم مالی برای فعالیت‌های اقتصادی خود استفاده کند، سهام آن نیز گزینه مناسب‌تری برای سرمایه‌گذاری خواهد بود.
کاربرد اهرم مالی در معاملات اعتباری
باید در نظر داشته باشید که بخش زیادی از معاملاتی که در بازار سرمایه صورت میگیرد با استفاده از همین اهرم‌های مالی یا اهرم بدهی است. این فرآیند بیشتر زمانی دیده میشود که در زمان تثبیت بازار سرمایه‌گذاران به دنبال کسب سود بیشتری هستند و در این شرایط با واجد شرایط بودن‌شان برای استفاده از این اهرم‌های بدهی اقدام میکنند. افراد در این مسیر می‌توانند از بهترین کارگزاری‌های بورس بسته‌های اعتباری یا وام‌های قرض‌الحسنه دریافت کنند و در بازار به معاملات خود سر و سامان بدهند و از طرف مقابل سود بیشتری کسب کنند. باید در نظر داشته باشید که برای استفاده از اعتبار و اهرم‌های بدهی در بازار سرمایه باید دارای دانش بورسی بالایی باشید تا در هر شرایطی و با وجود هیجانات در بازار، قادر به مدیریت این سرمایه باشید. (برای مدیریت سود خود می توانید روش مارتینگل در بورس را مطالعه کنید.)
به عنوان مثال در سال 1392 در بازار سرمایه شاخص به یک باره شروع به ریزش کرد و سرمایه‌گذاران بسیاری که در این بازه زمانی از اهرم مالی استفاده می‌کردند، دچار ضرر و زیان‌های سنگینی شدند یا همین یک سال اخیر که شاخص بورس درگیر ریزش و اصلاح بود، کسانی که از اهرم مالی استفاده می‌کردند با چالش‌های بسیاری برای تسویه آن رو به رو شدند.
این اتفاقات تلخ در برخی از افراد تاثیرات بدی گذاشت و سبب شد فکر کنند بازار سرمایه به هیچ عنوان بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست! در صورتی که این برداشت از پایه اشتباه است و در صورت داشتن دانش کافی در این بازار قادر به کسب سود ایده‌آلی خواهید بود. در همین راستا سازمان بورس نیز قوانین جدیدی را به تصویب رساند که به وسیله آنها شرایط استفاده و بازپرداخت اهرم‌های بدهی برای سرمایه‌گذاران آسان‌تر شود.
کاربرد اهرم مالی در قراردادهای مشتقه
بازار مشتقه از بخشهای مختلفی نظیر بازار اختیار معامله، آتی و… تشکیل شده است. در این بازار نیز افراد قادر به استفاده از اهرم مالی هستند. برای نمونه افراد می‌توانند از اهرم‌های اهرم در معاملات چیست؟ مالی در بازار آتی استفاده کنند. در این بازار قراردادهای هر دارایی در ابتدا، اهرمی برابر 10 دارند و با توجه به شرایط بازار و وجوه تضمین در آن، ممکن است این مقدار متغیر باشد.
برای مثال اگر شخص در بازار آتی قصد خرید 1 کیلو زعفران را داشته باشد، با در نظر گرفتن این که مقدار قرارداد آتی زعفران برابر با 100 گرم است، این شخص باید 10 قرارداد آتی را خریداری کند که برای اخذ ۱۰ قرارداد آتی زعفران این فرد باید به میزان ۱۰ برابر وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی، وجه نقد به حساب عملیاتی واریز کند. با فرض این که وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی زعفران ۲۰۰ هزار تومان باشد، این فرد باید ۲ میلیون تومان پرداخت کند.
وجه لازم = تعداد قرارداد * وجه تضمین اولیه
۲،۰۰۰،۰۰ = ۱۰ * ۲۰۰،۰۰۰
نسبت اهرمی و فرمول محاسبه آن
نسبت‌های اهرمی یک نوع ابزار مالی هستند که با استفاده از آنها می‌توان بدهی‌های به وجود آمده در یک سازمان را نمایش داد. با استفاده از نسبت‌های اهرمی می‌توان گفت که شرکت‌ها تا چه میزان نیازها و خواسته‌های مالی خود را از طریق سایر منابع مالی یا وام و بدهی، تامین میکنند. به طور کلی نسبت‌های اهرمی 4 نوع هستند:
- نسبت بدهی = مجموع بدهی‌ها تقسیم بر مجموع دارایی‌ها
- نسبت سرمایه = مجموع دارایی‌ها تقسیم بر مجموع سرمایه
- نسبت بدهی – سرمایه = مجموع سرمایه تقسیم بر کل بدهی‌ها
- توان پرداخت بهره = هزینه بهره تقسیم بر سود قبل از بهره و مالیات
سخن آخر
همانطور که در بخش مقدماتی مقاله اشاره کردیم، افراد به منظور حفظ ارزش پول می‌توانند در فعالیت‌های مالی مختلفی شرکت کنند و در همین مسیر به سرمایه‌گذاری هم مشغول شوند. فرایند سرمایه‌گذاری در هر بازاری با کسب سود و احتمال ضرر همراه است. البته هر شرایطی سرمایه‌گذاران همیشه به دنبال کسب سود بیشتری در بازارهای سرمایه‌گذاری هستند. در همین راستا در بورس ابزارهای مالی متنوعی وجود دارد که افراد و شرکت‌ها با استفاده از آنها قادر به خلق سود بیشتری برای خود و شرکت‌ها هستند. اهرم مالی یکی از این ابزارهای بسیار پرطرفدار است که افراد حقیقی از آن در روند معاملات و سرمایه‌گذاری‌های خود استفاده و در صورت خوب بودن شرایط و استراتژی‌های معاملاتی به سودهای کلان و قابل قبولی دست پیدا میکنند. شرکت‌ها هم با استفاده از این اهرم‌های مالی به منبع جدید مالی برای فعالیت‌های اقتصادی و پیشبرد اهداف خود دست پیدا میکنند.
در نهایت هم باید توجه داشته باشید که استفاده بیش از حد از اهرم مالی در هر فرایند اقتصادی، به معنای بالا بردن میزان ریسک در آن فرایند است. به عنوان مثال سهام شرکت‌های بورسی که برای فعالیت‌های مالی خود از اهرم‌های مالی زیادی استفاده میکنند، برای سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی نیستند چرا که ممکن است امور مالی این شرکت‌ها به دلیل بدهی‌های سنگین (اهرم بدهی) درگیر چالش‌های زیادی شود.
اگر به حوزه بورس علاقه‌مندید، میتوانید برای آموزش مفاهیم دیگر بورسی مانند معاملات الگوریتمی، نسبت p به e و نحوه محاسبه آن، اوراق مشتقه، اوراق سلف و بسیاری از اصطلاحات دیگر، به بلاگ آکادمی بورس مراجعه کنید.
اهرم در معاملات فرصت یا تهدید
قبل از ورود به بحث اهرم اجازه بدید تعریفی از این اصطلاح داشته باشیم. ضریب اهرم یا “Leverage” اعتباری است که کارگزار یا بروکر به شما می دهد برای اینکه بتوانید بیشتر از توان سرمایه خود معامله کنید، استفاده از ضرایب اهرمی باعث می شود که نوسان های کم در قیمت منجر به زیان یا سود بالایی در حساب شما بشود و افزایش این ضریب با بالا بردن ریسک در معاملات نسبت مستقیم دارد.
مثلا ضریب اهرم در بازار آتی تهران حدوده ۲۰ است (۱:۱۰) یعنی به ازای هر هزار تومان کاهش یا افزایش قیمت از موجودی شما ده هزار تومان کم یا اضافه میشود. یا مثلا ضریب اهرم در خرید و فروش طلای ایران (مظنه) حدود ۳۰ می باشد (۱:۳۰) و یا ضریب اهرم در بازار های مالی خارج از کشور به هزار و حتی اهرم در معاملات چیست؟ بالاتر هم میرسد (۱:۱۰۰۰).
ضریب اهرمی یا لوریج از جذابترین بخشهای بازار های مالی جهانی است که اکثر معامله گران آماتور و حرفه ای را به خود جذب میکند. این مزیت به ظاهر فوق العاده، در بیشتر مواقع باعث خسارتهای بسیار بزرگ به معامله گران آماتور و تازه کار میشود و کم نیستند معامله گران حرفه ای که بر اثر طمع در انجام معاملات خود در دام گسترده ضریب اهرمی یا لوریج افتاده و سرمایه های کلانی را از دست داده اند.
طی یک تحقیق که در یکی از کارگزاری ها بر روی بیش از ۱۰۰۰ معامله گر و در طی ۵ سال انجام شد نشان میدهد بیش از ۹۹ ٪ معامله گرانی که از ضریب اهرمی بالا (۲۰۰، ۳۰۰، ۵۰۰ و .. ) استفاده میکنند طی ۱ سال حتما سرمایه خود را از دست میدهند. ولی معامله گرانی که از ضریب اهرمی حداکثر ۵۰ استفاده میکنند احتمال از بین رفتن سرمایه آنها بسیار کم است و بطور معمول بیش از ۷۵ درصد این معامله گران در مارکت موفق به کسب سود میشوند. و این یک حقیقت تلخ برای معامله گران بازارهای مالی است.
وجود ضریب اهرم همانطور که میتواند سریع حساب شما را رشد دهد به همان نسبت نیز می تواند سریع حساب شما را سوخت کند. این همان مفهوم شمیشر دو لبه هست. پس اگر می خواهید در بازارهای مالی اهرم دار موفق شوید اژدهای درون خود را آرام کنید و تصور یک شبه پولدار شدن را از فکر خود بیرون کنید مگر اینکه قصد داشته باشید با انتخاب ضریب اهرم بالا دست به قمار بزنید و همانطور که می دانید قمار یعنی یا صفر یا یک، و یک تاجر و سرمایه گذار هرگز بر روی سرمایه خود قمار نمیکند. بلکه با یه حاشیه ریسک معقول به انجام کارهای تجاری خود می پردازد.
اگر از ضریب اهرم بالا استفاده کنید کمر حساب شما در نوسانات کوچک بازار به سرعت شکسته میشود. ما یک اصل داریم در بازار سرمایه و اون اصل ماندگار بودن است، پس با انتخاب اهرم مناسب مانع از بین رفتن سرمایه خود شوید، شاید در اوایل کار سود نمی کنید یا کم سود میکنید ولی حضور شما در مارکت و کسب تجربه به مرور از شما یک تریدر خود ساخته و قوی میسازد. پس سرمایه خود را از دست ندهید تا بتوانید ماندگار شوید.
ه این شکل نگاه کنید (یک تصویر شماتیک از ضریب اهرم ۱:۵۰۰ که وزن تقریبی هر سنگ ۱۰۰ برابر وزن شماست) شاید شما در ظاهر توانسته اید بر این ۵ سنگ غلبه کنید و آنها بلند کنید ولی احتمال اینکه این سنگها بر روی شما واژگون شود و سرمایه شما را نابود کند طبق آمار حدود ۹۰ درصد است. پس به اندازه توان خود بار بلند کنید.
اهرم در اختیارمعامله
در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم اهرم و شیوه صحیح محاسبه آن ، که یکی از مفاهیم بازار اختیارمعامله میباشد آشنا کنیم.
اهرم چیست؟
فرض کنین میخواید یک توپ سنگی چند تنی رو حرکت بدین
اگه بخواید این توپو یک متر بندازین بالا فک میکنین که به نیروی چند تا آدم قوی هیکل برای جابه جا کردن اون نیاز دارین؟؟؟
برای این کار فقط کافیه یه میله بلند داشته باشین و یه نفر که خیلی زور آنچنانی هم نداره ،در واقع این اهرمه که باعث میشه قدرت یه ادم کم زور با چند ده مرد قدرتمند برابری کنه
عملا ، اهرم ، این قدرتو به ما میده که از یک عنصر با سودآوری کمتر ،عنصری با توانایی ایجاد سود بیشتر بسازیم.
اگه یک مرد کم زور با یک اهرم می‌تونه کار چند مرد قوی هیکل را انجام بده ، پس همون چند مرد قدرتمند با کمک اهرم چیکار میتونن انجام بدن؟
احتمالاً نه تنها به راحتی میتونن سنگ رو حرکت بدن بلکه اونرو قدری هم به هوا پرتاب کرده و چند متری آن طرف‌تر پرت خواهند کرد!!
اهرم ها این اجازه رو به ما میدن که قدرت یه چیزیو چند برابر کنیم
در واقع اهرم کاری میکنه که شما بتونید با یک مقدار پول کمتر تو روند معاملات به پول بیشتری برسید.
حالا بذارید این موضوعو تو بازار اختیار با یه مثال با هم بررسی کنیم…
فرض کنید شما ۱۰ میلیون تومان پول دارید و قصد سرمایه‌گذاری آنرا دارید. قیمت سهم ایران خودرو در حال حاضر 400 تومان است، شما با ۱۰ میلیون تومان پول‌تان تعداد 25 هزار سهم
خودرو می‌خرید، با این هدف که در قیمت بالاتری آنها را بفروشید.
اگر چند وقت بعد قیمت سهم 500 تومان شود و شما اقدام به فروش کنید، بدون درنظر گرفتن کارمزد و مالیات روی هر سهم ۱۰۰ تومان و جمعاً ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود میکنید
حالا فرض کنید به جای خرید سهم خودرو، وقتی که خودرو ۴۰۰ تومان است قرارداد اختیار خرید آنرا با قیمت اعمال ۴۰۰ تومان (قرارداد بی‌تفاوت) به قیمت ۴۰ تومان می‌خرید.
در اینجا تنها با صرف ۱ میلیون تومان از کل ۱۰ میلیون تومان‌تان میتوانید اختیارِ خریدن ۲۵ هزار سهم خودرو (معادل ۲۵ قرارداد) را بدست بیاورید.
در صورتی که مدتی بعد، قیمت خودرو به ۵۰۰ تومان برسد، با توجه به روند سهم احتمالاً میتوانید قرارداد را کمی بیشتر از ارزش ذاتی آن بفروشید، فرضاً ۱۱۰ تومان
(اگر سهم روند قدرتمند صعودی داشته باشد حتی ممکن است تا ۱۳۰ تومان هم بفروشید).
در اینجا بابت فروش ۲۵ هزار حق اختیار خرید، به قیمت ۱۱۰ تومان، ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان بدست می‌آورید که اگر هزینه اولیه (۱ میلیون تومان) را کم کنید، در نهایت ۱ میلیون
و ۷۵۰ هزار تومان سود کرده‌اید (هر سهم ۷۰ تومان).
در سناریوی خرید سهام با قرار دادن ۱۰ میلیون تومان (کل نیروی‌تان) بابت هر سهم ۱۰۰ تومان سود کردید
و در سناریوی خرید اختیار خرید با قراردادن ۱ میلیون تومان، بابت هر سهم ۷۰ تومان سود کردید. شما اهرم در معاملات چیست؟ از یک مرد لاغر + یک اهرم استفاده کردید و تقریباً همان نتیجه‌ای را گرفتید
که با چند مرد قدرتمند بدون اهرم گرفته بودید.
حالا در صورتی که تمام نیروی موجودتان را پشت اهرم می‌گذاشتید چطور؟
در این صورت توپ نه تنها حرکت می‌کرد بلکه چند متری هم به هوا پرتاب می‌شد. با ۱۰ میلیون سرمایه‌گذاری، می‌توانستید حق اختیار خرید ۲۵۰ هزار سهم را بدست آورید و فرضاً
اگر در نهایت قرارداد را ۱۱۰ تومان می‌فروختید و بابت هر حق اختیار ۷۰ تومان سود می‌کردید، ضربدر ۲۵۰ هزار، جمعاً ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود خالص بدست می‌آوردید
(در حالت خرید سهام تنها ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود می‌کردید).
نکته بسیار مهمی که در ارتباط با اهرم وجود داره این هست که همانطور که سود آپشن به نسبت سهام حالت اهرمی دارد، زیان آن هم همینطور است.
حالا که متوجه شدیم اهرم در قراردادهای اختیار معامله چی هست و چه کاربردی داره ، در ادامه بریم سراغ نحوه صحیح محاسبه اهرم
اهرم هر قرارداد را چگونه محاسبه کنیم؟
چطور یه اهرمی را محاسبه کنیم که دقیق‌تر نشون بده اگر سهم قیمتش تغییر کرد، قیمت قرارداد محتملاً چطور تغییر میکنه و سود ما چقدر میشه.
توضیح محاسبه اهرم را با یک مثال توضیح خواهیم داد :
فرض کنید ما می‌خواهیم بدونیم اگر ۴ میلیون بزاریم تو بازار اختیارمعامله و فردا مثلاً سهم ۱۰ تومن تغییر کرد. قیمت قرارداد ما چقدر تغییر میکنه و ۴ میلیون ما چقدر میشه؟
و چقدر واقعاً سود میکنیم؟
اینکه فردا بیاییم بگیم خب اهرم دیروز ۱۰ بود امروز شده ۹ چه فایده‌ای داره؟
ما می‌خواهیم از قبل تخمین درستی ازش داشته باشیم.
خب برای این کار چه میشه کرد؟
ما یه چیزی داریم به نام ضریب دلتا، یه ضریب یونانیه، که میاد حساسیت قیمت آپشن رو به تغییرات قیمت سهم پایه می‌سنجه. دلتا برای هر قرارداد یه عددی بین ۰ و ۱ هست.
مثلاً اگر دلتای یه قرارداد ۰.۷ باشه وقتی که قیمت سهم پایه ۱۰ تومن تغییر کنه و از ۴۰۰ بشه ۴۵۰ تومن، قیمت اون قراردادش باید ۷۰ درصد این تغییر، تغییر بکنه. یعنی ۳۵ تومن
تغییر کنه و از ۲۰ تومن بشه ۵۵ تومن. دقت کنید یک به یک تغییر نمی‌کنه، یعنی چون اون از ۴۰۰ شده ۴۵۰ تومن این از ۲۰ نمیشه ۷۰ تومن.
بلکه مطابق دلتاش تغییر میکنه و میشه ۵۵ تومن ، ما اگر دلتا رو در اهرم لحاظ کنیم، تا حدی اهرم‌مون بهتر محاسبه میشه و قدرت پیش‌بینی بهمون میده.
چطور اهرم را محاسبه کنیم؟ مطابق فرمول زیر:
مثلاً دلتا در قراردادهایی که خیلی در سود هستن ، معمولاً مقدار یک یا خیلی نزدیک به یک دارد، یعنی چی؟
یعنی هر تغییری در قیمت سهم پایه باعث همان مقدار تغییر در قیمت قرارداد میشه. اگر قیمت سهم ۱۰ تومن زیاد بشه، توی این قراردادها قیمت قرارداد هم عیناً ۱۰ تومن زیاد میشه.
پس تا وقتی که این دلتای یک برقراره، می‌تونیم بگیم واقعاً اهرم فعلی برای فردا هم برقراره و محقق میشه.
به محض اینکه دلتا تغییر کنه تاثیرش رو در اهرم میزاره و دیگه اون اهرم اولیه واستون برقرار نیست، . مثلاً فرضاً اگر دلتای یه قرارداد ۰.۶۵ باشه و براش اهرم ۱۰ محاسبه کردید
وقتی ضربدر مقدار دلتا میشه، اهرم واقعی بدست میاد که ۶.۵ هست.
یعنی انتظار دارید با تغییر قیمت سهم پایه، سود آپشن به نسبت سود سهم ۶.۵ برابر باشه و اگر دلتا را دقیق درآورده باشید واقعاً چنین چیزی رخ میده.
مثلاً اگر قیمت سهم بشه ۴۱۰ تومن و ۱۰ هزارتا ازش داشته باشید سودتون روی سهم جمعاً میشه ۱۰۰ هزار تومن.
همزمان قیمت آپشن مطابق دلتاش ۶۵ درصدِ تغییر قیمت سهم پایه تغیر میکنه، مثلا اگر ۲۰ تومن بوده میشه ۲۶ تومن و ۵ ریال. با همون ۴ میلیون تومن چندتا آپشن داشتید؟
۱۰۰ هزارتا. مجموع سودتون چقدر میشه؟ ۶۵۰ هزار تومن.
چند برابر سود کردید؟ ۶.۵ برابر!
پس از طریق لحاظ کردن دلتا می‌تونید واقعاً اهرم را به یه چیز نسبتاً کاربردی تبدیل کنید که سود احتمالی رو برای شما مشخص میکنه….
امیدوارم این مقاله واستون مفید بوده باشه سعی شد خیلی ساده تمامی نکات توضیح داده بشه
اگر دوست داری راجع به بازار دوطرفه و جذاب اختیارمعامله بیشتر بدونی
پیشنهاد میکنم دوره رایگان هفت پینگ سرمایه گذاری همین الان مشاهده کنی.
اهرم مالی چیست؟ بررسی کاربرد اهرم مالی در بورس
همواره درصد قابل توجهی از آحاد جامعه به دنبال مسیری برای سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول خود در مقابل تورم هستند. بازارهای سرمایه‌گذاری بسیاری وجود دارند که افراد بنا به دانش مالی و توانایی‌های خود می‌توانند در آنها فعالیت کنند. همچنین ابزارهای متنوعی در این بازارهای مالی وجود دارند که فرآیند سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول را برای سرمایه‌گذاران مهیج‌تر و تسهیلات بیشتری را برای شخص فراهم میکنند.
یکی از این ابزارهای پرطرفدار در بازارهای مالی، اهرم مالی است. افراد با استفاده از اهرم مالی قادر به سودسازی بیشتر در فرآیندهای سرمایه‌گذاری هستند. علاوه بر افراد حقیقی، شرکت‌ها و ارگان‌های حقوقی نیز تحت شرایط تعریف شده‌ای قادر به استفاده از این ابزارها در پروسه فعالیت‌های مالی خود هستند. به منظور آشنایی بیشتر با اهرم مالی در بازارهای مالی، به خصوص بازار بورس، در این مقاله با ما همراه باشید.
اثر اهرمی چیست؟
نظریه اثر اهرمی، برای نخستین بار توسط پژوهشگری به نام Black مطرح شد. او عقیده داشت تغییرات ساختار سرمایه یا تغییر نسبت بدهی به دارایی (نسبت اهرمی) یک شرکت، در میزان نوسان سهام آن شرکت اثر می‌گذارد. تئوری اثر اهرمی به رابطه منفی بازده سهام با ریسک سهام اشاره دارد. طبق این تئوری، هر چه بازده یک سهام بیشتر شود، میزان نوسانات آن کمتر میشود. همچنین هر چقدر میزان بازده کمتر باشد، میزان نوسانات بیشتر میشود. توجه داشته باشید که در این نظریه، نوسانات نسبت به کاهش و افزایش بازده سهام، نامتقارن هستند. به زبان ساده، شوک‌های منفی نسبت به شوک‌های مثبت اثر بیشتری دارند.
اهرم مالی چیست؟
اهرم مالی در اصل به معنی یک ابزار یا یک بدهی برای بالا بردن سود یک سرمایه‌گذاری است. یک شخص یا یک شرکت در فرایند سرمایه‌گذاری علاوه بر دارایی‌های خود قادر است با بهره گرفتن از ابزار مالی یا به اصطلاح استفاده از اعتبار یا قرض گرفتن پول، پروسه سرمایه‌گذاری خود را گسترده‌تر و در نهایت سود بیشتری برای خود خلق کند.
افراد از سالیان دور در معاملات و خرید و فروش‌های مرسوم خود از اهرم مالی استفاده می‌کردند. به عنوان مثال بسیاری از مردم در بازار ملک از ابزار اهرم مالی به منظور تامین سرمایه برای خرید ملک استفاده و طی شرایط مشخص برای بازپرداخت این مبلغ به بانک یا ارگان‌های مربوطه اقدام میکنند. در نظر داشته باشید که میزان این اعتبار یا اهرم مالی هر چه قدر که بیشتر باشد آن شخص یا شرکت قدرت بیشتری در فرایند سرمایه‌گذاری خود خواهد داشت. اما در نقطه مقابل میزان ریسک سرمایه‌گذاری نیز بیشتر خواهد شد.
افراد و شرکت‌های حقوقی نیز از اهرم مالی در بازارهای مالی مانند بازار بورس استفاده میکنند. مثلا در این بازار، شرکت‌ها با استفاده از اهرم مالی، منبع مالی جدیدی برای پیشبرد اهداف و برنامه‌های مالی خود تامین میکنند و به شکل راحت‌تری به برنامه‌ریزی‌های خود رسیدگی میکنند. هر قدر این اهرم مالی در شرکت‌ها بیشتر یا به اصطلاح بزرگ‌تر باشد، به سرمایه کمتری نیاز دارد.
استفاده از اهرم‌های مالی منجر میشود که سود یا ضرر آینده شرکت‌ها بر پایه کمتری صورت بگیرد اما در عوض نسبت بالاتری را خلق کند. به عنوان مثال: شرکتی را در نظر داشته باشید که 5 میلیارد تومان سرمایه دارد. در صورتی که بتواند برای برنامه‌های مالی خود از وام 15 میلیاردی استفاده کند، اکنون 20 میلیارد تومان برای سرمایه‌گذاری و پیشبرد اهداف خود خواهد داشت.
اهرم مالی در شرکت‌های بورسی
همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم اهرم مالی به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها به منظور تامین منبع مالی جدید شرکت‌های بورسی است. مزیت استفاده از اهرم مالی برای این شرکت‌ها به جای استفاده از افزایش سرمایه و تشویق مردم برای مشارکت این است که دیگر نیازی به انتشار سهام جدید یا تقسیم سود بین سهامداران نیست. البته در نقطه مقابل باید در نظر داشت که در این مسیر اگر برنامه‌ریزی‌های شرکت در مسیر پیشبرد اهداف مالی محقق نشود، ممکن است بدهی‌های سنگینی برای شرکت ایجاد شود که در این صورت شرکت با چالش‌های جدید رو به رو خواهد شد.
اهرم‌های مالی با این که باعث افزایش سود در فرآیند سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی مالی افراد و شرکت‌های بورسی میشوند در مقابل میزان ریسک موجود در این پروسه را چند برابر میکنند. یعنی هرچه یک شرکت برای برنامه‌های مالی و پیشرفت امور خود از اهرم مالی بیشتری استفاده کند، در واقع میزان ریسک مالی و چالش‌های اقتصادی بیشتری را تقبل خواهد کرد.
بنا به توضیحاتی که ارائه شد زمانی که تحلیل‌گران قصد بررسی و ارزیابی سهام یک شرکت را دارند، فرآیند استفاده از اهرم مالی شرکت برای پیشبرد امور خود، از پرامتر‌های مهم برای خرید سهام آن شرکت محسوب میشود. در صورتی که یک شرکت از میزان کمتری از اهرم مالی برای فعالیت‌های اقتصادی خود استفاده کند، سهام آن نیز گزینه مناسب‌تری برای سرمایه‌گذاری خواهد بود.
کاربرد اهرم مالی در معاملات اعتباری
باید در نظر داشته باشید که بخش زیادی از معاملاتی که در بازار سرمایه صورت میگیرد با استفاده از همین اهرم‌های مالی یا اهرم بدهی است. این فرآیند بیشتر زمانی دیده میشود که در زمان تثبیت بازار سرمایه‌گذاران به دنبال کسب سود بیشتری هستند و در این شرایط با واجد شرایط بودن‌شان برای استفاده از این اهرم‌های بدهی اقدام میکنند. افراد در این مسیر می‌توانند از بهترین کارگزاری‌های بورس بسته‌های اعتباری یا وام‌های قرض‌الحسنه دریافت کنند و در بازار به معاملات خود سر و سامان بدهند و از طرف مقابل سود بیشتری کسب کنند. باید در نظر داشته باشید که برای استفاده از اعتبار و اهرم‌های بدهی در بازار سرمایه باید دارای دانش بورسی بالایی باشید تا در هر شرایطی و با وجود هیجانات در بازار، قادر به مدیریت این سرمایه باشید. (برای مدیریت سود خود می توانید روش مارتینگل در بورس را مطالعه کنید.)
به عنوان مثال در سال 1392 در بازار سرمایه شاخص به یک باره شروع به ریزش کرد و سرمایه‌گذاران بسیاری که در این بازه زمانی از اهرم مالی استفاده می‌کردند، دچار ضرر و زیان‌های سنگینی شدند یا همین یک سال اخیر که شاخص بورس درگیر ریزش و اصلاح بود، کسانی که از اهرم مالی استفاده می‌کردند با چالش‌های بسیاری برای تسویه آن رو به رو شدند.
این اتفاقات تلخ در برخی از افراد تاثیرات بدی گذاشت و سبب شد فکر کنند بازار سرمایه به هیچ عنوان بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست! در صورتی که این برداشت از پایه اشتباه است و در صورت داشتن دانش کافی در این بازار قادر به کسب سود ایده‌آلی خواهید بود. در همین راستا سازمان بورس نیز قوانین جدیدی را به تصویب رساند که به وسیله آنها شرایط استفاده و بازپرداخت اهرم‌های بدهی برای سرمایه‌گذاران آسان‌تر شود.
کاربرد اهرم مالی در قراردادهای مشتقه
بازار مشتقه از بخشهای مختلفی نظیر بازار اختیار معامله، آتی و… تشکیل شده است. در این بازار نیز افراد قادر به استفاده از اهرم مالی هستند. برای نمونه افراد می‌توانند از اهرم‌های مالی در بازار آتی استفاده کنند. در این بازار قراردادهای هر دارایی در ابتدا، اهرمی برابر 10 دارند و با توجه به شرایط بازار و وجوه تضمین در آن، ممکن است این مقدار متغیر باشد.
برای مثال اگر شخص در بازار آتی قصد خرید 1 کیلو زعفران را داشته باشد، با در نظر گرفتن این که مقدار قرارداد آتی زعفران برابر با 100 گرم است، این شخص باید 10 قرارداد آتی را خریداری کند که برای اخذ ۱۰ قرارداد آتی زعفران این فرد باید به میزان ۱۰ برابر وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی، وجه نقد به حساب عملیاتی واریز کند. با فرض این که وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی زعفران ۲۰۰ هزار تومان باشد، این فرد باید ۲ میلیون تومان پرداخت کند.
وجه لازم = تعداد قرارداد * وجه تضمین اولیه
۲،۰۰۰،۰۰ = ۱۰ * ۲۰۰،۰۰۰
نسبت اهرمی و فرمول محاسبه آن
نسبت‌های اهرمی یک نوع ابزار مالی هستند که با استفاده از آنها می‌توان بدهی‌های به وجود آمده در یک سازمان را نمایش داد. با استفاده از نسبت‌های اهرمی می‌توان گفت که شرکت‌ها تا چه میزان نیازها و خواسته‌های مالی خود را از طریق سایر منابع مالی یا وام و بدهی، تامین میکنند. به طور کلی نسبت‌های اهرمی 4 نوع هستند:
- نسبت بدهی = مجموع بدهی‌ها تقسیم بر مجموع دارایی‌ها
- نسبت سرمایه = مجموع دارایی‌ها تقسیم بر مجموع سرمایه
- نسبت بدهی – سرمایه = مجموع سرمایه تقسیم بر کل بدهی‌ها
- توان پرداخت بهره = هزینه بهره تقسیم بر سود قبل از بهره و مالیات
سخن اهرم در معاملات چیست؟ آخر
همانطور که در بخش مقدماتی مقاله اشاره کردیم، افراد به منظور حفظ ارزش پول می‌توانند در فعالیت‌های مالی مختلفی شرکت کنند و در همین مسیر به سرمایه‌گذاری هم مشغول شوند. فرایند سرمایه‌گذاری در هر بازاری با کسب سود و احتمال ضرر همراه است. البته هر شرایطی سرمایه‌گذاران همیشه به دنبال کسب سود بیشتری در بازارهای سرمایه‌گذاری هستند. در همین راستا در بورس ابزارهای مالی متنوعی وجود دارد که افراد و شرکت‌ها با استفاده از آنها قادر به خلق سود بیشتری برای خود و شرکت‌ها هستند. اهرم مالی یکی از این ابزارهای بسیار پرطرفدار است که افراد حقیقی از آن در روند معاملات و سرمایه‌گذاری‌های خود استفاده و در صورت خوب بودن شرایط و استراتژی‌های معاملاتی به سودهای کلان و قابل قبولی دست پیدا میکنند. شرکت‌ها هم با استفاده از این اهرم‌های مالی به منبع جدید مالی برای فعالیت‌های اقتصادی و پیشبرد اهداف خود دست پیدا میکنند.
در نهایت هم باید توجه داشته باشید که استفاده بیش از حد از اهرم مالی در هر فرایند اقتصادی، به معنای بالا بردن میزان ریسک در آن فرایند است. به عنوان مثال سهام شرکت‌های بورسی که برای فعالیت‌های مالی خود از اهرم‌های مالی زیادی استفاده میکنند، برای سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی نیستند چرا که ممکن است امور مالی این شرکت‌ها به دلیل بدهی‌های سنگین (اهرم بدهی) درگیر چالش‌های زیادی شود.
اگر به حوزه بورس علاقه‌مندید، میتوانید برای آموزش مفاهیم دیگر بورسی مانند معاملات الگوریتمی، نسبت p به e و نحوه محاسبه آن، اوراق مشتقه، اوراق سلف و بسیاری از اصطلاحات دیگر، به بلاگ آکادمی بورس مراجعه کنید.
بهترین لوریج (Leverage) در فارکس | لوریج در فارکس چیست ؟
بهترین لوریج (Leverage) در فارکس | لوریج در فارکس چیست؟
لوریج (Leverage) چیست؟
لوریج (Leverage) یا همان ضریب اهرمی اعتباری است که از طرف بروکر به معامله گران داده میشود. با این اعتبار یا اهرم معامله گر میتواند بیشتر از موجودی حساب خود معامله کند. با داشتن لوریج یا اهرم در بازار فارکس ، معامله گر قادر است با استفاده از یک سرمایه محدود در حساب خود ، سرمایه ای بزرگ تر در بازار را کنترل نماید.
مقادیر لوریج ارائه شده توسط بروکرها متفاوت است و میتواند از لوریج 1:1 تا لوریج 1:2000 متفاوت باشد. و معامله گر میتواند به انتخاب خود و با توجه به استراتژی و سبک معاملاتی که دارد یکی از مقادیر لوریج را در هنگام افتتاح حساب ریل در بروکر انتخاب نماید.
هنگام افتتاح حساب واقعی فارکس مقدار Leverage را 1:200 انتخاب کردم. میخواهم بدانم مفهوم لوریج 1:200 ( یک به دویست ) چیست؟
مفهوم لوریج یک به دویست به این معناست که هر 1 دلار حساب شما ارزشی به اندازه 200 برابر دارد یعنی با داشتن 1 دلار میتوانید معامله ای به ارزش 200 دلار انجام دهید.
بیشترین لوریج یا کمترین لوریج؟
همانطور که لوریج بالا میتواند سرمایه ای بزرگ تررا در اختیار معامله گر قرار دهد و سود بیشتری را فراهم اورد به همان نسبت نیزمیتواند خطرناک باشد. چرا که این اهرم در ضرر هم به همان میزان بزرگ است. لوریج بالا، سرمایه اولیه کمتری را از سوی معامله گر درگیر می کند ، اما میزان ریسک سرمایه را به همان نسبت بالا می برد. افزایش لوریج با بالا بردن ریسک در معاملات نسبت مستقیم دارد . پر واضح است که هر چه از لوریج بزرگتري استفاده کنید میزان نوسانات حسابتان بیشترمی شود(چه در سود و چه درضرر). مثلا شما فرض کنید ماشینی دارید که می تواند با سرعت 250 کیلومتربر ساعت حرکت کند حال این به این معنی نیست که شما حتما نیاز دارید تا با سرعت 250 کیلومتربر ساعت رانندگی کنید!
بهترین لوریج(Leverage) در فارکس
تنها یک فاکتور لوریج بالا نشانه ی یک حساب معاملاتی استاندارد نیست. قبل از اینکه حساب معاملاتی خود را افتتاح کنید ،ابتدا با پشتیبانی بروکر خود صحبت کنید و از ایشان راهنمایی بخواهید که با توجه به استراتژی و سبک معاملاتی شما چه میزان لوریج برای شما مناسب تر است. به طور مثال بروکر آمارکتس از لوریج 1:1 تا لوریج 1:1000 را به مشتریان ارائه میکند .
با کلیک بر روی بروکر امارکتس ثبت نام کنید و 20 درصد شارژ هدیه ی اضافی دریافت نمایید . و همچنین با دانلود رایگان متاتریدر با انواع لوریج بازار آشنا شوید.
سایر مقادیر لوریج قابل ارائه توسط این بروکر به شرح زیر است :
بیشترین لوریج بروکر را انتخاب کنیم یا کمترین را؟
برای درک بهتر این موضوع ابتدا بیایید تا کمی با مفهوم مارجین margin آشنا شویم:
Margin مارجین چیست؟
مارجین مقدار سرمایه ی درگیر برای یک پوزیشن میباشد. مقدار سرمایه ای که بعد از گرفتن معامله ی جدید ، برای ضمانت باز ماندن آن پوزیشن توسط بروکر کنار گذاشته میشود ؛ به زبان ساده مانند وثیقه نگهداری می کند. مقدار مارجینی که برای هر پوزیشن درگیر می شود ، به مقدار لوریج leverage حساب بستگی دارد.
نکته مهم : هر چقدر مقدار لوریج leverage حساب کمتر باشد ؛ مقدار مارجین Margin بیشتری برای معاملات درگیر میشود.
در مقابل هر چقدر مقدار لوریج leverage حساب بیشتر باشد ؛ مقدار مارجین Margin کمتری برای معاملات درگیر میشود.
بنابراین مشخص است که اهرم و مارجین رابطه عکس با یکدیگردارند ، هرچه قدر اهرم leverage بیشتری انتخاب کنیم ، مارجین کمتری استفاده خواهیم کرد.به این دلیل که شخص تریدر ، برای معاملات خود کمتر از سرمایه خودش استفاده میکند و بنابراین پول بیشتری از بروکر قرض میگیرد.
تفاوت مارجین و لوریج
فرض کنید شما یک حساب 2000 دلاری ریل در بروکر افتتاح کرده اید، این حساب از نوع استاندارد باشد و اهرم یا لوریج حساب برابر با 1:100 ( یک به صد) انتخاب شود. حال اگر شما یک معامله با حجم 1 لات Lot باز کنید مقدار مارجین درگیر برای این پوزیشن مبلغ 1000 دلار خواهد بود. بنابراین مقدار فری مارجین Free margin شما 1000 دلار است. یعنی هنگامی که شما معاملاتی با حجم 2 لات Lot باز میکنید مقدار مارجین درگیر برای پوزیشنها مبلغ 2000 دلار است و فول مارجین درگیر معاملات است و اجازه ی گرفتن معامله ی جدیدی ندارید تا زمانی که بخشی یا تمام معاملات خود را کلوز کنید تا مقدار مارجین شما آزاد شود.
اگر شما معامله گری هستید که همیشه طبق فرمول مدیریت سرمایه معامله میکنید برای شما تفاوتی ندارد که لوریج زیاد را انتخاب کنید یا لوریج کم را. زیرا در معاملات خود از مقدار لات کم استفاده کرده و محتاط عمل میکنید بنابراین مشکل «کمبود مارجین» برای شما پیش نمیاید. افرادی که از مقدار لات بالا استفاده میکنند و عموما خارج از مدیریت سرمایه ترید میکنند به حساب با «لوریج زیاد» نیازمندند زیرا همانطور که قبلا گفتیم در حسابهایی که مقدار لوریج leverage حساب بیشتر باشد ؛ مقدار مارجین Margin کمتری برای معاملات درگیر میشود. در نتیجه مارجین آزاد برای افراد ریسک پذیر اهمیت زیادی دارد.
پیشنهاد میکنیم مطلب پر طرفدار « الگوهای خطی کلاسیک » را نیز در سایت گوگل فارکس مطالعه فرمایید.
دیدگاه شما